Morgunblaðið - 13.04.2003, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 13. APRÍL 2003 B 11
Þ að er margt fólk í versl-uninni Kjötborg við Ásvalla-götu þrátt fyrir að klukkan
sé ekki nema tíu að morgni. Tveir
unglingsstrákar bíða við örbylgju-
ofninn þar sem samlokurnar þeirra
hitna á mettíma. Íþróttamaður úr
Íþróttafélagi fatlaðra stendur á
spjalli við Kristján kaupmann og
maður á fertugsaldri með unga
stelpu í fanginu ræðir við Gunnar
kaupmann sem raðar mjólk-
urvörum í kælinn.
Bræðurnir Kristján og Gunnar
Jónassynir hafa rekið verslunina
Kjötborg frá 1981, fyrst með föður
sínum og svo einir. Þeir eru fæddir
inn í kaupmennskuna, faðir þeirra
rak verslun í Búðargerði frá 1956
og síðan hér á Ásvallagötu. Þeir
kynntust verslunarrekstri strax á
barnsaldri þegar þeir hjálpuðu föð-
ur sínum við reksturinn.
„Það er ákveðin klikkun að
standa í verslunarrekstri af þessu
tagi en þetta er sennilega eitthvað
úr uppeldinu, við bræðurnir fædd-
umst inn í þetta. Númer eitt, tvö og
þrjú er að hafa gaman af fólki. Það
er nauðsynlegt til þess að geta ver-
ið í þessu starfi,“ segir Gunnar um
kaupmannsstarfið og í sama mund
kemur eldri maður með staf og hatt
inn í verslunina. Hann er með grá-
an plastpoka í annarri hendinni og
lyftir honum upp og segir: „Jæja,
strákar, ég er kominn með hann!“
„Ertu búinn með hann, Danni
minn?“ spyrja bræðurnir í kór og
Kristján segir: „Leyfðu okkur að
sjá.“
Danni dregur upp úr pokanum
rauðan og svartan púða sem búið er
að sauma út í af mikilli natni nafnið
Víkingur. Bræðurnir fagna vel,
þakka honum og greiða honum
nokkra seðla fyrir. „Þetta gerir
hann fyrir okkur jafnvel þótt hann
sé harður Framari sjálfur,“ segir
Kristján við búðargesti sem allir
hafa fylgst af áhuga með uppi-
standinu.
Gestirnir hlæja við og við tekur
kunnugleg umræða um íþrótta-
félög. Einhver spyr hvernig þeir
bræður geti verið harðir stuðnings-
menn Víkings í miðju KR-hverfi.
„Við reynum bara að tala ekki mik-
ið um það,“ segir Gunnar og allir
hlæja.
Langir vinnudagar
Dagarnir hjá þeim bræðrum í
Kjötborg eru langir, þeir eru í búð-
inni á meðan hún er opin alla daga
frá klukkan níu að morgni til klukk-
an átta síðdegis. Að því loknu tekur
við vinna til miðnættis við að fylla á,
hringja í viðskiptavini sem skulda
og sinna öðrum erindum. Auk
kaupmannsstarfsins er Kristján á
kafi í borðtennis. Hann er fyrrver-
andi Íslandsmeistari í greininni en
þjálfar nú m.a. hjá Íþróttafélagi
fatlaðra. Mikil viðvera þeirra
bræðra í versluninni hefur orðið til
þess að viðskiptavinir þeirra eru
handvissir um að þeir séu ekki fjöl-
skyldumenn. En það er ekki rétt.
Gunnar er kvæntur og á tvö börn
og Kristján er í sambúð og á eina
fósturdóttur.
Kjötborg er sérstök verslun fyrir
margra hluta sakir og eins ólík
stórmörkuðum og hægt er. Þeir
bræður eru öllum stundum í versl-
uninni og félagslyndi þeirra og al-
mennilegheit laða bæði viðskipta-
vini og góða gesti í verslunina. Þeir
bjóða upp á sérstaka þjónustu sem
felst í því að ef það sem kúnnann
vantar er ekki til, þá verður það til
á morgun. Á hverjum degi fara þeir
í skottúra um bæinn og redda hlut-
unum sem viðskiptavininn vantar,
sem getur verið allt frá parmes-
anosti upp í svarthvítar filmur eða
niðursoðnar ansjósur. „Þessi þjón-
usta borgar sig fyrir okkur vegna
þess að ef við reddum því sem fólk
vantar þá kaupir það restina hjá
okkur,“ segir Gunnar.
Sendiferðir ofan í bæ
Ekki er nóg með að þeir reddi
öllu sem vantar, heldur aðstoða
þeir þá sem eiga erfitt með að snat-
tast um bæinn við ýmsa hluti.
Þennan morgun var Kristján ný-
kominn neðan úr bæ, hvert hann
fór með eldri konu sem þurfti að
greiða víxil í banka á réttum tíma.
Og það er fleira:
Danni, sem er reglulegur gestur
í versluninni og býr á elliheimilinu
Grund tekur af sér úrið og réttir
Kristjáni það skömmu eftir að hann
er búinn að afhenda honum púð-
ann. „Það er eitthvað að því,
kannski þarf ný batterí,“ segir
Danni og Kristján ætlar að fara
með það til úrsmiðsins.
Kjötborg er ekki bara mat-
vöruverslun heldur líka þjónustu-
miðstöð og félagsheimili. „Við erum
ekkert að telja það eftir okkur að
gera svona hluti fyrir fólk. Við höf-
um aðstöðu til þess vegna þess að
við erum tveir og getum skroppið
frá. Það er mikið af gömlu fólki í ná-
grenninu, elliheimilið Grund er hér
á næsta horni svo það eru margir
sem komast ekki ferða sinna og
vantar aðstoð við hitt og þetta,“
segir Gunnar. Þeir bræður eru líka
með heimsendingarþjónustu fyrir
þá sem ekki komast út í búð eins og
margir aðrir smákaupmenn sem
Morgunblaðið ræddi við.
Tryggir viðskiptavinir
Gunnar segir að þeir bræður séu
mjög heppnir með viðskiptavini,
sem eru mjög trygglyndir: „Þessi
búð hefur sérstöðu af Reykjavík-
urbúðunum að vera því bræðurnir
sem voru á undan okkur, Haraldur
og Pétur Kristjánssynir versluðu
hér í 50 ár – frá 1928 til 1980. Það
sem skóp þeim bræðrum svo mikla
tryggð hér í hverfinu var að í
kreppunni bjuggu verkamenn hér í
verkamannabústöðunum. Þetta var
fátækt fólk og bræðurnir lánuðu
því þegar erfiðleikar steðjuðu að.
Heiðarleikinn var svo ríkur í þessu
fólki að þótt það kæmu stærri og
flottari búðir þá hætti það aldrei að
versla við bræðurna. Margar búðir
hafa því aldrei náð fótfestu í þessu
hverfi vegna þess hvað staða þeirra
var sterk,“ segir Gunnar.
Núverandi bræður í Kjötborg
hafa haldið áfram að skapa tryggð
við viðskiptavinina. Þeir segjast
vera með mjög marga í reikningi.
„Þótt því fylgi ákveðnir erfiðleikar
þá fylgir því líka binding á kúnnum.
Þótt sumir mánuðir séu steindauðir
hjá öðrum þá er alltaf jafnmikið að
gera hér, bara vegna þess að fólk
getur fengið skrifað,“ segir Gunnar
og segir yfirhöfuð ganga vel að inn-
heimta:.
„En auðvitað eru alltaf ein-
hverjir sem valda manni von-
brigðum. Við innheimtum aldrei í
búðinni heldur notum við kvöldin til
að hringja í viðskiptavini og athuga
hvernig stendur á hjá þeim. Ef fólk
er í vandræðum þarf það kannski
að útskýra stöðu sína og við reyn-
um að sýna skilning á aðstæðum
þess. Við lokum ekki á fólk en
sjáum hvort það sé ekki að vinna í
málinu. Auðvitað getum við tapað á
því en okkur hefur reynst best að
ræða við fólk og sjá hvort við getum
ekki liðkað til.“
Engin forstjóralaun í bransanum
Gunnar segir aðspurður að
ómögulegt sé að verða ríkur á
rekstri af þessu tagi. „Launin eru
mjög lág miðað við tímann sem
maður leggur í þetta. Það er eins og
ég segi ákveðin klikkun að standa í
þessu en hjá okkur er það í blóðinu.
Við lendum í alls konar aðstæðum
sem oft og tíðum eru ófyrirsjáan-
legar. Í mörgum tilfellum leitar
fólk til okkar með vandamál sem
við reynum að leysa. Kaupmað-
urinn á horninu er líka nokkurs
konar ráðgjafi og til að endast í
starfinu verður maður að hafa gam-
an af mannlegum samskiptum,“
segir Gunnar.
Nú er að hægjast um í versl-
uninni, Danni kveður og þakkar
fyrir viðskiptin. Gunnar og Krist-
ján kveðja og Gunnar tautar: „Já,
þeir eru skemmtilegir þessir
Grundarstrákar,“ og á þar við
Danna og félaga sem búa á elli-
heimilinu Grund.
Slagæð hverfisins
„Það er ákveðin klikkun að standa í verslunarrekstri af
þessu tagi en þetta er sennilega eitthvað úr uppeldinu, við
bræðurnir fæddumst inn í þetta. Númer eitt, tvö og þrjú er
að hafa gaman af fólki. Það er nauðsynlegt til þess að geta
verið í þessu starfi.“ Kristján og Gunnar, Kjötborg.