Morgunblaðið - 14.04.2003, Blaðsíða 6
FRÉTTIR
6 MÁNUDAGUR 14. APRÍL 2003 MORGUNBLAÐIÐ
VALGERÐUR Sverrisdóttir við-
skiptaráðherra fagnar sameiningu
Búnaðarbankans og Kaupþings og
telur að til verði öflugt fyrirtæki sem
muni starfa á alþjóðamarkaði. Grund-
vallaratriði sé að sameiningin valdi
ekki fákeppni í starfsemi viðskipta-
banka hér á landi og sér hún tormerki
á frekari samruna en orðið er.
„Þetta er að mörgu leyti eðlileg
þróun eftir endurskipulagningu á
fjármálamarkaði sem átt hefur sér
stað á undanförnum árum. Einnig er
þetta í samræmi við það sem er að
gerast erlendis, þar sem fjármálafyr-
irtæki eru að sameinast. Grundvall-
aratriði er að þessi sameining valdi
ekki fákeppni á markaði en miðað við
að þarna er um
frekar óskylda
starfsemi fyrir-
tækjanna að ræða
þá tel ég að svo
gerist ekki. Það er
hins vegar sam-
keppnisyfirvalda
að kveða upp úr
með það,“ segir
Valgerður.
Spurð um við-
brögð við því hve fljótt sameiningin á
sér stað eftir að ríkið selur allan sinn
hlut í Búnaðarbankanum segir Val-
gerður hlutina „óneitanlega hafa
gerst ótrúlega hratt“ en hún hafi í
raun ekkert með það að gera hvað
gerist á markaði að lokinni sölu.
Hvort innlendur fjármálamarkað-
ur þolir frekari sameiningar minnir
Valgerður á að fyrir þremur árum
hafi hún fundið fyrir miklum þrýst-
ingi frá bönkunum um að fá að sam-
einast.
„Þar sem ég óttaðist að það gæti
valdið fákeppni fór málið til sam-
keppnisyfirvalda sem úrskurðuðu að
sameining Landsbanka og Búnaðar-
banka gæti ekki átt sér stað. Miðað
við þá niðurstöðu sýnist mér það tor-
sótt að sameina stóru viðskiptabank-
ana. Það gæti leitt af sér fákeppni,“
segir Valgerður en bendir á mögu-
leika á því að erlendir bankar hefji
hér starfsemi í ríkari mæli.
Ráðherra fagnar sameiningu Búnaðarbanka og Kaupþings
Verður öflugt fyrirtæki
á alþjóðamarkaði
Valgerður
Sverrisdóttir
BJARNI Ármannsson, forstjóri Ís-
landsbanka, segist ekki eiga von á að
sameining Búnaðarbanka Íslands og
Kaupþings hafi neikvæð áhrif á sam-
keppnisstöðu Íslandsbanka. „Mikil
samkeppni hefur ríkt á þessum mark-
aði á undanförnum árum og ljóst að
hún fer ekki minnkandi heldur eykst
við samrunann ef eitthvað er, en hann
hvetur alla á markaðnum til að leita
allra tiltækra leiða til að draga úr
kostnaði.“
Bjarni á ekki von á því að nýr banki
fái lánsfé erlendis á betri kjörum en
Íslandsbanki. Íslandsbanki hafi betra
lánshæfismat en bæði Landsbanki og
Búnaðarbanki svo nokkru muni en
þar sé ekki endilega horft til stærð-
arinnar heldur gæða eigna, hag-
kvæmni í rekstri og árangurs í rekstri
á undanförnum árum.
Spurður hvort samruninn leiði til
viðræðna um sameiningu Íslands-
banka og Landsbanka segist Bjarni
ekki eiga von á að samruninn geri það
sérstaklega. Hins vegar hafi verið
ágætt samkomulag á milli bankanna
um útfærslu einstakra rekstrarþátta
eins og t.d. í fasteignamálum. „Sam-
starf á milli banka er ein leið til að ná
fram rekstrarhag-
ræði og kostnað-
arlækkun,“ segir
hann. „Það hafa
ekki átt sér stað
viðræður á milli
forstöðumanna
bankanna um
samruna en við
ræðum reglulega
saman um kostn-
að og mögulegar
hagræðingaraðgerðir í fjármálakerf-
inu. Íslandsbanki mun hér eftir sem
hingað til leita allra leiða til þess að
skila áframhaldandi arðsömum
rekstri. Hagræðing í bankakerfinu
hefur verið okkar keppikefli og við
munum að sjálfsögðu nýta öll tæki-
færi sem stuðlað geta að hagkvæmari
fjármálamarkaði á Íslandi.“
Íslandsbanki hefur keypt hlutabréf
í Búnaðarbankanum að undanförnu.
Bjarna segir að ástæðan sé sú að
bankinn sé áhugaverður fjárfesting-
arkostur. Hann segir að Íslandsbanki
ætli ekki að reyna að koma í veg fyrir
fyrirhugaða sameiningu. Hann vill
ekkert segja um hvort bankinn ætli
að eiga áfram hlut í nýja bankanum.
Bjarni Ármannsson, Íslandsbanka
Öll tækifæri til hag-
ræðingar verða nýtt
Bjarni
Ármannsson
HALLDÓR J. Kristjánsson, banka-
stjóri Landsbanka Íslands, segir að
samruni Búnaðarbankans og Kaup-
þings sé sá bankasamruni á Íslandi
sem hafi minnst áhrif almennt séð og
engin sérstök áhrif á stöðu Lands-
bankans nema þá jákvæð.
„Þarna verður til stærri eining
sem getur verið sterkari eining til
áframhaldandi útrásar, það er já-
kvætt fyrir þróun á fjármálamarkaði
og fagna ber þeim samrunum sem
hér verða,“ segir Halldór og bætir
við einingar í fjármálaþjónustu þurfi
að vera mjög stórar til þess að ná
fram stærðarhagkvæmni, en það
komi neytendum fyrst og fremst til
góða. Hann segir að Landsbankinn
hafi notið mjög góðra kjara erlendis
og nýr banki fái ekki betri kjör. „Það
verður engin breyting á samkeppn-
isstöðunni á milli bankanna í al-
mennu viðskiptabankastarfseminni
út af þessu.“
Halldór segir að sameiningin komi
fyrst og fremst til með að hafa áhrif á
eignastýringu og verðbréfaviðskipti,
en þar hafi þjónustuframboð bank-
anna verið með nokkuð líkum hætti.
Hins vegar efli
sameiningin nýj-
an banka til al-
þjóðavæðingar.
Landsbankinn
komi til með að
bregðast við með
því að efla þjón-
ustu sína innan-
lands. Hann seg-
ist ekki geta tjáð
sig um hvort sam-
runinn leiði til viðræðna um samein-
ingu Landsbankans og Íslands-
banka.
Að sögn Halldórs hefur Lands-
bankinn horft á kosti til að stækka
og efla starfsemina í London, en við-
skiptin í Heritable-bankanum munu
aukast um 30 til 50% á þessu ári.
„Við erum að leita leiða til að kaupa
frekari eignir og vaxa erlendis en nú
eru mjög góð tækifæri til þess,“ seg-
ir hann. „Markaðshlutdeild Lands-
bankans á innlendum fjármálamark-
aði er mjög sterk og meiri í almennri
viðskiptabankastarfsemi en sameig-
inleg markaðshlutdeild Búnaðar-
bankans og Kaupþings.“
Halldór J. Kristjánsson, Landsbanka
Góð tækifæri til
að eflast erlendis
Halldór J.
Kristjánsson
SKATTAMÁL eru efst í huga þeirra
sem ætla að kjósa stjórnarflokkana í
næstu þingkosningum, Sjálfstæðis-
flokk og Framsóknarflokk, á meðan
velferðarmál eru efst á blaði hjá
kjósendum Samfylkingarinnar og
Vinstri grænna. Sjávarútvegsmál og
kvótakerfið er efst í huga kjósenda
Frjálslynda flokksins þannig að
áhersla fólks er mismunandi eftir því
hvaða flokka það ætlar að kjósa.
Þetta er meðal þess sem lesa má
út úr skoðanakönnun sem Félagsvís-
indastofnun Háskóla Íslands gerði
fyrir Morgunblaðið dagana 6. til 11.
apríl sl. á fylgi flokkanna. Stuðst var
við 1.200 manna slembiúrtak úr
þjóðskrá sem náði til allra lands-
manna á aldrinum 18–80 ára. Nettó-
svörun var 66,5%, 20% neituðu að
taka þátt í könnuninni og ekki náðist
í 13,5% úrtaksins.
Eftirfarandi spurning var lögð
fyrir þátttakendur í könnuninni:
Hvaða málefni mun ráða mestu um
hvaða flokk eða lista þú munt kjósa í
næstu Alþingiskosningum? Nefndu
rúm 80% eitthvert málefni, 10,5%
voru óákveðin, 4,3% nefndu ekkert
málefni, 3,2% neituðu að svara
spurningunni og 1,3% ætluðu að
skila auðu eða kjósa ekki hinn 10.
maí næstkomandi.
Flestir þeirra sem afstöðu tóku,
eða 30,8%, nefndu skattamálin sem
myndu ráða mestu um hvaða flokka
þeir kysu. Næst koma málefni sem
snerta félagslega velferð en 27,7%
svarenda nefndu mál sem falla undir
þann flokk, t.d. húsnæðismál,
menntamál, heilbrigðismál, velferð-
arkerfið, málefni öryrkja, aldraðra
og ungs fólks. Þessi málefni skáru
sig nokkuð úr því næst á þessum
lista koma sjávarútvegsmál og
kvótakerfið, sem 8,5% þeirra nefndu
sem afstöðu tóku. Efnahagsmál
nefndu 7,6% og atvinnumál 3,5%. At-
hygli vekur að einungis 1,9% nefndu
utanríkismál og 1,8% Evrópumál
sem málefni er skiptu mestu.
Félagsvísindastofnun skoðaði sér-
staklega þau þrjú málefni sem flestir
nefndu og greindi svörin eftir því
hvað fólk ætlaði að kjósa, þ.e. hvern-
ig skiptingin var innan flokkanna
annars vegar og innan hvers málefn-
is um sig hins vegar. Þá kom í ljós að
meðal kjósenda Sjálfstæðisflokksins
og Framsóknarflokksins nefndu
hlutfallslega flestir skattamál, eða
40,6% sjálfstæðismanna og 26,9%
framsóknarmanna. Aðeins 3,9%
framsóknarmanna og 4,1% sjálf-
stæðismanna sögðu sjávarútvegsmál
og kvótakerfið ráða mestu um val
þeirra á meðan rúm 57% kjósenda
Frjálslynda flokksins nefndu þann
málaflokk. Félagslega velferð
nefndu 14,3% Frjálslyndra og rúm
4% skattamálin.
Félagsleg velferð er efst í huga
kjósenda Samfylkingarinnar og
Vinstrihreyfingarinnar – græns
framboðs, VG. Af þeim er sögðust
ætla að kjósa Samfylkinguna nefndu
42,1% málefni er tengjast félagslegri
velferð, 33,8% þeirra nefndu skatta-
mál, 4,1% sjávarútvegsmálin og 20%
önnur málefni. Enginn kjósenda VG
nefndi sjávarútvegsmál á nafn en
efst í huga þeirra var félagsleg vel-
ferð, eða 41,3% þeirra, og 10,9%
nefndu skattamálin.
Sjávarútvegsmál langoftast
nefnd meðal Frjálslyndra
Séu svörin skoðuð innan hvers
málefnis ætluðu tæp 60% þeirra er
nefndu félagslega velferð að kjósa
Samfylkinguna, 15,3% þeirra ætluðu
að kjósa Sjálfstæðisflokkinn, 13,9%
Vinstrigræna, 5,8% Framsóknar-
flokkinn og 5,1% Frjálslynda flokk-
inn. Í þeim hópi er nefndi skattamál-
in ætluðu 44,2% að kjósa Sjálf-
stæðisflokkinn, 42,3% Samfylking-
una, 9% Framsóknarflokkinn, 3,2%
Vinstri græna og 1,3% Frjálslynda
flokkinn. Síðastnefndi flokkurinn,
þ.e. Frjálslyndir, á langmestu fylgi
að fagna meðal þeirra er telja sjáv-
arútvegsmál og kvótakerfið mestu
skipta, eða 62,2%. Þau nærri 18% er
nefndu það málefni ætluðu að kjósa
Samfylkinguna, 15,6% Sjálfstæðis-
flokkinn og 4,4% Framsóknarflokk-
inn.
Könnun Félagsvísindastofnunar HÍ fyrir Morgunblaðið
Áhersla á málefni
misjöfn eftir flokkum