Morgunblaðið - 22.04.2003, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 107. TBL. 91. ÁRG. ÞRIÐJUDAGUR 22. APRÍL 2003 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
Næmur
Dani
Jörn Utzon fær Pritzker-arkitekta-
verðlaunin Fasteignir 38
Skoraði fyrsta mark Chelsea í
sigri gegn Everton Íþróttir 33
Stórkostleg
upplifun
Wagner-félagar hlýddu á landa
sína syngja í Parsifal Listir 16
Eiður
braut ísinn
„ÞETTA hefur breytt starfsemi
sjúkrahússins alveg ótrúlega,“ seg-
ir Þorsteinn Gunnarsson, heila- og
taugaskurðlæknir á Toronto
Western-sjúkrahúsinu í miðborg
Toronto í Kanada, um áhrif bráða-
lungnabólgu á sjúkrahús í borginni.
Fjórtán höfðu í gær látist úr bráðri
lungnabólgu í Toronto sem er sú
borg á Vesturlöndum þar sem
flestir hafa greinst með sjúkdóm-
inn. Að minnsta kosti þremur
sjúkrahúsum í borginni hefur verið
lokað fyrir öllu nema algjörum
bráðatilfellum og er sjúkrahúsið
sem Þorsteinn starfar á eitt þeirra.
„Á föstudag var aðalslysamóttöku
borgarinnar lokað, þar sem HABL
hafði greinst þar í starfsfólki og á
gjörgæsludeild. Þannig að eins og
er ríkir hálfgert neyðarástand.“
Þorsteinn segir að heila- og
taugaskurðlækningar séu þess eðlis
að ekki sé hægt að fresta aðgerðum
í mörgum tilvikum og því hafi tak-
markanir á aðgerðum vegna
lungnabólgunnar veruleg áhrif.
Óraunveruleikatilfinning
„Við höfum þurft að taka þá sjúk-
linga í aðgerð sem eru í mestri
hættu en allir sem bíða eftir rann-
sóknum eða aðgerðum sem ekki
eru taldar lífsnauðsynlegar hrúgast
upp á biðlista. Þetta þýðir það líka
að ættingjar sjúklinga fá ekki að
heimsækja þá. Öllum er meinaður
aðgangur að spítalanum nema þeim
starfsmönnum sem eru alveg nauð-
synlegir. Mér skilst að reglan sé
núna sú að eingöngu þeir sjúkling-
ar sem séu í bráðri lífshættu fái ætt-
ingja til sín.“
Þorsteinn segir að hver vinnu-
dagur byrji á skoðun starfsmanna
þar sem t.d. er mældur hiti og fyllt
út eyðublað um heilsufar. „Við
þurfum að bera grímur allan dag-
inn og skipta um slopp á milli sjúk-
linga sem við skoðum og vera með
hanska. Maður fær hálfgerða
óraunveruleikatilfinningu þegar
maður stendur í þessu.“
Þorsteinn segir starfsfólkið
halda ró sinni þrátt fyrir að nokkrir
heilbrigðisstarfsmenn hafi sýkst.
Meiri hræðslu gæti meðal al-
mennings og í fjölmiðlum. Fólk sé
farið að bera grímur úti á götum þó
að ekki sé mikið um það. „Þetta
hefur haft mjög mikil áhrif á t.d.
viðskiptalíf og veitingahúsarekstur
í borginni. Það finna allir á ein-
hvern hátt fyrir þessu.“
Landlæknisembættið beinir þeim
tilmælum til fólks að vera ekki að
ferðast á ákveðnum svæðum þar
sem HABL-veikin er útbreiddust
Haraldur Briem sóttvarnarlæknir
sagði við Morgunblaðið í gær að í
ljósi nýjustu upplýsinga virtist Kína
allt vera hættusvæði.
Íslensk kona sem var í einangrun
á sjúkrahúsi í Reykjavík vegna
gruns um að vera sýkt af HABL
verður væntanlega útskrifuð í dag
og talið víst að hún hafi ekki sýkst af
sjúkdómnum.
Morgunblaðið/Jón E. Gústafsson
Engar heimsóknir
ÞORSTEINN Gunnarsson læknir
við Toronto Western Hospital, þar
sem aðstandendur fá ekki að heim-
sækja sjúka ættingja.
Íslenskur læknir í Toronto starfar í skugga bráðalungnabólgunnar
„Það finna allir fyrir þessu“

Óttast að/14
ÍRASKUR vísindamaður, sem kveðst hafa
starfað við efnavopnaáætlun íraskra stjórn-
valda í rúman áratug, hefur sagt vopnasér-
fræðingum Bandaríkjahers að Írakar hafi
eytt efnavopnum og búnaði til sýklahern-
aðar nokkrum dögum áður en stríðið í Írak
hófst.
Þetta kom fram á netútgáfu The New
York Times í gær og vísindamaðurinn er
þar einnig sagður hafa greint vopnasér-
fræðingunum frá því að Írakar hafi á laun
sent óhefðbundin vopn og tæknibúnað til
Sýrlands um miðjan síðasta áratug. Þá er
haft eftir vísindamanninum að Írakar hafi
unnið með hryðjuverkasamtökunum al-
Qaeda.
Fram kemur í netútgáfu blaðsins að vís-
indamaðurinn hafi sagt Bandaríkjamönn-
um að Saddam Hussein hafi látið eyðileggja
bönnuð efni sem notuð hafi verið til fram-
leiðslu efnavopna. Slík efni hafi einnig verið
flutt til Sýrlands. Þá er Saddam sagður
hafa skipað íröskum vísindamönnum, sem
unnu að vopnaframleiðslunni, að einbeita
sér að rannsóknar- og þróunarverkefnum
sem mjög erfitt sé að afhjúpa.
Bandaríski herinn vill ekki nafngreina
vísindamanninn þar sem óttast er að stuðn-
ingsmenn Saddams Husseins reyni að refsa
honum fyrir að veita upplýsingar. Herinn
telur að frásögn vísindamannsins sé áreið-
anleg þar sem hann hafi vísað hernámslið-
inu á efni sem nota hafi átt við framleiðslu á
ólöglegum vopnum.
Reuters
Hermenn leita að efnavopnum í byggingu
nálægt borginni Basra í Suður-Írak.
Efnavopn-
um eytt fyr-
ir stríðið?
HUNDRUÐ þúsunda shía-
múslíma héldu í gær í pílagríms-
ferð til borgarinnar Karbala í
Írak til að minnast dauða dótt-
ursonar Múhameðs spámanns,
Husseins, sem talið er að hafi ver-
ið jarðsettur í borginni eftir að
hafa verið hálshöggvinn þar árið
680. Shía-múslímar halda hér á
mynd af Hussein sem bar virðing-
arheitið imam eða bænastjóri í
íslamstrú og er talinn vera písl-
arvottur.
Helgiathafnir til minningar um
Hussein voru bannaðar á valda-
tíma Saddams Husseins. Hátíða-
höldin í Karbala ná hámarki í dag
og á morgun og skipuleggjend-
urnir segja að pílagrímarnir ætli
að láta í ljósi „andstöðu við er-
lenda hernámsliðið í landinu með
friðsamlegum hætti“.Reuters
Fá að minnast
píslarvottsins
í Karbala
UM það bil 5.000 shía-múslímar efndu í gær til
mótmæla í miðborg Bagdad gegn bandaríska
hernámsliðinu þegar Bandaríkjamaðurinn Jay
Garner kom til borgarinnar til að mynda bráða-
birgðastjórn í Írak.
Mótmælendurnir söfnuðust saman við Palest-
ínuhótelið, þar sem nokkrir bandarískir herfor-
ingjar dvelja, og kröfðust þess að shía-klerkar,
þeirra á meðal Mohammed al-Fartusi, yrðu leyst-
ir úr haldi. Fregnir hermdu að bandarískir her-
menn hefðu handtekið Fartusi í Bagdad en
bandaríska herstjórnin hafði ekki staðfest það í
gær.
„Við höfnum nýlendustefnu,“ hrópuðu mót-
mælendurnir.
Breska útvarpið BBC hafði í gær eftir Garner,
sem er fyrrverandi hershöfðingi, að hann hygðist
boða til borgarafundar á fimmtudaginn kemur til
að undirbúa myndun bráðabirgðastjórnar.
Hreyfingar shía-múslíma hafa hótað að snið-
ganga viðræðurnar.
Garner skoðaði sjúkrahús og orkuver í Bagdad
og hét því að gera allt sem hann gæti til að
tryggja að íbúunum yrði séð fyrir rafmagni og
vatni eins fljótt og auðið væri. Hann viðurkenndi
þó að endurreisn landsins myndi taka langan
tíma.
Herinn verði ekki í Írak til langframa
Donald Rumsfeld, varnarmálaráðherra
Bandaríkjanna, sagði í gær að litlar líkur væru á
því að bandaríski herinn yrði til langframa í Írak
og sagði að myndun vinveittrar stjórnar í Bagdad
gæti jafnvel orðið til þess að Bandaríkjamenn
fækkuðu hermönnum sínum í arabaríkjunum.
Varnarmálaráðherrann sagði að ekkert væri
hæft í frétt í The New York Times um að stjórn-
völd í Bandaríkjunum hygðust koma sér upp her-
stöðvum á nokkrum stöðum í Írak til langframa.
Bandaríkjastjórn hvatti í gær bandaríska
borgara úti um allan heim til að vera á varðbergi
þar sem fall stjórnar Saddams Husseins hefði
aukið hættuna á árásum hryðjuverkamanna.
Ahmad Chalabi, einn helsti leiðtogi íraskra
andstæðinga Saddams Husseins, fullyrti í viðtali
við BBC að forsetinn fyrrverandi væri á lífi og
enn í landinu. Hreyfing hans hefði fengið fréttir
af ferðum Saddams og annars sona hans, Qusays,
en þær hefðu borist of seint til að unnt hefði verið
að handtaka þá.
Muhammad Hamza al-Zubaydi, einn af helstu
samstarfsmönnum Saddams, var handtekinn í
gær. Zubaydi er númer 18 á lista yfir þá 55 Íraka
sem Bandaríkjamenn leggja mesta áherslu á að
taka til fanga.
Shía-múslímar mótmæla
hernáminu í Bagdad
Bagdad. AFP, AP.

Vilja endurskoða/15