Morgunblaðið - 22.04.2003, Blaðsíða 11
FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 22. APRÍL 2003 11
frá kl. 13-17
Kynning verður á nýju
sumarlitunum „Crazy Flower“
og öðrum spennandi nýjungum í Lyfju
Þriðjudagur 22. apríl, frá kl. 13 – 17 • Kringlu
Miðvikudagur 23. apríl, frá kl. 13 – 17 • Smáralind
Föstudagur 25. apríl, frá kl. 13 – 17 • Keflavík
S
ólris
ehf / JB
B
HÉRAÐSDÓMUR Norðurlands
eystra hefur dæmt tæplega fertugan
karlmann í 8 mánaða skilorðsbundið
fangelsi fyrir að brjótast inn í bif-
reiðaverkstæði og fyrirtæki á Akur-
eyri í janúar 2002. Stal hann verk-
færum, tækjum, tölvum, prenturum
og fleiru. Þýfið var metið á um 1,5
millj. króna. Maðurinn játaði brotin.
Fram kemur í dómnum að mað-
urinn hlaut á árunum 1980 til 1996
nokkra dóma fyrir ýmis afbrot, svo
sem þjófnað, skjalafals, hylmingu og
fjársvik. Jafnframt kom fram að
maðurinn rauf áralangt áfengis- og
vímuefnabindindi haustið 2001 og
virðist þá hafa misst fótanna í einka-
lífi sínu og atvinnurekstri. Hann hóf
hins vegar vímuefnameðferð í febr-
úarmánuði 2002 og hefur verið í end-
urhæfingu frá þeim tíma. Þá hefur
maðurinn síðustu mánuðina starfað
að fjölskyldu- og forvarnarverkefn-
um á vegum nafngreindrar meðferð-
arstofnunar, með góðum árangri.
Samkvæmt upplýsingum dómsins
gekk maðurinn nýlega í hjónaband
og stofnaði heimili. Að þessu virtu
þótti dómnum rétt að skilorðsbinda
refsinguna og er skilorðið m.a. bund-
ið því að ákærði neyti ekki áfengis
eða vímuefna á skilorðstímanum.
Ólafur Ólafsson héraðsdómari
kvað upp dóminn. Verjandi ákærða
var Hreinn Pálsson hrl. Sækjandi
var Eyþór Þorbergsson fulltrúi.
8 mánaða
fangelsi fyr-
ir innbrot
BÆJARSTJÓRNIR Ólafsfjarðar-
bæjar, Siglufjarðarbæjar, Dalvík-
urbyggðar og Akureyrar, héldu ný-
lega opinn sameiginlegan fund, sem
var allóvenjulegur. Fór hann fram
á gamla flugvellinum í Ólafsfirði,
eða þar sem munni Héðinsfjarðar-
ganga kemur til með að rísa. Til-
efnið var að fagna sameiginlega
þeim áfanga sem hefur unnist í bar-
áttunni fyrir Héðinsfjarðargöng-
um.
Fjölmargir bæjarbúar í Ólafsfirði
lögðu leið sína á fundinn til að fylgj-
ast með. Að loknum ávörpum, þar
sem einn fulltrúi hvers bæjarfélags
ávarpaði fundinn, hittust fulltrúar
bæjarstjórnanna og ræddu málin.
Fyrst var komið við í best geymda
leyndarmáli Ólafsfjarðar, það sem
heimamenn kalla Holu 13, en þar er
heitavatnslind bæjarins, 1.460
metra djúp. Fengu menn að
smakka á heita vatninu og öðru
góðgæti í boði bæjarstjórnar Ólafs-
fjarðar og Siglufjarðar. Að þeim
fundi loknum var haldið til matar-
veislu í félagsheimili bæjarins,
Tjarnarborg.
Samþykkt var ályktun þar sem
fagnað er útboði vegna ganganna
og segir þar einnig meðal annars:
„Það er orðið brýnt fyrir sam-
félögin á mið-Norðurlandi að fram-
kvæmdir geti hafist við Héðins-
fjarðargöng sem fyrst, enda fljót-
séður sá mikli ávinningur sem
verður af tilkomu þeirra, ekki síst
hvað varðar sparnað í opinberum
rekstri með sameiningu og öflugu
samstarfi sveitarfélaga og atvinnu-
lífs á svæðinu. Bent er á í þessu
sambandi að í skýrslu Vegagerðar
um umhverfismat framkvæmda er
reiknuð arðsemi jarðganga um
Héðinsfjörð 14,5% og ljóst að fá
samgöngumannvirki geta státað af
öðrum eins ávinningi.“
Morgunblaðið/Helgi Jónsson
Jóna Vilhelmína Héðinsdóttir var meðal þeirra fulltrúa bæjarstjórnanna sem fluttu ávarp.
Væntanlegum göngum fagnað
Ólafsfirði. Morgunblaðið.
MARY Simon varð fyrst frum-
byggja til að verða sendiherra innan
utanríkisþjónustu Kanada. Hún hef-
ur verið sendiherra með málefni
norðurskautsins á sinni könnu síðan
1994 og var jafnframt sendiherra
gagnvart Danmörku 1999 til 2001,
en hún hefur mikið látið að sér
kveða í málefnum frumbyggja frá
1978, var meðal annars forseti á ráð-
stefnu frumbyggja norðurskautsins
(Inuit Circumpolar Conference)
1986 til 1992. Hún segir að starf sitt
sé tvíþætt; annars vegar samvinna á
alþjóðlegum vettvangi og hins vegar
vinna í Kanada sem tengist málefn-
um norðurskautsins, en undanfarin
ár hafi starfið á alþjóðlega vettvang-
inum fyrst og fremst tengst norður-
skautsráðinu, þar sem hún er helsti
fulltrúi Kanada.
Formennska Íslands mikilvæg
Norðurskautsráðið var stofnað
1996 með sameiginlegri yfirlýsingu
aðildarríkjanna sem eru Bandaríkin,
Kanada, Ísland, Noregur, Svíþjóð,
Danmörk, Finnland og Rússland.
Ráðið vinnur meðal annars mikil-
vægt starf varðandi sjálfbærni fólks
á norðurslóðum, verndun hafs og líf-
ríkis og vöktun á efnamengun á
norðurskautssvæðinu. Kanada fór
með formennsku fyrst tvö árin, síð-
an tóku Bandaríkin við og svo Finn-
land, en Halldór Ásgrímsson utan-
ríkisráðherra tók við formennskunni
í október í fyrra.
Um hundrað þúsund manns, fyrst
og fremst frumbyggjar, búa í norð-
urhluta Kanada, en lífskjör fólks á
þessu svæði eru meðal annars á
borði norðurskautsráðsins. Mary
Simon segir að helstu vandamálin
tengist umhverfismálum, þar sem
augu manna beinist fyrst og fremst
að loftslagsbreytingum á norður-
slóðum, áhrifum mengunar og
verndun hafsins. Einnig þurfi að
huga að frekari menntun unga fólks-
ins, heilsufari og efnahags- og fé-
lagslegum þáttum sjálfbærrar þró-
unar, en undir forystu Íslendinga
komi norðurskautsráðið til með að
leggja áherslu á alla þessa þætti.
„Íbúar í norðurhluta Kanada
horfast í augu við mörg vandamál,“
segir hún og leggur áherslu á mik-
ilvægi þess að rannsakað verði
hvaða áhrif hringrás mengunar á
norðurskautssvæðinu hefur á heilsu-
far fólksins. „Mengunin berst með
ýmsum hætti – með vindi, regni og
sjó – í villtu dýrin og þaðan í íbúana.
Þess vegna er þetta grafalvarlegt
mál og þar sem Íslendingar leggja
mikla áherslu á gott samstarf á sviði
umhverfismála er formennska Ís-
lands í norðurskautsráðinu mjög
mikilvæg. Það skiptir miklu máli að
forystuþjóðin hafi frumkvæði í
ákveðnu máli. Við lögðum grunninn
að ráðinu í formannstíð okkar,
Bandaríkin tóku umhverfismálin
fyrir, Finnland fylgdi þeim eftir og
Ísland leggur áherslu á þróun lífs-
kjara á norðurskautssvæðinu, sem
er mikilvægt málefni.“
Gott samstarf við Ísland
Mary Simon segir að Ísland og
Kanada hafi átt gott samstarf varð-
andi verndun hafsins og leggi
áherslu á sjálfbæra nýtingu auð-
linda hafsins. „Þetta hefur allt sam-
an áhrif á sjálfbæra þróun á norður-
slóðum,“ segir hún og vísar til þess
að markmiðið sé að samfélögin
standi á eigin fótum og séu sjálfum
sér næg, en ýmis utanaðkomandi
áhrif geti komið í veg fyrir það,
verði ekki brugðist við þeim.
Íslendingar leggja áherslu á mik-
ilvægi upplýsingatækninnar og
hvernig hún getur aukið öryggi á
norðurslóðum. Mary Simon segir að
þetta sé mjög mikilvægt atriði og að
þessu leyti sé víða pottur brotinn á
norðurslóðum, því sum svæðin hafi
ekki aðgang að tækninni, fyrst og
fremst vegna kostnaðar. „Það er
mikilvægt fyrir okkur að læra af
öðrum og athuga hvort hlutir sem
hafa gengið í öðrum löndum gangi á
norðurslóðum í Kanada. Hlutverk
norðurskautsráðsins er ekki aðeins
að leita uppi vandamál heldur að
koma með tillögur um samræmdar
aðgerðir þar sem það er hægt en
síðan er það viðkomandi ríkisstjórna
að taka endalegar ákvarðanir. Það
skiptir miklu máli að geta kynnt sér
hvað aðrir gera, því við þurfum ekki
endalaust að finna upp hjólið.“
Mary Simon, sem er frá George
River í Nunavik í Norður-Quebec,
segir að mikið hafi breyst á norður-
slóðum á undanförnum 20 árum en
það sé einlægur vilji allra að við-
halda þar sjálfbærri byggð. Um
langtíma verkefni sé að ræða en
engu að síður þurfi að bregðast
fljótt við vegna ýmissa þátta.
„Markmiðið er að byggðirnar á
norðurslóðum verði sjálfum sér
nægar og við vinnum með íbúunum
að því markmiði.“
Að sögn Mary Simon hefur margt
áunnist síðan norðurskautsráðið hóf
starfsemi sína, ekki síst í umhverf-
ismálum. „Þegar kemur að umhverf-
ismálum á heimsvísu skiptir norður-
skautið miklu máli,“ segir hún og
vísar meðal annars til áhrifa lofts-
lagsbreytinga og mengunar á norð-
urheimsskautssvæðinu.
Í þessu sambandi bendir Mary
Simon á mikilvægi háskóla á norður-
svæðunum. „Íbúarnir hafa ekki að-
gang að háskólanámi á sínu svæði
en það er mikilvægt að breyta því
með sjálfbæra þróun í huga. Hefðir
skipta miklu máli en hefðbundinn
veiðiskapur verður að víkja fyrir
nýjum greinum. Þegar ég ólst upp
hugsaði fólk ekki um efnahaginn
sem slíkan heldur að lifa sínu hefð-
bundna lífi. Foreldrar mínir bjuggu
til dæmis ekki á ákveðnum stað
heldur fluttu eftir árstíðum. Nú eru
breyttir tímar og efnahagsleg þróun
skiptir æ meira máli. Á áttunda og
níunda áratugnum höfðum við
áhyggjur af því hvað kæmi í staðinn
fyrir þetta hefðbundna líf, sem var
farið að láta undan síga vegna um-
hverfisbreytinga, og málefnið var
rætt á ráðstefnum frumbyggja á
norðurslóðum. Fólk var háð veiðum
á landi og í sjó og er það enn, en það
sem hefur breyst er að þetta er ekki
eina lífsbjörgin. Unga fólkið á aðra
möguleika en fái það ekki tækifæri
til að læra fær það ekki störf og get-
ur ekki séð fyrir sér og sínum.
Menningin fyrir norðan er ólík
menningunni sunnar í Kanada og
því er mjög erfitt fyrir frumbyggja
að flytja suður og aðlagast breyttu
umhverfi. Vilji er til að viðhalda
byggðunum og með það í huga er
mjög mikilvægt að huga að lífs-
kjörum fólksins á norðurslóðum.
Það er eitt af málefnum norður-
skautsráðsins.“
Norðurskautsráðið sinnir merkilegum málefnum í formannstíð Íslands
Þróun lífskjara
á norðurslóðum
mikilvæg
Íslendingar fara með formennsku í
norðurskautsráðinu þar til í október 2004.
Á meðal fundarmanna var kanadíski
frumbygginn Mary Simon sendiherra.
Steinþór Guðbjartsson ræddi við hana.
Morgunblaðið/Jim Smart
Frumbygginn Mary Simon, sendi-
herra í utanríkisþjónustu Kanada,
fer með málefni norðurskautsins.
steg@mbl.is
SINUELDUR kviknaði í kjarrlendi
milli sumarbúastaða í Munaðarnesi í
gærdag. Slökkvilið Borgarbyggðar
slökkti eldinn. Tilkynnt var um eld-
inn um eittleytið og þegar slökkvilið-
ið kom á staðinn kraumaði eldur í
mosa um tvo metra frá einum bú-
staðnum, þar sem fólk gisti.
Samkvæmt upplýsingum frá
slökkviliðinu hafði fólki í bústöðum á
svæðinu tekist að draga úr útbreiðslu
eldsins áður en hann var slökktur.
Gróður í Munaðarnesi er þurr og
þarf ekki mikið til þess að eldar
kvikni, að sögn slökkviliðsins.
Sinueldur
í Munaðarnesi
♦ ♦ ♦