Morgunblaðið - 22.04.2003, Blaðsíða 20

20 ÞRIÐJUDAGUR 22. APRÍL 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Hallgrímur B. Geirsson.
Styrmir Gunnarsson.
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
LÁI mér hver sem vill þó að ég fjalli um Sam-
fylkinguna í nokkrum hálfkæringi, enda get-
ur stjórnmálaflokkur ekki ætlast til að aðrir
taki hann alvarlegar en hann sjálfur. Auglýs-
ing Samfylkingarinnar hér í blaðinu á föstu-
daginn langa og grein Össurar formanns sl.
miðvikudag fylltu mælinn hjá mörgum og
misbuðu jafnréttissinnum.
Samfylkingin felur enn alla sína frambjóð-
endur nema þennan eina, sem skipar 5. sætið
í Reykjavíkurkjördæmi norður. Ekki aðeins
alla karlana, nema Össur sem stundum gæg-
ist þó yfir öxlina á henni, heldur líka hinar
konurnar. Þær börðust þó fyrir sætum sínum
í prófkjörum fylkingarinnar og þakka hér í
Reykjavík heyri ég fyrst og fremst hver ann-
arri það að hafa haldið sætum sínum á fram-
boðslistum. Þær kunna trúi ég ekki Össuri
miklar þakkir, enda lét hann hafa það eftir
sér í sögulegu viðtali í DV upp úr áramót-
unum að það þyrfti að endurnýja þingflokk-
inn og yngja hann upp, en situr nú uppi með
þær allar og sömu karlana.
Fríða og dýrin
Samfylkingin hefur á að skipa ágætum
konum og Ingibjörg hefur það fyrst og
fremst fram yfir þær að Reykjavíkurlistinn
byggði undir hana sem sameiningartákn í
rétt rúm tvö kjörtímabil. Hún kom jú úr hin-
um þverpólitíska Kvennalista. Við lok valda-
tíma síns sem borgarstjóri, þegar samstarfs-
flokkarnir stóðu saman gegn því að hún berði
á þeim úr hásæti sínu, krafðist hún ofan á allt
samúðar. Samúðar fyrir það hvað karlarnir
væru að fara illa með hana. Í Morgun-
blaðsauglýsingunni á föstudaginn langa er
síðan enn veðjað á samúð og stemninguna
fyrir Ingibjörgu sem konu í lit á móti öllum
svarthvítu körlunum. Og áfram verður spilað
á sömu strengi, karlinum Össuri haldið neðan
þilja, en konunni einu teflt fram með for-
mönnum flokkanna hvenær sem færi gefst.
Davíð skóp Ingibjörgu
Öðrum fremur er það Davíð sem hefur
skapað Ingibjörgu. Pólitík hennar hefur
meira og minna öll snúist um að koma honum
frá og sjálfri sér að. Meira og minna allur
málflutningur hennar snýst um Davíð og
gallana á stjórnarháttum hans og æ meira
dregur hún dám af skapara sínum eða þeim
göllum sem hún finnur honum mest til for-
áttu. Enn sér Ingibjörg ekki annað en Davíð
og sakar hann nú um að „hamast“, ekki bara
á flestu
félagsin
upnum
Einræ
Stefn
út af fyr
annað g
framsó
með öll
endum
pólitíki
Ingibja
forsæti
ætlar e
arútveg
að vera
ríkisstj
upp fjöl
aráhrif
Mér
lítilsvir
Leiktjöld Samfylkin
Eftir Jónínu
Bjartmarz
„Mér finnst Samfylkingin
kjósendum lítilsvirðingu o
að blekkja þá til að halda
frambjóðenda skipti öllu m
annað engu máli.“
SAMFYLKINGIN er eini stjórn-
málaflokkurinn sem vill sækja um að-
ild að Evrópusambandinu. Stefna
okkar er skýr, við viljum strax skil-
greina samningsmarkmiðin fyrir Ís-
lands hönd, sækja um aðild í kjölfarið
og bera þann samning síðan undir
þjóðina til samþykktar eða synjunar.
Aðrir stjórnmálaflokkar hafa ýmist
hafnað því að sækja um aðild að Evr-
ópusambandinu eða þá að þeir vilja
ræða málin áfram og hafa ekki komist
að niðurstöðu um það hvað þeir vilja.
Samfylkingin hefur hins vegar nýtt
tímann vel á kjörtímabilinu og lagt
mikla vinnu í kynningu og umfjöllun
um kosti og galla slíkrar aðildar. Við
létum sérfræðinga skoða hvert svið
þjóðlífsins með tilliti til þess hvaða
áhrif Evrópusambandsaðild myndi
hafa og gáfum niðurstöður þeirra út í
ritinu Ísland í Evrópu. Við héldum
um fjörutíu opna fundi víðsvegar um
landið, ræddum málin og gáfum
flokksmönnum að lokum kost á því að
taka þátt í póstkosningu um málið.
Þannig var stefna flokksins í þessu
viðkvæma máli mótuð á nýstárlegan
hátt, með beinni þátttöku flokks-
manna og niðurstaðan er skýr. Við er-
um Evrópuflokkur.
Íslensk menningarstefna
Samfylkingin hefur samhliða því að
leggja áherslu á aukið og virkara
samstarf okkar við aðrar þjóðir, mót-
að markvissa íslenska menning-
arstefnu. Samfara aukinni al-
þjóðavæðingu er mikilvægt að standa
vörð um íslenska menningu sem hef-
ur átt undir högg að sækja. Það hefur
skort verulega á mótun menning-
arstefnu í tíð núverandi ríkisstjórnar
og framlög til málaflokksins hafa
fremur ráðist af duttlungum yfirvalda
en markvissri stefnu. Stjórnvöld
hverju sinni eiga að sjálfsögðu að
leggja vinnu í slíka stefnumótun í
samráði við þá sem starfa að menn-
ingarmálum og leggja veginn í þess-
um efnum til framtíðar. Samfylkingin
vill láta rannsaka hagræn umsvif
menningar og lista í samfélaginu og
gera úttekt á stöðu atvinnugrein-
arinnar í íslensku og alþjóðlegu sam-
hengi. Slík úttekt er forsenda þess að
menning og þáttur hennar sé metinn
að verðleikum. Þá er full þörf á að
leggja meiri áherslu á listsköpun í
starfi skólanna og skapa þannig þá
fjölbreytni sem nauðsynleg er eigi
skólastarf í landinu að vera öflugt og
henta þörfum sem flestra. Löngu er
orðið tímabært að endurskoða starfs-
kilyrði og stjórnsýslu í m
listageiranum, ekki síst
skattaumhverfis listama
um efna fyrirheit um út
þróunarsjóð tónlistariðn
landi en þrátt fyrir lofor
verið staðið við að stofna
Þá vill Samfylkingin try
magn til leikins innlend
efnis en á það hefur sko
munir séu látnir fylgja f
um slíkan sjóð. Samfylk
líka til að byggt sé upp h
skattaumhverfi fyrir me
starfsemi, sem örvar inn
lend fyrirtæki til að fjár
lenskri menningu og list
einungis fá dæmi nefnd
menningarstefnu en þau
vegar ágætlega hug okk
lenskrar menningar. Þa
mikilvægt að styrkja me
leið og alþjóðlegt samst
Samfylkingin er Evrópu
íslenska menningarstef
Evrópa og íslensk menning
Eftir Bryndísi
Hlöðversdóttur
„Samfara aukinni alþjóða-
væðingu er mikilvægt að
standa vörð um íslenska
menningu sem hefur átt und-
ir högg að sækja.“
Höfundur er formaður þ
Samfylkingarinnar.
GET ég kosið Ingibjörgu Sólrúnu
þótt ég búi í öðru kjördæmi? Þessa
spurningu fékk ég frá hópi glaðværra
fiskvinnslukvenna á Hofsósi, tog-
arasjómönnum sem lágu inni á Fá-
skrúðsfirði og hjónum sem ég hitti á
götu í Bolungarvík. Svarið er já. At-
kvæði greitt Samfylkingunni hvar
sem er á landinu eykur líkurnar á því
að Ingibjörg Sólrún verði kjörin á
þing í vor.
Ástæðan er sú að Ingibjörg Sólrún
situr í fimmta sæti á framboðslista
Samfylkingarinnar í Reykjavík norð-
ur. Það er öldungis óvíst að það verði
öruggt þingsæti. Nái hún ekki kjör-
dæmakjöri gæti fimmta sætið eigi að
síður orðið uppbótarþingsæti. Þá
skipta hins vegar atkvæði alstaðar á
landinu máli. Stuðningur þeirra sem
eru á Hofsósi, Fáskrúðsfirði og Bol-
ungarvík getur þá ráðið úrslitum um
hvort hún nær kjöri sem alþing-
ismaður í vor.
Heimastjórn Íslendinga komst á
fyrir 99 árum. Hún skipti sköpum
fyrir Íslendinga. Í 99 ár hafa karlar
haft forystu fyrir ríkisstjórnum Ís-
lendinga. Nú er tími dugmikilla
kvenna runninn upp. Þó fyrr hefði
verið. Í vor getum við haldið upp á
100 ára afmæli heimastjórnarinnar
með því að gera dugmikla konu að
forsætisráðherra í fyrsta skipti.
Við getum sameinast, góðir Íslend-
ingar, um jákvæðar bre
Atkvæði allra landsman
þeir búa, auka líkurnar
björg Sólrún verði kjör
kvæði kvenna á Hofsósi
á Fáskrúðsfirði og hjón
arvík, atkvæði sem grei
ar á landinu, ráða þá úr
hvort okkur tekst að ge
una að forsætisráðherr
Breytum Íslandssögun
Allir geta kosið Ingibjörgu Sólrú
Eftir Össur
Skarphéðinsson
„Við getum sameinast, góðir Í
ingar, um jákvæðar breytingar
Atkvæði allra landsmanna, hv
þeir búa, auka líkurnar á að In
Sólrún verði kjörin á þing.“
Höfundur er formaður S
arinnar.
SAMEINING EVRÓPU
Undirritun aðildarsamninga tíunýrra aðildarríkja Evrópu-sambandsins í Aþenu í síð-
ustu viku markaði nokkur tímamót í
sögu Evrópu. Þar fékkst enn ein
áþreifanleg staðfesting þess að klofn-
ingur álfunnar á tímum kalda stríðs-
ins heyrir sögunni til. Öll ríkin nema
tvö, sem fá aðild að ESB 1. maí á
næsta ári, eru fyrrverandi kommún-
istaríki. Aðild þeirra sýnir annars
vegar hversu langt þau hafa komizt á
braut lýðræðis og efnahagsfrelsis á
þeim rúma áratug, sem liðinn er frá
því veldi kommúnismans í Austur-
Evrópu hrundi og hins vegar að
gömlu ESB-ríkin hafa verið og eru
reiðubúin að styðja við bakið á þeirri
uppbyggingu, sem fram fer í austur-
hluta álfunnar. ESB hafnaði þeirri
leið að verða „virki“ hinna ríku Vest-
ur-Evrópuríkja, þægilegur forrétt-
indaklúbbur, en tekur þess í stað þátt
í að leysa vandamál álfunnar allrar.
Austur-Evrópuríkin hafa flest lagt
gífurlega mikið á sig til að uppfylla
aðildarskilyrði sambandsins.
Samt er mikið verk óunnið við sam-
einingu Evrópu. Uppbyggingarstarf-
inu í Austur-Evrópu er auðvitað
hvergi nærri lokið. Og margt er óljóst
um það hvernig stofnanir og stefna
nýs Evrópusambands 25 ríkja munu
líta út. Stækkunin hefur að sjálfsögðu
í för með sér að efnahagslega, póli-
tískt og menningarlega verður fé-
lagsskapurinn sundurleitari, sem get-
ur leitt af sér togstreitu í ýmsum
málum.
Af atburðum síðustu mánaða má
ráða að sú togstreita verði ekki sízt
fyrir hendi í utanríkismálum. Það hef-
ur lengi verið yfirlýst markmið ESB
að tala einum rómi í utanríkismálum,
og í orði kveðnu hefur sambandið
sameiginlega utanríkis- og öryggis-
málastefnu. Með öll sín gömlu stór-
veldi innanborðs hefur sambandinu
hins vegar ekki gengið vel að marka
sameiginlega stefnu. Vaxandi til-
hneigingar hefur gætt til þess, ekki
sízt hjá forysturíkjunum Frakklandi
og Þýzkalandi, að vilja beita afli ESB
í utanríkismálum til að mynda mót-
vægi við Bandaríkin. Í aðdraganda
stríðsins í Írak kom hins vegar í ljós
að langflest nýju aðildarríkin lýstu
stuðningi við stefnu Bandaríkjanna,
sem Þýzkaland og Frakkland börðust
hatrammlega gegn.
Flest nýju aðildarríkjanna eru jafn-
framt orðin aðilar að Atlantshafs-
bandalaginu. Hin æskilega niðurstaða
í mótun utanríkisstefnu Evrópusam-
bandsins á næstu árum er að annars
vegar takist sambandinu að samein-
ast um stefnuna og marka sér sjálf-
stæðan sess á alþjóðlegum vettvangi
og að jafnframt verði hinum sterku
tengslum yfir Atlantshafið viðhaldið.
Fyrir Ísland sem aðildarríki samn-
ingsins um Evrópskt efnahagssvæði
skiptir stækkun ESB auðvitað máli.
Ísland hefur náð nokkuð viðunandi
samningum um fríverzlun með fisk í
tengslum við stækkunina. Á móti
kemur að við leggjum talsverðar fjár-
hæðir af mörkum til uppbyggingar-
verkefna í Austur-Evrópu.
Í stækkun hins evrópska innri
markaðar felast tækifæri og breyt-
ingar, fyrir Ísland. Annars vegar fá
íslenzkir borgarar og fyrirtæki að-
gang að stærri markaði, hins vegar fá
íbúar tíu ríkja til viðbótar frjálsan að-
gang að markaðnum hér á landi, þar á
meðal að vinnumarkaði.
Þegar EES-samningurinn var
gerður fyrir um áratug ráku margir
hræðsluáróður gegn honum, á þeim
forsendum að útlendingar myndu
streyma hingað til lands og taka
vinnu frá Íslendingum. Það gekk ekki
eftir. Það er athyglisvert og jafnframt
jákvætt að nú heyrist varla gagnrýn-
isrödd þegar um 100 milljónir manna
til viðbótar fá frjálsan aðgang að ís-
lenzkum vinnumarkaði.
HVAR ERU GEREYÐINGARVOPNIN?
Ein helsta ástæðan, sem Banda-ríkjamenn og Bretar gáfu fyrir
því að ráðist skyldi inn í Írak, var sú að
Írakar hefðu yfir að ráða gereyðingar-
vopnum og af þeim stafaði óbærileg
ógn. Áður en innrásin var gerð í Írak
höfðu vopnaeftirlitsmenn á vegum
Sameinuðu þjóðanna verið að störfum
í Írak undir forustu Hans Blix. Þeirra
hlutverk var reyndar ekki að leita að
vopnum, en störf þeirra leiddu ekki í
ljós að í Írak væru gereyðingarvopn.
Með gereyðingarvopnum er átt við
efna-, sýkla- og kjarnorkuvopn.
Víða um heim eru nú farnar að koma
fram efasemdir um að nokkur gereyð-
ingarvopn sé að finna í Írak. Banda-
menn telja að þeir muni finna slík
vopn, en virðast óttast að þeim verði
ekki trúað. Bandaríkjamenn segjast
hafa fundið vopn til að dreifa gereyð-
ingarvopnum og benda einnig á að
fundist hafi mótefni við eiturefnum og
hlífðarföt fyrir hermenn. Þeir segja að
nú sé leitin að hefjast fyrir alvöru og á
næstunni muni þúsund sérfræðingar
fara um Írak. Hátt í 40 fyrrverandi eft-
irlitsmenn á vegum Sameinuðu þjóð-
anna hafa verið fengnir til aðstoðar.
Þær vísbendingar, sem fram hafa
komið eftir fall stjórnar Saddams
Husseins, eru misvísandi. Í dag-
blaðinu New York Times var í gær
greint frá því að íraskur vísindamaður
hefði tjáð Bandaríkjamönnum að Írak-
ar hefðu eytt efnavopnum og búnaði til
sýklahernaðar nokkrum dögum áður
en innrásin var gerð í landið. Banda-
rísk yfirvöld hafa ekki staðfest þessa
frétt. Um miðjan mánuðinn gaf Amer
al-Saadi, einn helsti ráðgjafi Íraksfor-
seta í vígbúnaðarmálum, sig fram við
bandaríska herinn og sagði að stjórn
Íraks hefði engin gereyðingarvopn
átt.
Enginn dregur í efa hættuna, sem
fylgir gereyðingarvopnum, en um leið
hlýtur sönnunarbyrðin að vega þungt.
Bæði Bandaríkjamenn og Bretar
færðu sterk rök fyrir því að gereyðing-
arvopn væru í Írak án þess hins vegar
að geta lagt fram órækar sannanir.
Þeir hafa talað með þeim hætti að
vopnin muni finnast þegar stjórn
Saddams væri fallin. Það yrði því gríð-
arlegt áfall fyrir Bandaríkjamenn,
Breta og bandamenn þeirra ef engin
fyndust gereyðingarvopnin.