Morgunblaðið - 22.04.2003, Blaðsíða 22

MINNINGAR
22 ÞRIÐJUDAGUR 22. APRÍL 2003 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Bergljót Gutt-ormsdóttir fædd-
ist á Hallormsstað
hinn 5. apríl 1912.
Hún lést á Dvalar- og
hjúkrunarheimilinu
Grund 12. apríl síð-
astliðinn. Foreldrar
Bergljótar voru hjón-
in Guttormur Páls-
son, skógarvörður á
Hallormsstað, f. 12.
júlí 1884, d. 5. júní
1964, og Sigríður
Guttormsdóttir frá
Stöð í Stöðvarfirði, f.
17. maí 1887, d. 29.
október 1930. Alsystkini Bergljót-
ar eru: Páll, f. 25. maí 1913, d. 17.
nóvember 2002, Sigurður, f. 27.
júlí 1917, d. 27. september 1968,
Þórhallur, f. 17. febrúar 1925.
Hálfsystkini samfeðra eru Mar-
grét, f. 28. september 1932, d. 12.
febrúar 2001, Gunnar, f. 31. októ-
ber 1935, Hjörleifur, f. 31. október
1935, Loftur, f. 5. apríl 1938, og El-
ísabet, f. 26. maí 1943.
Árið 1938 giftist Bergljót Ólafi
H. Bjarnasyni, síðar deildarstjóra
hjá Tollstjóraembættinu í Reykja-
vík, f. 21. febrúar 1915 í Reykjavík,
d. 20. október 1999. Ólafur var son-
ur Bjarna Ívarssonar, bókbindara í
Reykjavík, f. 14. ágúst 1885, d. 30.
ágúst 1965, og konu hans Ragn-
heiðar Magnúsdóttur frá Valla-
nesi, f. 17. október 1886, d. 22. apr-
íl 1965. Ólafur var fóstursonur
Þorsteins Jónssonar, kaupfélags-
stjóra á Reyðarfirði og konu hans
Sigríðar Þorvarðardóttur Kjerúlf.
Börn Bergljótar og Ólafs eru: 1)
Sigríður Helga, skrifstofustjóri, f.
1. maí 1939. Sigríður á eina dóttur,
Bergljótu, faðir hennar er Jón R.
Gunnarsson. 2) Guttormur, rekstr-
arhagfræðingur, f. 24. júlí 1943,
kvæntur Aðalbjörgu Ólafsdóttur,
kennara. Börn þeirra eru Geir-
þrúður og Höskuldur
Hrafn. Önnur börn
hans eru Guttormur,
Sigríður, móðir
þeirra Sigurborg
Garðarsdóttir, og
Ólafur Geir, móðir
hans er Viktoría
Hannesdóttir. 3) Þor-
steinn, viðskipta-
fræðingur, f. 2. mars
1945, kvæntur Ást-
hildi S. Rafnar, sér-
kennara. Þeirra börn
eru Halldór Friðrik,
Bergljót og Þórhall-
ur Eggert. 4) Eggert
Bjarni, lögfræðingur, f. 29. febr-
úar 1952, kvæntur Sigrúnu H.
Pálsdóttur, leiðsögumanni. Börn
þeirra eru Páll Ragnar og Margrét
Þórhildur. Önnur börn Eggerts
eru Ingvar Helgi, Sigríður og Ólaf-
ur Daði. Móðir þeirra er Áslaug
Ingvarsdóttir. Afkomendur Berg-
ljótar og Ólafs eru nú 32 talsins.
Bergljót nam við Samvinnuskól-
ann í Reykjavík veturinn 1933–
1934 þaðan sem hún lauk sam-
vinnuskólaprófi. Stundaði nám við
Statens Studenterkurzus í Kaup-
mannahöfn veturinn 1934–1935.
Nam við Kennaraskóla Íslands
1937–1938 og lauk þaðan kennara-
prófi. Vann við verslunar- og kenn-
arastörf 1933–1942 að undanskild-
um námsárunum. Kenndi árin
1947–1951 aðallega við Melaskól-
ann í Reykjavík, en helgaði sig hús-
móðurstarfinu upp frá því.
Bergljót var ein af stofnendum
Sambands austfirskra kvenna árið
1942 og var ritari í stjórn þess
fyrstu árin. Hún starfaði í Félagi
framsóknarkvenna í Reykjavík og
átti um árabil sæti í fulltrúaráði
framsóknarfélaganna í Reykjavík.
Útför Bergljótar fer fram frá
Neskirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 13.30.
Bergljót Guttormsdóttir lifði langa
ævi og miklar breytingar mannlífs og
þjóðlífs.
Hún var fædd á Hallormsstað og
alin þar upp. Að henni stóðu sterkir
stofnar austfirskra ætta. Hún var
elsta barn foreldra sinna, Guttorms
Pálssonar og Sigríðar Guttormsdótt-
ur. Alla ævi sína var hún nátengd
Hallormsstað eins og margir sem
þangað eiga rætur sínar að rekja.
Kornung stúlka missti hún móður
sína og má gera ráð fyrir að það hafi
komið nær óbærilegu róti á tilfinning-
ar hennar og líf allt. Mér er sagt að
Sigríður Guttormsdóttir hafi verið
yndisleg kona og góðum gáfum gædd.
Halldór Helgason sem var vinnumað-
ur þar á bænum um tveggja ára skeið
mun hafa dýrkað hana alla tíð. Svo
hefur eflaust verið um fleiri. Þórarinn
Þórarinsson hefur sagt frá því að á
leið frá Eiðum heim til sín að Val-
þjófsstað hafi hann jafnan komið við á
Hallormsstað hjá frændfólki sínu. Þá
settist hún við orgelið og þau sungu.
Þetta eru nú þau myndbrot sem ég
hef fengið af konunni sem dó svo ung
frá fjórum börnum.
Hallormsstaðarheimilið var menn-
ingarsetur. Mikill bókakostur var þar
á ýmsum tungumálum og mikið lesið
og rætt. Þegar Bergljót var á
sautjánda ári sótti hún skóla þann
sem Sigrún föðursystir hennar og
Benedikt Blöndal héldu í Mjóanesi á
þessum árum og var vísir Húsmæðra-
skólans á Hallormsstað sem svo reis
1930. Þá var Bergljót orðin móður-
laus og væntanlega hefur það verið
styrkur henni og bræðrum hennar að
eiga föðursystur sína að í næsta ná-
grenni.
Bergljót leitaði sér menntunar
víða. Hún útskrifaðist úr Samvinnu-
skólanum, fór síðan til Kaupmanna-
hafnar þar sem hún var við nám einn
vetur og lauk síðan kennaraprófi í
Reykjavík árið 1938.
Hún hóf kennsluferil sinn á Reyð-
arfirði og síðar kenndi hún í Reykja-
vík og Kópavogi. Nú við lát hennar
rifjaði vinkona mín upp minningar um
fyrsta kennarann sinn, Bergljótu,
sem hún minntist með gleði því hún
hefði verið sér einstaklega góð.
Hún kynntist á æskuslóðum sínum
ungum og fallegum manni sem hún
giftist. Þau eignuðust fjögur börn sem
öll lifa móður sína. Ólafur féll frá fyrir
rúmum þremur árum. Hjónaband
þeirra hafði þá staðið í sex áratugi.
Ég heyrði í bernsku minni og æsku
oft minnst á Bergljótu. Hún var
mamma Sirríar, vinkonu minnar, al-
systir Páls sem var verkstjóri í Mörk-
inni, Sigurðar sem bjó á Sólheimum
og Þórhalls sem var menntamaður í
Reykjavík og hálfsystir yngri systk-
inanna á Hallormsstað, þeirra Mar-
grétar, Gunnars, Hjörleifs, Lofts og
Elísabetar. Hún var elst þeirra allra
og elstu börn hennar voru á svipuðu
reki og yngstu hálfsystkini hennar –
og öll voru þau vinir og kunningjar
okkar Löllu systur minnar – í vinfengi
við Þórnýju Friðriksdóttur móður-
systur okkar og frændsystkini Sig-
urðar Blöndals mágs okkar. Reyndar
kynntumst við Sirrí strax átta ára
gamlar er hún var sumarlangt hjá
Þórnýju og fjölskylda mín kom þang-
að í heimsókn. Síðar áttum við eftir að
vera sumar eftir sumar samvistum á
Hallormsstað.
Þegar ég svo kynntist Bergljótu af
eigin raun var það á hennar eigin
heimili á Lynghaga 8. Við komum
þangað auðvitað til að heimsækja
Sirrí vinkonu okkar en mamma henn-
ar tók okkur jafnan af kátínu og fjöri
og spjallaði við okkur eins og jafn-
ingja. Hún var um margt ólík öðrum
fullorðnum konum og mæðrum sem
ég þekkti á þeim tíma. Ætli hún hafi
ekki verið nútímalegri. Hún var
ófeimin að segja það sem henni datt í
hug, var óvenju fjörug viðræðu og lét
ýmislegt flakka sem oft var meinfynd-
ið. Það kunni ég vel að meta. Umræð-
an snerist oft um eitthvað sem snerti
Hallormsstað. Hugurinn var þar, hjá
fólki, gróðri og fljóti.
Þegar fullorðinsárin tóku við og
dóttir hennar og vinkona mín var flutt
til útlanda þar sem hún bjó í tíu ár
tóku kynni og samskipti okkar Berg-
ljótar á sig nýja mynd. Við áttum þá
mörg samtöl í síma – og þau voru oft
löng. Kannski vorum við báðar að
bæta okkur upp fjarveru Sirríar. En
símtöl okkar voru þess eðlis að ég iðr-
ast þess nú að hafa ekki getað tekið
þau öll upp á band. Þau voru fullkom-
lega óborganleg vegna fyndni og
frumleika Bergljótar í orðum, fram-
setningu og hugmyndum. Margar
einstakar setningar man ég orðréttar
þótt ekki verði raktar hér en helst
hefði ég viljað muna allt, það var þess
virði.
Bergljót bar hag síns fólks fyrir
brjósti, auðvitað barna sinna sem eðli-
legt er – en ekki síður barna-
barnanna. Ég kynntist vel einu dæmi
um það hversu tilbúin hún var að
leggja á sig næstum hvað sem var til
að stuðla að velferð, hjálpa þeim til að
ná æskilegum árangri, ná sátt við
sjálf sig og verða gæfusamar mann-
eskjur. Og gleði hennar var mikil þeg-
ar allt gekk að óskum.
Þegar hugsað er til Bergljótar
kemur mynd Ólafs ósjálfrátt upp í
hugann. Hann var fámæltur, bros-
mildur, hlýr í viðmóti og alveg óvenju-
lega fallegur maður bæði að fríðleika
og svipgæðum. Þau hafa verið ólík að
skapgerð en kannski hefði tölva með
tæmandi upplýsingar einmitt valið
þau saman. Þau voru virkilega eins og
tveir andstæðir pólar sem mynduðu
eina góða heild. Þau giftust ung og
áttu líf sitt saman uppfrá því. Þau
voru samhent í því að koma börnum
sínum til manndóms og styðja þau til
góðra verka. Þótt aðferðirnar væru
kannski ólíkar held ég að markmiðin
hafi einatt verið hin sömu.
Enda sýna afkomendur þeirra það
bæði í orði og verki að hlúð hefur ver-
ið vel að þeim. Sem dæmi má nefna
það af hve mikilli óeigingirni þau
studdu foreldra sína í ellinni, ekki síst
móður sína eftir að Ólafur var allur.
Ég býst ekki við að á nokkurn sé hall-
að þótt ég nefni þann óvenjulega dótt-
urkærleik sem Sirrí hefur sýnt móður
sinni undanfarin ár. Bræður hennar
hafa vissulega líka lagt sitt af mörk-
um.
Mér kemur í hug snögg haustferð
sem við Sirrí fórum fyrir nokkrum ár-
um austur á Fljótsdalshérað, á æsku-
slóðir okkar. Við hittum auðvitað
Palla sem var kær frændi og vinur og
ætlaði auk þess að vísa okkur á berj-
astaði. Hann lét þess getið í framhjá-
hlaupi að hann hefði komið við á
nokkrum góðum stöðum til að tína
bláber að senda Bergljótu því hún
hefði verið með kvef. Þetta þóttu mér
eftirminnileg orð og bera vott um
þann hug sem hann bar til systur
sinnar auk þess að sýna bjargfasta
trú á lækningamátt bláberja.
Nú er hún horfin, þessi glaðlynda,
hláturmilda, margslungna og eftir-
minnilega kona. Mér er ákaflega
minnisstæður hlátur hennar sem oft
hljómaði í mín eyru, skær og dillandi.
Það var hann næstum til hinstu
stundar. Í síðustu heimsókn minni til
hennar var hún ungmeyjarleg á vang-
ann og fjörleg í bragði. Þótt minnið
væri farið að dofna var hugurinn
óbugaður og hún hafði við orð að í
næsta skipti vildi hún bjóða okkur
Sirrí á kaffihús niðri í bæ. Það verður
að bíða næsta tilverustigs.
Börnum Bergljótar, barnabörnum
og systkinum sendi ég innilegar sam-
úðarkveðjur.
Vilborg Sigurðardóttir.
Bergljót merkir hin bjarta og
hjálpsama. Það átti svo sannarlega
við hana tengdmóður mína. Þessi
stórbrotna kona sá alltaf björtu hlið-
arnar á lífinu. Vandamál voru ekki til í
hennar huga enda var hún eins og
þessar ítölsku mömmur, hún stjórn-
aði og hlúði að öllum sínum.
Hún eignaðist þrjátíu og tvo af-
komendur sem þakka henni fyrir allt.
Alltaf var tími fyrir barnabörnin og
vílaði hún ekki fyrir sér að ferðast
innan lands sem utan til þess að passa
þau. Í Mývatnssveitina brá hún sér til
að gæta barnabarna í veikindum.
Jarðskjálftar og Kröflueldar dundu
yfir sveitina. Íbúum var ráðlagt að
vera í viðbragðsstöðu til að yfirgefa
svæðið en Bergljót lét það ekkert á
sig fá og fékk sér blund, hin rólegasta.
Hún óttaðist ekkert og kveið engu.
Húsmóðurhlutverkið tók hún aldrei
of alvarlega enda þótt hún væri alltaf
til staðar á heimilinu. Hún var mjög
félagslynd og naut sín best ef sem
flestir litu inn á Lynghaganum og
BERGLJÓT
GUTTORMSDÓTTIR
Ástkær móðir okkar,
AÐALHEIÐUR GUÐMUNDSDÓTTIR,
áður til heimilis
í Furugrund 70, Kópavogi,
síðast til heimilis
á hjúkrunarheimilinu Sunnuhlíð,
Kópavogi,
andaðist á pálmasunnudag 13. apríl.
Útförin fer fram frá litlu kapellunni í Fossvogi miðvikudaginn 23. apríl
kl. 10.30.
Baldur Sveinsson,
Hjálmar Sveinsson,
Guðný Ása Sveinsdóttir,
Jóhanna Elínborg Sveinsdóttir.
Ástkær eiginkona mín, móðir okkar, tengda-
móðir, amma og langamma,
JÓHANNA GUÐRÚN JÓNSDÓTTIR,
Heiðvangi 7,
Hafnarfirði,
verður jarðsungin frá Fossvogskirkju miðviku-
daginn 23. apríl kl. 13.30.
Ólafur Maríusson,
Jón Magni Ólafsson, Sigríður H. Magnúsdóttir,
Gunnar Ólafsson, Rannveig Sturlaugsdóttir,
Símon Ólafsson, María Júlía Alfreðsdóttir,
Hanna Ólafsdóttir, Einar Gíslason,
barnabörn og barnabarnabörn.
Eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir
og afi,
KJARTAN MARKÚSSON,
Sólvangsvegi 3,
verður jarðsunginn frá Hafnarfjarðarkirkju
miðvikudaginn 23. apríl. kl. 13.30.
Blóm og kransar afþakkaðir.
Guðrún Guðmundsdóttir,
Hrefna Kjartansdóttir, Marteinn Sverrisson,
Hallur Kjartansson, Bente Kjartansson,
Kolbrún Kjartansdóttir, Auðunn Hjaltason,
og barnabörn.
Móðir mín,
JÓNÍNA GÍSLADÓTTIR,
áður til heimilis
á Skúlagötu 54,
lést á hjúkrunarheimilinu Sóltúni fimmtudaginn
10. apríl.
Útför hennar fer fram frá Fossvogskapellu
miðvikudaginn 23. apríl kl. 10.30.
Fyrir hönd aðstandenda,
Ingibjörg Jónsdóttir.
Okkar kæri,
HÁKON EINARSSON,
lést á Landspítalanum Landakoti fimmtu-
daginn 10. apríl.
Jarðað var í kyrrþey.
Þökkum læknum og hjúkrunarliði frábæra
umönnun, hjálp og hlýju. Þökkum vinum og
fjölskyldum mikla samúð sýnda.
Guð blessi ykkur öll.
Hanna G. Jónsdóttir,
Einar Örn Hákonarson, Margrét Björnsdóttir,
Jón Haukur Hákonarson, Anna Sigurjónsdóttir,
Kolbrún Hákonarsdóttir, Kjartan R. Erlingsson,
barnabörn og barnabarnabörn.