Morgunblaðið - 24.04.2003, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 24. APRÍL 2003 B 9








































































































NÚR VERINU Þar sem þjónusta og þekking mætast.
Hvaleyrarbraut 39, 220 Hafnarfjörður. Sími 544 2245. Fax 544 2246. Netfang: tben@tben.is
Oliveira SA' í Portúgal er framleiðandi á trollvírum, snurpuvírum, vinnsluvírum og kranavírum.
Oliveira SA' er þekkt fyrir gæðavír enda eingöngu notast við hágæða hráefni við framleiðslu vírsins.
Oliveira SA' hefur yfir að ráða góðum tækjabúnaði við framleiðslu vírsins.
Oliveira SA' hefur mjög öflugt gæðaeftirlit sem tryggir ávallt gæði vírsins.
Oliveira SA' framleiðir "dæforma" vír sem og hefðbundinn vír.
Oliveira SA' hefur hafið framleiðslu á nýrri tegund "dæforma" trollvíra sem henta sérstaklega vel
fyrir íslenskar aðstæður. Þessi nýi vír hefur fengið nafnið "SUPER ATLANTIC"
Tben ehf., hefur tekið við umboði fyrir:
Getum útvegað framrúður
í gömlu góðu
Færeyingana sem Mótun
í Hafnarfirði framleiddi.
Bátaeigendur
Tekið á móti pöntunum í síma 552 5755.
Bílrúðan ehf.
EYJÓLFUR Eyjólfsson fisk-
tæknir hefur undanfarin ár kennt
Rússum að auka vinnsluvirði afurða
sinna um borð í frystitogurum. Hann
hefur stundað sjóinn með þeim við
Afríku, á Reykjaneshrygg og í Bar-
entshafi. Hann ber þeim vel söguna
og segir að fiskurinn frá þeim sé orð-
inn jafngóður og af íslenzku skipun-
um, enda leggi þeir sig fram um að
bæta sig.
Eyjólfur stofnaði eigið fyrirtæki
um þessa starfsemi, Arctic Agent,
um síðustu áramót, hefur sett upp
heimasíðu á slóðinni arcticagent-
.com, og er hann enn eini starfsmað-
ur fyrirtækisins.
Eftirlit, ráðgjöf og kennsla
Markmiðið með fyrirtækinu er eft-
irlit og ráðgjöf, kennsla og ýmis
verkefni sem tengjast sjávarútvegi.
„Stærsti þátturinn í þessu er
vinna með erlendum frystitogurum,
vinnsluskipum, aðallega rússnesk-
um. Það hefur verið helzta viðfangs-
efni mitt síðustu misserin,“ segir
Eyjólfur. „Það er farið að auka núna
að ég starfi innan lands, þá helzt að
fínpússa vinnslu hjá mönnum og
samræma vinnslu fyrir pökkunar-
stöðvar og að taka út fiskafurðir fyr-
ir erlenda kaupendur.
Það er fjöldinn allur af Íslending-
um í störfum eins og þessum, eink-
um hjá Rússum enda hafa þeir mjög
mikinn metnað til þess að auka
vinnslustigið um borð. Það eru
margir menn bæði til sjós og lands
úti um allan heim til að vinna að slík-
um verkefnum.“
Tryggja gæðin
Af hverju ættum við að vera að
hjálpa öðrum þjóðum sem eru í sam-
keppni við okkur?
„Við Íslendingar gerum mikið af
því að byggja upp tæknina hjá er-
lendum frystiskipum, svo sem sigl-
ingatæki, veiðarfæri, fiskvinnslu-
tæki og fleira. Þannig aukast
afköstin og meðferð aflans verður
betri og nýting eykst. Við erum svo
að hjálpa þeim í fiskinum sjálfum.
Við erum ekki bara að hjálpa þeim að
auka vinnslustigið, Rússum og fleiri
þjóðum, við erum líka að auka heil-
næmi sjávarafurða sem seldar eru á
alþjóðlegum mörkuðum. Við eigum
því stóran þátt í því að neytendur
geti gengið að því sem vísu að fisk-
urinn sé unninn við þær aðstæður að
ýtrasta hreinlæti sé tryggt og farið
sé að öllum almennum reglum um
framleiðslu matvæla; að fiskurinn sé
bæði hollur og góður.
Ég hef oft spurt sjálfan mig um
það hvort við séum ekki að skjóta
okkur í fótinn með því að hjálpa
keppinautunum á þennan hátt. Nið-
urstaðan er þó sú að svo sé ekki. Við
erum með þessu að stuðla að aukinni
gæðaframleiðslu, sem ætti að leiða
til aukinnar fiskneyzlu í heildina og
það kemur okkur líka til góða. Það
má líka benda á það að mikið af þess-
ari framleiðslu rússnesku skipanna
er selt undir merkjum Íslendinga,
því við seljum mikið af fiski fyrir þá.
Fái neytandinn góðan fisk frá Rúss-
um, mun hann væntanlega kaupa
fisk aftur. Það gerir hann hins vegar
ekki ef fiskurinn er vondur.“
Bæði á sjó og í landi
Hvernig stóð á því að þú lentir í
þessu starfi?
„Ég er menntaður fisktæknir úr
Fiskvinnsluskólanum í Hafnarfirði,
sem því miður hefur verið lagður nið-
ur. Ég hef aðallega unnið við verk-
stjórn í frystihúsum, gæðastjórnun
og við framleiðslustjórnun. Síðustu
árin hef ég svo unnið að eftirliti, ráð-
gjöf og kennslu um borð í vinnslu-
skipum á vegum Sölumiðstöðvarinn-
ar og Fiskafurða. Ég hef því verið
mikið úti á sjó hin síðari ár á rúss-
neskum skipum á svæðinu frá Afríku
og norður í Barentshaf.
Rússarnir ganga í langflestum til-
fellum mjög vel um auðlindina og
nýta vel það sem kemur um borð. Ég
hef verið á 20 til 25 skipum hjá Rúss-
um og langflest þeirra vinna mjöl og
lýsi úr fiskúrgangi.
Staðan er orðin þannig að um borð
í þeim skipum, sem ég þekki til, er
verið að framleiða afurðir sem
standa afurðum íslenzku skipanna
fyllilega á sporði. Rússarnir vita að
þeir þurfa að bæta sig og þeir eru því
mikið að þreifa sig áfram. Hjá okkur
Íslendingum er mjög algengt að þeg-
ar fiskurinn er kominn um borð, að
við viljum koma vinnslunni frá í ein-
um grænum. Rússarnir gefa sér hins
vegar meiri tíma til að snyrta flökin
betur og vanda merkingar á umbúð-
um til að gera þetta aðlaðandi fyrir
kaupandann. Þess vegna skila þeir
alls ekki síðri vöru, ef ekki betri. Það
er til dæmis orðið almælt í Noregi að
gæði rússnesku flakanna séu mun
meiri en þeirra norsku.
Það hefur orðið mikil breyting á
þessum 6 til 7 árum, sem ég hef verið
um borð í þessum skipum. Aðbún-
aður fer hægt og bítandi batnandi,
en vinnslubúnaður hefur batnað mun
hraðar. Það er af skiljanlegum
ástæðum, því frekar er horft til
framleiðsluþáttarins til að skila
meiri afköstum, nýtingu og betri af-
komu. Yfirleitt er aðbúnaður áhafn-
arinnar bærilegur, en ekkert í lík-
ingu við íslenzku skipin, sem líta út
eins og lúxushótel í samanburði við
rússensku skipin. Maturinn hefur
farið batnandi og ég er hættur að
leggja af í þessum ferðum. Þá heyrir
drykkjuskapur um borð nánast sög-
unni til.
Þetta eru langir túrar og því bitn-
ar fjarveran óneitanlega á fjölskyld-
unni. Það sem skiptir máli í svona
útiveru að stilla sig rétt inn. Ég
hugsa með mér að útveran geti verið
tveir til fjórir mánuðir og set mér
engan endapunkt. Það er algengt,
þegar útiveran verður lengri en
menn hafa gert ráð fyrir, að það fari
mjög á sálina á mönnum. Ég passa
mig á því að hafa nóg fyrir stafni fyr-
ir utan þann tíma sem fer í vinnsl-
una. Maður verður að forðast að-
gerðarleysið og það geri ég með því
að föndra, skera út, mála eða lesa.
Svo er tæknin orðin það góð í dag, að
það er orðið mjög auðvelt að hafa
samband við sína nánustu. Við hjón-
in erum til að mynda með samning
við Eik í Noregi um standrad-c sam-
skipti þannig að við getum verið í
tölvupóstsambandi. Svo er þjónust-
an hjá Reykjavíkur radíói alveg frá-
bær. Þeir leggja allt á sig til þess að
maður nái sambandi.
Hvernig ganga samskiptin við
Rússana?
„Ég get talað lítilsháttar rúss-
nesku, en annars tala ég bæði ensku
og þýzku og norræna dönsku. Yngri
Rússar tala orðið ágæta ensku og
það eru alltaf fleiri og fleiri sem tala
ensku. Elztu karlarnir tala svo
gjarnan eitthvað í þýzku. Tungumál-
ið er því oft fremur fjölþjóðlegt en
það eru engin vandræði að koma því
til skila sem maður ætlar sér. Það
hjálpar líka þegar þeir finna að mað-
ur hefur áhuga á því að bæta rúss-
neskukunnáttuna. Rússarnir eru
góðir nemendur og það er greinilegt
að þeir líta upp til okkar Íslendinga,“
segir Eyjólfur Eyjólfsson.
Á sjónum með Rússum
Eyjólfur Eyjólfsson fisktæknir við störf í rússneskum togara.
Eyjólfur Eyjólfsson hjálpar Rússum að bæta
framleiðsluna um borð í vinnsluskipunum
ALLS hefði um 4.400 tonnum af
þorskafla dagróðrabáta sem gera út
á línu verið landað utan aflamarks á
síðasta fiskveiðiári, miðað við þær
hugmyndir sem nú eru uppi um sér-
staka kvótaívilnun til handa línubát-
um.
Í línuívilnun felst að bátum sem
aðeins veiða á línu og landa daglega
verði umbunað fyrir það sérstaklega.
Uppi eru hugmyndir um að 80% af
þorskafla umræddra línubáta verði
reiknuð til aflamarks en 50% afla í
öðrum tegundum. Sé þannig tekið
dæmi af línubát sem landar einu
tonni af þorski, yrðu aðeins tekin 800
kíló af þorskkvóta hans verði þessi
hugmynd að veruleika.
Alls voru veidd um 44 þúsund tonn
af þorski á línu hér við land á síðasta
fiskveiðiári. Þar af veiddu bátar sem
eru 100 tonn og minni um helming
þess afla en ætla má að þeir bátar
teljist til dagróðrabáta. Þannig
hefðu um 4.400 tonn af þorski ekki
verið reiknuð til kvóta á síðasta fisk-
veiðiári, hefðu umræddar reglur um
línuívilnun þá verið í gildi.
Hugmyndir um sérstaka kvóta-
ívilnun fyrir línubáta komu fyrst upp
á borðið eftir kvótasetningu auka-
tegunda hjá krókabátum í maí árið
2001. Þá samþykkti landsfundur
Sjálfstæðisflokksins fyrir skömmu
tillögu Guðmundar Halldórssonar
formanns Eldingar, félags smábáta-
eigenda á norðaverðum Vestfjörð-
um, um að tekin yrði upp sérstök
línuívilnun fyrir dagróðrabáta og
hefur Davíð Oddsson forsætisráð-
herra sagt að línuívilnun gæti komið
til framkvæmda í haust.
Sérstakar ívilnanir til handa línu-
bátum eru ekki nýjar af nálinni. Hin
svokallaða línutvöföldun var hér við
lýði um margra ára skeið en var felld
niður árið 1995. Í línutvöföldun fólst
að afli línubáta taldi aðeins til kvóta
til helmings. Bátur sem þannig hafði
yfir að ráða 10 tonna þorskkvóta gat
veitt 20 tonn á tímabilinu frá nóv-
ember til loka febrúarmánaðar. Á
síðasta fiskveiðiárinu sem línutvö-
földunin var í gildi var hlutur línu-
veiða í heildarþorskafla 19,4% en ári
síðar fór hún í 9,2%.
Línuívilnun hefði
gefið 4.400 tonn