Morgunblaðið - 24.04.2003, Blaðsíða 12

  
 !
+?D2DG +??HIG ?D5/JK2+?KJ4J:>J5 8?K3>+?KJ I>>DG
 

   
 

 


 
  
 
  
  
  
  01   0 (<  "-(- ,"  
 " ) B" - - $$ 0$1 023 %$3 %## %$4 %$(
+LK?M?G+?KJ 56?G:?NO
%## %21 $$
>8?K3>+?KJ >?:64GPJ
AUKINN þrýstingur er nú á aðild-
arlönd ESB að bæta eftirlit með
endurskoðendum, en ESB reynir
nú að koma í veg fyrir reglusetn-
ingu sem stjórnvöld í Bandaríkj-
unum ætla að innleiða fyrir endur-
skoðendur utan Bandaríkjanna, þ.e.
endurskoðendur sem fara með mál
erlendra fyrirtækja sem skráð eru
á markað í Bandaríkjunum. Hafa
bandarísk yfirvöld krafist þess að
erlendir endurskoðendur skrái sig
hjá hinni nýstofnuðu eftirlitsstofnun
Public Company Accounting Over-
sight Board, PCAOB, fyrir október
nk., en sú stofnun var sett upp í
kjölfar hneykslismála vegna bók-
haldsbrellna í stórfyrirtækjum eins
og Enron og WorldCom. PCAOB
getur refsað endurskoðendum starfi
þeir ekki samkvæmt lögum og
reglum.
Framkvæmdastjórn ESB mun
birta stefnumótun varðandi endur-
skoðun í næsta mánuði þar sem lagt
er til að öll aðildarlönd hafi ein-
hverskonar opinbert eftirlit með
endurskoðendum. Á viðskiptavefn-
um FT.com segir að takist með
þessu að bæta eftirlitið í löndum
ESB vonist framkvæmdastjórnin til
þess að bandarísk yfirvöld hætti við
fyrrnefnda reglusetningu á evr-
ópska endurskoðendur.
Fæstir með opinbert eftirlit
Í frétt FT.com segir að af 15 aðild-
arríkjum ESB sé minnihluti
ríkjanna með sjálfstæðan eftirlits-
aðila af þessu tagi. Í flestum lönd-
unum eru það endurskoðendur
sjálfir sem eru með eigið innra eft-
irlit eða þá að félög endurskoðenda
sjá um eftirlitið. Hér á landi er því
þannig farið einnig. Bretland og
Belgía eru einu löndin, samkvæmt
frétt FT.com, sem eru með eftirlit í
líkingu við það bandaríska.
Samkvæmt tilmælum frá ESB
verða ESB-lönd hvött til að koma á
fót eftirliti sem samanstendur að
meirihluta til af fólki utan fags end-
urskoðenda. Talið er að tekið verði
mið af PCAOB í mótun eftirlitsins.
Í greininni segir jafnframt að
Evrópusambandið vilji taka upp al-
þjóðlega reikningsskilastaðla fyrir
skráð félög frá og með árinu 2005.
Ekki bindandi fyrir Ísland
Elva Ósk Wium lögfræðingur hjá
fjármálaráðuneytinu segir að Ísland
sem aðili að EES-samningnum
þurfi vegna skuldbindinga sinna við
EES að innleiða allar gerðir sem
koma frá ESB og snerta samning-
inn og þar af leiðandi tilmæli eins
og þessi sem snerta gæðaeftirlit
fyrir endurskoðendur. „Tilmæli eins
og þessi eru ekki bindandi og þau
þarf ekki að taka upp frá orði til
orðs, þannig að það er í raun aðild-
arríkjunum í sjálfsvald sett hvort
þau innleiða þau eða ekki. Það er
hins vegar ætlast til að aðildarríkin
taki tillit til svona reglna og það
munum við gera.“ Elva segir að
ekki sé endilega um það að ræða að
hið opinbera sjái um eftirlitið held-
ur gætu aðrir aðilar séð um það.
Traustið skiptir máli
Guðmundur Snorrason formaður
Félags löggiltra endurskoðenda
segir að það skipti afar miklu máli
að það kerfi sem menn búa við njóti
það mikils traust að markaðurinn
og þeir sem vinna á honum treysti
því að menn séu að vinna sam-
kvæmt gildandi reglum.Hann segir
að tilgangur tilmæla eins og þeirra
sem ESB er að leggja til sé einmitt
sá að tryggja fyrsta flokks endur-
skoðun. Fyrsta flokks endurskoðun
felur í sér að trúverðugleiki upplýs-
inga sem hafa verið birtar eykst og
hluthafar, fjárfestar, lánveitendur
og aðrir hagsmunaaðilar fá aukna
þjónustu og vernd. Hugsanlega
verður þessu ekki náð fram nema
með því að setja á stofn sérstaka
eftirlitsnefnd. Spurður hvort hann
hafi orðið var við að menn beri
minna traust til endurskoðenda nú
en fyrir Enron-hneykslið í Banda-
ríkjunum segir Guðmundur að
væntanlega hafi allir aðilar sem
vinni á markaðum orðið fyrir ein-
hverjum álitshnekki vegna þess
máls og annarra skyldra mála,
hvort sem það eru stjórnendur fyr-
irtækja, opinberir aðilar, endur-
skoð- endur, fjármálaráðgjafar
o.s.frv. en þó segir hann að erfitt sé
að segja til um það hvort traust til
þessara aðila hafi minnkað hér á
landi.
Þrýst á eftirlit með
endurskoðendum
GEIR H. Haarde fjármálaráðherra segir að til
þess að fullur ávinningur náist af rafrænum við-
skiptum verði að nást full samstaða á markaði um
frekari útfærslur og þróun. Þetta kom fram í setn-
ingarræðu hans á ráðstefnu fjármálaráðuneytis-
ins og Samtaka atvinnulífsins um rafræn viðskipti.
Geir sagði að ráðstefnunni væri ætlað að marka
upphaf að aukinni samvinnu ríkisins og fyrirtækja
á almennum markaði við eflingu rafrænna við-
skipta hér á landi. „Það er von mín að samhent
átak þessara aðila muni leiða til sóknar í rafræn-
um viðskiptum sem muni skila sér í hagræðingu
og eflingu viðskipta almennt,“ sagði ráðherra.
Samvinna ríkis og einkaaðila
Að sögn Geirs var viðfangsefni ráðstefnunnar
dæmi um samvinnu ríkis og einkamarkaðar, þar
sem styrkur ríkisins væri nýttur til að laða fram
frumkvæði og afl einkaaðila. Á henni yrðu kynnt
verkefni sem unnin hefðu verið að frumkvæði rík-
isins, en myndu jafnframt nýtast á hinum almenna
markaði. „Stefnumótun ríkisins í þessum verk-
efnum tekur mið af því að reynt hefur verið að
leiða saman ríki og atvinnulíf í þeim tilgangi að
dreifa jafnt kostnaði og ávinningi af verkefnum
sem munu til lengri tíma nýtast öllum. Við höfum
talið að ríkið geti í krafti stærðar sinnar skapað
tækifæri til uppbyggingar á nýrri þjónustu gegn
því að lýsa sig reiðubúið til að leggja til viðskipti
sín og tæknilega uppbyggingu,“ sagði fjármála-
ráðherra.
Með kaupum á nýjum fjárhags- og upplýsinga-
kerfum voru að sögn Geirs stigin mikilvæg skref í
því að gera ríkisstofnunum kleift að stunda raf-
ræn viðskipti. „Með innleiðingu kerfisins skapast
möguleikar á umtalsverðri sjálfvirknivæðingu og
hagræðingu. Hins vegar er nauðsynlegt að við-
skiptavinir ríkisins, þ.e. birgjarnir, taki þátt í
þessari þróun af krafti til þess að fullum ávinningi
verði náð.“
Ráðherra sagði að sem liður í að auðvelda sam-
skipti ríkisstofnana og birgja hefði ríkið gengið
fram í að þróa rafrænt markaðstorg, í samvinnu
við einkaaðila, með það að markmiði að sú þjón-
usta gæti nýst starfandi fyrirtækjum á markaði.
„Verkefnið var unnið í samstarfi við fjölmarga að-
ila á markaði, m.a. helstu samtök hagsmunaaðila,
sem er lykilatriði í því að sátt náist um tilteknar
lausnir. Mikilvægt er í þessu sambandi að ríkið
hefur tekið þá stefnu að skilgreina þarfir og þjón-
ustu í stað þess að byggja sjálft upp viðkomandi
þjónustu.“
Geir sagði að ljóst væri að til þess að fullur
ávinningur næðist yrði að nást full samstaða á
markaði um frekari útfærslur og þróun. „Ríkið
hefur sett sér markmið varðandi framgang raf-
rænna viðskipta, sem meðal annars voru skil-
greind í nýrri innkaupastefnu ríkisins sem sam-
þykkt var af ríkisstjórn á síðasta ári. Fyrirtæki á
almennum markaði hafa mörg hver sett sér mark-
mið og unnið ötullega að verkefnum á sviði raf-
rænna viðskipta. Ég tel mikilvægt að ráðstefnan í
dag marki upphaf að samhentu átaki helstu hags-
munaaðila með það að markmiði að efla framgang
rafrænna viðskipta í landinu,“ sagði Geir.
Átak í hugsunarhætti
„Við teljum að tekist hafi að leiða fram lausnir sem
tæknilega geta leitt af sér byltingar en eftir stend-
ur að gera þarf átak í hugsunarhætti og taka af
skarið varðandi það hvernig við nálgumst við-
skipti almennt,“ sagði hann. Ráðherra skoraði á
fulltrúa hagsmunaaðila og fyrirtækja á almennum
markaði að taka höndum saman og efla veg raf-
rænna viðskipta.
Rafræn viðskipti efla
viðskipti almennt
Morgunblaðið/Halldór Kolbeins
Fjölmenni var á ráðstefnu fjármálaráðuneytisins og Samtaka atvinnulífsins um rafræn viðskipti.
Í ÍSLENSKUM lögum er ekki að finna
ákvæði sem með beinum hætti koma í
veg fyrir að lykilstarfsmenn fyrirtækja
geti farið til starfa hjá keppinauti að
loknum uppsagnarfresti. Einu laga-
ákvæðin sem gætu hugsanlega komið í
veg fyrir þetta er að finna í samkeppn-
islögum nr. 8/1993 með síðari breyt-
ingum, þar sem kveðið er á um að
starfsmenn megi ekki nýta sér atvinnu-
leyndarmál.
Í 27. grein samkeppnislaganna segir
að sá sem fengið hefur vitneskju um
eða umráð yfir atvinnuleyndarmálum á
réttmætan hátt í starfi sínu fyrir annan
eða í félagi við annan, megi ekki án
heimildar veita upplýsingar um eða hag-
nýta sér slík leyndarmál. Bann þetta
gildir í þrjú ár frá því að starfi er lokið
eða samningi slitið.
Árelía Eydís Guðmundsdóttir, dósent
við Háskólann í Reykjavík og sérfræð-
ingur í vinnumarkaðsfræði og stjórnun,
segir að ef atvinnurekendur vilji hindra
að starfsmenn ráði sig til starfa hjá
keppinauti í kjölfar þess að hætta störf-
um hjá viðkomandi fyrirtæki, þá verði að
vera kveðið á um slíkt í ráðningarsamn-
ingi. Dæmi séu um að þetta hafi verið
gert.
Hún segir að vinnulöggjöfin hér á
landi sé sveigjanlegri í þessum efnum
en gengur og gerist í mörgum þeim
löndum sem Ísland ber sig saman við.
Uppsagnir og starfslok séu því almennt
auðveldari í framkvæmd hér.
Óleyfilegt
að nýta
samkeppn-
isleyndar-
mál
BAUGUR Group hf. hyggst
fjárfesta fyrir um 10 milljónir
punda, eða sem svarar um 1.200
milljónum króna í nýstofnuðu
fasteignaþróunarfélagi í Bret-
landi, LXB Group Limited. Auk
Baugs standa Halifax Bank of
Scotland (HBOS) og TBH Invest-
ment Limited, sem er í eigu
skoska kaupsýslumannsins Tom
Hunter, að félaginu. Baugur hefur
áður unnið með Tom Hunter þeg-
ar félagið keypti hlut í fatakeðj-
unni House of Fraser fyrir
nokkru.
Að sögn Jóns Scheving Thor-
steinssonar, framkvæmdastjóra
Baugss-ID, er tilgangur félagsins
að kaupa verslunarhúsnæði, bæta
nýtingu þess og selja síðan hefð-
bundnum fasteignafyrirtækjum.
„Það eru tiltölulega fá leyfi gefin
til bygginga á verslunarrými í
Bretlandi og því hefur verið erfitt
að útvega húsnæði. Á 6. og 7. ára-
tugnum var byggt töluvert af hús-
næði fyrir smásölu. Það húsnæði
þarf nú að endurgera og breyta í
samræmi við nútímaþarfir.“
Hann segir HBOS-bankann
vera umsvifamikinn í fjármögnun
smásöluhúsnæðis í Bretlandi. „Við
höfum áður verið í samstarfi við
Tom Hunter í tengslum við HoF á
sínum tíma og þekkjum hann orð-
ið ágætlega. Báðir þessir aðilar
hafa reynslu á fasteignamarkaðin-
um í Bretlandi, vildu stofna nýtt
félag og leituðu til Baugs.“
Jón segir fasteignamarkaðinn
vera mun þróaðri í Bretlandi en á
Íslandi, sérstaklega hvað varðar
fjármögnun. „Með þessu sam-
starfi getum við öðlast reynslu og
lært um verkaskiptingu og skipu-
lag á fasteignamarkaði í Bretlandi
sem nýtist okkur á heimamark-
aði.“
Þegar LXB verður að fullu fjár-
magnað er gert ráð fyrir að heild-
areignir þess nemi um 350 millj-
ónum sterlingspunda eða sem
nemur 42 milljörðum íslenskra
króna, segir í tilkynningu frá
Baugi Group.
Baugur festir
fé í bresku fast-
eignafélagi
Morgunblaðið/Kristinn
Baugur hefur keypt hlut í bresku
fasteignafélagi.