Morgunblaðið - 25.04.2003, Blaðsíða 12

VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
12 FÖSTUDAGUR 25. APRÍL 2003 MORGUNBLAÐIÐ
● ÚTLIT er fyrir að Alcoa muni draga
úr álframleiðslu um 6% vegna hás
orkuverðs í Bandaríkjunum.
Í júní munu 125 starfsmenn í ál-
verksmiðju Alcoa í Ferndale í Banda-
ríkjunum missa vinnuna og ef orku-
verð heldur áfram að hækka verður
verksmiðju Alcoa í Ferndale lokað
30. september næstkomandi, að því
er fram kemur í frétt frá AP-
fréttastofunni.
Alcoa hefur jafnframt tilkynnt um
frekari uppsagnir víðar í Bandaríkj-
unum á næstunni.
Samdráttur
hjá Alcoa
● VERÐBRÉFASVIÐ hollenska
bankans ABN Amro í Bretlandi hef-
ur verið sektað um 900 þúsund
pund, sem svarar til 108 milljóna
íslenskra króna, fyrir að hafa mis-
notað markaðsstöðu sína og látið
undan óeðlilegum óskum í starfi.
Er þetta ein hæsta sekt sem fjár-
málaeftirlit Bretlands, Financial
Services Authority, hefur veitt.
Í niðurstöðu FSA kemur fram að
verðbréfamiðlarar ABN Amro í Bret-
landi hafi beitt óeðlilegum aðferð-
um til að hækka lokaverð á hluta-
bréfum. Var þetta gert að undirlagi
verðbréfamiðlara ABN Amro í
Bandaríkjunum fyrir hönd banda-
rísks viðskiptavinar.
Samkvæmt fréttavef BBC á
þetta að hafa gerst þrisvar sinnum
á tímabilinu apríl til október árið
1998. Um hlutabréf í Volkswagen,
Carlton Communications, British
Biotech og þýsku verslunarkeðj-
unni Metro var að ræða.
Segir í niðurstöðu FSA að það að
eiga hlutabréfaviðskipti í þeim eina
tilgangi að hafa áhrif á markaðs-
verð sé alvarleg misnotkun.
Talsmaður ABN Amro, Steven
Blaney, segir í samtali við BBC að
bankinn hafi tekið fullan þátt í
rannsókn FSA auk þess að rann-
saka málið innan fyrirtækisins. Fyr-
irtækið hafi gert breytingar innan-
húss sem eigi að koma í veg fyrir
að atburðir sem þessir endurtaki
sig.
ABN Amro-bankinn sektaður
● HELGA Jónsdóttir, formaður
starfsmannafélags Landsbankans,
segir að starfsmannafélagið hafi
ekki ályktað beint um ráðningar
nýrra starfsmanna að bankanum
skömmu eftir að um 20 manns
hafi verið sagt upp hjá Landsbank-
anum. Hún segist telja að um tvær
aðskildar ákvarðanir sé að ræða
og félagið fagni því að bankinn
blási til sóknar en á sama tíma
sjái þau eftir félögum sem hafi
starfað með þeim í mörg ár.
Í lok mars ákvað bankaráð
Landsbanka Íslands að fækka í yf-
irstjórn bankans um tuttugu
manns. Í tilkynningu frá bankanum
28. mars sl. kom fram að tilgangur
breytinganna sé að einfalda skipu-
lag bankans, hagræðing í rekstri
og að leggja grunn að frekari breyt-
ingum. „Með breytingunum næst
fram sparnaður í yfirstjórn og sam-
tals nemur fækkun stöðugilda nú
um 20,“ að því er segir í tilkynn-
ingu til Kauphallar Íslands.
Síðastliðinn þriðjudag var til-
kynnt um ráðningu fjögurra nýrra
starfsmanna, eins bankastjóra og
þriggja framkvæmdastjóra. Fjór-
menningarnir störfuðu áður allir
hjá Búnaðarbankanum.
Aðspurð um skoðun starfs-
mannafélagsins á því að leitað sé
út fyrir bankann í stað þess að
þeir sem fyrir eru hjá Landsbank-
anum hljóti upphefð í starfi segir
Helga að með nýjum mönnum
komi nýir siðir. Nýir eigendur sem
hafa tekið við bankanum hafi
greinilega aðrar áherslur. Helga
segist telja að leitað hafi verið inn-
an bankans að fólki sem gæti tek-
ið þessi störf að sér áður en leitað
var út fyrir hann. „Við bankamenn
höfum alltaf litið á okkur sem einn
hóp og öll réttindi færast með þeg-
ar fólk færir sig á milli banka.
Þetta er því aðeins öðruvísi en ef
viðkomandi aðilar kæmu úr annarri
starfsstétt,“ segir Helga.
Nýir siðir með
nýjum mönnum
● STJÓRN bresku verslunarkeðj-
unnar Somerfield hefur hafnað yf-
irtökutilboði athafnamannanna
Johns Loverings og Bobs McKenz-
ies í keðjuna.
Í yfirlýsingu frá stjórninni kom
fram að tilboðið, sem hljóðaði upp
á 103 pens á hlut, væri verulega
of lágt. Miðað við það verð voru
tvímenningarnir tilbúnir að greiða
509 milljónir punda, sem svarar til
rúmlega 61 milljarðs íslenskra
króna, fyrir félagið.
Lokaverð Somerfield í Kauphöll-
inni í London í gær var 91,5 og
nam lækkun dagsins 1,34%.
John Lovering og Bob McKenzie
eru að íhuga næstu skref, sam-
kvæmt fréttavefnum Times Online,
en heimildir vefjarins telja að ekki
sé líklegt að þeir komi með nýtt yf-
irtökutilboð.
Í Times Online er haft eftir Mark
Hughes, sem sérhæfir sig í grein-
ingu á smásölufyrirtækjum hjá
Numis Securities, að ef þeir
myndu bjóða 115–120 pens á hlut
þá yrði því tilboði væntanlega tek-
ið.
Baugur-ID á um 3% hlut í Somer-
field en sá hlutur var keyptur í lok
síðasta árs.
Somerfield rekur matvöruversl-
anir undir nöfnunum Somerfield og
Kwik Save.
Stjórn Somerfield
hafnar tilboði
GREININGARFYRIRTÆKIÐ IDC
hefur tilkynnt að Dell-tölvur séu á
nýjan leik orðnar mest seldu tölv-
ur í heimi. Á fyrsta ársfjórðungi
þessa árs var Dell með 17,3%
markaðshlutdeild sem er aukning
frá síðasta ári. Dell hefur einnig
aukið markaðshlutdeild sína í
Bandaríkjunum og er með 31,8%
markaðshlutdeild og til sam-
anburðar er það jafnmikil mark-
aðshlutdeild og fjórir helstu sam-
keppnisaðilarnir, HP, IBM,
Fujitsu-Siemens og Toshiba, eru
með samanlagt, að því er segir í
fréttatilkynningu.
Hagnaður Dell var 2,12 millj-
arðar Bandaríkjadala á síðasta ári,
eða um 180 milljarðar íslenskra
króna. Á fjórða ársfjórðungi var
hagnaðurinn 603 milljónir dala, en
var 456 milljónir dala á árinu
2001. Heildartekjur Dell á síðasta
ári voru 35,4 milljarðar dala.
Reuters
Aukning í sölu hjá Dell
HAGNAÐUR flugfélagsins Cargo-
lux Airlines International S.A. í Lúx-
emborg var meiri á síðasta ári en
nokkru sinni áður. Hagnaðurinn
nam 49,3 milljónum Bandaríkjadala,
sem jafngildir rúmum 3,7 millj-
örðum íslenskra króna, og jókst um
220% frá fyrra ári.
Rekstrartekjur Cargolux voru um
807 milljónir Bandaríkjadala í fyrra,
um 61 milljarður íslenskra króna, og
jukust þær um rúm 10% milli ára.
Rekstrarkostnaður jókst hins vegar
ekki eins mikið milli ára, eða um 8%,
en hann var um 706 milljónir dala í
fyrra. Stærsti kostnaðarliður félags-
ins var eins og verið hefur kaup á
eldsneyti en meðalverð á því elds-
neyti sem félagið keypti lækkaði um
4% frá fyrra ári.
Góðar horfur framundan
Eyjólfur Hauksson, fram-
kvæmdastjóri flugrekstrardeildar
Cargolux, segist afar ánægður með
afkomu félagsins á síðasta ári. Hann
segir að þrátt fyrir ýmsa óvissu í al-
þjóðamálum hafi hagnaðurinn og
veltan verið meiri en nokkru sinni
áður. Að auki hafi reksturinn það
sem af eru þessu ári einnig gengið
mjög vel, þrátt fyrir stríð og lungna-
bólgufaraldur. Horfur fyrir Cargo-
lux séu því mjög góðar.
Að sögn Eyjólfs hefur velta
Cargoloux stöðugt aukist á umliðn-
um árum, að árinu 2001 und-
anskildu. Veltan var um 580 millj-
ónir Bandaríkjadala á árinu 1998,
um 645 milljónir dala árið 1999, um
744 milljónir á árinu 2000 en 731
milljón á árinu 2001. Hann segir að
hryðjuverkin í Bandaríkjunum í
september 2001 hafi haft sín áhrif á
veltu félagsins, en einungis á því ári,
því veltan hafi aftur aukist árið eftir.
Í fyrra festi Cargolux kaup á
tólftu flugvél félagsins af gerðinni
Boeing 747-400. Félagið flýgur til
um 90 áfangastaða en þar af eru um
50 fastir áfangastaðir. Cargolux er
með um 85 skrifstofur í yfir 50 lönd-
um. Hjá félaginu starfa rúmlega
1.300 manns.
Hagnaður Cargolux var meiri á síðasta ári en nokkru sinni áður.
Methagnaður hjá
Cargolux á síðasta ári
FRÉTTIR
ÞRIÐJI áfangi í faraldsfræðilegri
rannsókn á sýklalyfjaónæmi meðal
barna á Íslandi og þróun sýklalyfja-
ónæmis meðal helstu sýkingarvalda í
loftvegum er hafin. Að rannsókninni
standa heimilislæknisfræði Háskóla
Íslands og sýklafræðideild LSH. Um
þúsund börnum af fjórum stöðum á
landinu hefur verið boðin þátttaka í
rannsókninni að þessu sinni, en að
sögn Vilhjálms Ara Arasonar, lækn-
is, er verið að rannsaka tengsl milli
sýklalyfjanotkunar meðal barna og
aukinnar áhættu á að bera í nefkoki
svokallaða sýklalyfjaónæma lungna-
bólgubakteríu (pneumókokka) sem
er ónæm fyrir penicillíni og fleiri
sýklalyfjum en bakterían er einn
helsti orsakavaldur eyrnabólgu og
lungnabólgu. Vilhjálmur segir að
valdi bakteríur, sem ónæmar eru
fyrir sýklalyfjum, sýkingum fylgi sú
hætta að ekki sé hægt að meðhöndla
sýkingarnar á jafn áhrifaríkan hátt
með lyfjum þegar mikið liggur við.
Rannsóknin hefur þegar farið
fram í Vestmannaeyjum þar sem yfir
80% allra barna á aldrinum 1 til 6 ára
tóku þátt og fór rannsóknin aðallega
fram í leikskólum bæjarins. Í næstu
viku verða börn á Egilsstöðum rann-
sökuð og stuttu síðar í Bolungarvík
og í Hafnarfirði. Rannsóknin hefur
verið gerð tvisvar áður á þessum
stöðum, fyrir 5 árum og fyrir 10 ár-
um, og kom þá í ljós mikil fylgni milli
sýklalyfjanotkunar og hættu á að
bera í nefkoki sýklalyfjaónæma
lungnabólgubakteríu.
Sýklalyfjagjöf við
eyrnabólgu oft óþörf
Vilhjálmur segir að Íslendingar
hafi notað mun meira af sýklalyfjum
en hinar Norðurlandaþjóðirnar en
verulega hafi dregið úr notkuninni
eftir að niðurstöður úr fyrsta áfanga
rannsóknarinnar voru kynntar.
„Sýklalyfjanotkun minnkaði hér um
þriðjung. Aðallega vegna þess að
mikið dró úr notkun á sýklalyfjum
vegna eyrnabólgu sem oft á tíðum er
óþörf,“ segir Vilhjálmur. Hann segir
að margt bendi til þess að eyrna-
bólga og eyrnaverkir hafi verið of-
meðhöndluð hér. „Fyrst við gátum
minnkað notkun á sýklalyfjum um
þriðjung án þess að nokkuð hafi
komið að sök, þá getum við eflaust
minnkað sýklalyfjanotkun enn meira
og minnkað þannig enn frekar afleið-
ingar oflækninga. Meta verður hugs-
anlegan ávinning af sýklalyfjanotk-
un gegn óheillavænlegri þróun
sýklalyfjaónæmis sem er víða orðið
alvarlegt heilbrigðisvandamál í
heiminum í dag,“ segir Vilhjálmur.
Þriðja hvert barn
með hljóðhimnurör
Vilhjálmur segir að farið sé að
vinna að bóluefnum til að mæta þeim
vanda sem steðji að, en sú lausn sé ef
til vill ekki raunhæf hér á landi. „Það
koma þá líklega nýir ónæmir stofnar
í staðinn. Ef vandinn er sá að við er-
um að nota of mikið af sýklalyfjum
þá er náttúrulega skynsamlegast að
ráðast að þeirri orsök frekar en að
vera alltaf að finna nýjar skyndi-
lausnir,“ segir Vilhjálmur.
Hann segir að í þessum áfanga
rannsóknarinnar verði einnig kann-
að hvernig hljóðhimnurör eru notuð.
„ Þriðja hvert barn á Íslandi hefur
notað rör í hljóðhimnu. Þetta er mik-
ið meira en í öðrum löndum. Ef við
tökum Bandaríkin sem dæmi eru um
4% barna þar með rör en hér á landi
um 30%. Þessi börn eru þó engu að
síður að fá sýklalyf einsog börn sem
ekki eru með rör. Þetta veltir upp
þeirri spurningu hvort aðstæður hér
séu að einhverju leyti öðruvísi en
annars staðar og það ætlum við með-
al annars að kanna,“ segir Vilhjálm-
ur. Hann segist vonast eftir góðri
þátttöku nú næst á Egilsstöðum þar
sem öllum börnum á aldrinum 1 til 6
ára sé boðin þátttaka.
Þriðji áfangi rannsóknar á
sýklalyfjaónæmi meðal barna
Eykur hættu
á ónæmri bakt-
eríusýkingu