Morgunblaðið - 29.04.2003, Blaðsíða 14

VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
14 ÞRIÐJUDAGUR 29. APRÍL 2003 MORGUNBLAÐIÐ
RSH.is
Dalvegi 16b • 201 Kópavogur
Sími 544 5570 • Fax 544 5573
www.rsh.is • rsh@rsh.is
Rafhlöður
VERSLUN • VERKSTÆÐI
Radíóþjónusta Sigga Harðar
Nýjar hleðslurafhlöður í flest tæki
og síma einnig viðgerðir og smíði
Endurlífgum rafhlöður
w
w
w
.d
es
ig
n.
is
©
20
03
TALIÐ er að skip þjóða utan Norð-
austur-Atlantshafsfiskveiðinefndar-
innar (NEAFC) hafi á síðasta ári veitt
um 30 þúsund tonn af úthafskarfa á
Reykjaneshrygg eða langt umfram
það sem þeim var heimilt. Mörg þess-
ara skipa eru tengd íslenskum fyrir-
tækjum.
Stjórn úthafskarfaveiða á Reykja-
neshrygg er í höndum Norðaustur-
Atlantshafsfiskveiðinefndarinnar
(NEAFC) en aðild að nefndinni eiga
strandríki við Norðaustur-Atlants-
haf. Samkvæmt athugun Landhelgis-
gæslunnar voru 43 erlendir togarar
að veiðum við lögsögumörkin á
Reykjaneshrygg fyrir síðustu ára-
mót, þar af var 31 togari frá aðild-
arlöndum NEAFC. Fleiri togarar
voru á svæðinu frá löndum sem ekki
eiga aðild að NEAFC eða svokallaðar
utansamningsþjóðir. Þar af var eitt
skip frá Lettlandi, fimm frá Litháen,
eitt frá Belize og fimm frá Dóminíska
lýðveldinu. NEAFC hefur úthlutað
ríkjum utan nefndarinnar 1.200 tonna
úthafskarfakvóta árlega en talið er að
afli þeirra sé mun meiri. Þannig er
talið að þau hafi veitt alls 30.000 tonn
á síðasta ári. Til samanburðar má
nefna að Íslendingar veiddu um 44
þúsund tonn á síðasta ári en heildar-
afli ríkja innan NEAFC var um 102
þúsund tonn.
Frumkvöðlar í veiðunum
Töluverð hefð er fyrir veiðum skipa
frá Eystrasaltsríkjunum á Reykja-
neshrygg, einkum skipa frá Litháen
sem má kalla frumkvöðla í úthafs-
karfaveiðum á svæðinu. Rússar hafa
fram til þessa notið þeirrar veiði-
reynslu sem Eystrasaltsþjóðirnar
hafa aflað sér á svæðinu, enda hafa
þær ekki átt aðild að NEAFC. Lithá-
en sótti hinsvegar um aðild að nefnd-
inni í fyrra en þar sátu bæði Íslend-
ingar og Rússar hjá við atkvæða-
greiðslu um málið og því var Litháen
ekki veitt aðild.
Flest skipanna frá Eystrasaltsríkj-
unum sem stunda úthafskarfaveiðar á
Reykjaneshrygg eru í eigu sænska
fyrirtækisins Scandsea sem eru í
meirihlutaeigu íslenskra aðila, m.a.
Sölumiðstöðvar hraðfrystihúsanna
hf. og Þormóðs ramma-Sæbergs hf.
Þá hefur fyrirtækið Fiskafurðir Út-
gerð hf. annast rekstur skipanna.
Bjartmar Pétursson, framkvæmda-
stjóri Fiskafurða Útgerðar, vildi ekki
tjá sig um málið við Morgunblaðið í
gær né heldur Róbert Guðfinnsson,
stjórnarformaður SH og Þormóðs
ramma-Sæbergs. Þá náðist ekki í
Gunnar Svavarsson, forstjóra SH,
vegna málsins í gær.
Reynt að hamla veiðum
Samkvæmt alþjóðalögum er ekki
heimilt að taka umrædd skip og færa
þau til hafnar fyrir að stunda veiðar í
bága við samþykktir NEAFC en sett
hefur verið löndunarbann á skipin í
aðildarríkjum NEAFC í því skyni að
hamla veiðum þeirra. Friðrik J. Arn-
grímsson, framkvæmdastjóri Lands-
sambands íslenskra útvegsmanna,
segir að svæðisstofnanir á borð við
NEAFC hafi fá úrræði til að koma í
veg fyrir veiðar skipa sem hlíta ekki
reglum og úr því verði að bæta. Þang-
að til verði að ganga harðar fram í
gera umræddum skipum erfitt fyrir
að stunda veiðarnar, til dæmis að
fylgjast grannt með því hvar þau
landa afla sínum og upplýsa kaupend-
ur aflans um ólögmæti veiðanna. „Við
eigum mikið undir því að ekki séu
stundaðar stjórnlausar veiðar á
Reykjaneshrygg og eigum að gera
allt sem í okkar valdi stendur til að
stöðva þessar veiðar, til dæmis með
því að banna íslenskum fyrirtækjum
að eiga viðskipti við þessi skip,“ segir
Friðrik.
Ekki veittar
upplýsingar um eftirlit
Samkvæmt samningum aðildar-
ríkja NEAFC ber Íslendingum að
senda eftirlitsskip á Reykjaneshrygg
ef íslensk skip að veiðum verða fleiri
en 10 talsins. Hjá Landhelgisgæsl-
unni fengust ekki upplýsingar um það
hvort fyrirhugað er að senda varðskip
til eftirlits á Reykjaneshrygg, enda sé
óheimilt samkvæmt lögum að veita
upplýsingar um fiskveiðieftirlit fyrir-
fram eða áætlanir varðskipa.
Skip utan NEAFC veiddu 30 þúsund tonn af úthafskarfa í fyrra
Íslensk fyrirtæki tengj-
ast flestum skipunum
REKSTUR Íslandsbanka skilaði
1.062 milljóna króna hagnaði eftir
skatta á fyrsta fjórðungi ársins, en
það er 8,5% aukning frá fyrra ári.
Afkoma bankans er betri en Grein-
ingardeild Kaupþings hafði gert ráð
fyrir, en hún hafði spáð 869 m.kr.
hagnaði á ársfjórðungnum.
Bjarni Ármannsson, forstjóri Ís-
landsbanka, segir að reikningar
bankans fyrir fyrsta ársfjórðung
sýni aukinn vöxt í starfseminni, án
þess að hróflað sé við þeim stöðug-
leika sem einkennt hafi reksturinn
undanfarin ár. „Arðsemi eigin fjár
nemur 23,5%, sem er umfram arð-
semismarkmið, og eykst hagnaður á
hlut um 15% frá fyrra ári. Þá hafa
framlög í afskriftareikning dregist
saman miðað við sama tímabil í
fyrra, sem er afar jákvæð þróun og
lýsir gæðum eigna,“ segir Bjarni.
Hann segir að árið 2003 fari því
vel af stað fyrir Íslandsbanka. Bank-
inn og starfsfólk hans muni nýta
þann meðbyr til frekari vaxtar.
„Einhugur ríkir meðal starfsfólks
um að bregðast við breyttum að-
stæðum á fjármálamarkaði með enn
frekari sókn.“
Heildareignir 331 milljarður
Hagnaður bankans fyrir skatta
hækkaði sömuleiðis um 8,5%, en
hann nam 1.296 milljónum króna.
Hagnaður á hverja krónu hlutafjár
var 0,12 krónur en hafði verið tíu
aurar á sama tíma í fyrra. Eins og
fram kemur að ofan var arðsemi eig-
in fjár 23,5%, en var 20,7% á fyrsta
ársfjórðungi 2002.
Kostnaður, sem hlutfall af tekjum,
var 54,8%, en var 50,5% á sama tíma
fyrir ári. Heildareignir námu 331
milljarði króna 31. mars og jukust
um 5,9% frá áramótum. Útlán jukust
sömuleiðis frá áramótum, um 2,3%
og námu 259 milljörðum króna.
Hreinar vaxtatekjur Íslands-
banka á tímabilinu voru 2,5 millj-
arðar og drógust saman um 0,8% á
milli ára.
Aukinn vaxtamunur
Vaxtamunur var 3,2% á fyrsta
ársfjórðungi, sem er sami munur og
á síðasta fjórðungi ársins 2002, en
0,3 prósentustigum meiri en sama
tímabil í fyrra. Í tilkynningu frá
bankanum segir að orsök aukins
vaxtamunar sé hærri ávöxtun verð-
tryggðra eigna í samanburði við
óverðtryggðar en á sama tíma í
fyrra. Verðtryggðar eignir bankans
séu umtalsvert meiri en skuldir.
Framlag í afskriftareikning út-
lána dróst verulega saman miðað við
sama tímabil í fyrra, eða um 16,1%,
og nam 504 milljónum króna. Eigið
fé nam 18,1 milljörðum króna 31.
mars og var eiginfjárhlutfall á CAD
grunni 10,3%, þar af A-hluti 8,1%.
Hagnaður Íslandsbanka 1.062
milljónir á fyrsta fjórðungi
FIMM atriði voru lögð til grundvall-
ar við val á viðræðuaðila umkaup á
39,86% hlut ríkisins í Íslenskum að-
alverktökum, ÍAV. Framkvæmda-
nefndin ákvað í síðustu viku að
ganga til viðræðna við stjórnendur
og starfsmenn ÍAV, en hópurinn
myndar eignarhaldsfélagið AV ehf.
Í auglýsingu framkvæmdanefndar
um einkavæðingu, þar sem fyrirhug-
uð sala á hlut ríkisins í ÍAV var til-
kynnt, voru þau fimm atriði sem lögð
voru til grundvallar vali á viðræðu-
aðila talin upp í þeirri röð sem mik-
ilvægi þeirra sagði til um. Fyrst var
nefnt verðið sem viðkomandi vildi
greiða fyrir hlutinn. Þar á eftir var
farið fram á lýsingu og mat á áhrif-
um sölu til viðkomandi tilboðsgjafa á
samkeppni á íslenskum verktaka-
markaði. Í þriðja lagi átti tilboðsgjafi
að greina frá fjárhagslegum styrk
sínum og lýsa fjármögnun. Þá átti að
greina frá framtíðarsýn um rekstur
fyrirtækisins og starfsmannamál.
Loks átti tilboðsgjafi að greina frá
stjórnunarlegri reynslu og þekkingu
á þeim markaði sem ÍAV starfar á.
Guðmundur Ólason, ritari einka-
væðingarnefndar, segir að nefndin
hafi ákveðið vægi hvers þeirra fimm
atriða sem lögð voru til grundvallar,
áður en tilboð bárust, en ekki sé
ástæða til að gefa upp hvert vægið
var. Hann segir að nefndin hafi falið
Verðbréfastofunni hf. að fara yfir
þau fjögur tilboð sem bárust. Nefnd-
in hafi alfarið farið eftir umsögn
Verðbréfastofunnar í tillögu sinni til
ráðherranefndar, sem hafi einnig
gert það og valið AV til viðræðna.
Guðmundur segir að auk þeirra
fimm atriða sem lögð voru til grund-
vallar við mat á viðræðuaðila hafi í
auglýsingu nefndarinnar verið kveð-
ið á um ákveðin skilyrði sem tilboðs-
gjafar þurftu að uppfylla. Meðal skil-
yrða sé að viðkomandi eigi
hlutabréfin í a.m.k. 12 mánuði, að
verðið verði staðgreitt, o.fl.
„Við lögðum mikla áherslu á það í
kynningu á sölunni að tilboð yrðu
byggð upp þannig að sem auðveldast
yrði að bera saman þá þætti sem
lagðir voru til grundvallar. Þau til-
boð sem bárust voru almennt mjög
góð en AV ehf. varð ofaná.“
Viðræður við AV ehf. um sölu á hlut ríkisins í ÍAV hf.
Byggt á fimm atriðum
www.solidea.com