Morgunblaðið - 30.04.2003, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 MIÐVIKUDAGUR 30. APRÍL 2003 MORGUNBLAÐIÐ
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
H
U
S
21
00
5

04
/2
00
3
Gasgrill Fiesta
3000231
Grillflötur 28,5x51 sm
Verð 16.990 kr.
Öll garðverkfæri og áhöld
Malarskófla 795 kr.
Garðslanga 895 kr.
Úðabyssa 695 kr.
Malarhrífa 1.395 kr.
Klóra 675 kr.
Muna
að klára
pallinn
Reiðhjól Tornado
3899920
26" 21 gíra.
Demparar og V-bremsur
að framan og aftan.
Verð 19.900 kr.
Dæmi:
Skjólveggur 200x37/67
600460
Verð 6.490 kr.
Skjólveggir í miklu úrvali.
Komdu og skoðaðu
möguleikana.
Skjólveggur 200x127/90
600500
Verð 9.480 kr.
Í maí er lengri opnunartími í timbursölu Súðarvogi 3-5 og versluninni Skútuvogi:
Opið virka daga kl. 8.00-18.00 og laugardaga kl. 9.00-17.00.
Athugið!
Enginn verður óbarinn biskup, frekar en forseti.
Streituskólinn tekur til starfa
Tekið á vaxandi
vandamáli
STREITUSKÓLINNhefur göngu sínamánudaginn 12. maí
næst komandi og byggist á
þeirri alkunnu vitneskju,
að vellíðan í starfi skiptir
miklu hvað varðar starfs-
getu, úthald og einbeit-
ingu. Ólafur Þór Ævars-
son, doktor í geðlækn-
ingum, er skólastjóri
Streituskólans og hann
svaraði nokkrum spurn-
ingum Morgunblaðsins.
– Segðu okkur meira…
„Skólinn er alveg nýr.
Námskeiðið sem hefst
þann 12. maí er það fyrsta
á vegum skólans, en hann
er rekinn af ráðgjafar-
fyrirtæki mínu, Forvörn-
um ehf., sem veitir fyrir-
tækjum, einstaklingum og
félögum heilbrigðisráðgjöf. Þetta
námskeið tekur í allt þrjú kvöld,
12., 13. og 16. maí frá klukkan 17–
21.
Það er þekkt að vellíðan í starfi
skiptir miklu hvað varðar starfs-
getu, úthald og einbeitingu. Skipt-
ir þetta enn meira máli nú á dög-
um þegar rekstur fyrirtækja
byggist fremur á andlegri hæfni
en endingu véla í verksmiðju eins
og áður fyrr. Nýlegar rannsóknir
benda til að álag og streita fari
vaxandi og að álagstengd vanlíðan
og hætta á kulnun í starfi valdi
vaxandi vanlíðan og truflun á
rekstri fyrirtækja og sé ein af höf-
uðorsökum fjarveru frá vinnu. Á
þetta ekki síst við í fyrirtækjum
þar sem unnin er huglæg vinna
þar sem krafa er um frumlega
hugsun og nýsköpun. Skipuleg
forvarnarfræðsla starfsmanna og
stjórnenda um þessa þætti er því
mikilvæg.“
– Þetta er þá forvarnarskóli?
„Það eru vissar staðreyndir sem
liggja til grundvallar. Ein er sú, að
til er bæði jákvæð og neikvæð
streita. Það er vissulega grátt
svæði þar á milli, en jákvæða
streitan getur talist eðlileg og
hana má virkja til góðra hluta. Sú
neikvæða getur haft slæmar af-
leiðingar. Með tilliti til þessa þá er
meginútgangspunktur Streitu-
skólans að veita fræðslu sem
hjálpar fólki að þekkja í sundur já-
kvæða og neikvæða streitu og
skilja þar á milli í beinu fram-
haldi.“
– Er þetta gerlegt?
„Já, mannslíkaminn er afar vel
búinn til að takast á við streitu.
Flókið líffræðilegt kerfi þar sem
saman spila hormónakerfi og
efnaskiptakerfi sér um viðbrögð
við álagi og streitu. Á andlegu
hliðinni er manneskjan einnig vel
búin með varnarháttum, viðbrögð-
um og persónustyrk.“
– Hvað er vandamálið stórt?
„Jákvæð streita er ekki vanda-
mál í sjálfu sér, enda eðlileg og
undanfari margra góðra verka.
En neikvæð streita er mikið
vandamál og vaxandi. Ef við tök-
um Svíþjóð sem dæmi, en þar hef-
ur vandamálið verið
rannsakað, þá hefur
kostnaður fyrirtækja
vegna fjarveru starfs-
manna aukist gífurlega
á undanförnum árum.
Síðustu fimm árin er
um tvöföldun að ræða
og eru ástæður aukningarinnar í
flestum tilvikum tengdar streitu,
kvíða og þunglyndi, að ógleymdri
kulnun í starfi, eða því sem heitir á
ensku burnout syndrome og er
nokkurs konar hástig streitu.“
– Þær raddir heyrast að það sé
hreinlega í tísku að taka sér frí á
þessum forsendum?
„Já, þær raddir heyrast vissu-
lega og ef til vill er eitthvað til í því
og þá erum við dottin inn í um-
ræðuna um sjúkdómsvæðingu
samfélagsins. Það er hins vegar
erfitt að átta sig á því að hve miklu
leyti það á við að tala um svona
kvilla sem tískufyrirbæri þó það
sé rétt að á allra síðustu árum hef-
ur alls konar kvillum verið gefið
nafn. Á sama tíma er það stað-
reynd að álag hefur verið að
aukast, kröfur um meiri fram-
leiðni, nýsköpun, framkvæmda-
gleði, markaðssetningu og fleira,
en margt af því flokkast sem hug-
læg vinna. Þá má nefna álag sem
fylgir nútímaþjóðfélaginu, það er
vaxandi tímaleysi og erfiðleika við
samræmingu atvinnu- og fjöl-
skyldulífs. Einnig hefur vaxandi
þátttaka kvenna í atvinnulífinu
breytt álagi á fjölskylduna. At-
vinnuöryggi hefur einnig tekið
breytingum.“
– Streituskólinn er því ekki enn
einn þátturinn sem elur á um-
ræddri sjúkdómsvæðingu sam-
félagsins?
„Nei, þvert á móti. Eins og ég
gat um áðan, þá snýst Streituskól-
inn um að kenna fólki að skilja á
milli jákvæðrar og neikvæðrar
streitu og með auknum skilningi
geti virkjað betur þá krafta sem
það hefur til að verjast neikvæðri
streitu. Sá sem lærir það er betur í
stakk búinn og kennir sér síður
meins.“
– Hvernig fer kennslan fram?
„Í fyrirlestrum er farið fræði-
lega yfir málið, kenn-
ingar, hugmyndir og
staðreyndir reifaðar.
Síðan verður hópvinna
og umræður. Það hefur
reynst afar vel og fólk
sækir í að tala saman og
miðla af reynslu sinni
og læra af öðrum. Í ljós kemur að
oftast finnast einfaldar leiðir til að
skilja vandamálið og ná tökum á
því. Með mér verða Steinunn Stef-
ánsdóttir M.Sc. í viðskiptasálfræði
og streitustjórnun, Guðmundur
Björnsson endurhæfingarlæknir
og Anna Dagný hjúkrunarfræð-
ingur hjá Saga Heilsu & Spa.“
Ólafur Þór Ævarsson
 Ólafur Þór Ævarsson er fædd-
ur á Akureyri 1958. Stúdent frá
MA 1978 og lauk námi við lækna-
deild HÍ 1985. Hélt síðan til
Gautaborgarháskóla og lauk
þaðan doktorsnámi í geðlækn-
ingum 1998. Ólafur er fram-
kvæmdastjóri Forvarna ehf. sem
veitir fyrirtækjum og félögum
heilbrigðisráðgjöf. Eiginkona
Ólafs er Marta Lárusdóttir heim-
ilislæknir og eiga þau Ragnhildi
17 ára, Ævar 13 ára, Rafnar 10
ára og Sigrúnu Júlíu eins og
hálfs árs.
…að skilja á
milli jákvæðr-
ar og nei-
kvæðrar
streitu