Morgunblaðið - 30.04.2003, Blaðsíða 53

FÓLK Í FRÉTTUM
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 30. APRÍL 2003 53
Hryðjuverkamaðurinn minn
Meðal hinna erlendu er fjöldi
nýrra og nýlegra verðlaunamynda
en opnunarmynd hátíðarinnar er
ísraelska heimildarmyndin Hryðju-
verkamaðurinn minn (My Terror-
ist) eftir Yulie Gerstel Cohen, sem
hefur vakið mikla athygli fyrir
persónulega og óvenjulega umfjöll-
un um ástandið í Ísrael.
Ennfremur hafa Evrópusamtök
kvikmyndahátíða sett saman tíu
mynda dagskrá, sem sýnd verður á
hátíðinni undir yfirskriftinni Evr-
ópa í styttingi (Europe in Shorts).
Markmið dagskrárinnar er að gefa
sýnishorn af verkum ungra kvik-
myndagerðarmanna sem starfa vítt
og breitt um Evrópu.
Allen, Biggie og Tupac
Vert er að minnast á myndina
Allens saknað (Missing Allen) eftir
Þjóðverjann Christian Bauer.
Myndin fjallar um kvikmyndatöku-
manninn Allen Ross, sem gerði sjö
myndir með leikstjóranum en
skömmu eftir að tökum á síðustu
mynd þeirra lauk hvarf Allen. Leit
Bauers að vini sínum leiðir bæði óþægilegan og
óhugnanlegan sannleik í ljós.
Á dagskrá hátíðarinnar er ennfremur myndin
Biggie & Tupac, eftir hinn þekkta heimildarmynda-
höfund Nick Broomfield. Hér rannsakar hann óupp-
lýst morð tveggja rappara að nafni Tupac Shakur og
Biggie Smalls (Notorious B.I.G.)
sem höfðu verið nánir vinir en
urðu fjandmenn og voru myrtir
með sex mánaða millibili 1996 og
1997. Margir hafa talið að fjand-
skapur þeirra og samkeppni hafi
orðið til þess að þeir voru myrtir,
en rannsókn Broomfields leiðir ým-
islegt nýtt í ljós.
Indverskar sirkusstúlkur
Einnig má minnast á norsku
verðlaunamyndina Allt um föður
minn (Alt om min far) heimild-
armynd um Esben Esther Pirelli
Benestad, virtan lækni í smábæn-
um Grimstad í Noregi. Esben
Esther er tveggja barna faðir og
klæðskiptingur en höfundur mynd-
arinnar, Even Benestad, er sonur
hans.
Myndin Indversku sirkusstúlk-
urnar (Starkiss) segir sögu þriggja
stúlkna í hinum fræga Great
Rayman-sirkusi á Indlandi. Þær
búa einangraðar frá öðrum í sirk-
usnum og fá enga að hitta nema
þjálfarana sem þær æfa hjá á
hverjum degi. Eitt erfiðasta atrið-
ið, sem þær gera er að hanga á tönnunum í kaðli og
snúast hring eftir hring.
Ógerningur er að greina ítarlega hér frá öllum
myndunum, sem eru á hátíðinni, en áhugasamir eru
hvattir til að kynna sér dagskrána nánar.
ingarun@mbl.is
Allt um föður minn fjallar um klæð-
skipting og tveggja barna föður.
ÍÓFEIGSFIRÐI á Ströndumhafa menn lifað af gæðum
landsins kynslóð fram af kynslóð,
stundað landbúnað, fiskveiðar og
fuglatekju og nýtt rekavið til
húsagerðar. Hlunnindin voru öld-
um saman forsenda þess að unnt
væri að draga fram lífið í landinu.
Hér hefur sama gamla brýnið ver-
ið notað til að hvetja hnífana í
fimm ættliði. Enn eru til menn
eins og Pétur Guðmundsson,
hlunnindabóndi í Ófeigsfirði, sem
halda út, nýta hlunnindin á sama
hátt og forfeður þeirra hafa gert
öldum saman. Afraksturinn er
notaður án þess að gengið sé á
höfuðstólinn.
Hverfandi hluti
í þjóðfélaginu
Þetta er umfjöllunarefni Hjálm-
týs Heiðdals í heimildarmyndinni
Gamla brýnið. „Þetta er mynd um
mann, sem er að vinna það sama
og forfeður hans hafa gert um
langan tíma. Þetta er svona hverf-
andi hluti í þjóðfélaginu, á svæði,
sem mikið af fólki hefur flutt frá,“
segir leikstjórinn.
„Það er ennþá til fólk, sem vill
lifa við þessar aðstæður og sér
kosti við það að vinna við „frum-
stæð“ vinnubrögð,“ segir hann.
„Ég hef sýnt aðeins úr mynd-
inni í útlöndum og mönnum finnst
rekaviðurinn mjög sérstakur. Það
er eins og hann þekkist ekki ann-
ars staðar,“ segir Hjálmtýr og
tekur til við að útskýra að ekki öll
hlunnindin hafi lagst vel í fólk.
„Selveiðar gera það erfiðara að
koma þessari mynd til útlanda.
Hann er að
veiða sel, þó í
litlum mæli,
30–40 seli á
ári. Pétur
veiðir sel og er
að flá sel í
myndinni.
Þegar ég hef
sýnt það úti
hafa menn
snúið svolítið
upp á sig,“ segir hann.
Pétur býr til verðmæta vöru úr
rekaviðnum og nýtir hann vel, að
sögn Hjálmtýs. „Hann sagar
hann niður í borð og býr til parket
og hvaðeina. Hann nýtir þessi
gömlu hlunnindi á nútímalegri
hátt en gert hefur verið.“
Í myndinni koma ennfremur
fram ýmsar lífsskoðanir hlunn-
indabóndans. „Hann er með skoð-
anir á ýmsum hlutum í nútíman-
um eins og umhverfismálum og
náttúruvernd,“ nefnir leikstjór-
inn, sem dæmi um það er rætt er í
myndinni.
Hlunnindabóndinn Pétur er þó
ekki á Ströndum yfir háveturinn
heldur er búsettur í Kópavogi.
„Það er of erfitt að vera þarna á
veturna. Menn nýta þetta eins
lengi yfir árið og þeir geta.“ Á
sumrin er hann hins vegar á
Ströndum með sonum sínum.
„Hann er með syni sína með sér
og mamma hans er þarna ennþá.
Hún man tímana tvenna og segir
aðeins frá því.“
Pétur Guðmundsson, hlunnindabóndi í Ófeigsfirði á Ströndum, nýtir
hlunnindin á sama hátt og forfeður hans hafa gert öldum saman.
G
am
la
b
rý
ni
ð
e
ft
ir
H
já
lm
tý
H
e
ið
da
l Rekaviður og selveiðar
Sýnd laugardaginn 3. maí kl. 18
og sunnudaginn 4. maí kl. 16.
Hjálmtýr
Heiðdal
HVERS konar myndir munustandast tímans tönn?
Hvað skyldi mönnum þykja
gaman að sjá eftir tíu ár, hundr-
að ár, þúsund ár? Spurningar af
þessu tagi leituðu á huga Þor-
steins Jónssonar leikstjóra um
aldamótin 2000.
„Á söfnum er auðvelt að finna
efni um framkvæmdir og merk-
isdaga frá liðnum tíma. Erfiðara
er að sjá hvernig fólkið lifði og
vann. Í framhaldi af slíkum hug-
leiðingum varð hugmyndin til –
að festa á band vinnustað af
grófari gerðinni, byggingarstað.
Litast um og hlusta, sleppa öll-
um tilbúnum forskriftum, upplifa
vinnustaðinn gegnum mynda-
tökuvélina. Sjá hvað mennirnir
voru að gera og hvað þeir voru
að tala um. Láta hópinn búa
myndina til,“ segir í tilkynningu.
Útkoman er heimildarmyndin
Við byggjum hús, sem tekin er
árið 2000 við byggingu Borgar-
túns 21, þar sem Ríkissátta-
semjari og fleiri eru nú til húsa.
„Hugmyndin var að forvitnast
og sjá hvernig svona vinnustaður
lítur út. Mér datt í hug að ráða
mig í vinnu á svona byggingar-
stað og reyna að mynda hann
innan frá. Ég var þarna eins og
verkamaður
með hamarinn í
annarri og
myndavélina í
hinni. Ég samdi
við verktakann
Eykt um að fá
að nota hluta af
vinnutímanum
til að taka
upp,“ útskýrir
Þorsteinn, sem áður hefur leik-
stýrt myndum á borð við Atóm-
stöðina, Skýjahöllina og Bónda.
Þorsteinn segir að þetta hafi
verið stór vinnustaður en hann
hafi þrátt fyrir það náð að kynn-
ast nokkrum samstarfsmönnum
betur.
„Ég kynntist ákveðnum
kjarna og reyndi að búa til ein-
hvers konar „míní-portrett“ af
nokkrum mönnum úr hópnum,“
segir hann og útskýrir að þetta
sé innsýn í þeirra líf eins og það
birtist á staðnum.
Hvar eru verkamennirnir?
„Einu sinni var alltaf verið að
tala um verkamenn en hvar eru
þessir verkamenn í dag? Það
kemur í ljós að þeir eru ekkert
færri en áður en þeir líta bara
ekki á sig sem verkamenn,“ út-
skýrir leikstjórinn og segir
starfsliðið hafa komið úr ýmsum
áttum „Þarna var mjög fjöl-
breytileg flóra.“
„Starf verkamannanna er að
hreinsa undan iðnaðarmönn-
unum afganga og umbúðir.
Kaupið er lágt, en ótakmörkuð
vinna. Í iðnaðarmannahópnum
er fastur kjarni. Þeir og nem-
arnir eru þrepi ofar í virðing-
arstiganum. Og þeir komast í
uppmælingu sem allt snýst um.
Málin eru skeggrædd í kaffitím-
um og hlutirnir nefndir sínum
réttu nöfnum. Aldrei heyrast
nefnd stéttarfélög, verkföll eða
barátta fyrir hærri launum.
Launamálin virðast tabú,“ segir
ennfremur í tilkynningunni um
myndina.
Ekkert jafnast á við að búa
eitthvað til sem stendur eftir
þegar allt erfiðið er gleymt,
segir Þorsteinn. „Ramminn í
myndinni er fólkið sem byggir
þetta hús, hvað það er gaman
að búa til einhvern hlut. Allir
þeir sem koma að húsinu eiga
hlut í því.“
V
ið
b
yg
gj
u
m
h
ú
s
e
ft
ir
Þ
o
rs
te
in
J
ó
ns
so
n
Með hamarinn í annarri
og myndavél í hinni
Þ
or
st
ei
nn
J
ón
ss
on
le
ik
st
jó
ri
s
ló
st
í
hó
p
m
eð
ve
rk
am
ön
nu
m
v
ið
b
yg
gi
ng
u
B
or
ga
rt
ún
s
21
o
g
ge
rð
i h
ei
m
ild
ar
m
yn
d
um
lí
fi
ð
á
st
að
nu
m
.
Þorsteinn
Jónsson
Sýnd fimmtudaginn 1. maí kl. 18,
föstudaginn 2. maí kl. 20 og sunnu-
daginn 4. maí kl. 16.