Morgunblaðið - 01.05.2003, Blaðsíða 76

AD-VÍTAMÍNDROPAR fyrir ungbörn
sem seldir eru í lyfjaverslunum hér-
lendis innihalda jarðhnetuolíu, en ekki
er greint frá henni í innihaldslýsingu á
umbúðum. Þar segir einungis að drop-
arnir innihaldi A- og D-vítamín. Prótein
í hnetum og hnetuafurðum er þekktur
ofnæmisvaldur, að sögn lækna, og getur
leynst í olíu sem notuð er í slíkri fram-
leiðslu.
Ari Axelsson, sérfræðingur í barna-
lækningum og ofnæmissjúkdómum
barna, segir „ótækt“ að merkingu um-
búða sé svo ábótavant. „Einnig er það
óæskilegt að jarðhnetuolía skuli notuð í
þessa vöru, þar sem ekki er mælt með
því sums staðar að börn fái hnetur eða
hnetuafurðir yfirleitt undir þriggja ára
aldri,“ segir hann.
Ingibjörg Halldórsdóttir, matvæla- og
líffræðingur hjá Lyfjastofnun, segir að
umrædd vara hafi komið til umfjöllunar
hjá Lyfjaeftirliti ríkisins árið 1997. „Í
þessu tilviki virðist umfjöllunin ein-
göngu hafa beinst að virkum innihalds-
efnum sem tilgreind voru á umbúðum
og varan flokkuð í samræmi við það,
þar sem jarðhnetuolían var ekki nefnd
sem innihaldsefni,“ segir Ingibjörg.
Aðspurð hvort Lyfjastofnun eigi ekki
að sjá til þess að merkingar á vöru sem
stofnunin samþykkir séu réttar, segir
Ingibjörg að „verklagsreglur varðandi
umbúðamerkingar á almennum vörum
sem stofnunin fær til umfjöllunar séu til
endurskoðunar“.
„Haft hefur verið samband við inn-
flytjanda dropanna og mælst til þess að
varan verði innkölluð og merkingu
breytt,“ segir Ingibjörg ennfremur.
Ofnæmis-
valdur í
ungbarna-
vítamíni

Merkingum ábótavant/28
♦ ♦ ♦
SKURÐ- og svæfingarhjúkrunarfræð-
ingar á Landspítala háskólasjúkrahúsi
við Hringbraut lýsa í ályktun furðu sinni
á því að ekki eigi að nýta krafta og
þekkingu Auðar Guðjónsdóttur, hjúkr-
unarfræðings og móður mænuskaddaðr-
ar stúlku, í undirbúningsstarfi við al-
þjóðlegan gagnabanka fyrir
mænuskaddaða.
„Eins og alþjóð veit hefur Auður unn-
ið af miklum eldmóð við að afla hug-
myndum sínum fylgis varðandi stofnun
gagnabanka um meðferð og lækningu
mænuskaða. Við samstarfsmenn Auðar
höfum fylgst með baráttu hennar sl. 10
ár þar sem hver hennar stund og
ómældar fjárhæðir hafa farið í að afla
málinu stuðnings. Auður hefur náð til
margra víðsvegar um veröldina og þekk-
ir persónulega ýmsa brautryðjendur á
sviðinu og hefur verið boðið að flytja
fyrirlestra um baráttu sína úti um heim
á þingum þeirra,“ segir m.a. í ályktun
skurð- og svæfingarhjúkrunarfræðing-
anna á Landspítala háskólasjúkrahúsi,
sem birt er í Morgunblaðinu í dag.
Nýta á krafta
og þekkingu
Auðar Guð-
jónsdóttur
Skurð- og svæfingar-
hjúkrunarfræðingar

Telur/13
MEÐALHITI nýliðins vetrar á sjö mánaða
tímabili hefur ekki mælst hærri í Stykkishólmi
frá því mælingar hófust fyrir 180 árum, skv.
upplýsingum Páls Bergþórssonar, veðurfræð-
ings og fyrrverandi veðurstofustjóra.
Páll hefur lengi fengist við að spá um gróð-
urfar sumarsins og segir að finna megi best
samræmi ef spáin er byggð á meðalhitatölum á
tímabilinu frá október til apríl. Hefur Páll
stuðst við meðalhitatölur vetrarins í Stykk-
ishólmi.
„Það kemur í ljós núna að meðalhiti þessara
sjö mánaða er 3,3 stig yfir frostmarki. Hann
hefur aldrei, að því er mér virðist, verið jafn-
hár síðan mælingar hófust eða í 180 ár,“ segir
Páll. Næsthæsti meðalhiti sem mælst hefur á
þessu tímabili var veturinn 1929 en þá var
meðalhitinn 3 gráður.
„Það hefur sýnt sig að þetta er í góðu sam-
ræmi við gróðurinn og heyfenginn. Horfurnar
eru því afskaplega góðar núna og menn ættu
að geta farið sparlega með áburð að þessu
sinni,“ segir Páll. „Ég man aldrei eftir svona
mikilli laufgun trjánna í lok apríl eins og nú,“
segir hann ennfremur.
Athuganir hans á meðalhita í mánuðunum
mars og apríl leiða í ljós að þessir tveir síðustu
mánuðir voru jafnhlýir og mánuðirnir apríl og
maí voru að jafnaði á hlýskeiðinu frá 1930 til
1960, sem var mesta hlýindaskeið sem verið
hefur á Íslandi frá því mælingar hófust.
Páll segir þessar lofthitatölur í vetur í góðu
samræmi við að sjávarhiti er hár, sérstaklega í
hafinu norður undan landinu. Segir Páll sjáv-
arhitann benda til þess að hlýindi haldi áfram.
Morgunblaðið/Árni Torfason
Snjókoma var í borginni í gær en samkvæmt spá
Páls Bergþórssonar er gróðursumar í vændum.
Meðalhiti
vetrarins
sá hæsti í
180 ár
Páll Bergþórsson spáir sérstaklega góðu gróðurfari og heyfeng í sumar
Morgunblaðið/Steinunn Ásmundsdóttir
Snjór á bláum blómum. Í gær snjóaði með
köflum um allt Austurland.
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 FIMMTUDAGUR 1. MAÍ 2003 VERÐ Í LAUSASÖLU 190 KR. MEÐ VSK.
Sími 588 1200
Lágmúla og Smáratorgi
opið kl. 8-24
alla daga
ÍTALSKA verktakafyrirtækið
Impregilo fékk fyrirframgreiðslu
vegna framkvæmda við stíflu og
aðrennslisgöng Kárahnjúkavirkj-
unar sem nemur 16% af samnings-
upphæð, að því er fram kemur á
vefsíðu Impregilo, en að meðtöld-
um virðisaukaskatti var samning-
urinn við fyrirtækið upp á rúma 47
milljarða króna. Samkvæmt því
hefur fyrirframgreiðslan numið
um 7,5 milljörðum króna.
Þorsteinn Hilmarsson, upplýs-
ingafulltrúi Landsvirkjunar, stað-
festi í samtali við Morgunblaðið að
hlutfall fyrirframgreiðslunnar af
samningsupphæð hefði verið um
16% en sagðist að öðru leyti ekki
geta upplýst um einstakar fjár-
hæðir í viðskiptum við önnur fyr-
irtæki. Aðspurður sagði Þorsteinn
að algengt hlutfall fyrirfram-
greiðslna væri 10-12% í samning-
um Landsvirkjunar við verktaka
almennt.
Þorsteinn sagði að það hefði
strax komið fram í útboðsgögnum
hversu há fyrirframgreiðslan yrði.
Ósk hefði komið fram frá öðrum
bjóðanda um að sökum eðlis
verksins yrði greiðslan að vera
þetta mikil. Landsvirkjun hefði
einnig metið það hagstæðara í
þessu tilviki að hafa fyrirfram-
greiðsluna hærri en vant væri,
m.a. vegna betra lánshæfismats
Landsvirkjunar en Impregilo og
að mikill kostnaður félli á verk-
taka í upphafi framkvæmda við
Kárahnjúka. Er þar einkum vísað
til fjárfestinga í þremur nýjum og
stórtækum borvélum sem fluttar
verða til landsins næsta vetur.
Losuðu um aðrar eignir
Fram hefur komið í Morgun-
blaðinu að Impregilo samdi við
Lýsingu um fjármögnun á bor-
tækjunum fyrir um 2,3 milljarða
króna. Þá samdi fyrirtækið nýlega
við Landsbankann um verkloka-
ábyrgð, ábyrgð vegna fyrirfram-
greiðslu og almenn bankaviðskipti
vegna framkvæmda við Kára-
hnjúkavirkjun, í samvinnu við inn-
lendar fjármálastofnanir og ítalska
banka.
Á vefsíðu Impregilo, þar sem
greint er frá Kárahnjúkaverkefn-
inu, kemur fram að vegna fjöl-
margra verkefna hafi fyrirtækið
ákveðið að losa um aðrar eignir og
selja hlutabréf í dótturfélögum,
alls fyrir 92 milljónir evra, eða fyr-
ir um 7,6 milljarða króna miðað
við núverandi gengi. Um er að
ræða 49% hlut í fyrirtækinu Fisia,
sem starfar einkum á sviði um-
hverfistækni, og hluta af 45% eign
í félaginu er rekur flugvöllinn í
Róm og nefnist Aeroporti di Roma
S.p.A.
Impregilo fékk 7,5 millj-
arða greidda fyrirfram
Upphæðin samsvarar 16% af samningi fyrirtækisins við Landsvirkjun
BSRB vinnur að útfærslu tillagna
um breytingar á skattkerfinu og
hefur bandalagið kynnt hugmyndir
sínar um þær. Þar er m.a. lagt til að
persónuafsláttur verði afkomu-
tengdur og skattprósentan lækkuð.
„Almenn hækkun skattleysis-
marka kostar ríkissjóð 800 milljónir
króna á ári fyrir hverjar eitt þúsund
krónur. Kjarabótin af eitt þúsund
króna hækkun skattleysismarkanna
er 385 krónur sem ekki getur talist
mikið fyrir tekjulágt fólk. BSRB tel-
ur hins vegar að með því að afkomu-
tengja skattleysismörkin sé grund-
völlur til að færa almenna
skattprósentu verulega niður. Af-
komutenging persónuafsláttar taki
mið af tekjum en að öðru leyti taki
afkomutengingin í skatta- og milli-
færslukerfinu einnig mið af eignum í
ríkara mæli en nú er gert og verði þá
miðað við fasteignamat eigna.
BSRB telur sig hafa fundið raun-
hæfar leiðir til að auka ráðstöfunar-
tekjur láglauna- og millitekjufólks,“
segir í greinargerð samtakanna,
sem birt er í Morgunblaðinu í dag.
Þar segir einnig að staðgreiðslu-
kerfið hafi bæði kosti og galla en
BSRB lýsir sig sammála upphafleg-
um hugmyndum að baki kerfinu.
„Úttekt samtakanna á skattkerfinu
hefur leitt til þess að BSRB telur að
ganga eigi enn lengra en nú er gert
og ná að fullu fram þeim ótvíræðu
kostum sem kerfið býður upp á með
því að færa inn í mánaðarlega stað-
greiðslu þá tekju- og aðstöðujöfnun
sem í kerfinu felst.“
BSRB kynnir hugmyndir um breytingar í skattamálum
Lægri skattprósentu og af-
komutengja persónuafslátt

Réttlátt/12
BENSÍNORKAN ehf. lækk-
aði verð á bensíni og dísilolíu í
gær um 3 krónur og síðan ol-
íufélögin, Essó og Olís og
Skeljungur, á miðnætti. Lítr-
inn af 95 oktana bensíni hjá
Bensínorkunni kostar nú 91
kr. í almennri sölu og dísilolía
41,50 kr.
Olíufélögin lækkuðu bens-
ínlítrann í 92,30 kr. í sjálfsaf-
greiðslu. Essó lækkaði lítra-
verð á dísilolíu um 1,50 kr. og
flotaolíu um 1 kr. Olís lækkaði
dísilolíu, skipagas- og gasolíu
um 3 kr. og Skeljungur dísil-
og skipagasolíu um 3 kr.
Bensín
lækkaði um
3 krónur