Morgunblaðið - 04.05.2003, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 4. MAÍ 2003 B 11
Flug og bíll til Frankfurt
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
IC
E
20
56
3
03
/2
00
3
Icelandair tekur við ferðaávísun MasterCard
og orlofsávísunum VR í pakkaferðir.
VR orlofsávísun
Munið ferða-
ávísunina
Tilboð í apríl og maí.
Verð frá 31.865 kr.*
á mann m.v. 2 fullorðna og tvö börn í bíl í A-flokki í 7 daga.
Verð frá 41.055 kr.* á mann m.v. 2 í bíl í A-flokki í 7 daga.
Verð frá 35.525 kr.* á mann m.v. 2 í bíl í A-flokki í 3 daga.
* Innifalið: Flug, bíll í A-flokki, flugvallarskattar og þjónustugjöld.
Hafið samband við söluskrifstofur Icelandair eða fjarsölu Icelandair í
síma 50 50 100 (svarað mánud. - föstud. kl. 8-20, laugard. frá kl. 9-17
og á sunnudögum frá kl. 10-16).
Tilboðið gefur 3.600 Ferðapunkta.
„Hvar sem ég er,
hvert sem ég fer,
slær hjarta mitt hjá Rín...“
„Wo ich bin, wo ich geh', mein Herz ist am Rhein.“
ÞÝSKT SÖNGLAG
URÐUR Gunnarsdóttir ogJón Óskar Sólnes starfabæði á vegum utanrík-isráðuneytisins í Saraj-evó, Urður fyrir Örygg-
is- og samvinnustofnun Evrópu
(ÖSE) og Jón Óskar fyrir lögreglu-
aðgerð Evrópusambandsins í Bosn-
íu-Hersegóvínu (EUPM). Starf hans
felst í ýmiss konar upplýsingastarf-
semi þar sem hann kynnir sjónarmið
lögregluaðgerðarinnar. Hann hefur
séð um að setja á laggirnar fjölmiðla-
skrifstofu verkefnisins, vefsíðugerð
og upplýsingaherferðir auk þess
sem hann ferðast með stjórnendum
aðgerðarinnar og heldur blaða-
mannafundi víðs vegar um landið.
„Hér vekur þó nokkra athygli að
tveir talsmenn alþjóðastofnana af
fjórum séu Íslendingar,“ segir Jón
Óskar og bætir við að þau Urður sjái
jafnan myndir hvort af öðru í blöðum
og sjónvarpi.
Jón segir að skipulögð glæpastarf-
semi sé alls staðar í Bosníu. Hún
þrífist meðal valdahópa í þjóðfélag-
inu, í skjóli stjórnmálaflokka og við-
skiptalífsins. Eitt af hlutverkum lög-
regluaðgerðarinnar sé einmitt að
vinna gegn spillingu. „Annað af
tveimur forgangsverkefnum lög-
regluaðgerðarinnar er að skera upp
herör gegn mansali en hitt að vinna
að auknu öryggi flóttamannahópa.
Fyrr í vetur skipulögðum við til
dæmis stærstu fjöldaárásir á vænd-
ishús og næturbari sem átt hafa sér
stað í Bosníu,“ segir Jón en bætir við
að þar sé þó enn mikið verk óunnið.
Heldur sig á gangstéttum
Jón segir gott að vera í Sarajevó,
bæjarstæðið og borgin séu falleg.
Byggingarnar líti þó margar illa út
eftir að hafa verið leiknar grátt í
stríðinu. „Í hverfinu þar sem ég bý
eru heilu göturnar ennþá rústir. Þar
var víglínan á sínum tíma og enn
mikið af jarðsprengjum. Ég hef það
til dæmis fyrir reglu að fara aldrei út
af gangstéttum þegar ég fer þar um
fótgangandi.“
Hann segir að fólkið í Bosníu sé
vingjarnlegt en þó sé enn spenna til
staðar á milli mismunandi trúar-
hópa. „Hvort sem um er að ræða
serba, króata eða múslíma, eiga
þessir hópar enn þá erfitt með sam-
skipti og reyna að sniðganga hver
annan í daglegu lífi.“
Vilja eðlileg samskipti aftur
Jón bendir á að í Sarajevó séu
glæsilegar kirkjur, rétttrúnaðar-
kirkjur serbanna, rómversk-kaþ-
ólskar kirkjur króatanna og mikið af
moskum. „Hér myndast sérstök
stemmning um sexleytið á kvöldin
þegar kirkjuklukkur tveggja krist-
inna trúarbragða taka að hringja
auk þess sem inn á milli heyrist í
þeim sem söngla boðskap spámanns-
ins. Þessi fjölbreytileiki minnir á
hversu lengi þrír trúarbragðahópar
gátu búið saman í sátt og hvað er í
rauninni sorglegt að það sé fyrir bí.“
Hann bendir á að sums staðar
standi víglínur úr stríðinu enn t.d. í
Mostar þar sem króatar búa vestan
megin árinnar sem rennur í gegnum
borgina en múslimar austan megin
og eigi mjög takmörkuð samskipti
sín á milli. „Þetta voru bestu vinir
fyrir stríð og bjuggu dreift um alla
borg. Fólk dró sig líka saman og lét
sig einu skipta af hvaða hópi þeir
voru. Núna er slíkt alveg horfið,“
segir Jón og bætir við að margir séu
þreyttir á þessu ástandi og vilji að
samskiptin verði eðlileg á ný.
Spilling áberandi
„Ég hef heillast af staðnum og
hann er orðinn mitt heimili. Ég hef
það fínt hérna, keyri um á gömlum
Golf og hef tekið að mér tvo ketti,“
segir Urður Gunnarsdóttir, um Sar-
ajevó en þar hefur hún starfað á veg-
um utanríkisráðuneytisins í eitt og
hálft ár. Hún er þar talsmaður Ör-
yggis- og samvinnustofnunar Evr-
ópu, fyrir alla Bosníu en stofnunin
hefur skrifstofur á 26 stöðum í land-
inu. Stofnunin hefur það hlutverk að
styrkja lýðræðisþróun í 19 löndum
aðallega í fyrrum Austur-Evrópu-
ríkjum og vinnur t.d. að menntamál-
um, öryggismálum og mannréttinda-
málum. „Við vinnum til dæmis með
stjórnvöldum að því að fólk sem er
að koma aftur eftir stríðið fái end-
urheimt húsnæði sitt og sé gert
kleift að snúa aftur heim,“ útskýrir
Urður.
Urður segir landið fallegt, hún sé
hrifin af tónlistinni og fólkið sé gott,
gestrisið og tilfinningaríkt. Hún
bendir á að þótt mikil þróun til hins
betra hafi átt sér stað í Bosníu eftir
stríðið einkennist andrúmsloftið af
vonleysi. „Efnahagsástandið er
hrikalegt og fólk sér ekki mikla
framtíð. Þegar vonleysið nær tökum
á fólki hættir það að nenna að hafa
áhuga á stjórnmálum, t.d. hefur
kosningaþátttaka hrapað niður í 50%
hér og svipaða sögu er að segja frá
öllum Balkanskaga.“
Hún segir að í Bosníu megi finna
ríkt fólk eins og alls staðar en einnig
sé þar mikil fátækt, sérstaklega utan
borganna. Þá sé gríðarleg spilling
alls staðar, hvort sem um sé að ræða
heilbrigðiskerfi, menntakerfi, opin-
berar stofnanir eða fyrirtæki. „Ef
farið er til læknis þykir sjálfsagt að
hafa með gjafir eða mútufé til að fá
betri þjónustu. Greiða verður fyrir
að komast snemma að, til að fá rann-
sóknir framkvæmdar og fyrir niður-
stöður úr þeim.“
Mikið rætt um stríðið
Urður segir að stríðið sé fólki í
Sarajevó ofarlega í huga enda sé úti-
lokað að gleyma því þegar maður er
staddur í borginni. „Það eru kúlna-
göt á næstum hverju einasta húsi
hérna og allt minnir á stríðið. Íbú-
arnir skiptast dálítið í tvo hópa, sum-
ir eru tregir til að minnast á stríðið
en flestir tala reglulega um það.“
Urður bjó í eitt og hálft ár í Kos-
ovo þar sem hún vann líka fyrir
ÖSE. Hún segir erfitt að slíta sig frá
starfinu á stöðum þar sem miklir at-
burðir hafi átt sér stað. „Maður von-
ar auðvitað alltaf að maður geti
kannski breytt einhverju. Samt er
áþreifanlegt hvað mikið er ógert
hér,“ segir hún að lokum.
Með gjafir
og mútufé til
læknisins
Tveir af fjórum aðaltalsmönnum alþjóðastofn-
ana í Sarajevó eru Íslendingar, þau Urður
Gunnarsdóttir og Jón Óskar Sólnes. Bryndís
Sveinsdóttir sló á þráðinn til þeirra og fékk að
heyra af starfi þeirra og lífinu í Bosníu.
Urður Gunnarsdóttir og Jón Óskar Sólnes segja stríðið í Bosníu ofarlega í huga
fólks og að íbúarnir ræði það reglulega.