Morgunblaðið - 07.05.2003, Blaðsíða 37

UMFERÐARÖRYGGISMÁL
skipta alla landsmenn miklu máli
enda er umferðin stór hluti af dag-
legu lífi flestra lands-
manna. Það skiptir
því öllu máli að vel sé
haldið utan um þenn-
an málaflokk. Það
hefur svo sannarlega
verið gert síðustu
fjögur ár af hálfu
Sólveigar Pétursdóttur dóms-
málaráðherra.
Breytingar á lögum –
aukið umferðaröryggi
Meðal fjölmargra atriða sem nefna
má eru ýmsar breytingar á lögum og
reglugerðum sem allar stuðla að
auknu umferðaröryggi með einum
eða öðrum hætti. Þar á meðal má
nefna þær mikilvægu breytingar sem
gerðar voru á stjórnsýslu umferð-
armála þegar Skráningarstofan og
Umferðarráð voru sameinuð í eina
öfluga stofnun, Umferðarstofu. Meg-
inhlutverk Umferðarstofu er að ann-
ast stjórnsýslu á sviði umferðarmála
og vinna að markmiðum stjórnvalda
á sviði umferðaröryggismála. Sinnir
Umferðarstofa því starfi með miðlun
upplýsinga og fræðslu um umferð-
armál en einnig var ætlunin með
stofnun Umferðarstofu að efla rann-
sóknir á umferðarslysum. Meðal
annarra lagabreytinga má nefna inn-
leiðingu akstursmats fyrir unga öku-
menn, en tilgangurinn með því er að
auka ábyrgð og hæfni ungra öku-
manna, bann við farsímanotkun í
akstri og 50% hækkun sekta við al-
varlegum umferðarlagabrotum.
Frábær frammistaða
lögreglunnar
Eins og allir vita leikur lögreglan
lykilhlutverk í baráttunni fyrir bættu
umferðaröryggi. Lögreglan hefur
heldur ekki legið á liði sínu í þessum
málum, en afskipti lögreglu af öku-
mönnum um allt land hafa stóraukist
á undanförnum árum. Sektir vegna
umferðarlagabrota hafa aukist mikið
á undanförnum árum og m.a. kemur
fram í skýrslu dómsmálaráðherra
um stöðu og þróun löggæslu að
skráðum umferðarlagabrotum hafi
fjölgað úr rúmlega 46 þúsund árið
1997 í 66 þúsund árið 2001. Í dag
sinna að minnsta kosti 15 starfsmenn
lögreglu og Vegagerðarinnar vega-
eftirliti um allt land hjá sérstakri um-
ferðardeild ríkislögreglustjóra, auk
lögregluliðanna hringinn í kringum
landið. Árangur lögreglu á sviði um-
ferðarmála er frábær, en hlutfall um-
ferðarlagabrota af heildarfjölda
brota er ótrúlega hátt hér á landi
samanborið við nágrannalöndin.
Nefna má sem dæmi að umferð-
arlagabrot eru um 97% af öllum mál-
um hjá lögreglunni á Blönduósi, en
hún er eins og menn vita ákaflega
dugleg á þessu sviði. Umferðareft-
irlit byggist á frumkvæðisvinnu lög-
reglunnar, þannig að hlutfall umferð-
arlagabrota endurspeglar þá miklu
áherslu sem nú er lögð á þennan
málaflokk.
Skýr stefna til framtíðar
En dómsmálaráðherra hefur ekki
bara gripið til aðgerða á sviði um-
ferðaröryggismála heldur hefur hún
skýra framtíðarsýn á þessu sviði. Á
síðasta þingi samþykkti Alþingi til-
lögu um stefnumótun í umferðarör-
yggismálum, þar sem meginmark-
miðið er að Ísland verði
fyrirmyndarland í umferðinni og að
alvarlegum umferðarslysum og
banaslysum skuli fækka um að
minnsta kosti 40% fyrir lok árs 2012,
sem nú er unnið eftir. Það er gott til
þess að vita að vel hefur verið haldið
utan um umferðaröryggismál í tíð
Sólveigar Pétursdóttur í dóms-
málaráðuneytinu. Það er mikilvægt
fyrir umferðaröryggi í landinu að
þeirri stefnu sem hún hefur mótað á
þessu sviði í samvinnu við fjölmarga
fagaðila verði áfram fylgt eftir af
sama krafti og hingað til.
Öflugar aðgerðir
á sviði umferðar-
öyggismála
Eftir Ellen Ingvadóttur
Höfundur er löggiltur dómtúlkur og
skjalaþýðandi og fulltrúi í
Umferðarráði.
UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 7. MAÍ 2003 37
DAVÍÐ Oddsson og aðrir varð-
menn núverandi kvótakerfis hafa síð-
ustu daga haldið því fram að ef
ákvæði laga um sam-
eign þjóðarinnar á
fiskinum í sjónum
verði virkjað með
öðrum hætti, og í
meiri sátt við alþjóð
en nú er gert, muni
fyrirtæki í sjávar-
útveg fara á hausinn og allur kvótinn
flytjast til Reykjavíkur. Þetta er að
sjálfsögðu hin mesta firra og sæmir
ekki fólki sem er annt um íslenskan
sjávarútveg. Tillögur Samfylking-
arinnar um fyrningu kvótans í áföng-
um eru leið sem miðar að því að ná
fram sáttum almennings og útgerðar
án þess að kollsteypa því merka og
verðmæta starfi sem íslenskir sjó-
menn, útgerðarmenn, sölumenn á
mörkuðum erlendis og vísindamenn
Hafrannsóknastofnunar hafa unnið
síðustu hálfa öld eða svo.
Tillögur Samfylkingarinnar gera
ráð fyrir óbreyttu hlutverki vísinda-
manna Hafrannsóknastofnunar sem
hafa lagt grunninn að því kerfi sjálf-
bærrar nýtingar sem Íslendingar
hafa þróað. Áfam munu stjórnvöld
fara að leiðsögn vísindamanna.
Langtímamarkmið tillagna Sam-
fylkingarinnar er að í stað þess að út-
gerðarmenn kaupi kvóta hver af öðr-
um og færi til eigna þá leigi útgerðir
kvótann til langs tíma af opinberum
aðilum sem munu njóta teknanna.
Þegar þessi umbreyting hefur gengið
yfir þá munu útgerðir ekki bókfæra
kvótann sem eign heldur sem rekstr-
arkostnað líkt og fyrirtæki sem leigir
atvinnuhúsnæði í stað þess að kaupa.
Ekkert lögmál hagfræðinnar segir að
kostnaður útgerða vegna aflaheim-
ilda aukist með þessu fyrirkomulagi,
– eftir sem áður ræður framboð og
eftirspurn. Ekkert lögmál viðskipta
segir að þetta fyrirkomulag geri út-
gerðum erfiðar fyrir við að hagræða í
rekstri, þróa nýjar vörur, finna nýja
markaði eða styrkja sig á þeim sem
fyrir eru. Síðan þarf fúllyndan stjórn-
málamann sem alltaf hefur unnið hjá
hinu opinbera og aldrei migið í saltan
sjó til að láta sér koma til hugar að
með þessu fyrirkomulagi flýi allur
kvótinn suður á mölina og aðeins
verði gert út frá 101 Reykjavík.
Tillögur jafnaðarmanna í sjáv-
arútvegsmálum eru ábyrgar því þær
viðurkenna mikilvægi íslensk sjávar-
útvegs og mótast af því að hreyfa sem
minnst við rekstrarforsendum sjávar-
útvegsfyrirtækja. Samfylking veit að
íslensk sjávarútvegsfyrirtæki eru al-
þjóðleg matvælafyrirtæki sem glíma
af miklum þrótti við ríkisstyrkta
keppinauta frá Evrópu, Suður-
Ameríku og víðar og þurfa því stöð-
ugleika í sínu rekstrarumhverfi. Þess
vegna vill Samfylking fyrna kvóta-
eignina í áföngum og hefur opnað fyr-
ir möguleikann á að lengja fyrning-
artímann og koma á móts við útgerðir
með því að nýta hluta leigutekna til að
greiða fyrirtækjunum bætur á þeim
árum sem það tekur að koma réttlæti
í sjávarútvegi á að nýju.
Aðalatriðið er að átta af hverjum
tíu Íslendingum telja að vitlaust sé
gefið í sjávarútvegi. Þeir tala um
óréttæti. Það er háttur núverandi
stjórnarherra að hlusta ekki á rödd
fólksins, – neita að horfast í augu við
andstöðuna og óánægjuna. En slík af-
staða ber dauðann í sér. Það verður
að nást sátt í sjávarútvegi, – ekki sátt
á milli valdablokka í Sjálfstæðisflokki
og Framsóknarflokki, heldur sátt á
milli þjóðar og útgerðar. Tillögur
Samfylkingarinnar eru sáttaleið í
sjávarútvegi og því rangfærsla og al-
gjört ábyrgðarleysi af fólki sem vill
láta taka sig alvarlega að halda því
fram að atvinnugreininni standi ógn
af hugmyndum jafnaðarmanna. Ís-
lenskum sjávarútvegi stafar miklu
meiri hætta af stjórnmálamönnum
sem neita að horfast í augu við að nú-
verandi fyrirkomulag brýtur gegn
réttlætiskennd þorra Íslendinga og
telja lausnina vera að bæla þá kennd í
brjósti fólks. Samfylkingin talar fyrir
réttlátum og hægfara breytingum í
sjávarútvegi, ekki byltingu.
Réttlæti í
sjávarútvegi,
ekki bylting
Eftir Ásgeir Friðgeirsson
Höfundur er ritstjóri og í framboði fyrir
Samfylkinguna í Suðvesturkjördæmi.
SIV Friðleifsdóttir er mjög hógvær kona og hreykir sér lítt af afreks-
verkum sínum. Samt hefur hún nýlega drýgt slíka dáð fyrir land og þjóð að
lengi mun í minnum haft. Ég ætla að þegar sagnfræðingar fara að rannsaka
og rita um sögu okkar í byrjun 21. aldar muni þeir fjalla ýt-
arlega og í löngu máli um þennan einstæða viðburð. Nið-
urstaða þeirra verður örugglega sú, að hér hafi lítil þjóð á
hjara veraldar unnið ótrúlegan sigur, sigur er stæði ekki að
baki árangri okkar í landhelgismálinu. Hér er að sjálfsögðu
átt við þá ótrúlegu lagni hennar og sannfæringarkraft að fá
hið svokallaða „íslenska ákvæði“ samþykkt á aðild-
arríkjaþingi loftslagssamnings Sameinuðu þjóðanna í
Marrakesh í Marokkó. Slíkur árangur næst ekki með vinnu
embættismanna, þar þarf til bein afskipti ráðherra. Ætli einurð og glæsileg
framkoma Sivjar hafi þar ekki dregið þyngsta hlassið.
Hvað er nú annars þetta fræga „íslenska ákvæði“? Það hefur lítið verið
kynnt og mun flestum landsmönnum ókunnugt um þýðingu þess. Málið er
nokkuð flókið, en ef Íslendingar hefðu undirritað Kyoto-bókunina eins og
vinstri-grænir og Samfylkingin heimtuðu þá væri ekki hægt að reisa álver á
Reyðarfirði, stækka álverið í Straumsvík og á Grundartanga og því engin þörf
fyrir Kárahnjúkavirkjun. Við gætum því lifað á fjallagrösum og hrein-
dýramosa eins og vinstri-grænir og sumir samfylkingarmenn telja vænlegt.
Siv var harðlega gagnrýnd af vinstri-grænum og Samfylkingunni fyrir að
draga að undirrita Kyoto-bókunina. Siv sagði á Alþingi: Ég held að það sé
betra að bíða og sjá hvort okkur tekst að fá viðurkenningu á sérstöðu okkar.
Um þetta skrifaði Össur Skarphéðinsson: „Aðrar þjóðir pípa á þetta viðhorf.
Það kom berlega í ljós á ráðstefnunni sem nýlokið er í Buenos Aires. Þar lögðu
Íslendingar til að þeir fengju undanþágu frá Kyoto-samningnum. Það hlaut
engar undirtektir. Ríkisstjórnin á því að fresta virkjunaráformum og sam-
þykkja Kyoto-samninginn.“ Steingrímur Sigfússon taldi að ríkisstjórnin hefði
haldið illa á þessu máli og sett Ísland í vont ljós með því að undirrita ekki
Kyoto-bókunina með fyrirvara eins og hún hefði átt að gera.
Mér finnst að þessir herrar ættu að hneigja sig fyrir Siv og biðjast afsök-
unar. Laun heimsins eru oft vanþakklæti. Ég held að við hérna í Suðvest-
urkjördæminu ættum nú að sýna Siv virðingu okkar og þakklæti ekki aðeins
fyrir þennan einstaka árangur heldur og fyrir vel unnin störf á síðasta kjör-
tímabili. Það getum við gert með því að fylkja okkur um B-listann og láta
hana hafa Pál Magnússon að meðreiðarsveini inn á Alþingi. Og góðir væru
nú varaþingmennirnir Una María og Egill Arnar. Býður nokkur betur?
Valkvendi í vígahug
Eftir Hrafnkel Helgason
Höfundur er fyrrv. yfirlæknir á Vífilsstöðum.
Í GREIN í Morgunblaðinu sagði Guðjón Egill Guðjónsson að ég talaði af
vanþekkingu um fíkniefnamál. Raunar viðhafði hann afar stór orð um
mig, en látum það liggja milli hluta. Í greininni skýrir hann frá því sem
hann telur mig ekki vita og er mikið niðri fyrir, notar jafn-
vel hástafi. Segir hann þá að ekkert stöðvi alvöru alka eða
fíkil í að sækja sér næsta skammt.
Ef Guðjón hefði kynnt sér rök mín betur væri honum
ljóst að þau ganga ekki í berhögg við þá þekkingu sem
hann telur mig skorta. Rök mín ganga meira að segja út á
að neytendur gangi mjög langt til að útvega sér efni, jafn-
vel þótt þau séu bönnuð. Þeir grípi jafnvel til glæpa. Glæp-
irnir verða svo alvarlegri og fleiri, ef efnin eru bönnuð, t.d.
vegna þess að þá eru þau dýrari en ella.
Ég skil vel að fólk hafi sterkar tilfinningar í þessu máli. Við höfum flest
óbeit á fíkniefnaneyslu og fylgifiskum hennar. Það er einmitt meg-
inástæðan fyrir því að breyta núverandi aðferðum í baráttunni gegn fíkni-
efnabölinu, enda hafa þær reynst með öllu ófærar um að ráða við vandann.
Tilfinningahiti í
fíkniefnaumræðum
Eftir Gunnlaug Jónsson
Höfundur er fjármálaráðgjafi.
Í KOSNINGUNUM sem fram
fara á laugardaginn eiga umhverf-
issinnar aðeins eitt raunverulegt
val og það er Vinstrihreyfingin –
grænt framboð.
Aðrir flokkar hafa
sýnt okkur að
þeim er ekki al-
vara þegar á hólm-
inn er komið, þrátt
fyrir fagurgala um
náttúruvernd.
Framtíð Íslands er samofin ráð-
stöfun hálendisins og aðrir flokk-
ar höfnuðu þjóðaratkvæðagreiðslu
um verndun náttúrunnar eða
eyðileggingu.
Vinstrihreyfingin – grænt fram-
boð mun halda áfram að berjast
fyrir umhverfisvernd með hag
komandi kynslóða að leiðarljósi.
Framtíðarsýn okkar er samofin
því að við getum hætt rányrkju
en lifað í sátt og samlyndi með
náttúrunni, það er öllum til hags-
bóta. Við viljum virkja jarðvarma
og byggja rennslisvirkjanir sem
ekki hafa óafturkræfar afleiðingar
í för með sér. Við viljum virkja
frumkvæði og sköpunarkraft
nýrra hugmynda því mannauð-
urinn er það dýrmætasta sem við
eigum en við verðum að nýta
hann á skynsamlegan hátt.
Græn ferðaþjónusta
Endurvinnsla í stað einnota
hugsunarháttar verður að taka
við. Umhyggja fyrir umhverfinu
er atvinnuskapandi og öllum til
hagsældar. Við getum nýtt okkur
vöxtinn í umhverfisvænni ferða-
þjónustu þar sem óendanlegir
möguleikar eru fyrir hendi. Við
höfum nú þegar dæmi um hversu
mikil auðlind hvalaskoðunarferðir
eru. Mesti vaxtarbroddurinn í
ferðaþjónustu í Evrópu er einmitt
á sviði grænnar og menning-
artengdrar ferðaþjónustu og á
þeim sviðum eigum við mikla
möguleika. Við þurfum heildarsýn
og stefnumörkun á þessu sviði í
stað skyndilausna núverandi
stjórnvalda. En þessu getum við
breytt til batnaðar með því að
kjósa U-lista Vinstrihreyfing-
arinnar – græns framboðs á kjör-
dag.
Umhverfið
er málið
Eftir Hlyn Hallsson
Höfundur skipar 3. sætið á lista
VG í Norðausturkjördæmi.
Mörkinni 3, sími 588 0640.
Opið mán-fös kl.11-18 - lau kl. 11-15
Brúðkaupsgjafir
Br
úð
ar
gj
af
al
is
ta
r