Morgunblaðið - 08.05.2003, Qupperneq 6

FRÉTTIR
6 FIMMTUDAGUR 8. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
BJÖRK Vilhelmsdóttir, formaður
Félagsmálaráðs Reykjavíkurborg-
ar, sagði á fundi í gær að það væri
fráleitt að halda því fram að
Reykjavíkurborg vísaði fólki til góð-
gerðarstofnana í stað þess að veita
því hjálp.
„Mér finnst það alveg fráleitt og
að auki rangt að halda því fram að
Félagsþjónustan í Reykjavík sé að
vísa fólki á góðgerðarstofnanir.
Ástæðan fyrir því að fólk þarf orðið
svo mikið á þessum góðgerðarstofn-
unum að halda er sú að það býr við
sára fátækt. Það er erfiðara að vera
fátækur þegar bilið milli ríkra og
fátækra breikkar. Öryrkjar eru fjöl-
mennastir þeirra sem leita til góð-
gerðarsamtaka. Lítill hluti af þeim
fær fjárhagsaðstoð sveitarfélagsins
því það er ekki hlutverk sveitarfé-
lagsins að greiða ofan á bætur al-
mannatrygginga,“ sagði Björk.
Félagsmálastofnun hefur í kosn-
ingaumræðunni að undanförnu ver-
ið gagnrýnd fyrir að sinna ekki auk-
inni fátækt í þjóðfélaginu. Björk
benti á að mikil fjárhagsaðstoð
sveitarfélaga væri ekki ætluð til að
vera viðbót við lág laun eða bætur
undir framfærslumörkum. Hún
sagði að heimildargreiðslur væru
greiðslur sem fólk fengi í stuttan
tíma til að mæta tilteknum, afmörk-
uðum vanda. Sú hjálp hefur aukist
mikið. Þá sagði hún að sveitarfélög-
in gætu ekki tekið við ef ríkið skæri
niður barnabætur, hætti að tengja
lífeyri við lægstu laun eða tæki upp
önnur skerðingarákvæði.
Reglur varðandi félagsþjónustu
sveitarfélaga breyttust árið 1995 og
segir Björk nýju reglurnar bæði
skýrar og auðskiljanlegar og stuðli
að markvissari og skilvirkari fjár-
hagsaðstoð.
„Núna er betra að sækja þessa
þjónustu af því að hún er bundin
rétti fólks. Það er betra aðgengi að
henni og jafnræðis er gætt. Fólk
með svipaðar aðstæður fær sömu
þjónustu,“ sagði Björk. Hún sagði
að gamla kerfið hafi byggst meira á
ölmusuþjónustu þar sem meta
þurfti aðstæður hvers og eins. Það
fór svo eftir því hve ráðgjafinn sem
viðkomandi talaði við var brjóstgóð-
ur og í hvaða skapi hann var,
hversu mikla aðstoð viðkomandi
fékk. „Við höfum stöðugt þurft að
bæta við þessa þjónustu vegna þess
að fátæktin hefur orðið svo sár á
síðustu árum af því að lægstu bæt-
ur og laun hafa ekki fylgt launaþró-
un.“
Þeim sem leitað hafa fjárhags-
aðstoðar í janúarmánuði fjölgaði úr
965 árið 2001 í 1.471 árið 2003. Yfir
allt árið 2001 fengu 2.980 fjárhags-
aðstoð, en 3.565 árið 2002. Þá
hækkuðu heimildagreiðslurnar úr
9% í 33% milli árana 1996 og 2002.
Að auki hefur meðalstyrkur til
hvers einstaklings hækkað úr
164.000 krónum árið 1994 í 268.000
krónur árið 2002. Þá var árið í fyrra
það þriðja hæsta í útgjöldum til
fjárhagsaðstoðar í Reykjavík frá
stofnun Félagsmálastofnunar árið
1970.
„Mér finnst þessi umræða und-
anfarna daga um fátækt gefa okkur
tækifæri til þess að setja þetta á
dagskrá í stjórnarmyndunarviðræð-
um því það er full ástæða til að ríki
og sveitarfélög taki höndum saman,
líti á þau gögn sem liggja fyrir og
vinni saman að lausn þessara mála
en séu ekki að snúa útúr hvert fyrir
öðru.“
Björk sagði jafnframt að henni
þætti Reykjavíkurborg alls ekki yf-
ir gagnrýni hafin og sagðist ánægð
vilja skoða alla gagnrýni.
Þá sagði Björk að heimilum sem
fá fjárhagsaðstoð fækkaði ekki
vegna nýju reglnanna sem tóku
gildi árið 1995, heldur gerðist það
þegar atvinnuleysi minnkar. Að
sama skapi fjölgar þeim heimilum
sem þurfa á aðstoð að halda um leið
og atvinnuástand versnar. Þá benti
hún á að 42% aukning útgjalda til
fjárhagsaðstoðar hafi átt sér stað
milli 2001 og 2002. Einnig benti
Björk á að réttindabundin aðstoð,
eða framfærsla, var 67% árið 2001
af allri fjárhagsaðstoð miðað við
72% árið 2001. Þá voru heimilda-
greiðslur 33% af allri fjárhagsað-
stoð árið 2002 en 28% árið 2001.
Björk lagði einnig áherslu á að
margar góðar breytingar hafi átt
sér stað. Námsaðstoð hafi til að
mynda hækkað verulega ásamt því
sem fólk fengi nú tækifæri til að
bæta atvinnumöguleika sína með
ýmsum námskeiðum.
Félagsmálastofnun um gagnrýni undanfarinna vikna
„Vísum ekki á góð-
gerðarstofnanir“
#$

% 
  & 

! '!  &
(

) 
 $
$
$ $ $ $ $  
*  
 # 
+ 
!

  +


/  ! /  ! /  !
MIÐSTJÓRN Alþýðusambands Ís-
lands mótmælir harðlega tilraunum
forsvarsmanna Útgerðarfélags Akur-
eyringa og Brims til þess að hafa áhrif
á stjórnmálaskoðanir starfsmanna
sinna og telur að um alvarlegt brot sé
að ræða á 4. gr. laga um stéttarfélög
og vinnudeilur frá árinu 1938.
Þetta kemur fram í ályktun mið-
stjórnarinnar sem samþykkt var í
gær, en þar segir meðal annars að
sú almenna og viðurkennda meg-
inregla gildi í samskiptum launafólks
og atvinnurekenda að atvinnurekend-
um sé óheimilt að reyna með ólög-
mætum hætti að hafa áhrif á stjórn-
málaskoðanir starfsmanna sinna.
Þessi regla hafi verið fest í lög á fyrri-
hluta síðustu aldar og hafi ekki orðið
tilefni ágreinings um langt skeið. „Á
því hefur orðið breyting. Á fundi með
starfsmönnum og síðar í vikulegu inn-
anhúss fréttabréfi til starfsmanna
segi framkvæmdastjóri félagsins m.a.
að hætt sé við, nái stefna stjórnarand-
stöðuflokkanna í komandi þingkosn-
ingum fram að ganga, að fótunum
yrði „ …kippt undan rekstri þeirra
frystihúsa sem rekin eru af Brimi og
byggja vinnslu sína á eigin hráefni.
Stórir vinnustaðir á Akureyri, Greni-
vík, Akranesi og Seyðisfirði færu í
uppnám og hætt er við að fjöldinn all-
ur af starfsmönnum myndi missa at-
vinnu í kjölfarið. Þá er ljóst að núver-
andi rekstur ísfiskskipa Brims myndi
breytast verulega og tilfærsla yrði frá
ísfiskveiðum yfir í sjófrystingu“,“ seg-
ir meðal annars í ályktun ASÍ.
Jafnframt er vísað í 4. gr. laga nr.
80/1938 um stéttarfélög og vinnudeil-
ur en þar segir orðrétt: „Atvinnurek-
endum, verkstjórum og öðrum trún-
aðarmönnum atvinnurekenda er
óheimilt að reyna að hafa áhrif á
stjórnmálaskoðanir verkamanna
sinna, afstöðu þeirra og afskipti af
stéttar- eða stjórnmálafélögum eða
vinnudeilum með: a. uppsögn úr
vinnu eða hótunum um slíka uppsögn,
b. fjárgreiðslum, loforðum um hagnað
eða neitunum á réttmætum
greiðslum.“
Síðan segir: „Ummælunum er
þannig ljóslega ætlað að vekja ótta
meðal starfsmanna um atvinnu sína
og afkomu. Í þessu felst óbein „hót-
un“ um uppsögn í skilningi laga 80/
1938.“
Ályktun ASÍ tilefnislaus
Sigurður Líndal, fyrrum lagapró-
fessor við HÍ, fellst ekki á þessa túlk-
un ASÍ í lögfræðiáliti sem LÍU óskaði
eftir að hann ynni vegna fullyrðinga
ASÍ um að lög hefðu verið brotin. Sig-
urður segir tjáningarfrelsið vera
meginreglu og hún sé stjórnarskrár-
vernduð. Í 4. gr. laga nr. 80 sé ná-
kvæmlega tiltekið hvaða aðferðum
megi beita. Túlka eigi ákvæðið með
hliðsjón af hinu almenna tjáningar-
frelsisákvæði stjórnarskrárinnar og
þar af leiðandi samkvæmt orðanna
hljóðan.
„Þeim er óheimilt að hafa þessi af-
skipti sem þarna eru tiltekin með
uppsögn úr vinnu eða hótunum um
slíka uppsögn, fjárgreiðslum, loforð-
um um hagnað eða neitunum á rétt-
mætum greiðslum. Þarna er bannað
að hafa áhrif á stjórnmálaskoðanir
verkamanna, afstöðu þeirra og af-
skipti af stéttar- eða stjórnmálafélög-
um með þessum tiltekna hætti. Ég
veit ekki til þess að mönnum hafi ver-
ið sagt upp eða yfirleitt að ákvæði a og
b liðar eigi beint við.“
Sigurður segir að sjaldan hafi reynt
á þessa grein laga nr. 80 fyrir Fé-
lagsdómi og í svipinn muni hann eftir
einu dæmi en þar var manni beinlínis
sagt upp störfum. Hann segist vilja
skoða ákvæðið í ljósi tjáningarfrels-
isákvæðis stjórnarskrárinnar þar
sem segi m.a. að allir séu frjálsir skoð-
ana sinna og sannfæringar. Hann sé
þeirrar skoðunar að öll ákvæði sem
skerði tjáningarfrelsi eigi að túlka
þröngt. Úr því að a og b liður eigi ekki
við sé ályktun ASÍ tilefnislaus.
Konráð Alfreðsson, formaður Sjó-
mannafélags Eyjafjarðar, hefur lýst
því yfir að hann geri ekki neinar at-
hugasemdir við að framkvæmdastjóri
Brims hafi sent starfsmönnum bréfið.
ASÍ mótmælir harðlega bréfi
forstjóra ÚA til starfsmanna
Alvarlegt brot á
vinnulöggjöfinni
EKKI er æskileg sátt um lóð Lands-
símans við Sóleyjarrima í Reykjavík,
segir í bókun eins af nefndarmönnum
R-lista í skipulags- og byggingar-
nefnd sem lögð var fram á fundi
hennar í gær.
Björn Ingi Hrafnsson, fulltrúi
Framsóknarflokks, leggur til í um-
ræddri bókun að kannað verði hvort
stækka megi opið svæði í Rimahvefi
enn frekar frá núverandi tillögum og
minnka byggingarmagn á svæðinu.
Segir Björn Ingi að fjölmargir íbúar
hafi komið að máli við sig og lýst yfir
óánægju með þær tillögur sem nú
séu uppi. Þeir hafi áhyggjur af því að
fyrirhuguð byggð sé of þétt, taki ekki
nægilega mið af byggðinni í kring og
skortur sé á grænum svæðum. Hann
telur mögulegt að ná meiri sátt um
málið.
Emil Örn Kristjánsson, íbúi í
Rimahverfi og fulltrúi íbúa í sam-
ráðshópi sem falið var að fara yfir til-
lögur um framtíð Landssímalóðar-
innar á sínum tíma, segist fagna mjög
bókun Björns Inga sem sýni vilja til
að reyna að koma til móts við íbúa og
ná alvörusátt í málinu.
„Það hefur verið látið í það skína af
formanni skipulags- og bygginga-
nefndar, að það ríki full sátt um
skipulagið þarna á væðinu. En það er
ekki rétt.“ Hann segir samráðshóp-
inn hafa hist fjórum sinnum og lítið
aðhafst.
Steinunn Valdís Óskarsdóttir, for-
maður skipulags- og byggingar-
nefndar, segir að fyrir liggi afstaða
borgarfulltrúa Reykjavíkurlistans
sem hafi enduspeglast í umræðum í
borgarstjórn og skipulags- og bygg-
ingarnefnd. Afstaða Björns Inga sem
fram komi nú sé hans „prívataf-
staða“. Menn hafi áður haft sínar prí-
vatskoðanir og bókað þær sérstak-
lega en það breyti engu varðandi
afstöðu meirhlutans. Hún segir að
verulega hafi verið komið til móts við
fjögur af fimm atriðum sem mótmæli
vegna framtíðaruppbyggingar á lóð-
inni hafi einkum snúið að, þ.e. hæð
húsanna hafi verið lækkuð, dregið úr
skuggavarpi, umferðarmál löguð sér-
staklega og græn svæði verið stækk-
uð. Þá hafi verið kynntar hugmyndir
í stjórn Fasteignastofu í fyrradag
sem geri ráð fyrir að stækka enn
frekar græna svæðið í skipulagstil-
lögum með því að hætta við byggingu
skóla syðst á svæðinu.
Athugasemdir vegna þéttleika
byggðar og fjölda íbúða standi einar
eftir.
„Ég hef ekki verið tilbúin að
breyta því, m.a. af því að það er yf-
irlýst stefna okkar að nýta land betur
og þétta byggð meira heldur en verið
hefur á undanförnum árum.“
Mjög sterk fyrirheit gefin í tíð
fyrrverandi borgarstjóra
Guðlaugur Þór Þórðarson, borgar-
fulltrúi Sjálfstæðisflokksins, segir
mjög sterk fyrirheit hafa verið gefin
af hálfu fyrrum borgarstjóra til íbúa
á svæðinu fyrir síðustu borgarstjórn-
arkosningar varðandi framtíð Lands-
símalóðarinnar sem ekki hafi verið
staðið við. Loforðum borgarstjóra
hafi m.a. verið dreift í hvert hús í
Grafarvogi.
Í bókun sjálfstæðismanna frá
fundinum í gær er bent á að fulltrúar
þeirra í nefndinni hafi frá upphafi
lýst yfir stuðningi við hugmyndir um
gisnari byggð, aukin opin svæði og
betra samráð við íbúa. „Þannig að
maður er afskaplega sáttur við að
Björn Ingi skuli stíga þetta skref því
það vekur vonir um að lausn gæti
verið í sjónmáli,“ segir Guðlagur Þór.
Í bókun Ólafs F. Magnússonar,
lista Frjálslyndra og óháðra, segist
Ólafur frá upphafi hafa gagnrýnt
vinnubrögð R-lista í málefnum
Landssímalóðarinnar og greitt at-
kvæði gegn því að auglýsa deiliskipu-
lag lóðarinnar í borgarstjórn.
Deilur um skipulag Landssímalóðar í Grafarvogi
Fulltrúi Framsóknarflokks
vill stækka opin svæði