Morgunblaðið - 08.05.2003, Qupperneq 48

Það er dapurlegt, að fulltrúar
ungs fólks í öllum flokkum nema
vinstri-grænum skuli í sjónvarps-
þætti hafa mælt
með lækkun lögald-
urs til áfengiskaupa
og með því stuðla að
auknum ófarnaði af
völdum áfengis-
drykkju. Sömu
fulltrúar lýstu sig
mótfallna að leyfa hér sölu og með-
ferð annarra eiturlyfja og ber að
fagna því. En ber það ekki vott um
tvískinnung að vilja útbreiða það
eiturlyf, áfengið, sem mestum
skaða veldur, en fordæma önnur
fíkniefni?
Öll eiturlyf eru hættuleg og valda
margvíslegu tjóni og böli, enda var
áfengisbann hér á landi um langt
skeið með góðum árangri, og enn
er slíkt bann í sumum löndum.
Um leið og þakka ber ábyrga af-
stöðu fulltrúa vinstri-grænna með
því að mæla gegn lækkun aldurs til
áfengiskaupa í nefndum sjónvarps-
þætti, veldur það vonbrigðum, að
enginn flokkanna hafi ákveðna
stefnu í áfengis- og vímuefna-
málum, enda heyrist ekki minnst á
þau mál í kosningabaráttunni.
Frambjóðendur, sem vilja efla
velferð og hag þeirra, sem verst
eru settir, eiga að vita, að fátt ógn-
ar meir velferð heimilanna en
áfengisdrykkjan og það marg-
víslega böl, sem henni fylgir. Og
þótt vissulega sé þarft að huga vel
að verndun náttúrunnar er ekki síð-
ur mikilvægt að hlú að mannvernd-
inni og velja það fólk til setu á Al-
þingi, sem helst má treysta til
góðra verka í þeim efnum.
Það er óhagganleg staðreynd, að
áfengisdrykkja er skaðleg heils-
unni, hinn mesti slysa- og glæpa-
valdur, hamingjuspillir, sem slævir
dómgreind og persónuleika og leið-
ir oft til glötunar, eins og dæmin
sanna. Gegn útbreiðslu áfengis ber
því að berjast og láta ekki glepjast
af stöðugum og lúmskum áróðri í
dagblöðum og víðar fyrir vín-
drykkju með þeim öfugmælum, að
neysla áfengra drykkja sé menn-
ingaratriði.
Ungt fólk og aðrir ættu að hafa
hugföst eftirfarandi orð eins mesta
mannvinar allra tíma, Alberts
Schweitzers: „Áfengið er versti
óvinur mannsins, trúarlega og sið-
ferðislega séð.“
Unga fólkið og
áfengismálin
Eftir Árna Gunnlaugsson
Höfundur er lögmaður í Hafnarfirði.
UMRÆÐAN
48 FIMMTUDAGUR 8. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Frjálslyndi flokkurinn vill
standa vörð um velferðarkerfið og
að allir landsmenn eigi sama rétt
til heilbrigðisþjón-
ustu óháð búsetu
og efnahag. Í
valdatíð núverandi
ríkisstjórnar, sem
nú sér fyrir endann
á, hafa jöfn-
unarmarkmið vel-
ferðar- og skattakerfisins farið
halloka fyrir einfeldningslegri ný-
frjálshyggju þeirra íhaldsflokka
sem eru við völd. Við höfum fjar-
lægst hið norræna velferðarmódel
frændþjóða okkar og íslenska vel-
ferðarkerfið er eitt það ódýrasta á
Vesturlöndum, bæði mælt sem
hlutfall af vergri landsframleiðslu
og sem kaupmáttur velferð-
arútgjalda á íbúa. Ástæður þessa
eru m.a. þær að grunnlífeyrir er
lágur og víðtækar tekjutengingar
sem spara útgjöld en lágar bætur
og tekjutengingar fara illa saman
og skapa fátæktargildrur. Tekju-
tenging bóta í velferðarkerfinu er
á góðri leið með að breyta
velferðarkerfinu í ölmusukerfi þar
sem sú reisn sem fólst í atvinnu-
þátttöku örorkulífeyrisþega er
brotin niður. Stefna Frjálslynda
flokksins er að lífskjör fatlaðra
verði bætt með því að dregið verði
úr skerðingu bóta vegna atvinnu-
þátttöku og að lífeyrisgreiðslur
skerði ekki örorkubætur.
Annar ríkisstjórnarflokkanna,
Framsóknarflokkurinn, er nú rétt
fyrir kosningar í óskammfeilni
sinni farinn að kalla sig félags-
hyggjuflokk. Sem dæmi má nefna
grein í Fréttablaðinu 25. apríl sl.
eftir Kristin H. Gunnarsson fram-
bjóðanda Framsóknarflokksins
sem bar nafnið Félagshyggju-
flokkurinn Framsókn. Formaður
flokksins lét þau ummæli einnig
falla einn morgun í útvarpinu að
Framsóknarflokkurinn væri fé-
lagshyggjuflokkur og núverandi
ríkisstjórn væri miðjustjórn. Einn
ríkisfréttamaðurinn kallaði einnig
Sjálfstæðisflokkinn miðjuflokk. Ég
hélt að það væri móðgun við þann
flokk að láta orða sig við miðjuna,
en hver kannast ekki við ummælin
um miðjumoðið úr þeim her-
búðum? Trúir einhver að Fram-
sóknarflokkurinn sé félagshyggju-
flokkur og hafi verið málsvari
félagshyggju í íslensku samfélagi í
þeirri ríkisstjórn sem þeir hafa
setið í síðastliðin átta ár? Eða að
það séu eldheitir félagshyggju-
menn sem eru að greiða stórar
fjárhæðir fyrir glansauglýsinga-
herferð Framsóknarflokksins í
þessari kosningabaráttu sem vilji
veg félagshyggju sem mestan í
samfélaginu? Nei, hugsjónin á
þeim bæ er bara ein og það eru
völd, og með gífurlegu fjármagni í
kosningaráróður skal þeim haldið.
Síðan er þessi sami flokkur að tala
um traust og trúverðugleika, en
ekki fáum við að vita hver borgar
fyrir áróðurinn. Með því að kalla
sig félagshyggjuflokk er Fram-
sóknarflokkurinn nú rétt fyrir
kosningar að reyna að blekkja
kjósendur og þykjast vera annar
en hann raunverulega er. Auk
þess myndi ég telja það móðgun
við raunverulegt félagshyggjufólk.
Núverandi ríkisstjórn er ein
mesta frjálshyggjustjórn í sögu
lýðveldisins. Hún hefur slegið
skjaldborg um forréttindakerfi í
sjávarútvegi. Staðreyndin er einn-
ig sú að núverandi ríkisstjórnar
verður örugglega ekki minnst fyr-
ir félagshyggju og fyrir að hafa
styrkt stoðir íslenska velferðar-
kerfisins, heldur fyrir að hafa
veikt þær. Varla kallast það fé-
lagshyggja?
Morgunblaðið skrifaði leiðara
laugardaginn 26. apríl sl. sem bar
heitið Staða Framsóknarflokksins.
Leiðarinn er um margt góð grein-
ing á stöðu þessa bænda- og dreif-
býlisflokks og má líkja henni við
eins konar sjúkraskýrslu um flokk
sem á sér ekki lengur til-
verugrundvöll í samfélaginu. Eru
þar raktar ástæður fyrir stöðu
flokksins fyrir kosningarnar 10.
maí, og nefnir blaðið þar til sög-
unnar breytta kjördæmaskipan,
en jöfnun atkvæða hefur ávallt
verið Framsóknarflokknum óhag-
stæð, gjaldþrot SÍS og byggðaþró-
un í landinu. Blaðið hefði reyndar
mátt bæta því við að í dag eru
bændur fátækasta stétt landsins
og landsbyggðin hefur aldrei stað-
ið jafn höllum fæti, þrátt fyrir að
Framsóknarflokkurinn, sjálfur
landsbyggðarflokkurinn, hafi setið
oftar og lengur á valdastóli í sögu
lýðveldisins en aðrir flokkar. Það
er rétt hjá Morgunblaðinu að úr-
slit alþingiskosninganna skipta
sköpum um það hvort Framsókn-
arflokknum takist að breyta sér
úr dreifbýlisflokki í þéttbýlisflokk.
En með því er verið að afneita og
dylja rætur og uppruna flokksins
og segjast vera annar en hann í
raun er. Á sama tíma er jafnframt
grátlegt að horfa upp á borgara-
legan flokk eins og Sjálfstæðis-
flokkinn horfa upp á þetta með
velþóknun. Nánast alla síðustu öld
barðist Sjálfstæðisflokkurinn fyrir
frjálsri verslun og gegn vöru-
skipta- og millifærsluhagkerfi
Sambandsins og tókst að halda
KRON niðri á höfuðborgarsvæð-
inu, enda hefur verslun í Reykja-
vík verið drifkrafturinn í vel-
gengni borgarinnar. Höfuð-
borgarbúar hafa á undanförnum
árum þurft að horfa upp á borg-
arfulltrúa Framsóknarflokksins
ráðskast með öflugasta fyrirtæki
Reykjavíkurborgar, Orkuveituna,
sem er einsdæmi í sögu borg-
arinnar. Fótfesta Framsóknar-
flokksins á höfuðborgarsvæðinu
yrði ekki til hagsbóta fyrir svæðið
og þjónar örugglega ekki hags-
munum Sjálfstæðisflokksins. Sjálf-
stæðisflokkurinn virðist í einsemd
sinni lifa í þeirri blekkingu að vel-
gengni Framsóknar sé örugg
trygging fyrir áframhaldandi rík-
isstjórnarsamstarfi. Það er eins og
þeir viti ekki að Framsókn gengur
óbundin til kosninga og þeir heyri
ekki hlý orð Samfylkingarinnar til
Framsóknar á stjórnmálafundum.
Eina leiðin til þess að stuðla að
breytingum og framþróun í dag er
að kjósa Frjálslynda flokkinn 10.
maí nk. og krossa xF. Við boðum
breytingar.
Félagshyggja,
Framsókn og
blekkingar
Eftir Eyjólf Ármannsson
Höfundur er lögfræðingur og
skipar 2. sæti á lista Frjálslynda
flokksins í Reykjavík norður.
KOSNINGARNAR nk. laugardag skipta miklu.
Hver og einn verður að gera upp sinn hug með hlið-
sjón af stefnumálum stjórnmálaflokk-
anna. Ég hvet fólk til að kjósa Sam-
fylkinguna af eftirfarandi ástæðum:
Jafnræði fyrirtækja
Samfylkingin mismunar ekki fyrir-
tækjum landsins, heldur vill skapa öll-
um traust og gagnsæ rekstrarskilyrði.
Á hennar snærum eru hvorki S-hópar,
gamlir eða nýir peningar né sægreifar.
Í samfélag Evrópuþjóða
Samfylkingin telur að Ísland eigi heima í sam-
félagi Evrópuþjóða – Evrópusambandinu, en þangað
fara um 80% útflutnings okkar. Við tökum nú sjálf-
krafa yfir um 80% af reglum Evrópusambnadsins, en
höfum lítil sem engin áhrif á mótun þeirra. Samfylk-
ingin vill skilgreina okkar samningsmarkmið við
Evrópusambandið, freista þess að ná um þau póli-
tískri samstöðu, láta á þau reyna í samninga-
viðræðum og bera síðan niðurstöðuna undir þjóðina.
Skattalækkanir og velferðar-
kerfið stuðli að jöfnuði
Samfylkingin boðar skattalækkanir sem leiða til
aukins jafnaðar þegnanna. Samfylkingin vill snúa af
braut þeirrar „amerikaniseringar“ sem um of ein-
kennir íslenska velferðarkerfið. Jöfnuður er hags-
munamál allra. Samfélög sem einkennast af jöfnuði
og samstöðu þegnanna eru hagfelldari en þau sem
sem ýta undir og ala á stéttaskiptingu.
Menntunarstig þjóðarinnar hækki
Samfylkingin hefur sett fram raunhæf töluleg
markmið um aukna menntun ungs fólks og þar með
varanleg hagvaxtaráhrif.
Sameign fiskimiðanna
verði að veruleika
Samfylkingin vill gera virk sameignarákvæði laga
um stjórnun fiskveiða með fyrningarleið, sem á 20
árum skapar jafnræði allra til að nýta auðlindir sjáv-
ar. Með uppboði á öllum kvóta leitar hann til þeirra
sem hagkvæmast veiða. Verð á kvóta mun lækka og
á endanum ákvarðast af getu hagkvæmustu útgerð-
anna til að greiða fyrir hann. Þannig skapast loks
markaðsaðstæður í greininni.
Jafnrétti kynjanna verði í forgangi
Samfylkingin vill gera jafnrétti kynjanna að for-
gangsmáli við stjórnun hins opinbera og þar með
gefa tóninn fyrir samfélagið allt.
Stjórnarhættir einkennist af
umburðarlyndi og virðingu
Samfylkingin heitir að aflétta þeirri hræðslu sem
alltof margir eru haldnir gagnvart núverandi vald-
höfum. Það er hættulegt lýðræðinu í landinu ef
þegnarnir þora ekki að láta í ljós skoðanir af ótta
við mismunun stjórnarherranna.
Forsætisráðherra verði tákn
gilda sem gera okkur að betri mönnum
Samfylkingin býður fram sem forsætisráð-
herraefni Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur. Hún er
heiðarlegur og málefnalegur stjórnmálamaður. Hún
ber virðingu fyrir fólki og umgengst ekki pólitíska
andstæðinga með útúrsnúningum og hótfyndni. Hún
er nútímalegur, frjálslyndur jafnaðarmaður með
ríka tilfinningu og skyldur við þá sem minnst hafa.
Hún hefur sýnt að henni er treystandi fyrir pólitísku
valdi, sem hún nýtir til að þjóna almannahags-
munum.
Látið hvorki yfirboð stjórnarflokkanna, né áróður
þeirra og Morgunblaðsins um að allt sé hér í besta
lagi og engum sé treystandi fyrir landsstjórninni
nema núverandi stjórnarflokkum villa ykkur sýn.
Ingibjörg Sólrún hefur sýnt að henni er treystandi
og þið skulið treysta eigin dómgreind.
Hvers vegna átt þú að
kjósa Samfylkinguna?
Eftir Margréti S. Björnsdóttur
Höfundur er félagi
í Samfylkingunni.
KOSNINGALOFORÐ Sjálf-
stæðisflokksins hlaupa á tugum
milljarða króna. Formaður Sjálf-
stæðisflokksins hefur lagt hönd á
brjóst, horft framan í þjóðina úr
fjölmiðlum, og sagt, að hvað sem á
dynji, muni hann standa við þessi
loforð.
Á því er hængur. Það er fræði-
lega ómögulegt að uppfylla kosn-
ingaloforð Sjálfstæðisflokksins
eingöngu með auknum tekjum
ríkisins á næsta kjörtímabili, sé
miðað við sögulegan hagvöxt.
Þetta getur ekki þýtt annað en
að forysta Sjálfstæðisflokksins sé
með tilbúin, útreiknuð áform um
hvar eigi að grípa til einkavæð-
ingar til að skera niður útgjöld
ríkisins, svo flokkurinn geti staðið
við loforðin. Það er í stíl við tillög-
urnar sem voru samþykktar á
landsfundinum sællar minningar.
Það er því sanngjörn krafa að
upplýst verði fyrir laugardaginn,
hvar Sjálfstæðisflokkurinn
hyggst skera niður í heilbrigðis-
kerfinu og menntakerfinu.
Hversu miklar álögur munu, sam-
kvæmt áformum forystu flokks-
ins, leggjast á venjulega Íslend-
inga vegna fyrirhugaðrar
einkavæðingar?
Össur Skarphéðinsson
Hvar ætlar Davíð
að einkavæða?
Höfundur er formaður
Samfylkingarinnar.
SAMGÖNGURÁÐHERRA hefur
kippt rekstrargrundvellinum undan
leigubílastéttinni, með túlkun sinni á
lögum og reglum um
fólksflutninga og
leigubifreiða, til að
þóknast kolkrabb-
anum og fyrir-
tækjum honum
tengdum. Þessi túlk-
un felur í sér að
þessir aðilar geti ekið fólki gegn
gjaldi gegnum annan og þriðja aðila.
Þessi túlkun hefur leitt af sér að
fleiri fyrirtæki hafa farið út í þennan
akstur. Það gefur augaleið að vinnan
hjá leigubílstjórum hefur farið
minnkandi ár hvert og er nú svo
komið að leigubílstjórar lifa ekki
lengur á þessari vinnu og eru að
leggja inn leyfin sín. Túlkun ráð-
herra er ekki rétt að okkar mati því
að sá sem ekur fólki gegn gjaldi, þó
að viðkomandi taki ekki við greiðslu
sjálfur, fær laun fyrir aksturinn,
hvernig sem þau eru greidd frá sín-
um vinnuveitanda.
Samkvæmt lögum hafa leigu-
bifreiðastjórar einkaleyfi á leigubíla-
akstri á höfðuðborgarsvæðinu ásamt
strætisvögnum. Samkvæmt 2. mgr.
7. gr. laga nr. 73/2001 segir að öðrum
en einkaleyfishafa (hér leigu-
bifreiðastjórar og strætisvagnar) er
óheimilt nema með samþykki einka-
leyfishafans að flytja um einkaleyf-
issvæðið aðra farþega en þá sem
teknir eru upp utan þess og þá sem
teknir eru upp innan svæðisins til
flutnings út fyrir það.
Leigubílaakstur er leyfisskyldur
samkvæmt lögum frá Alþingi og
háður takmörkunum sem miðast við
570 leyfi í dag.
Það má enginn aka fólki gegn
gjaldi nema geta framvísað til-
skyldum leyfum sem eru í hverri
leigubifreið á höfuðborgarsvæðinu.
Samgönguráðherra hefur litið
framhjá þessum veigamiklu atriðum
í þessu sambandi, en ákvörðun ráð-
herra hefur haft fleiri neikvæð áhrif
á stöðu mála hjá leigubílstjórum.
Því er samkeppnisstaða leigubíl-
stjóra ekki sú sama og hjá öðrum
fyrirtækjum þar sem leigubílstjórar
þurfa að standa undir miklu meiri
kostnaði en önnur fyrirtæki, t.d. 25%
hærri þungaskatti, þrisvar til fjórum
sinnum hærri tryggingum, 50.000
kr. stöðvargjaldi og 10.000 kr. til
Vegagerðar og svona mætti lengi
telja.
Þetta segir okkur að leigubíl-
stjórar eru ekki samkeppnisfærir á
hinum almenna markaði í dag, því að
lög og reglur um fólksflutninga og
leigubíla koma í veg fyrir það. Þó svo
að samgönguráðherra og Vegagerð-
in tali um að leigubílstjórar verði að
undirbúa sig undir samkeppni.
Leigubílstjórar eru ekki hræddir við
samkeppni en sú samkeppni verður
að vera á jafnræðisgrundvelli.
Staða samgönguráðherra er und-
arleg í þessu máli og ráðherra leitar
allra leiða til að verja afstöðu sína.
Hann er eins og hundur sem eltir
skottið á sjálfum sér hring eftir
hring og reynir að verja gjörðir sín-
ar. En spurningin er: Eiga 570 leigu-
bílstjórar að vera skjólstæðingar
Félagsmálastofnunar eftir tvö til
þrjú ár? Ég get ekki séð annað en
það stefni í það eins og staðan er í
dag.
Skjólstæðingar
Félagsmála-
stofnunar?
Eftir Jón Stefánsson
Höfundur er leigubílstjóri.