Morgunblaðið - 08.05.2003, Qupperneq 76

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 FIMMTUDAGUR 8. MAÍ 2003 VERÐ Í LAUSASÖLU 190 KR. MEÐ VSK.
Sími 588 1200
Lágmúla og Smáratorgi
opið kl. 8-24
alla daga
www.isb.is
flaki›?
rennurnar?

málninguna?

gluggana?

klæ›ninguna?

hur›irnar?
Er kominn tími á ...

KANNANIR hafa sýnt að Frjálslyndi
flokkurinn eigi ágæta möguleika á að fá
tvo menn kjörna í Norðvesturkjördæmi.
Þar er formaður
flokksins, Guðjón
A. Kristjánsson,
efstur á lista en í
öðru sæti er Sig-
urjón Þórðarson,
heilbrigð-
isfulltrúi Norður-
lands vestra á
Sauðárkróki. Sig-
urjón er jafn-
framt Hegranes-
goði
ásatrúarmanna
og nái hann kjöri
á laugardaginn verður hann fyrsti goð-
inn síðan á miðri 13. öld til að sitja á Al-
þingi Íslendinga, að því er Morgun-
blaðið kemst næst.
Þannig segir Helgi Bernódusson, að-
stoðarskrifstofustjóri Alþingis, að goð-
orðakerfi gamla þjóðveldistímans hafi
verið afnumið með lögbókinni Járnsíðu
árið 1271, er Íslendingar höfðu gengið
Noregskonungi á hönd með Gamla sátt-
mála. Aðspurður telur Helgi það ljóst
að í seinni tíð hafi einhverjir alþing-
ismenn verið heiðinnar trúar þó að eng-
inn hafi borið goðatitil.
Skipaður Hegranesgoði
Í frétt Morgunblaðsins 6. janúar sl.
segir af kjöri Hilmars Arnar Hilmars-
sonar tónlistarmanns sem nýs allsherj-
argoða Ásatrúarfélagsins á fundi Lög-
réttu. Þar segir að einnig hafi þrír
goðar verið skipaðir, m.a. Sigurjón sem
Hegranesgoði.
Á þetta kjör er reyndar deilt af Jör-
mundi Inga Hansen, fv. allsherjargoða,
sem í samtali við Morgunblaðið segir að
kjör í embætti Ásatrúarfélagsins hafi
ekki enn verið samþykkt á „löglegu“
allsherjarþingi. Hvað sem því líður tel-
ur Jörmundur ljóst að heiðnir menn
hafi löngum setið á Alþingi en fáir vilj-
að gefa það upp opinberlega. Hann rak
heldur ekki minni til að goði úr heiðinni
trú hefði setið á Alþingi allt frá 13. öld
er Íslendingar gengu Noregskonungi á
hönd. Löngu eftir kristnitökuna árið
1000 hafi menn haft goðatitil á þingi,
jafnvel verið allsherjargoðar eins og
Guðmundur „gríss“ Ámundason á Þing-
völlum upp úr 1200.
Sigurjón Þórðarson sagðist í samtali
við Morgunblaðið ekki hafa mikið velt
þessari sagnfræði fyrir sér, hann hefði
lagt meiri áherslu á að breiða út stefnu
Frjálslynda flokksins og málefni en að
greina frá eigin trúarbrögðum. Meg-
inatriðið í hans huga væri að tryggja
góða kosningu fyrir flokkinn í kjör-
dæminu.
Goði ekki
verið á
þingi síðan
á 13. öld
Sigurjón
Þórðarson
ÖKUMAÐUR sandflutninga-
bíls grófst til hálfs undir hlass-
inu af pallinum þegar það
steyptist yfir ökumannshús
bifreiðarinnar eftir að hún fór
út af Reykjanesbraut og ofan í
aðgönguleið að undirgöngum
síðdegis í gær. Maðurinn var
rammlega skorðaður í sand-
inum og það tók sjúkraflutn-
inga- og slökkviliðsmenn tals-
verðan tíma að moka frá
honum og klippa varð þakið af
ökumannshúsinu.
Gat sig hvergi hreyft
Að sögn lögreglunnar í
Hafnarfirði var fólksbíl með
fjórum innanborðs ekið í veg
fyrir flutningabílinn á gatna-
mótum Lækjargötu og
Reykjanesbrautar um klukkan
hálfsex í gær. Talið er að öku-
maður flutningabílsins hafi
sveigt frá til að forðast stór-
slys. Flutningabíllinn rakst þó
í fólksbílinn og þaðan fór hann
út af veginum og hafnaði loks
utan vegar. Hlassið færði nán-
ast ökumannshúsið í kaf en að
sögn slökkviliðsmanns tókst
ökumanninum að færa sig
undan sandinum sem
streymdi inn í húsið. Hann
grófst engu að síður til hálfs
undir hlassinu og gat sig
hvergi hreyft. Þónokkurn
tíma tók að ná honum út enda
þurfti bæði að grafa eftir hon-
um og klippa ökumannshúsið í
sundur til að ná til hans.
Ökumaðurinn reyndist
ökklabrotinn og gekkst hann
undir aðgerð í gær. Fjór-
menningarnir í fólksbílnum
sluppu með minniháttar
áverka, að sögn læknis á
Landspítalanum í Fossvogi.
Nokkrar umferðartafir
urðu vegna slyssins. Í gær-
kvöldi var unnið að því að ná
bílnum og sandinum upp úr
undirgöngunum. Flutninga-
bíllinn er ónýtur.
Sandflutningabíll hafnaði utan vegar eftir árekstur við fólksbíl í Hafnarfirði
Grófst til
hálfs undir
sandhlassi
Morgunblaðið/Júlíus
LÁNASJÓÐUR íslenskra náms-
manna, LÍN, hækkaði frítekju-
mark úr 280.000 krónum í
300.000 krónur en nýjar úthlut-
unarreglur sjóðsins fyrir næsta
skólaár voru samþykktar í gær-
kvöldi. Að meðaltali tryggja
breytingarnar námsmönnum 5%
hækkun á ráðstöfunartekjum
milli skólaára. Breytingarnar
voru samþykktar samhljóða í
stjórn LÍN en stjórnina skipa
fjórir ríkisstjórnarfulltrúar og
fjórir fulltrúar námsmanna. Nýj-
ar reglur taka gildi 1. júní nk.
Áætlar LÍN að skólaárið 2003–
2004 veiti stofnunin 8.800 manns
námslán að heildarupphæð 6.600
milljónir króna.
„Þetta er mikið ánægjuefni
fyrir námsmenn. Við erum að
betrumbæta kerfið á hverju ári.
Þessar breytingar kosta á fjórða
hundrað milljónir króna þannig að
það er til mikilla bóta fyrir náms-
menn,“ sagði Gunnar I. Birgisson,
formaður stjórnar LÍN. Hann
sagði að hækkun á frítekjumarki
væri til mikilla bóta. Þá var skerð-
ing lána vegna tekna takmörkuð.
Hlutfall tekna sem koma til lækk-
unar námslána nú er lækkað úr
40% í 35%.
„Þegar við tókum við árið 1991
var skerðingarhlutfallið 70% þann-
ig að þær tekjur fólks sem fóru yfir
frítekjumarkið skertu lán um 70%.
Það var mjög vinnuletjandi kerfi.
Við erum að reyna að breyta þessu
í vinnuhvetjandi kerfi,“ sagði
Gunnar.
Grunnframfærsla hækkar úr
75.500 í 77.500 krónur. Hámarks-
tími til námslána er einnig rýmk-
aður úr 5 árum í 6 ár fyrir þá sem
eru að ljúka viðbótargráðu í sér-
námi eða grunnháskólanámi. Eftir
sem áður er hægt að fá undanþágu
frá svokallaðri 5 ára reglu ef sam-
anlögð fyrri lán námsmanns eru
undir tiltekinni fjárhæð, sem nú er
2,1 milljón.
„Önnur mjög mikilvæg breyting
er sú að réttur námsmanna sem
búa hjá efnalitlum foreldrum er
aukinn. Þeir eiga nú kost á sömu
framfærslu og námsmenn sem eru
í leiguhúsnæði. Með þessu erum
við að koma til móts við þá sem eru
efnalitlir,“ sagði Gunnar.
„Við leiddum viðræður fyrir
hönd námsmanna varðandi breyt-
ingarnar ásamt öðrum náms-
mannahreyfingum. Þetta er svip-
aður árangur og náðist í fyrra. Við
vorum mjög ánægð í fyrra og erum
tiltölulega ánægð í ár,“ sagði Davíð
Gunnarsson, formaður Stúdenta-
ráðs HÍ, um breytingarnar.
Ráðstöfunartekjur
aukast um 5%
Úthlutunarreglum Lánasjóðs íslenskra námsmanna breytt
ÍSLENSK stúlka, Sólveig Sigurð-
ardóttir, keppir á japanska meist-
aramótinu í Shotokan karate í Tók-
ýó í júní. Sólveig er nýorðin 18 ára
og hefur verið skiptinemi í Japan í
vetur. Hún vann sér inn þátttöku-
rétt er hún hlaut verðlaunasæti á
móti í Miyagi-fylki þar sem hún býr
og verður yngsti keppandi á mót-
inu. Sólveig segir skemmtilega lífs-
reynslu að æfa og keppa í uppruna-
landi íþróttarinnar. Hún hefur
vakið athygli í Japan og fjallað um
hana í blöðum og sjónvarpi enda fá-
títt að útlendingar keppi þar í kar-
ate, hvað þá vinni til verðlauna.
Keppir á jap-
anska meist-
aramótinu
GERT er ráð fyrir að nýjar vélar sem
teknar verða í notkun hjá landvinnslu
Samherja í Dalvíkurbyggð auki nýt-
ingu fiskflaka um allt að 4% sem skil-
ar tugum milljóna í auknar tekjur.
Starfsmenn Marel hafa unnið að þró-
un þessara véla undanfarin tvö ár.
Kostnaðurinn er um 300 milljónir en
norskir byggðar- og sjávarútvegs-
sjóðir hafa greitt um helming af þró-
unarkostnaði. Nýja tæknin byggist á
tveimur vélum. Sú fyrri tekur beina-
garðinn úr fiskinum og plokkar bein
sjálfvirkt úr flökunum en hin síðari
notar röntgentækni til að finna bein
sem hugsanlega leynast í flökunum að
lokinni sjálfvirku beinhreinsuninni.
Tæki gefur til kynna hvar beinin er að
finna og starfsmaður sér um að
hreinsa þau úr. Sigurður Jörgen Ósk-
arsson, framleiðslustjóri í Dalvíkur-
byggð, sagði að þar séu unnin um
3.500 tonn af fiski árlega. Þannig að
3% betri nýting afurða gefi tugi millj-
óna í auknar tekjur. „Þannig að við
aukum verðmæti aflans til mikilla
muna, en um það snýst þetta allt sam-
an,“ sagði hann.
Nýjar vélar auka verðmæti
fiskflaka um tugi milljóna

Betri/20