Morgunblaðið - 09.05.2003, Blaðsíða 14

FRÉTTIR
14 FÖSTUDAGUR 9. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐINU hefur borist eftirfar-
andi yfirlýsing frá stjórn Leikfélags Reykja-
víkur ses. varðandi hagræðingaraðgerðir í
rekstri Leikfélagsins og greinargerð fulltrúa
borgarstjóra í samstarfsnefnd Leikfélags
Reykjavíkur og Reykjavíkurborgar:
„Eins og fram hefur komið í fjölmiðlum
undanfarna daga hefur Reykjavíkurborg
ákveðið að hækka ekki fjárframlag til Leik-
félags Reykjavíkur. Sú ákvörðun er byggð á
greinargerð fulltrúa borgarstjóra í sam-
starfsnefnd félagsins og Reykjavíkurborgar.
Í ljósi þessa hefur stjórn Leikfélags
Reykjavíkur ekki annarra kosta völ en að
samþykkja tillögur framkvæmdastjóra og
leikhússtjóra um að fækka starfsmönnum um
fimmtung eða sem samsvarar 20 ársverkum.
Niðurskurðurinn kemur niður á allri starf-
semi leikhússins. Þessar aðgerðir hafa áhrif á
tæplega 40 starfsmenn leikhússins, sem sum-
ir hverjir hafa starfað hjá félaginu um ára-
tuga skeið. Leikfélag Reykjavíkur harmar að
fulltrúar borgarstjóra í samstarfsnefndinni
skyldu komast að þessari niðurstöðu, sem
ekki er hægt að bregðast við nema með að-
gerðum til að lækka rekstrarkostnað.
Leikfélag Reykjavíkur hefur átt við fjár-
hagsvanda að stríða allt frá því að það flutti
starfsemi sína inn í Borgarleikhúsið árið
1989. Uppsafnaður fjárhagsvandi leiddi að
lokum til þess að félagið þurfti að selja eign-
arhluta sinn í Borgarleikhúsinu til Reykja-
víkurborgar í janúar 2001 fyrir 208 millj. kr.
Tap félagsins á verðlagi ársins 2002 hefur
verið að meðaltali 24,8 millj. kr. á hverju
leikári síðastliðinn áratug. Vandinn er því
ekki nýr af nálinni. Nú er eiginfjárstaða
Leikfélags Reykjavíkur það veik að félagið
getur ekki haldið áfram að standa undir
hallarekstri af eigin fé. Í samningi þeim sem
gerður var milli Reykjavíkurborgar og Leik-
félags Reykjavíkur árið 2001 var stefnt að
því að tryggja rekstur Borgarleikhússins til
langs tíma með vísitölubundnu árlegu fram-
lagi að fjárhæð 180 millj. kr. næstu 12 árin,
en 10 ár eru nú eftir af þeim samningi. Í
þessu felst að sjálfsögðu mikilvægt öryggi,
en á móti kemur að engin ákvæði eru í samn-
ingnum um það hvernig bregðast eigi við sér-
stakri hækkun rekstrarkostnaðar vegna
launabreytinga.
Kom reyndar fljótt í ljós að þörf var á
auknu framlagi og hefur Reykjavíkurborg
veitt Leikfélagi Reykjavíkur samtals 50 millj.
kr. aukafjárveitingu vegna áranna 2002 og
2003. Á árinu 2003 nema framlög Reykjavík-
urborgar til Leikfélags Reykjavíkur því 231,6
millj. kr. Reykjavíkurborg ver einnig tæpum
60 millj. kr. til viðbótar í viðhald og fast-
eignagjöld Borgarleikhússins á árinu 2003.
Það er því ekki rétt sem fram kom í frétt
Ríkisútvarpsins hinn 29. apríl að félagið hafi
fengið „tvö hundruð milljónir króna umfram
samningsbundin framlög og tekjur á síðustu
rúmum tveimur árum“.
Um fjárhagsvandann nú segir í ofan-
greindri greinargerð fulltrúa borgarstjóra í
samstarfsnefnd:
„Stjórnendur LR hafa án afskipta Reykja-
víkurborgar breytt þeim forsendum m.a. með
kjarasamningum sem leiddu til umtalsverðra
hækkana á launum. Þeim hækkunum var
ekki mætt með hagræðingu og sparnaði í
rekstri nema að takmörkuðu leyti. LR lagaði
því rekstur sinn í Borgarleikhúsinu ekki að
breyttum forsendum.“
Í minnisblaði dags. 20. september 2002 frá
framkvæmdastjóra Leikfélags Reykjavíkur
til þáverandi borgarstjóra segir:
„Allar líkur eru á því að í samningaferli
LR og Reykjavíkurborgar, um rekstrar-
samning til tólf ára, hafi samningamenn LR
einungis einblínt á skuldahala LR, enda ærið
verkefni út af fyrir sig. Líklegt verður að
telja að þeir hafi ekki að fullu áttað sig á
þeirri staðreynd að rekstrarstyrkur Reykja-
víkurborgar var einungis raunhæfur m.v.
óbreyttar forsendur í kjaramálum starfsfólks
LR. Á þessum tíma (árið 2000 og 2001) voru
flestallir kjarasamningar (og sumir enn)
starfsmanna LR lausir.“
Rétt er að taka fram að byrjunarlaun leik-
ara 1. janúar 2001 voru 106 þús kr. á mánuði.
Það kemur því vart Reykjavíkurborg á óvart
að Leikfélag Reykjavíkur gerði mistök hvað
varðaði grunnforsendur 5 gr. samkomulags-
ins og hefði átt að sjá fyrir það mikla launa-
skrið sem var óhjákvæmilegt í ljósi almennra
hækkana launa á vinnumarkaði, en til við-
bótar hafa launatengd gjöld og lífeyrissjóðs-
framlag starfsmanna hækkað. Rétt er að
geta þess að launakostnaður leikhússins er
nú um 80% af rekstrarútgjöldum, en hefur
verið að jafnaði 72% af rekstrarútgjöldum
undanfarin 10 ár. Taka ber fram að ofan-
greind hagræðingaraðgerð er önnur í röðinni
á innan við einu og hálfu ári, en í janúar 2002
var einnig farið í niðurskurð og uppsögn
starfsmanna.
Af ofangreindu er ljóst að styrkur Reykja-
víkurborgar dugar ekki til rekstrar í núver-
andi mynd og áhrif niðurskurðar því ófyr-
irséð. Í minnisblaði dags. 28. ágúst 2002, frá
framkvæmdastjóra félagsins til þáverandi
borgarstjóra, óskaði Leikfélag Reykjavíkur
eftir formlegum viðræðum um fjárframlög
Reykjavíkurborgar til leikhússins eða nánar
tiltekið um 5. gr. samkomulagsins. Fyrrver-
andi borgarstjóri sýndi málinu mikinn áhuga
og virtist hafa fullan skilning á ástæðum
rekstrarvanda félagsins, því er þessi óvænta
niðurstaða mikið reiðarslag. Leikfélag
Reykjavíkur hefur lagt áherslu á að bæta
samskipti og upplýsingastreymi til Reykja-
víkurborgar og með aukafjárveitingum leit
stjórn Leikfélags Reykjavíkur svo á að
Reykjavíkurborg hefði viðurkennt að fjár-
framlög nægðu ekki til rekstrar. Þess vegna
treystir stjórnin því að viðræður félagsins og
borgarinnar geti hafist sem fyrst.
Borgarleikhúsið er eign borgarbúa og rek-
ið í þágu allra landsmanna. Aðsókn í leik-
húsið endurspeglar velvilja og áhuga almenn-
ings, en á síðasta leikári komu rúmlega 109
þúsund gestir í Borgarleikhúsið á 529 at-
burði. Það metnaðarfulla starf sem þar er
unnið væri ekki mögulegt nema með dyggum
stuðningi Reykjavíkurborgar og leikhúsgesta
Borgarleikhússins. Stjórn Leikfélags Reykja-
víkur vonar að pólitísk samstaða myndist um
farsæla lausn, til þess að Leikfélag Reykja-
víkur fái áfram að blómstra af þeim metnaði
sem einkennt hefur starfsemi þess í meira en
eina öld.“
Niðurskurður bitnar á allri starfsemi
FULLTRÚAR stjórnmálaflokk-
anna gera víðreist þessa dagana
til þess að kynna málefni og ræða
við fólkið í landinu.
Sjálfstæðismennirnir Björn
Bjarnason og Guðlaugur Þór
Þórðarson sóttu þanmnig heim
starfsmenn Íslenskrar erfðagrein-
ingar (ÍE) í Vatnsmýrinni í gær og
ræddu kosningamálin og áherslur
Sjálfstæðisflokksins í kosning-
unum á morgun. Aðstaða til
vinnustaðafunda af þessu tagi er
væntanlega óvíða jafnglæsileg og
hjá ÍE.
Um svipað leyti var Össur
Skarphéðinsson, formaður Sam-
fylkingarinnar, í heimsókn hjá Ís-
landspósti að Stórhöfða í Reykja-
vík og kynnti og ræddi þar helstu
kosningamál Samfylkingarinnar
við starfsmennina
Morgunblaðið/Sverrir
Björn Bjarnason og Guðlaugur Þór Þórðarson ræða við starfsmenn
Íslenskrar erfðagreiningar.
Frambjóðendur á þönum
Morgunblaðið/Jim Smart
Össur messar yfir starfsmönnum Íslandspósts.
FLOKKARNIR sem bjóða fram á
landsvísu fyrir þingkosningarnar á
laugardaginn höfða með misjöfnum
hætti til innflytjenda og nýbúa sem
hafa kosningarétt og hafa ekki ís-
lensku að móðurmáli. Fjöldi þeirra
kjósenda liggur ekki fyrir en sam-
kvæmt upplýsingum frá Alþjóðahús-
inu voru ríflega 10 þúsund einstak-
lingar með erlent ríkisfang búsettir
hér á landi 1. desember sl.
Athygli hefur vakið blaðaauglýsing
Sjálfstæðisflokksins sem er á sex
tungumálum, auk íslensku, þ.e.
ensku, dönsku, spænsku, rússnesku,
pólsku og serbnesku. Hefur kosn-
ingayfirlýsing flokksins verið þýdd
yfir á þessi tungumál og sett á heima-
síðuna www.xd.is. Í tilkynningu frá
Sjálfstæðisflokknum segir að margir
útlendingar og Íslendingar af erlend-
um uppruna, sem hafi áhuga á að
kynna sér stefnumál flokkanna, hafi
takmarkaða þekkingu á íslensku og
eigi því erfitt með að fylgjast með
þjóðmálaumræðunni. Með þessum
hætti hafi verið ætlunin að koma til
móts við „þennan sístækkandi hóp
kjósenda og annarra áhugasamra
íbúa landsins“.
Guðmundur Jónsson, kosninga-
stjóri Frjálslynda flokksins, segir
flokkinn hafa sýnt frumkvæði í þess-
um efnum í síðustu borgarstjórnar-
kosningum þegar höfðað var til nýbúa
með sérstökum auglýsingum og auk
þess hafi fulltrúi þeirra verið á lista.
Nú sé hægt að finna upplýsingar um
flokkinn og helstu stefnumál á ensku
á vefsíðunni www.xf.is.
Karl Th. Birgisson, framkvæmda-
stjóri Samfylkingarinnar, segir að
flokkurinn hafi birt auglýsingar á
fimm tungumálum í ýmsum blöðum
og bæklingum, m.a. á vegum Alþjóða-
hússins, og stefnuskráin liggi fyrir á
bæði ensku og dönsku. Til standi að
koma því á vefinn www.xs.is fyrir
kosningar. Karl minnir á að flokkur-
inn hafi sinnt málefnum nýbúa sér-
staklega, m.a. með þingmálum og ráð-
stefnuhaldi, og verið í sambandi við
ýmsa hópa nýbúa.
Hjá Framsóknarflokknum fengust
þær upplýsingar að um allt land væri
áhersla lögð á að koma á milliliðalaus-
um samskiptum við nýbúa í hópi kjós-
enda og hlusta þannig á sjónarmið
þeirra, frekar en að gefa út sérstakt
kynningarefni á öðrum tungumálum.
Þannig hafi frambjóðendur flokksins
haldið fund með ríflega 200 nýbúum í
kosningamiðstöðinni við Suðurlands-
braut í Reykjavík um síðustu helgi.
Steinþór Heiðarsson, kosninga-
stjóri Vinstri hreyfingarinnar –
græns framboðs, segir að flokkurinn
reyni að höfða til innflytjenda með því
að setja þeirra málefni framarlega á
oddinn í kosningastefnuskránni og
jafnframt sé hægt að lesa helstu upp-
lýsingar um flokkinn á ensku og
dönsku á vefsíðunni www.vg.is. Ekki
sé gefið út sérstakt kynningarefni á
öðrum tungumálum.
Á kosningaskrifstofu Nýs afls í
Reykjavík fengust þær upplýsingar
að ekki væri með sérstökum hætti eða
kynningarefni verið að höfða til nýbúa
meðal kjósenda. Á vefsíðu flokksins,
www.nu.is, segir m.a. að Nýtt afl berj-
ist gegn misrétti einstaklinganna eða
mismunun þeirra vegna kynferðis,
trúarbragða eða uppruna.
Flokkarnir reyna
að höfða til nýbúa
MORGUNBLAÐINU hefur bor-
ist eftirfarandi yfirlýsing frá
eignaraðilum Íslenskrar getspár
sem er undirrituð af Sigríði Jóns-
dóttur, varaforseta Íþrótta- og
ólympíusambands Íslands,
Garðari Sverrissyni, formanni
Öryrkjabandalags Íslands, og
Birni B. Jónssyni, formanni Ung-
mennafélags Íslands:
„Með bréfi dagsettu 29. apríl
sl. leituðu eignaraðilar Íslenskrar
getspár; Íþrótta- og ólympíusam-
band Íslands, Öryrkjabandalag
Íslands og Ungmennafélag Ís-
lands, álits stjórnmálaflokkanna
á afstöðu þeirra gagnvart fram-
lenginu á starfsleyfi Getspár.
Eignaraðilar Getspár fagna
heilshugar skjótum og afar já-
kvæðum svörum við þeirri fyr-
irspurn. Stjórnmálaflokkarnir
hafa gefið skýr og greinargóð
svör í þá veru að þeir hafi ekki í
hyggju að gera neinar breytingar
á þeirri fjármögnunarleið sem
hér á landi hefur um áratuga
skeið verið farin til að rísa undir
þeim umfangsmiklu og marg-
þættu verkefnum sem ofangreind
fjöldasamtök hafa með höndum í
samfélaginu.
Í svari frá Vinstrihreyfingunni
– grænu framboði kemur fram að
flokkurinn styður ofangreind
samtök heilshugar og hefur ekki
neinar hugmyndir um að gera
breytingar á þeirri fjármögnun-
arleið sem hér um ræðir. Í svari
Sjálfstæðisflokksins segir að
flokkurinn hafi engin áform um
annað en að styðja framlengingu
starfsleyfis Getspár á næsta kjör-
tímabili í þeirri mynd sem verið
hefur. Framsóknarflokkurinn
svarar einnig á þann veg að hann
sé því fylgjandi að Íslensk getspá
fái framlengingu starfsleyfis síns
í þeirri mynd sem verið hefur. Í
sama streng tekur Samfylkingin
sem segir að hún muni styðja
framlenginguna í óbreyttri mynd.
Loks segir í svari Frjálslynda
flokksins að flokkurinn telji að
stuðningur við framlengingu á
starfsleyfi Getspár í núverandi
mynd sé nauðsynlegur.
Fyrir hönd þeirra mörg hundr-
uð aðildarfélaga, sem tengjast
beint eða óbeint hverri einustu
fjölskyldu í landinu, vilja eign-
araðilar Getspár þakka stjórn-
málaflokkunum afdráttarlaus
svör sem endurspegla ábyrgð og
skilning á þeirri mikilvægu starf-
semi sem hér um ræðir.“
Getspá fagnar jákvæðum svörum
Yfirlýsing frá Íslenskri getspá