Morgunblaðið - 18.05.2003, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 SUNNUDAGUR 18. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Síðumúla 13, sími 588 2122
VOGIR
Eltak sérhæfir sig í sölu
og þjónustu á vogum
Bjóðum eitt mesta úrval
á Íslandi af smáum
og stórum vogum
Hafðu samband
Á nú að svíkja kjósendur aftur, var ekki búið að lofa þeim að Solla yrði forsætisráðherra, Össi litli?
Kvenskörungar á Njáluslóðum
Fornkonur sem
buðu birginn
KRFÍ, þ.e. Kvenrétt-indafélag Íslands,ákvað fyrir
nokkru að efna til hópferð-
ar á vegum félagsins þar
sem áhersla verður lögð á
að kynna fyrir þátttakend-
um kvenskörunga á Njálu-
slóð. Ferðin verður farin
laugardaginn 24. maí og
verður lagt af stað klukkan
níu að morgni frá Hall-
veigarstöðum við Túngötu.
Valgarð Runólfsson,
þrautreyndur leiðsögu-
maður ferðalanga til fjölda
ára, verður fyrir hópnum
og hann svaraði nokkrum
spurningum Morgunblaðs-
ins.
– Hvers vegna velja
konurnar þig til að fara
með þeim og hefurðu lent í
svona túr áður?
„Þær munu hafa heyrt af mér
sem leiðsögumanni og því fólu
þær mér að skipuleggja ferð á
Njáluslóðir. Þetta er ekki í fyrsta
skipti sem ég fer í svona ferð. Ég
hef farið í nokkrar slíkar og þá að-
allega með kvenfélög að vestan og
norðan sem vildu ferðast um Suð-
urland.“
– Telurðu að það verði einhverj-
ir karlar með í för ... og ef ekki,
hvernig leggst þetta í þig?
„Ég geri ráð fyrir að konurnar
bjóði mökum sínum og börnum
með í ferðina, að þetta sé fjöl-
skylduferð. Er ekki alltaf verið að
tala um jafnrétti? En ef eingöngu
konur verða með í ferðinni er það
hið besta mál.“
– Hvert verður ferðaplanið?
„Ekið verður austur á Hellu að
Rangárvöllum og Þingskálum,
hinum forna þingstað Rangvell-
inga, þar sem enn má sjá nokkrar
búðartóftir, m.a. af búð Njáls á
Bergþórshvoli. Þaðan verður ekið
að Keldum þar sem Ingjaldur
Höskuldsson bjó, en systir hans,
Hróðný, var barnsmóðir Njáls.
Seinna bjó þar Jón Loftsson,
höfðingi Oddaverja. Næst er það
Gunnarssteinn þar sem þeir
bræður, Gunnar, Kolskeggur og
Hjörtur felldu fjórtán af fyrirsát-
ursmönnum og Hjörtur, bróðir
Gunnars, féll. Síðan verður farið
um Fljótshlíðina, komið við á
Hlíðarenda og ekið að Rauðu-
skriðum eða Stóra-Dímon og
Gunnarshólma. Loks er ekið að
Bergþórshvoli í Vestur-Landeyj-
um og þaðan til Hvolsvallar og
Reykjavíkur.“
– Hvaða kvenskörungar koma
þar helst við sögu?
„Fyrst skal frægar telja þær
Hallgerði langbrók Höskuldsdótt-
ur, konu Gunnars á Hlíðarenda,
og Bergþóru Skarphéðinsdóttur,
konu Njáls. Þær eru mjög áber-
andi sögupersónur og sköpuðu
mönnum örlög. Þá kemur Hildi-
gunnur Starkaðardóttir mjög við
sögu. Hún var bróðurdóttir Flosa
Þórðarsonar Freysgoða á Svína-
felli og kona Höskuldar Hvíta-
nesgoða og síðar kona Kára
Sölmundarsonar.
Hróðný krafðist
hefnda fyrir víg son-
arins, Höskuldar
Njálssonar, en aðrar
konur eru í skugga
feðraveldisins.“
– Á hvaða skörungi hefur þú
mestar mætur og hvers vegna?
„Ég held að ég verði að nefna
Hallgerði langbrók. Hún var
„kvenna fríðust og mikil vexti ...
fagurhár og svo mikið hárið að
hún mátti hylja sig með. Hún var
örlynd og skaphörð,“ segir Njála.
Hún er ef til vill fyrsta kvenrétt-
indakonan á Íslandi. Hún gerði
uppreisn gegn föður sínum,
Höskuldi Dala-Kollssyni á
Höskuldsstöðum í Laxárdal, er
hann gaf hana Þorvaldi Ósvífurs-
syni á Staðarfelli á Fellsströnd án
þess að leita eftir samþykki henn-
ar, enda drap Þjóstólfur, fóstri
hennar, Þorvald eftir stutt hjóna-
band. Hjónaband hennar og
Gunnars á Hlíðarenda varð einnig
víðfrægt vegna sundurlyndis
þeirra hjóna og húskarladráp-
anna sem þær Hallgerður og
Bergþóra iðkuðu sér til dægra-
styttingar.“
– Ætlarðu að undirbúa þig ein-
hvern veginn öðruvísi en vant er
fyrir þessa ferð?
„Ekki sérstaklega nema að því
leyti að lesa Njálu með tilliti til
kvenfrelsis og kvenréttinda,
hvaða konur reyndu að ögra
feðraveldinu og krefjast þess að
vera viðurkenndar sem sjálfstæð-
ar persónur til jafns við karlana. Í
ferðinni verða margar baráttu-
konur fyrir kvenréttindum á Ís-
landi, en nokkrir eiginmenn, bíl-
stjórinn og ég einu karlarnir.
Þetta verður skemmtileg ferð.“
– Sérðu fyrir þér fleiri út-
færslur á svona sérferðum?
„Sérferðir eru ætíð
skipulagðar með tilliti
til þess hvers konar
hópur er með í för.
Það eru kvenfélög,
fuglaskoðarar, áhuga-
fólk um sögu og jarð-
fræði og ótal aðrir hópar með sér-
stök áhugamál. Kröfurnar eru því
jafn margvíslegar og hóparnir.
Leiðsögumenn eru líka sérmennt-
aðir á hinum ýmsu sviðum og því
er alltaf hægt að leita til Félags
leiðsögumanna þegar hópur leitar
eftir leiðsögumanni með sér-
menntun á einhverju sérstöku
sviði jarðlífsins.“
Valgarð Runólfsson
 Valgarð Runólfsson leiðsögu-
maður er fæddur 24. apríl 1927 í
Reykjavík. Stúdent frá MR 1948,
kennarapróf 1952 og próf í ís-
lensku og bókmenntafræði frá
HÍ 1983. Kenndi við Langholts-
skóla 1952–58 og skólastjóri í
Hveragerði 1958–88, utan að
hann var námsstjóri Suðurlands
1971–73. Stofnaði og rak Náms-
flokka Hveragerðis 1967–79 og
Öldungadeildina í Hveragerði
1979–81. Stundakennari við FS
1981–96. Hefur verið leiðsögu-
maður ferðalanga á hverju sumri
frá 1972. Stofnaði og rak Ferða-
þjónustu Suðurlands og Upplýs-
ingaþjónustu fyrir ferðafólk í
Hveragerði 1988–98 og er nú í
ferðanefnd Félags eldri borgara
í Reykjavík. Eiginkona Valgarðs
var Ásdís Kjartansdóttir sem lést
1999. Þau eignuðust þrjú börn
sem eru uppkomin.
Áberandi sögu-
persónur og
sköpuðu mönn-
um örlög
UNDANFARNA daga hafa bakarar
sýnt listir sínar í brauð- og köku-
bakstri í Vetrargarðinum í Smára-
lind. Í fyrradag fór fram fyrri hluti
baksturskeppni bakaríanna og
Bakó, þar sem kepptu tvö 9 manna
lið frá jafnmörgum bakaríum.
Keppninni var fram haldið í gær og
átti að kynna úrslit og afhenda
verðlaun síðdegis.
Hafliði Ragnarsson, bakari og
kökuskreytingameistari, lenti ný-
verið í öðru sæti í keppni í súkku-
laðiskreytingum í Belgíu og var
hann af því tilefni heiðraður sér-
staklega af Landssambandi bakara-
meistara, Klúbbi bakarameistara
og Samtökum iðnaðarins í gær.
Verk Hafliða er til sýnis í Vetrar-
garðinum.
Verk keppenda í baksturskeppni
bakaríanna verða sýnd almenningi
í dag frá klukkan 13 til 18.
Bakarahátíð
í Smáralind
Morgunblaðið/Jim Smart
ELLEFU manns eru nú að vinna
að björgun Guðrúnar Gísladóttur
KE-15, en samkvæmt fréttum
norska ríkisútvarpsins íhugar sigl-
ingastofnun að beita eigendur
skipsins, Íshús Njarðvíkur, dag-
sektum vegna vanefnda við að lyfta
skipinu af hafsbotni. Þrátt fyrir
ítrekaðar tilraunir hafa starfsmenn
stofnunarinnar ekki náð í fulltrúa
eigendanna sem stjórnar björgun-
araðgerðinni, að því er kemur fram
í frétt norska ríkisútvarpsins.
Haft er eftir Henry Bertheussen,
fulltrúa hjá björgunardeild sigl-
ingastofnunarinnar, að eigendunum
hafi verið veittur frestur á frest of-
an til þess að ná skipinu upp en
ekkert hafi gerst. Fyrst hafi eig-
endur skipsins reyndar neitað að
fjarlægja það, síðan hafi fjárskorti
verið borið við og nú síðast hafi ver-
ið sagt að slæmt veður tefði aðgerð-
ir. Frestur hafi síðast verið veittur
til 1. maí sl. og við lok hans hafi eig-
endurnir lofað að hefjast handa
strax við að ná skipinu upp. Við það
hafi ekki verið staðið og það hafi
reynst ógjörningur að ná í fulltrúa
eigendanna. Hann hafi heldur ekki
svarað skilaboðum. Það sé því mat
manna að eina leiðin til þess að
koma hreyfingu á hlutina sé sú að
beita dagsektum.
Haukur Guðmundsson, eigandi
Íshúss Njarðvíkur, segir fréttir
norskra fjölmiðla verulega ýktar og
bendir á að björgunarmenn hafi
verið í nær daglegum samskiptum
við Ottar Longva, deildarstjóra hjá
Mengunarvörnum norska ríkisins,
auk þess sem vinna við björgunina
standi nú yfir. „Verkið gengur
ágætlega en við eigum eftir að ljúka
fjármögnun til þess að geta lokið
verkinu og það hefur tafið okkur,“
segir hann. Haukur gerir ráð fyrir
að fjármögnuninni ljúki fljótlega og
því sé jafnvel möguleiki að verkinu
ljúki í kringum 20. júní.
Ellefu manns vinna
að björgun Guðrúnar
Gísladóttur KE-15