Morgunblaðið - 31.05.2003, Blaðsíða 12

FRÉTTIR
12 LAUGARDAGUR 31. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
INGÓLFUR Finn-
bogason húsasmíða-
meistari lést í fyrra-
dag, 91 árs að aldri.
Ingólfur fæddist á
Búðum í Staðarsveit í
Snæfellssýslu 12. júlí
1911. Hann lærði
húsasmíði í Iðnskól-
anum í Reykjavík og
hjá Guðjóni Sæ-
mundssyni á árunum
1928–1932.
Ingólfur hóf sjálf-
stæðan atvinnurekst-
ur við húsbyggingar í
Reykjavík árið 1940. Hann stofnaði
Sameinaða verktaka, ásamt fleir-
um, árið 1951. Eftir að Íslenskir
aðalverktakar sf. tóku við verkleg-
um framkvæmdum á Keflavíkur-
flugvelli var hann ráðinn yfirmaður
framleiðslustöðva og hafði jafn-
framt umsjón með kjarasamning-
um og fleiru á vegum Aðalverk-
taka. Ingólfur lét af
störfum 1992. Ingólfur
starfaði mikið að fé-
lagsstörfum. Hann var
m.a. í stjórn Meistara-
félags húsasmiða, í
stjórn Meistarasam-
bands byggingar-
manna, í stjórn Líf-
eyrissjóðs húsasmiða
og Landssambands líf-
eyrissjóða. Þá var
hann formaður Iðnað-
armannafélagsins í
Reykjavík, í stjórn
Landssambands iðn-
aðarmanna, í stjórn Sameinaðra
verktaka og í stjórn Íslenskra að-
alverktaka. Ingólfur var í stjórn
Vinnuveitendasambands Íslands
og sat um tíma í bankaráði Iðn-
aðarbanka Íslands.
Eftirlifandi eiginkona Ingólfs er
Soffía Ólafsdóttir og eignuðust þau
fimm börn.
Andlát
INGÓLFUR
FINNBOGASON
ÍRLAND verður töluvert í sviðsljós-
inu á Evrópuári fatlaðra, en í næsta
mánuði hefjast Alþjóðaleikar
þroskaheftra þar í landi. Angela
Kerins, formaður nefndar er stýrir
Evrópuári fatlaðra á Írlandi, var
meðal þátttakenda í Evrópuráð-
stefnu Alþjóðasamtaka um vinnu og
verkþjálfun, sem lauk í Reykjavík í
gær. Hún segir að margt spennandi
sé að gerast í málefnum fatlaðra á
Írlandi.
„Á Írlandi búa um 4 milljónir
manna og meira en 10% af íbúafjöld-
anum eru fatlaðir. Við ákváðum að
velja fjögur viðfangsefni fyrir árið,
það fyrsta er ungdómur og fötlun,
annað er atvinna, þriðja er réttur,
ábyrgð og samvinna og það fjórða er
að vekja almenning til umhugsun-
ar,“ segir hún og bendir á að ætlunin
sé að eyða um 1,5 milljónum evra í
margs konar verkefni á vegum fatl-
aðra.
„Við erum einnig gestgjafar Al-
þjóðaleika þroskaheftra 2003. Leik-
arnir hafa aldrei verið haldnir utan
Bandaríkjanna áður, en núna verða
þeir í Evrópu,“ bætir hún við. Hún
segir að Evrópusambandið leggi 6,5
milljónir evra í leikana og séu þeir
hugsaðir sem hápunktur árs fatl-
aðra. Írar eiga von á yfir 30 þúsund
manns til Írlands vegna þeirra,
íþróttamönnum og fjölskyldum
þeirra. „Það er því ýmislegt að ger-
ast í málefnum fatlaðra á Írlandi í
ár.“
Hræðsla við að ráða
fatlaða í vinnu
Að sögn Angelu samanstendur
nefndin, sem hún er í forsvari fyrir,
af fólki alls staðar að úr þjóðfélaginu.
Í nefndinni eru fulltrúar frá hinum
ýmsu samtökum fatlaðra, stjórn-
málamenn og fulltrúar frá fjölmiðl-
um. „Þetta er mikil vinna sem jafn-
framt er mjög gaman að taka þátt í.
Það eru margir atburðir á dagskrá í
ár,“ leggur hún áherslu á.
Hún segir jafnframt að þau starf-
ræki mikla upplýsingaherferð með
það að markmiði að vekja almenning
til umhugsunar um málefni fatlaðra.
„Við reynum að höfða til almennings
um það að hver og einn getur skipt
máli. Það eru ýmsir smávægilegir
hlutir sem hver og einn getur gert.
Stundum getur það skipt sköpum að
fólk breyti viðhorfi sínu til fatlaðra.
Margir halda til að mynda að fatlaðir
geti ekki unnið, en þótt einstakling-
ur búi við einhverja fötlun þýðir það
ekki að hann geti ekki unnið verk
sem fötlun hans hindrar hann ekki í.
Fatlaðir geta verið mjög góðir
starfskraftar,“ bendir Angela á.
Hún telur að það þurfi að breyta
viðhorfi atvinnurekenda. Margir
hverjir séu hræddir við að ráða fatl-
aða í vinnu. „Það er eins með þetta
líkt og allt annað, fólk forðast hið
óþekkta. Því þarf að fræða atvinnu-
rekendur svo þeir ráði fatlaða,“ segir
hún, en herferðin fer fram í formi
auglýsinga, umræðna í sjónvarpi og
fleira.
„Margir halda að fatlaðir búi ekki
yfir neinni hæfni, svo það eru hæfi-
leikar þeirra og hæfni sem við leggj-
um áherslu á. Það er mjög mikilvægt
að senda þessi skilaboð út í alla anga
þjóðfélagsins, að allir geti skipt
máli.“
Ný löggjöf um málefni fatlaðra
Það er mat Angelu að nú séu
einkar spennandi tímar fyrir fatlaða
á Írlandi. Hún segir að þjóðin hafi
verið í fararbroddi þegar kemur að
löggjöf um málefni fatlaðra. Á næstu
vikum verða birt lög um menntun
fatlaðra og telur hún að löggjöfin
eigi eftir að auðvelda aðgengi fatl-
aðra að menntun á öllum skólastig-
um.
Þá liggur fyrir annað frumvarp
sem Angela vonast til að verði að
lögum í haust. „Það er virkilega
vönduð löggjöf. Við undirbúning
frumvarpsins vann samstarfshópur
þar sem flest samtök fatlaðra áttu
sinn fulltrúa. Í frumvarpinu er kom-
ið inn á aðgengi fatlaðra og margt
fleira sem þörf er á,“ segir hún og
undirstrikar að mikils sé vænst af
þessari lagasetningu. „Frumvörpin
lágu fyrir á síðasta ári en náðu ekki
fram að ganga þar sem þau full-
nægðu ekki nógu vel óskum fatl-
aðra.“
Angela telur að framtíðin verði
ekki síðri. Hún segir breytingarnar
hafa verið miklar á Írlandi á síðustu
fimm árum. „Árið í ár færir okkur
enn frekari löggjöf sem mun hafa
áhrif um ókomin ár. Þá mun ráð-
stefna Sameinuðu þjóðanna um rétt-
indi fatlaðra vonandi skilja eitthvað
eftir. Ég vil að Írland hafi í árslok
náð mestum árangri innan Evrópu-
sambandsins á Evrópuári fatlaðra.
Arfleifðin sem ég vil að við skiljum
eftir er að hafa náð að vekja fólk á
öllum sviðum samfélagsins til vit-
undar um stöðu fatlaðra, að fatlaðir
einstaklingar búi ekki síður yfir
miklum hæfileikum og kunnáttu en
aðrir,“ bætir hún við.
Hún segir jafnframt að benda
þurfi almenningi á þá fordóma sem
fyrirfinnist „þarna úti“. Fordómar
fæstra stafi af illsku heldur af van-
þekkingu. „Það er takmark okkar að
bæta viðhorf fólks og auka þekkingu
þess á málefnum fatlaða,“ leggur
hún áherslu á.
Mikið um að vera á Írlandi í tilefni Evrópuárs fatlaðra
Spennandi tímar
fyrir fatlaða
Morgunblaðið/Arnaldur
Angela Kerins er í forsvari fyrir
Evrópuár fatlaðra á Írlandi og seg-
ir hún dagskrá ársins margþætta.
TF-LÍF, þyrla Landhelgisgæslunn-
ar sótti slasaðan sjómann um borð í
spænska togaranum Hermanos
Gandon Guadro á miðvikudagskvöld
en hönd hans hafði lent í spili og var
talið að hann væri illa brotinn. Skipið
var þá statt við 200 sjómílna lögsögu-
mörkin á Reykjaneshrygg.
Á fimmtudagskvöld sótti þyrlan
mann sem hafði fengið fengið slæm-
an brjóstverk en hann var þá í vél-
sleðaferð á Vatnajökli við Veðurár-
dal. Mínútu áður en þyrlan lenti var
óskaði eftir aðstoð þyrlunnar vegna
fjallgöngumanns sem hafði fallið í
klettum í Kýrdal í Hengli og slasast
talsvert þegar hann hafnaði á syllu.
Í nógu að snúast hjá þyrlu Landhelgisgæslunnar
Sótti slasaðan sjómann
og tvo menn á landi
Ljósmynd/Landhelgisgæslan
Sigmaður á leið niður að fjallgöngumanni sem hafði fallið í Hengli.
almenns eftirlits með sveitarstjórn-
um og heimildum til að taka til með-
ferðar stjórnsýslukærur í einstökum
málum. Hafi þurft ábendingar frá
Kópavogskaupstað til að laga þann
annmarka á málsmeðferð ráðuneyt-
isins.
Segir Kópavogsbær málsmeðferð
ráðuneytisins – að úrskurða í kæru-
máli þótt það telji sjálft ekki unnt að
verða við kröfum kærandans – ekki
fá staðist.
„Vilji félagsmálaráðuneytið koma
fram athugasemdum við stjórnsýslu
á vegum sveitarfélags verður það að
gerast á grundvelli almenns eftirlits-
valds en ekki í kærumálum einstakra
KÓPAVOGSBÆR segir að félags-
málaráðuneytið hafi ekki haft heim-
ild til að kveða upp úrskurð sinn frá
22. maí varðandi úthlutun bygging-
arlóða í Kópavogi. Hafi ráðuneytið
skort heimild til að taka kæru þar að
lútandi til meðferðar af þeirri
ástæðu að aldrei hafi komið til
greina að svipta þá byggingarrétti
sem honum fengu úthlutað, eins og
kröfur kæranda hefðu gert ráð fyrir.
Í yfirlýsingu vegna úrskurðarins
segir Kópavogsbær, að meðferð
kærumálsins hafi frá byrjun verið
afar ómarkviss á vettvangi ráðu-
neytisins. Þannig hafi það ruglað í
byrjun saman heimildum sínum til
aðila,“ segir í yfirlýsingu bæjarins.
Segir ennfremur að hvergi í lögum
sé mælt fyrir um skyldur sveitar-
stjórna til að setja reglur um lóðaút-
hlutanir. Hafi því enginn annmarki
verið á stjórnsýsluframkvæmd bæj-
arins að hafa ekki sett þær formlega.
Ennfremur segir að á umsókn-
areyðublöðum hafi komið skýrt
fram, að hver umsækjandi skyldi
bara sækja um eina tiltekna lóð en
mátti tiltaka tvær lóðir til vara. Kær-
andinn í kærumálinu hafi ekki farið
eftir þessu. Hafi hann þannig reynt
að gera sinn hlut betri en annarra
umsækjenda, eins og reyndar sé við-
urkennt í úrskurði ráðuneytisins.
Kópavogsbær um úrskurð félagsmálaráðuneytis
Hafði ekki heimild til að
kveða upp úrskurð
Í ÁLYKTUN Evr-
ópudeildar alþjóða-
samtaka um vinnu og
verkþjálfun, svokall-
aðri Reykjavíkuryf-
irlýsingu, kemur meðal
annars fram að sam-
tökin stefni að því að
innan 10 ára verði hlut-
fall fatlaðra og ófatl-
aðra Evrópubúa á
vinnumarkaði jafnhátt.
Ályktunin var afhent
Árna Magnússyni, fé-
lagsmálaráðherra í
gær, en þá lauk vinnu-
markaðsráðstefnu sem
hófst á miðvikudag.
Stjórnvöld í öðrum Evr-
ópuríkjum fá einnig afhent eintak
af ályktuninni.
Í henni kemur meðal annars fram
sú stefna að jafn réttur til atvinnu
verði gerður að veruleika fyrir fatl-
aða og unnið verði að því að áreið-
anlegar tölur um atvinnuþátttöku
fatlaðra verði aðgengilegar þannig
að mögulegt sé að fylgjast með þró-
un í atvinnumálum þeirra.
Mælst er til þess að meira fjár-
magn renni til ráðningarfyrirtækja
og þjónustuaðila sem sérhæfi sig í
að finna fötluðum atvinnu og lagt til
að þessum fyrirtækjum verði með
langtímasamningum áfram gert
kleift að þróa starfssemi sína í þágu
fatlaðra. Áhersla er lögð á að hinn
almenni vinnumarkaður sé ákjós-
anlegri kostur en verndaðir vinnu-
staðir fyrir meirihluta fatlaðra og
því nauðsynlegt að atvinnurek-
endur geti lagað sig að þörfum
þeirra.
Fatlaðir ættu að hafa tækifæri til
að stunda atvinnu og leggja sitt af
mörkum til efnahagslífsins og fyrir
þá sem ekki geta verið á almennum
vinnumarkaði ættu úrræði eins og
verndaðir vinnustaðir að standa til
boða en mælst er til þess að slíkir
vinnustaðir verði efldir og styrktir.
Samtökin benda jafnframt á mik-
ilvægi þess að þjónustuaðilar fatl-
aðra tali einni rödd og leggja til að
fundinn verði sameiginlegur grund-
völlur til að koma málefnum sem
snerta atvinnu fatlaðra á framfæri.
Reykjavíkuryfirlýsing afhent ráðherra
Jafn réttur fatlaðra
til atvinnu verði
gerður að veruleika
Hans Vrind, forseti Evrópudeildar Alþjóða-
samtaka um vinnu og verkþjálfun, afhendir fé-
lagsmálaráðherra ályktun samtakanna.
Morgunblaðið/Jim Smart