Morgunblaðið - 12.06.2003, Blaðsíða 7
þjónustu við önnur flugfélög. Félagið á flugvélar
og tekur á rekstrarleigu eftir þörfum. Vélarnar
eru svo leigðar út til annarra flugfélaga, ýmist
með áhöfn og allri þjónustu eða aðeins hluta. Að
sögn Hafþórs fer reksturinn því vel saman við
þær áherslur sem nú eru ríkjandi í flugrekstri,
að lækka kostnað. „Ástæðan fyrir því að önnur
flugfélög þurfa á okkur að halda er að það
minnkar kostnað hjá þeim. Flugfélög þurfa oft
að skoða nýjar leiðir og í stað þess að fara strax
út í dýrar og áhættusamar fjárfestingar þá er
hagkvæmara að fá okkur inn í styttri tíma, til
dæmis 3–6 mánuði til að mæta tímabundinni
þörf.“
Atlanta hefur undanfarin ár unnið fyrir Virg-
in-flugfélagið breska. „Virgin hefur verið að
skera niður en hefur engu að síður verið að prófa
nýjar leiðir eins og að fljúga á milli Lundúna og
Lagos sem þeir höfðu ekki áður gert. Áður en
þeir fara út í fjárfestinguna láta þeir okkur fljúga
þessa leið í nokkra mánuði. Ef það gengur vel þá
taka þeir hana yfir sjálfir og leggja í fjárfesting-
una. Ef þessi leið gengur ekki þá draga þeir sig
út.“
Hafþór segir Atlanta vera stærsta flufélag
sinnar tegundar í heiminum. Ekkert annað flug-
félag er jafnumsvifamikið í leigu á breiðþotum.
Annars vegar leigir Atlanta út flugvélar án þjón-
ustu, í svokallaðri þurrleigu, og hins vegar flug-
vélar með áhöfn, viðhaldi og tryggingum en slíkt
er kallað blautleiga. „Við höfum þurft að hugsa
viðskiptalíkan okkar upp á nýtt og finna nýjar
leiðir til að láta reksturinn ganga upp. Hluti af
því er að blanda saman valkostum.
Kúnninn okkar, flugfélag eða ferðaskrifstofa,
þarf flugvél í ákveðinn tíma til að fljúga á
ákveðnum leiðum. Ef þetta er flugfélag þá vill
það að vill föllum algerlega inn í rekstur þess.
Farþeginn á ekki að sjá neinn mun á því hvort
hann er að fljúga með Air Atlanta eða Virgin.
Þegar við fljúgum fyrir ferðaskrifstofu þá erum
við með okkar vélar, í okkar litum og áhöfn er
merkt Atlanta. Ef við eigum ekki þá flugvél sem
til þarf í verkefnið þá leigjum við flugvél sem
hentar.“
Nauðsynlegt að taka til í flugrekstri
Hafþór segir Atlanta jafnan leigja vélar fyrir ein-
stök verkefni í jafnlangan tíma og verkefnið
stendur. Þannig sé hægt að forðast að vera með
flugvélar á leigu eða kaupleigu sem ekki séu not
fyrir. „Okkur hefur tekist mjög vel að halda
þessu í jafnvægi. Þetta er stór þáttur í okkar
sveigjanleika að blanda saman því að eiga flug-
vélar og leigja flugvélar á sveigjanlegum kjörum.
Þannig höfum við þann möguleika að draga sam-
an seglin eða stækka eftir þörfum. Þetta er það
sem bjargaði okkur til dæmis 11. september. Við
gátum skorið niður nánast á einni nóttu og forð-
ast tap.“ Hafþór telur að hryðjuverkin hafi kennt
mönnum ákveðna lexíu. „Það þurfti ákveðna
hreinsun í þessum geira. Vandamálin voru byrj-
uð fyrir 11. september. Það sem gerðist þá var að
menn voru reknir út í að gera það sem hefði
þurft að gera miklu fyrr. Mörg stærri flugfélög
voru þegar komin í verulegan vanda þegar þetta
reið yfir. Segja má að hryðjuverkin hafi gefið
mönnum spark í rassinn og hvatt þá til að taka til
í sínum rekstri. Einingakostnaður í flugrekstri
var einfaldlega allt of hár og verð á flug-
farseðlum var hátt að sama skapi. Lægri fargjöld
gera fleirum kleift að ferðast og fluggeirinn verð-
ur að laga sig að þessu til frambúðar með því að
lækka kostnað.“
Ungir stjórnendur og aukin umsvif
Höfuðstöðvar Atlanta hafa alla tíð verið í Mos-
fellsbæ, eða frá árinu 1986 þegar félagið var sett
á laggirnar. Snemma í júnímánuði tilkynnti fé-
lagið að það hygðist flytja meirihluta starfsem-
innar að Höfðabakka í Reykjavík. Tæknideild fé-
lagsins með 52 starfsmenn
verður áfram í Mosfells-
bænum. „Við viljum reyna
að koma sem mestu af
starfseminni undir eitt þak.
Nú erum við í þremur hús-
um hér í Mosfellsbæ og það
hefur lengi verið ansi
þröngt um okkur.“
Mikil endurnýjun hefur
átt sér stað í yfirstjórn fyr-
irtækisins á undanförnum
misserum. „Fram-
kvæmdastjórnin er ung að
árum og full af krafti. Yf-
irbyggingin hjá okkur mið-
að við fjölda flugvéla er
töluvert minni en gengur
og gerist þannig að það er gríðarlegt álag á
starfsfólkið. Án okkar góða starfsfólks sem við
höfum hefðum við ekki getað vaxið svona hratt.“
Velta félagsins jókst um 15% milli áranna 2000
og 2001 og um 6% milli 2001 og 2002. Miðað við
áætlanir ætti veltan að aukast um 14% milli ár-
anna 2002 og 2003.
Tækifæri á Bretlandsmarkaði
Að sögn Hafþórs er stefnt að því að efla starf-
semi félagsins út frá Bretlandi í gegnum nýtt
dótturfélag, Air Atlanta Europe. „Nýja dótt-
urfélagið opnar okkur leið inn á nýja markaði
sem við höfðum ekki aðgang að áður, eins og flug
frá Bretlandi til Bandaríkjanna og flug frá Bret-
landi til landa utan Evrópusambandsins. Með
dótturfélaginu getum við sinnt Bretlandsmark-
aði betur og komist inn á fleiri markaðssvæði.“
Evrópusambandið og Bandaríkin eiga í við-
ræðum um opnun á lofthelgi milli aðildarríkja
ESB og Bandaríkjanna. „Móðurfélag Atlanta
sem íslenskur flugrekandi gæti ekki nýtt sér
þetta vegna þess að EES-löndin eru ekki aðilar
að þessu samkomulagi. Með dótturfélaginu í
Bretlandi getum við hins vegar tekið þátt í
þessu,“ segir Hafþór.
Hann segir aukin tækifæri bjóðast með dótt-
urfélaginu í Bretlandi. „Ísland er með mjög fáa
loftferðasamninga miðað við önnur lönd, þó svo
að mikið átak hafi verið gert í þessum málum á
síðasta ári og gengið frá nýjum loftferðasamn-
ingum við ríki í Asíu. Ísland er til dæmis ekki
með loftferðasamning við Japan. Bretland er
hins vegar með samning við Japan og dótt-
urfélagið okkar í Bretlandi má því fljúga til Jap-
ans.
Við höfum verið að sækja meira inn á ný mark-
aðssvæði. Það má kalla þetta hnattvæðingu.
Hluti af því eru dótturfyrirtæki okkar eins og
Aviaservices í Bretlandi sem sér um hluta af við-
haldi fyrir móðurfélagið og fyrir önnur flug-
félög,“ segir Hafþór.
Fjögur félög tilheyra nú Atlanta-samstæð-
unni. Móðurfélagið er Air Atlanta Icelandic en að
auki tilheyra fyrrnefnt Aviaservices, Air Atlanta
Europe og Suðurflug í Keflavík samstæðunni.
Stofnendur með minna en helmingshlut
Síðastliðið haust var hlutafé Air Atlanta aukið og
nýr fjárfestir, Magnús Þorsteinsson, kom inn í
rekstur flugfélagsins. Magnús er einn af þeim
þremur sem standa að Samson ehf. og eiga
stærstan hlut í Landsbanka Íslands. Hlutur
Magnúsar í Air Atlanta er 51,5% en hann keypti
hlut sinn af Búnaðarbanka Íslands sem átti
13,37% heildarhlutafjár í félaginu. Stofnendur
Atlanta, Arngrímur Jóhannsson og Þóra Guð-
mundsdóttir, eiga nú samtals 48,5% hlut á móti
Magnúsi Þorsteinssyni.
Á þessu ári verða breytingar gerðar á sam-
stæðunni en að sögn Hafþórs hefur félagið verið
endurskipulagt að verulegu leyti eftir að Magnús
keypti hlut í félaginu. Hann segir reynslu Magn-
úsar af alþjóðaviðskiptum nýtast félaginu afar
vel. Þegar hafi verið lagður grunnur að stofnun
nýs dótturfélags á markaðssvæði í heiminum
sem félagið hefur ekki starfað á fyrr. Hann vill
þó ekki gefa upp nánar á hvaða markað er stefnt.
„Við eigum eftir að gera ákveðnar skipulags-
breytingar fyrir áramót. Nýverið eignuðumst við
Suðurflug í Keflavík sem er fyrirtæki sem sinnir
afgreiðslu á einkaþotum sem fara um Keflavík-
urflugvöll. Síðan erum við að skoða önnur tæki-
færi á nýjum mörkuðum sem við getum ekki sagt
frá á þessari stundu. Undir heitinu Air Atlanta
Group munu starfa þau fjögur félög sem nú til-
heyra samstæðunni og hið fimmta bætist svo við
fyrir haustið.“
Nýtt útlit félagsins kynnt síðar á árinu
Áður en árið er liðið verður ný ímynd félagsins
kynnt, að sögn Hafþórs. Hann segir útlitið á flug-
vélum félagsins og ímynd
þess út á við hafa haldið
sér í nokkuð mörg ár og
tími sé kominn á breyt-
ingar, nú þegar félagið sé
að móta nýja framtíðarsýn.
Hafþór segir lýðræði í
hávegum haft þegar tekn-
ar eru ákvarðanir hjá fyr-
irtækinu. „Stjórnendur
hafa mjög frjálsar hendur
um rekstur fyrirtækisins
og okkur er treyst. Ef við
erum með ákveðnar hug-
myndir þá er það lagt fyrir
stjórn. Við afgreiðum hlut-
ina hratt. Ef við sjáum
tækifæri þá eru þau nýtt
strax en ekki látin fljúga framhjá.“
Meiri áhersla lögð á fraktflug
Í flota félagsins eru nú 27 flugvélar en að auki eru
leigðar flugvélar eftir þörfum hverju sinni.
„Sveigjanleikinn er það mikilvægasta fyrir okk-
ur. Það hafa margir reynt að koma inn á þennan
markað en mistekist. Nú erum við búin að vera í
þessu rekstrarformi í 17 ár og búin að byggja upp
gott orðspor. Stærri flugfélög eins og Virgin,
Lufthansa og Iberia horfa mikið á orðspor þeirra
sem þau skipta við. Við erum í raun heildsalar í
flugrekstri og erum stærsta félag sinnar tegund-
ar í heiminum. Við erum með Boeing 747, Boeing
757 og Boeing 767 flugvélar.“ Að sögn Hafþórs er
meiri samkeppni milli þeirra flugfélaga sem
leigja út minni flugvélar. Atlanta hafi tekið þá
stefnu að nota breiðþotur og er stærst á þeim
markaði.
Þótt fargjöld hafi lækkað segir Hafþór kostnað
eins og flugvallargjöld og tryggingar hafa hækk-
að, einkum vegna hertra reglna um flugöryggi.
Hann segir áhættu vera meiri í farþegaflugi en
fraktflugi. „Við höfum verið að breyta áherslum
okkar í rekstri og farið meira yfir í fraktflug.
Fraktin er ekki eins næm fyrir breytingum og
farþegaflugið. Árstíðasveiflan í fraktinni er öfug
við farþegaflugið. Þegar lítið er að gerast í far-
þegaflugi er mest að gera í fraktinni. Það hjálpar
okkur að jafna sveiflurnar í rekstri að vera bæði
með farþega- og fraktflug.“
10 rólegir dagar
Hafþór settist í forstjórastólinn hjá Air Atlanta
1. september 2001. „Ég átti tíu rólega daga í upp-
hafi,“ segir hann og minnist hryðjuverkanna sem
dundu á stuttu eftir að hann tók við stöðunni og
höfðu varanleg áhrif á flugrekstur í heiminum.
Áður en Hafþór tók við sem forstjóri hafði hann
unnið sem stöðvarstjóri, flugmaður, flugrekstr-
arstjóri og markaðsstjóri hjá fyrirtækinu í sam-
tals 10 ár og þekkti því reksturinn vel.
„Við stöndum á ákveðnum tímamótum núna í
starfseminni. Fyrsti vendipunkturinn hjá okkur
var auðvitað 11. september 2001. Við höfum
þurft að laga okkur að nýjum aðstæðum en erum
stolt af því að hafa komist í gegnum þennan ólgu-
sjá. Við erum búin að fara í gegnum mestu
kreppu frá upphafi flugsins og ég er ánægður
með hvernig til hefur tekist,“ segir Hafþór.
Hagnaður Atlanta-samstæðunnar nam rúm-
um fimm milljónum Bandaríkjadala á fyrsta árs-
fjórðungi, en það er jafnan besti fjórðungur árs-
ins hjá félaginu. Tekjur námu 74,4 milljónum
dala á fyrstu þremur mánuðum ársins.
r fram á veginn
Morgunblaðið/Sverrir
jóri Atlanta er fullviss um að bjartari tíð sé framundan.
unni, enda sé hreinsun í rekstrinum nauðsynleg.
eyrun@mbl.is
0 % . / $ 82$ 82 82% 822 8 8 8 8 8$ 82$ 82/ 82 82. 82% 820 822 8 8 8 8
%&!
'(!)*
23
&,--.4011.
:
+;:4
< =
>
>
200< ?
>$
@ >
$
22$-
.......................
S t o f n e n d u r A t l a n t a ,
A r n g r í m u r J ó h a n n s -
s o n o g Þ ó r a G u ð -
m u n d s d ó t t i r, e i g a
n ú s a m t a l s 4 8 , 5 %
h l u t á m ó t i M a g n ú s i
Þ o r s t e i n s s y n i s e m á
5 1 , 5 % h l u t í f é l a g i n u .
.......................
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 12. JÚNÍ 2003 B 7
NVIÐSKIPTI ATHAFNALÍF