Morgunblaðið - 12.06.2003, Page 1

Morgunblaðið/Hafþór
Rússneska fiskflutningaskipið Ikar kom
með rússafisk til Jökuls á Raufarhöfn sl.
fimmtudag, 5. júní.
ERFIÐLEIKANA í rekstri Jökuls á Rauf-
arhöfn má m.a. rekja til undirboða Kínverja á
fiskmörkuðum í Evrópu og Bandaríkjunum.
Sterkt gengi íslensku krónunnar hefur einnig
mikil áhrif. Vinnsla á pækilsöltuðum flökum
hefst eftir sumarfrí að afloknum miklum
breytingum í vinnslusal.
Margrét Vilhelmsdóttir, framkvæmdastjóri
Jökuls ehf. á Raufarhöfn, segir að fyrirtækið
eigi um 230 tonn af hráefni sem dugi fram að
sumarlokun, 30. júní, og eitthvað eftir sumar-
frí, sem lýkur 11. ágúst. Hún segir að margir
pólsku starfsmannanna fari utan í fríinu og
heimafólk fari í frí sem ráðist af lokunum skóla
og leikskóla og að ekki hafi tekist að manna
sumarafleysingastöður.
Fiskur frá Kína og of hátt gengi
Margrét segir að erfiðleikarnir í rekstrinum
séu mikið til vegna undirboða Kínverja en
vandinn sé ekki bundinn við Raufarhöfn. Hún
segir jafnframt að alls staðar í venjulegum
frystihúsum séu erfiðleikar vegna mjög sterks
gengis krónunnar, sem lækki afurðaverð í er-
lendri mynt. „Kínverjar kaupa fisk frá Bar-
entshafi og að mér skilst vinna þeir líka al-
askaufsa. Þeir vinna orðið flestar fisktegundir
og bjóða vöruna á mun lægra verði á mörk-
uðunum í Evrópu og sérstaklega í Bandaríkj-
unum.“
Margrét segir Kínverja samkeppnishæfa í
gæðum en þó sé eitthvað enn um að þeim sé
ekki fyllilega treyst þegar komi að gæðamál-
um. Kínverjar séu ekki alltaf reiðubúnir til
þess að upplýsa um allt ferlið. „En launahlut-
fallið virðist nánast ekki vera neitt hjá þeim.
Þeir handskera allan fisk og það virðast engin
vandamál vera þegar kemur að skurði, það
liggur við að þeir geti skorið lógó viðskiptavin-
anna út í fiskinn.“ Hún segir að Kínverjarnir
hafi verið að selja á verði sem menn skilji ekki,
verðið sé nánast það sama og hráefnið sé selt
á. Þeir reikni sér ekkert í rekstur. Margrét
segist ekki vita hvort Kínverjar hafi undirboð-
ið markaðinn til þess að koma sér inn á hann.
„Við ætlum að snúa okkur að annarri
vinnslu, að vinna pækilsöltuð flök fyrir Suður-
Evrópumarkað,“ segir Margrét. Þessi breyt-
ing þýði fækkun starfsfólks, stöðugildi verði
um tuttugu í vinnslunni. Hráefnið verði hvort
tveggja rússafiskur og bátafiskur. „En við eig-
um eftir að sjá hvernig okkur gengur að fá
bátafisk. Ef eitthvað verður úr öllum loforð-
unum sem voru gefin fyrir kosningar breytir
það aðstæðum á þessu svæði,“ segir Margrét
og rifjar upp hluta kosningaloforðanna. „Það
var talað um að hækka löndunarskyldu á
bátana og einnig var talað um einhverja línuí-
vilnun sem þýddi að þá yrði meira landað af
aflanum og það ekki bara hér heldur á Norð-
austurlandi.“
Pækilsöltuðu flökin eru unnin þannig að
fiskurinn er flakaður og flökin síðan snyrt með
roði og beini, lögð í pækil, ýmist yfir nótt eða
tvær. Síðan er hann lausfrystur og fluttur til
S-Evrópu. Margrét segir að sér skiljist að
pækilsaltaði fiskurinn sé „notaður af hag-
kvæmnisástæðum af húsmæðrum“ í staðinn
fyrir saltfisk, sem þurfi að útvatna. Hún segir
jafnframt að þessi markaður hafi farið vax-
andi. „Þessi vinnslumáti er ekki eins frekur á
starfsfólk og fyrri vinnsla og því verður starfs-
fólki fækkað,“ segir Margrét. „Vinnslan er
hraðari bæði í snyrtingu og pökkun. Við byrj-
um með 20 manns en hvað verður eftir ár er
aldrei að vita.“ 50–60 tonn af hráefni muni fara
í gegnum húsið á viku eins og verið hafi, veltan
og magnið verði svipað en mun færra starfs-
fólk þurfi til að vinna hráefnið.
Vinnslan í Kína veldur erfiðleikum
12. júní 2003
Tillögur Hafró um hámarksafla,
raunir bátsmannsins, staðsetning
fiskiskipanna og góð rækjuveiði.
Landið og miðin
Sérblað um sjávarútveg
úrverinu
KRISTJÁN G. Jóakimsson, framkvæmda-
stjóri vinnslu- og markaðsmála hjá Hrað-
frystihúsinu-Gunnvöru hf., segir að til lengri
tíma litið sé líklegt að þorskeldi í stórum stíl
verði aðeins rekið á þann hátt að framleidd
séu seiði úr hrognum til sláturhæfs fisks sem
aftur byggist á kynbættum eldisstofnum.
Fyrirtækið mun setja út um 30.000 þorskseiði
nú í júní.
H-G hefur mótað stefnu sína í þorskeldi.
Gert er ráð fyrir einu öflugu fyrirtæki í seiða-
framleiðslu. Þetta fyrirtæki mun væntanlega
afhenda seiði sem eru 3–5 g. Þessi seiði þarf
síðan að ala áfram þar til þau eru orðin hæf til
að fara í flotkvíar.
Hjá H-G hf. er miðað við að hægt verði að
kaupa 3 til 5 g seiði, sem eru alin áfram í
strandeldi áður en þau eru sett í sjókvíar til
áframeldis.
„Þar sem við vitum í raun mjög lítið um eldi
á þorski úr u.þ.b. 5 grömmum og upp í slátur-
hæfan fisk fengum við í samstarfi við útibú
Hafró á Ísafirði leyfi hjá sjávarútvegsráðu-
neytinu til tilraunaveiða á þorskseiðum í Ísa-
fjarðardjúpi. Í desember árið 2002 og janúar
2003 fórum við í fyrstu tilraunaveiðarnar.
Þótt aflinn hafi ekki verið meiri en um 1.200
seiði á tveimur dögum urðu nánast engin af-
föll við veiðar og flutning.
Síðastliðið haust fékkst aftur leyfi til veiða
á þorskseiðum í Ísafjarðardjúpi til tilrauna-
eldis. Veidd voru um 65.000 þorskseiði á um
tveimur vikum,“ sagði Kristján í erindi sem
hann flutti á aðalfundi Félags fiskeldisstöðva
í Neskaupstað.
H-G setur út 30.000 þorskseiði nú í júní
Morgunblaðið/Alfons Finnsson
HAGNAÐUR þeirra tólf útgerðar-
og fiskvinnslufyrirtækja, sem birta
afkomu sína á vef Kauphallar Íslands,
varð um þremur milljónum króna
minni fyrstu þrjá mánuði þessa árs en
á sama tíma í fyrra. Tekjurnar nú
námu 3.779 milljónum króna, en 6.730
krónum í fyrra.
Heildartekjur eru 17,9 milljarðar
nú á móti 23 milljörðum í fyrra.
Tekjuminnkunin alls nemur 22,4%
milli ára. Rekstrargjöld eru 13,9 millj-
arðar króna, en voru 16 milljarðar í
fyrra. Vergur hagnaður, fyrir af-
skriftir og fjármagnsliði, minnkar úr
sjö milljörðum á síðasta ári í tæpa
fjóra milljarða.
Þessi samantekt er birt í Útvegi,
fréttablaði LÍÚ, sem nú er að koma
út: „Ástæðurnar eru þær helstar að
verð sjávarafurða hefur farið lækk-
andi á sama tíma og gengi íslensku
krónunnar hefur styrkst umtalsvert á
milli ára. Þá hefur borist mun minni
afli að landi á umræddu tímabili.“
Sem dæmi um tekjusamdráttinn
má nefna að frystitogari sem nú land-
ar sama farmi af úthafskarfa og á
sama tíma í fyrra, fær 20% minna fyr-
ir fiskinn. Sé litið tvö ár aftur í tímann
er munurinn enn meiri.
„Það er ekkert annað að gera í
þessari stöðu en að hagræða í rekstr-
inum og reyna að lifa við þessar erfiðu
aðstæður. Það eru engar töfralausnir
til,“ segir Eiríkur Tómasson, fram-
kvæmdastjóri Þorbjarnar Fiskaness.
Þess vegna höfum við ákveðið að
selja línubátinn Skarf vestur á Rif og
taka Ágúst GK í staðinn inn í veið-
arnar en honum hefur nýlega verið
breytt frá grunni í afkastamikið línu-
skip. Þá munum við hætta ísfiskveið-
um togaranna Sturlu og Þuríðar Hall-
dórsdóttur. Sturlu verður lagt og
hann settur á sölulista, en framtíð
Þuríðar er óákveðin að öðru leyti en
því að hún hættir ísfiskveiðunum.
Þessir togarar hafa veitt í gáma til út-
flutnings, en það er afar ótrygg leið.
Því færum við veiðiheimildirnar af
þessum skipum yfir á önnur í eigu
okkar til að auka nýtingu á þeim,“
segir Eiríkur Tómasson .
Tekjutap vegna hás
gengis krónunnar

 




  
 





 
    
   
  














!
"#
 $
"%



 


Þorbjörn Fiskanes hættir veiðum tveggja ísfisktogara
ÞETTA er óábyrgt og ófaglegt. Ef til vill hafa Íslendingar haldið að þeir
hefðu tak á okkur vegna loðnunnar. En það er bara ekki raunin.“ Þessi orð
eru höfð eftir Audun Maråk hjá Fiskebåtredernes Forbund í Noregi, hlið-
stæðu LÍÚ í Noregi, í norska dagblaðinu Fiskeribladet sl. þriðjudag, 10.
júní. Tilefnið var að viðræðum íslenskra og norskra stjórnvalda um nýjan
síldarsamning hafði verið frestað í annað skipti á stuttum tíma.
Í viðtalinu við Fiskeribladet segir Audun Maråk jafnframt að hann hafi á
tilfinningunni að Íslendingar hafi talið að Norðmenn yrðu fúsir til að
skipta á loðnu og síld. „En við erum ekki tilbúnir til þess,“ segir hann.
„Það er ekki komin nein dagsetning,“ sagði Árni M. Mathiesen sjáv-
arútvegsráðherra þegar hann var hvort dagsetning væri komin á samn-
ingaviðræður við Norðmenn um loðnukvóta.
Engin dagsetning ákveðin
Aflatölur
MEÐ tilkomu Versins á ný hafa
orðið ýmsar breytingar frá því sem
verið hefur. Til að auka rými í
blaðinu hefur kortið með staðsetn-
ingu fiskiskipanna verið minnkað
og hið vikulega yfirlit yfir afla skip-
anna verið fært yfir á netið á mbl.is.
Þar er það öllum opið. Til að finna
það er fyrst farið á mbl.is. Síðan er
smellt á reitinn Morgunblaðið. Þar
neðst til hægri er reitur sem heitir
aukaefni og í honum er svo smellt á
aflatölurnar.
SR-mjöl hf. er nýtt félag í eigu
Síldarvinnslunnar hf. og mun það
sjá um sölu á mjöli og lýsi fyrir
Síldarvinnsluna. Einnig mun það
sjá um sölu á mjöli og lýsi fyrir
Samherja hf. á sama hátt og SR-
mjöl gerði fyrir sameiningu við
Síldarvinnsluna hf. Að auki mun
félagið sjá um sölu á lýsi og mjöli
fyrir Hraðfrystistöð Þórshafnar
hf.
Á síðasta ári nam lýsisfram-
leiðsla fyrrnefndra fyrirtækja
51.150 tonnum og mjölframleiðsl-
an var 137.000
tonn. SR-mjöl hf.
hefur ennfremur
annast sölu á af-
urðum nokkurra
erlendra fram-
leiðenda. Á síð-
asta ári nam
heildar-
söluverðmæti
mjöls og lýsis hjá
SR-mjöli um tíu milljörðum króna.
Gert er ráð fyrir að Samherji hf.
og Hraðfrystistöð Þórshafnar hf.
geti orðið hluthafar í SR-mjöli hf.
Finnbogi Jónsson, stjórn-
arformaður Samherja hf. og
stjórnarmaður Síldarvinnslunnar
hf., verður framkvæmdastjóri hins
nýja fyrirtækis.
Síldarvinnslan hf.
stofnar sölufyrir-
tækið SR-mjöl hf.
Finnbogi Jónsson