Morgunblaðið - 13.06.2003, Blaðsíða 5

DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 13. JÚNÍ 2003 B 5
Í HINU gamalgróna verslunar-rými við Laugaveg 12a, þar semsíðast var til húsa Meyjaskemm-
an, hafa þrjár ungar konur opnað búð
sem heitir Búðin. Nafnið gefur til
kynna einfaldleikann sem ræður ríkj-
um í versluninni, sem þó býður upp á
sérlega fjölbreytt vöruúrval. Það er
nefnilega í rekstrarforminu sem ein-
faldleikinn ræður ríkjum, Búðin er í
raun umboðssala ungra hönnuða og
hugmyndafólks og hefur það markmið
helst að gefa ólíku fólki færi á að koma
vörum sínum á framfæri.
„Þetta er í rauninni hugsjónavinna
því hingað til höfum við ekki borgað
okkur sjálfum laun,“ segir Elín Hans-
dóttir, nýútskrifuð úr myndlistadeild
Listaháskóla Íslands, en hún rekur
Búðina ásamt Sigrúnu Hrólfsdóttur,
myndlistarkonu og meðlimi í Gjörn-
ingaklúbbnum, og Ragnheiði Pálsdótt-
ur, sem er starfsmaður hins opinbera.
Áður en að stofnun búðarinnar kom
þekktust stöllurnar hins vegar tak-
markað.
„Það má segja að við höfum hist
þannig að hver og ein okkar lá slefandi
hér á glugganum eftir að Meyja-
skemman hætti. Við uppgötvuðum
þetta tóma rými, hver um sig, og urð-
um allar gripnar þeirri löngun að
bjarga þessu fallega verslunarrými,“
segir Elín. „Við vorum dauðhræddar
um að einhver myndi koma og rífa allt
hér út. Þannig að við ákváðum einfald-
lega að stofna búð út frá þessari inn-
réttingu. Svo lögðum við höfuðið í
bleyti og skemmtilegasta hugmyndin
var sú að búa til vettvang fyrir nytja-
hluti sem fólk er að búa til. Slíkan vett-
vang hefur vantað, til dæmis fyrir
nemendur í vöruhönnun og
fatahönnun, en líka fyrir
aðra sem eru að bauka
ýmislegt heima hjá sér.“
Þetta er ekki gallerí
Búðin er þannig um-
boðssala, hver
vara er
merkt
hönnuði
sínum
sem skráð
hefur per-
sónuupplýs-
ingar í búðar-
möppuna. Um
leið og varan selst greiðir Búðin hönn-
uðinum andvirðið, gegn reikningi, og
heldur eftir fyrirfram ákveðnum hlut
til greiðslu á húsaleigu og öðrum
kostnaði.
„Hver sem er getur komið hér inn
og lagt fram mun sem hann hefur
búið til. Við veljum úr, eftir því sem
hentar búðinni og líka eftir okkar
smekk. Hönnuðurinn ákveður sjálfur
hvað hann þarf að fá fyrir vöruna og
svo leggjum við ákveðna prósentu á, til
þess að hafa fyrir kostnaði,“ útskýrir
Elín og ítrekar að nytjahlutir séu að-
alsmerki búðarinnar.
„Þetta er nefnilega ekki gallerí,“
segir Sigrún Hrólfsdóttir, sem kemur
aðvífandi. „Okkur finnst aðgreiningin
milli myndlistar og gjafavöru almennt
ekki nógu skýr og viljum skerpa skilin
þar á milli. Þetta er bara búð – og þess
vegna heitir hún Búðin.“
Í hinum gömlu hillum nýju búðar-
innar kennir ýmissa grasa. Þar eru
prjónaðar úlnliðshlífar, kokteiltöskur,
bolir með púffermum, kjólar, prjóna-
húfur, vængjaðir partísokkar, fjaðra-
skraut í hárið, sólgleraugu, strigaskór,
hreindýr, barnabækur, haglabyssa,
eyrnalokkar …
„Sumir hlutir eru eingöngu
stemmningsgjafar og ekki til sölu, eins
og gömlu barnabækurnar,“ útskýrir
Elín og brosir. „Já, ætlaðir til þess að
vekja tilfinningar og andrúmsloft,“
bætir Sigrún við. Þeir hlutir, ásamt
innréttingunum, eru því eins konar
akkeri Búðarinnar því vörurnar sjálf-
ar koma og fara. „Hver hlutur er ein-
stakur; við leggjum áherslu á frum-
sköpun þótt nokkrir fjöldaframleiddir,
innfluttir munir séu hér í bland og þá
aðallega gamlir með söfnunargildi.
Um leið og hlutur selst kemur annar í
staðinn – gjarnan allt öðru vísi. Þess
vegna er aldrei að vita við hverju má
búast. Það finnst okkur svolítið
skemmtilegt, að þetta sé síbreytilegt
og aldrei sama vöruúrvalið frá degi til
dags.“
Skemmtilegir nágrannar
Auk þess að vera atvinnuskapandi
fyrir hugmyndaríkt fólk og nokkurs
konar kynningarmiðstöð um leið er
Búðin hugsuð sem framlag til bætts
mannlífs við Laugaveg. „Við erum all-
ar úr miðbænum og langaði að gera
eitthvað fyrir Laugaveginn, sem hefur
átt pínulítið erfitt síðustu mánuði.
Þetta er líka þannig búð að hún er
sniðin að miðborgarstemmningu, mið-
borgin er segulmagnaður staður og
fólk kemur jafnt hingað til þess að hitt-
ast, versla og skiptast á hugmyndum,“
segja Sigrún og Elín sem sjálfar skipta
með sér afgreiðslunni ásamt Ragn-
heiði. Í sumar verða starfsmenn á
launum bak við búðarborðið, enda hafa
þremenningarnir ýmsum öðrum
hnöppum að hneppa í listum og lífi.
Og Laugavegurinn hefur tekið vel á
móti nýjunginni. „Við opnuðum 3. maí
og þetta hefur farið ótrúlega vel af
stað. Fyrstu dagana vorum við í vand-
ræðum með að fylla hillurnar því það
seldist alltaf allt strax. Nú eru sífellt
fleiri að ranka við sér og átta sig á því
að þeir geti komið hér með sína hluti –
það skiptir engu máli hvort þeir eru
menntaðir hönnuðir eða ekki. Þetta er
vettvangur fyrir allt það sem er að
gerast í grasrótinni,“ segja búðarkon-
urnar.
„Já, og allir hafa tekið þessu fagn-
andi – segja að þetta sé eitthvað sem
hafi vantað. Ferðamenn koma líka
hérna mikið til þess að leita að Reykja-
víkurstemmningunni frægu sem þeir
hafa haft veður af í gegnum útrás ís-
lenskrar tónlistar. Og þeir eiga einmitt
að finna hana hér,“ áréttar Elín.
Sigrún bendir einnig á að verslunar-
eigendur á Laugaveginum fagni
hverri nýrri verslun, enda sé fjöl-
breytni styrkur. „Við erum mjög glað-
ar með að fá Jón Sæmund hér hinum
megin við götuna og lítum alls ekki á
það sem samkeppni. Frekar sjáum við
fyrir okkur samvinnu og tækifæri til
að senda viðskiptavini á milli. Allir
græða á því að hafa eitthvað skemmti-
legt við hliðina á sér. Og því meiri sem
fjölbreytnin er í mannlífi og verslun,
því betra skynbragð ber fólk á mik-
ilvægi fjölbreytileikans.“
Í Búðinni er enginn sími, en áhuga-
samir geta haft samband eða lagt fram
hugmyndir í gegnum netfangið xbud-
inx@yahoo.co.uk.
Nýjar
vörur
daglega
Morgunblaðið/Arnaldur
Búðin
Gamlir glamúr-
skór frá Banda-
ríkjunum.
Taska í glugga
eftir Elínu
Hansdóttur.
Varningur í úrvali í hillum innréttingarinnar góðu.
NEÐST við Skólavörðustíg hef-ur verið opnuð Verksmiðjan,best skilgreint sem sölugall-
erí og samanstendur af sjö einingum,
eða rekstraraðilum. Í húsinu var í ná-
kvæmlega eitt ár starfrækt bókaút-
gáfan Salka, þar til 4. apríl sl. að við
bættust hönnuðir og listamenn sem
setja nú bækur Sölku í nýtt og víðara
samhengi. „Við vinnum út frá lífsstíl, í
þá átt að betrumbæta mannlífið. Hluti
af bókum Sölku eru sjálfsræktarbæk-
ur og falla vel að heildarhugmyndum
okkar, en við erum hönnuðir og lista-
menn sem vinnum nær eingöngu úr
náttúrulegum efnum,“ segir Rósa
Helgadóttir, textílhönnuður, sem
verður fyrir svörum í Verksmiðjunni
ásamt Jóhönnu Svölu Rafnsdóttur,
hönnuði.
Hver og ein af konunum sem
standa að Verksmiðjunni hefur skapað
sér nafn eða vakið athygli fyrir verk
sín, en samvinnan felst í því að þær
skipta með sér afgreiðslu, sameinast
um reksturinn og styðja hver aðra
með ráðum og dáð. Þá segja þær í bí-
gerð að fara út í samvinnuverkefni
undir merkjum Verksmiðjunnar, svo
sem á sviði bókagerðar og innanhúss-
hönnunar.
Í sæng með Laugaveginum
„Eftir að hugmyndin að Verksmiðj-
unni kom upp gekk allt ótrúlega fljótt
fyrir sig. Ég held að við höfum allar
verið í svipuðum hugleiðingum, án
þess að vita hver af annarri, þannig að
þetta smellpassaði. Okkur vantaði all-
ar stað til þess að koma verkum okkar
á framfæri,“ segir Jóhanna Svala.
„Fimm okkar voru á sama tíma í
Listaháskóla Íslands og þekktust það-
an og svo leiddi eitt af öðru. Hildur
Hermóðsdóttir hjá Sölku hafði fyrst
samband við mig og svo stækkaði hóp-
urinn hratt,“ bætir Rósa við.
Hildur situr á skrifstofu sinni í bak-
herbergi verslunarinnar, ásamt Krist-
ínu Birgisdóttur, og tekur undir það
sem fyrr hefur verið sagt um sam-
starfið. „Okkur finnst þetta skemmti-
leg viðbót. Það er vissulega óvenjulegt
að blanda saman bókum og list en
þetta fellur vel að okkar hugmyndum
um mannrækt og um leið persónulegt
samband við fólk sem hingað kemur.
Salka var stofnuð til þess að gefa út
bækur fyrir, um og eftir konur, en
handa öllum. Það hefur gengið vel, við
áttum tvær bækur á metsölulista Ey-
mundssonar í sex vikur nú í vor, en við
leggjum áherslu á vandaðar og gagn-
legar bækur. Við erum með stóran út-
gáfulista í ár, einar tuttugu bækur. Í
fyrra gáfum við út íslensk náttúruljóð
og þjóðsögur í enskri þýðingu til þess
að mæta þörfum ferðamanna á nýjan
hátt,“ segir Hildur.
Ferðamenn hafa einmitt verið dug-
legir við að sækja Verksmiðjuna að
sögn hönnuðanna, enda íslensk hönn-
un sennilega hvergi í betra úrvali en
einmitt við Skólavörðustíginn. „Við er-
um mjög ánægðar með að vera komn-
ar á þennan stað til þess að efla enn
frekar Skólavörðustíginn. Það er mik-
ið búið að gera fyrir götuna og nú vant-
ar bara að Íslendingar tengi hana í
huganum meira við Laugaveginn, sem
hefur hingað til verið hin hefðbundna
göngugata. Í okkar huga er þetta ein
heild,“ segja Rósa og Jóhanna og bæta
við að viðtökur búðarinnar hafi farið
fram úr vonum. „Hingað koma vegfar-
endur á öllum aldri, Reykvíkingar, út-
lendingar sem og aðrir, menningar-
lega meðvitaðir eða listrænt
þenkjandi. Sá hópur fer stækkandi
sem eltir ekki einsleitu tískuna heldur
leitast við að skapa sinn stíl. Hér er
boðið upp á sérstakar vörur sem ekki
fást annars staðar og eru ekki fjölda-
framleiddar í hefðbundnum skilningi.“
Tilbrigði við hvíta náttúru
Vöruúrvalið í Verksmiðjunni tekur
til nytjahluta og myndlistar, auk bóka,
og eru náttúruleg efni áberandi. Jó-
hanna Svala selur boli sem upphaflega
voru útskriftarverkefni hennar í LHÍ
og vöktu þar slíka athygli að farið var
út í framleiðslu. Á framhlið bolanna
eru þrykkt hugtök á barnamáli, ásamt
skýringum og mynd af fyrirbærinu
sem við er átt.
Útskriftarverkefni Rósu endaði
einnig sem söluvara, ullartöskur með
blúndum. Rósa gerir líka gúmmítösk-
ur og á heiðurinn af rammíslenskum
bolum ásamt Unni Knudsen í Kirsu-
berjatrénu. „Þetta eru bolir í svörtu,
hvítu og kremhvítu, ýmist með götu-
korti af 101 Reykjavík, landakorti af
Íslandi eða ljósmynd af nafla í nafla-
stað,“ útskýrir Rósa og flettir bolun-
um á fataslánni. Þar hanga líka ull-
arkjólar eftir hana og treflar sem hún
segir að seljist allan ársins hring.
„Svo er með okkur Helga Kristrún
Hjálmarsdóttir myndlistarkona sem
við kjósum að kalla líka hönnuð, enda
er heilmikil hönnun í myndunum
hennar. Hún vinnur mikið með hvíta
litinn, hreinleikann, áferð og birtu,“
segir Rósa og tekur upp alhvíta lands-
lagsmynd til skýringar.
„Ragnheiður Guðmundsdóttir og
Þorbjörg Valdimarsdóttir textílhönn-
uðir vinna saman undir merkinu
R3&T9. Þær vinna eingöngu með
náttúruleg efni og gera gardínur,
lampa, flíkur og fleira. Þá er hér líka
Anna Guðmundsdóttir textílhönnuður
sem býr til fatnað og fylgihluti, meðal
annars vinnur hún út frá íslenska
laufabrauðsmynstrinu eins og sjá má í
þessum armböndum,“ segja Rósa og
Jóhanna og benda á svört leðurbönd.
„Og svo er með okkur Rebekka Rán
Samper sem er myndlistarkona, hönn-
uður, skúlptúristi og á einnig að baki
verk í fatahönnun. Hún hannar silfur-
skartgripi, sem prýða galleríið.“
Tímakaupið er ekki hátt
Aðspurðar telja Rósa og Jóhanna
verslunina ekki dýra, þótt sínum aug-
um líti vissulega hver á silfrið. „Íslensk
hönnun er að mínu mati alltof ódýr,“
segir Rósa. „Það verður að minnsta
kosti enginn feitur af því að selja sína
muni.“
„Já, við erum gjarnan að gefa vinn-
una okkar – tímakaupið er í það
minnsta ekki hátt þegar allt kemur til
alls,“ bætir Jóhanna við og bendir á að
ýmsir séu reiðubúnir að borga hátt
verð fyrir frumgerðir hluta, nýja
hönnun, einstaka muni. Aðrir miði allt-
af við fjöldaframleiðsluna og hafi því
annars konar verðmætamat.
„Hér ræður sköpunargleðin ríkjum
– svo koma verðmiðarnir. En við
sjáum samt sem áður fram á að geta
séð fyrir okkur með þessum rekstri og
þeim tækifærum sem af þessu leiða.
Þetta lofar að minnsta kosti góðu eftir
fyrsta mánuðinn og við erum bjartsýn-
ar,“ segir Rósa.
Hálsmen og eyrnalokkar með ull
eftir Rebekku Rán Samper.
Verksmiðjan
Útskriftarverkefni Rósu, ullartöskur með blúndum, endaði sem söluvara.
Morgunblaðið/Arnaldur
Kjóll eftir Ragnheiði og Þorbjörgu,
undir merkjum R3&T9.
Náttúrulega
ný hönnun