Morgunblaðið - 14.06.2003, Qupperneq 4

FRÉTTIR
4 LAUGARDAGUR 14. JÚNÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Netsalan ehf., Garðatorgi 3, 210 Garðabæ
Sími 565 6241, 544 4210 - fax 544 4211, netf.: netsalan@itn.is
Heimasíða: www.itn.is/netsalan. Opið á virkum dögum frá kl. 10–18.
Opið laugardag 11-16 og sunnudag frá kl. 13-16
Epic 1906 9 fet.
Verð kr. 798.000 með bremsum
Í DAG HEFST PÖNTUNARSÖLUSÝNING
á Lettmann kajökum og Nookie kajakfatnaði.
Verð sem ekki hafa sést áður!
BERIÐ SAMAN VERÐ!
Combi Camp
tjaldvagnar
Verð
kr. 499.000
*himinn fylgir ekki
SÖLUSÝNING UM
HELGINA
VIKING FELLIHÝSI
*
KENNARAHÁSKÓLI Íslands brautskráir um
350 kandídata í dag kl. 14 í Háskólabíói. Meðal
þeirra sem útskrifast af grunnskólabraut eru
Eyrún Ólafsdóttir, Júlía G. Hreinsdóttir og
Ragnheiður Sara Valdimarsdóttir en þær eru
fyrstu heyrnarlausu manneskjur á Íslandi sem
ljúka háskólanámi.
Júlía hefur stundað fjarnám en Eyrún og
Ragnheiður Sara hafa verið í staðnámi og þá
haft með sér túlk í alla tíma og verkefnavinnu.
En hvers vegna skyldi þetta vera í fyrsta sinn
sem heyrnarlausir ljúka háskólanámi á Íslandi?
„Áður fyrr var táknmál ekki viðurkennt,“
svarar Júlía. Þá voru engir túlkar fyrir heyrn-
arlausa nemendur. Árið 1997 voru fyrst útskrif-
aðir túlkar og það hefur haft þau áhrif að
heyrnarlausir geta sótt sér menntun.“
„Þegar ég og Júlía vorum í Fjölbrautaskól-
anum í Ármúla voru engir túlkar. Við þurftum
að reyna að fylgjast með og lesa af vörum.
Heyrnarlausir nemendur gáfust hreinlega upp
með tímanum og luku ekki námi,“ segir Eyrún
og Júlía bætir við: „Þetta var mjög leiðinlegur
tími. Við reyndum að herma eftir eins og páfa-
gaukar. Ef nemendur voru að fletta flettum við
líka og þegar allir fóru að hlæja reyndum við að
fylgja með þótt við vissum ekkert hvað var
svona fyndið.“
Hvernig er viðhorf almennings til heyrnar-
lausra í dag?
„Fólk er meðvitað um hvað heyrnarleysi er
og þekkingin er að aukast. Árið 1986 varð
ákveðin vakning í samfélaginu þegar menning-
arhátíð heyrnarlausra á Norðurlöndum var
haldin hér á Íslandi. Vigdís Finnbogadóttir setti
hátíðina á táknmáli og þá fór fólk að gera sér
grein fyrir að táknmál er mál. Margir halda að
táknmál sé alþjóðlegt og að allir heyrnarlausir
geti talað saman en það er nú ekki þannig. Við
hérna á Íslandi eigum okkar eigið táknmál,“
segir Júlía.
„Ef ungabörn fá strax að læra táknmál geng-
ur þeim miklu betur að læra annað tungumál,
þ.e. íslenskuna. Ef börnin kynnast ekki tákn-
máli strax ná þau ekki jafngóðum tökum á öðru
máli,“ segir Eyrún.
Hvernig hefur ykkur gengið með námið í
Kennaraháskólanum?
„Það hefur gengið mjög vel,“ svarar Ragn-
heiður Sara. „Ég er mjög ánægð með kennsluna
í Kennó. Kennararnir eru jákvæðir og sveigjan-
legir og það skiptir okkur miklu máli.“
„Að sjálfsögðu var sumt erfitt, eins og t.d. að
lesa mikið á ensku, en ég hef lært mikið á þess-
um þremur árum,“ segir Eyrún.
„Fjarnámið hefur hentað mér mjög vel. Þar
fara öll samskipti fram í gegnum tölvupóst en
það auðveldar mér að sjálfsögðu margt,“ segir
Júlía.
Hvernig hefur ykkur gengið að taka þátt í fé-
lagslífi skólans?
„Það eru alltaf einhver heyrandi inn á milli
sem geta talað svolítið táknmál. Þá höfum við
spjallað við þau,“ svarar Ragnheiður Sara.
„Við fórum ekki mikið á skemmtikvöld og
svoleiðis. Mín reynsla er sú að þegar margir
heyrandi tala saman get ég ekki fylgst með. Það
gengur allt svo hratt fyrir sig. En ef heyrn-
arlausir koma saman þá er það annað mál,“ seg-
ir Eyrún.
„Ég á mér draum um að nemendum í Kenn-
araháskólanum verði kennt táknmál,“ segir
Ragnheiður Sara og Júlía bætir við að það hljóti
að teljast sjálfsagt að kennarar kunni eitthvað
fyrir sér í táknmáli enda eru mörg heyrnar-
skert börn um allt land.
Hvað tekur svo við að loknu námi?
„Ég ætla að fara í mastersnám við Háskóla Ís-
lands og kenni reyndar táknmálsfræði þar
líka,“ svarar Júlía.
„Ég og Ragnheiður Sara förum að kenna í
Hlíðaskóla en Vesturhlíðarskóli, sem var fyrir
heyrnarlausa, er kominn þangað,“ svarar Ey-
rún. „Það er svolítið skrýtið að loksins þegar
heyrnarlausir kennarar úskrifast skuli skól-
anum okkar vera lokað. Félag heyrnarlausra er
búið að mótmæla því að skólanum sé lokað enda
er hann mikilvægur fyrir menningu heyrnar-
lausra. Heyrnarlausir eru margir leiðir yfir
þessu. Það er svo mikilvægt fyrir okkur sem er-
um heyrnarlaus að hafa samskipti hvert við
annað. Samskipti við heyrandi fólk verða alltaf
svolítið yfirborðskennd.“
Þrír heyrnarlausir nemendur útskrifast úr Kennaraháskólanum
Sjálfsagt að kennarar kunni
eitthvað fyrir sér í táknmáli
RÍKISSAKSÓKNARI krefst að
minnsta kosti 10 ára fangelsis yfir
meintum höfuðpaur í stórfelldu
fíkniefnamáli, sem varðar smygl á
tæpum 6 kg af amfetamíni til lands-
ins í fyrra og hittifyrra, auk smygls
á 300 g af kókaíni og fleiri fíkniefn-
um. Einnig er ákært fyrir peninga-
þvætti og nema upptökukröfur
ákæruvaldsins um 5 milljónum
króna.
Málið var dómtekið í Héraðsdómi
Reykjaness í gær og verður dómur
kveðinn upp 11. júlí.
Harmleikur í vinahópi
Auk dómkrafna upp á 10 ára fang-
elsi að lágmarki yfir meintum höf-
uðpaur krafðist saksóknari fangels-
isrefsingar yfir sex öðrum sak-
borningum í málinu. Vegna alvöru
málsins taldi saksóknari að enginn
þeirra ætti sér málsbætur sem rétt-
lættu skilorðsbundna refsingu.
Verjendur sakborninganna kröfðust
í flestum tilvikum sýknu, eða væg-
ustu refsingu. Í varnarræðum
þeirra kom fram gagnrýni á þann
drátt sem orðið hefur á málinu, sem
bitnaði illa á sakborningum, nú þeg-
ar þeir væru ýmist komnir með fjöl-
skyldur og fasta vinnu eða að hefja
háskólanám. Verjandi eins sakborn-
ings lýsti málinu í heild, sem „harm-
leik í vinahópi“ þar sem sakborning-
arnir, sem eru flestir gamlir vinir úr
sama hverfi, hefðu hver af öðrum
flækst inn í fíkniefnasmygl. Fleiri
verjendur tóku undir þetta og sögðu
að í málinu hefði traust og vinátta
fólksins, sem flest er nú um tvítugt,
verið misnotað.
Verjandi eins sakborningsins, 23
ára konu, gagnrýndi meint harðræði
lögreglu í garð skjólstæðings síns og
lét geðlækni, lækni og sálfræðing
bera vitni. Allir höfðu þeir afskipti
af ákærðu á meðan hún var í gæslu-
varðhaldi og báru um bágt líkamlegt
og andlegt ástand hennar. Hún var í
gæsluvarðhaldi milli 26. janúar og 4.
mars 2002. Fullyrti verjandinn að
lögreglan hefði vitað af veikindum
ákærðu en samt geymt hana á lög-
reglustöð heilu og hálfu dagana milli
þess sem hún var í dómsyfir-
heyrslum og í varðhaldi á Litla-
Hrauni. Hefði ill meðferð fangans
leitt að lokum til falskra játninga
sem dregnar voru til baka við með-
ferð málsins fyrir dómi. Saksóknari
vísaði fullyrðingum um meint harð-
ræði á bug og taldi á hinn bóginn
líklegra að ákærða hefði breytt
framburði sínum fyrir dómi vegna
eftirsjár yfir að hafa játað sakir í
gæsluvarðhaldi og borið um leið
sakir á bróður sinn, sem er meintur
höfuðpaur í málinu.
Krefst 10 ára fangelsis
yfir meintum höfuðpaur
SUMARHÁTÍÐIN Lykill að betra
lífi var haldin á Ingólfstorgi í gær.
Boðið var upp á ýmis skemmti-
atriði og auk þess var götubasar
þar sem seldir voru handgerðir
munir. Allir skemmtikraftar gáfu
vinnu sína en markmið hátíð-
arinnar var að vinna gegn for-
dómum fyrir geðsjúkdómum.
Morgunblaðið/Golli
Lykill að betra lífi – gegn fordómum
FRÁ árinu 2000 til 2002 hafa
greiðslur úr Fæðingarorlofs-
sjóði og fæðingarstyrkir nær
þrefaldast úr 1,6 milljörðum
króna í 4,5 milljarða. Í fyrra
fengu alls 10.140 manns greidd
laun fæðingarorlofi eða fæðing-
arstyrk, 6.321 kona og 3.819
karlar. Námu greiðslur til
kvenna um 3,1 milljarði króna
en 1,4 milljörðum til karla.
Árið 2001 voru greiðslur
vegna fæðingarorlofs um 2,7
milljarðar og þar af til feðra 689
milljónir. Alls fengu um 7 þús-
und manns greiðslu.
Breyting varð í ársbyrjun
2001 á greiðslum í fæðingaror-
lofi með nýjum lögum um fæð-
ingar- og foreldraorlof.
Fyrstu fjóra mánuði þessa
árs fengu 2.100 mæður að með-
altali greiðslur úr Fæðingaror-
lofssjóði og um 800 feður. Með-
algreiðslur til mæðra námu 152
þúsund krónum á mánuði en
254 þúsund krónum til feðra.
Um 1% mæðra, eða 11 konur,
sem fengu greiðslu úr Fæðing-
arorlofssjóði á tímabilinu janúar
til maí fengu hærri meðal-
greiðslu en 500 þúsund á mán-
uði en 9% karla eða 106 karlar.
Greiðslur í
fæðingar-
orlofi hafa
þrefaldast
RUSSIAN Alumininum hefur hætt
við þátttöku í undirbúningi súráls-
verksmiðju við Húsavík. Jón Hjaltalín
Magnússon, forstjóri Altech, sem hef-
ur verið í forsvari fyrir verkefnið,
staðfesti þetta í samtali við Morgun-
blaðið en taldi að Rússarnir væru að-
eins hættir við í bili, þeir hefðu tekið
þessa ákvörðun vegna annarra stórra
súrálsverksmiðja sem þeir hygðust
endurbæta og reisa.
Jón segir verkefnið aðeins vera í
biðstöðu. Búið sé að leggja mikið fjár-
magn í undirbúning og athuganir en
nú verði verkefnið kynnt fyrir öðrum
samstarfsaðilum.
Beðið svara frá Landsvirkjun
Jón Hjaltalín segir að fyrir lok
þessa árs sé stefnt að því að ljúka for-
athugun og vinnu við umhverfismats-
skýrslu. Búið sé að tryggja fjármögn-
un álversins en beðið sé svara frá
Landsvirkjun með orkuafhendingu til
slíks álvers og fundar með iðnaðar-
ráðherra um málið.
Rússar hættir við
þátttöku í bili