Morgunblaðið - 14.06.2003, Qupperneq 10

FRÉTTIR
10 LAUGARDAGUR 14. JÚNÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
UNGSNÓTIRNAR Fjóla Björk og Alda Lind léku sér
af mikilli gæsku við hvolpana Flugu, Tásu, Eyrna-
slapa og Pílu í sólinni á Snæfellsnesinu, þegar ljós-
myndara Morgunblaðsins bar að garði.
Litlu skinnin eru greinilega ekki laus við forvitni
og fékk myndavélin góðlátlegt hnus. Hvolpamóðirin
fylgdist stolt með, en leyfði afkvæmunum að njóta
sín.
Morgunblaðið/Golli
Stuttir hvuttar á Snæfellsnesi
VOPNAFJARÐARHREPPUR og
Rannsóknarstofnun Háskólans á
Akureyri kynntu nýlega nýja
skýrslu um áhrif jarðganga undir
Hellisheiði eystri. Fjallar hún um
áhrif þeirra á samfélag og byggð í
Vopnafjarðarhreppi og nágranna-
sveitarfélögum.
Jarðgangaáætlun gerir ráð fyrir
6,3 km löngum göngum undir
Hellisheiði, milli Frökkudals og
Torfastaða og yrði botn ganganna í
100 m h.y.s. báðum megin. Kostn-
aður við gerð ganganna er áætlaður
3 til 3,5 milljarðar. Jarðgöngin
myndu stytta leiðina á milli Vopna-
fjarðar og Egilsstaða um þjóðveg 1,
sem nú er 135 km, um 51 km, eða
um 38%, og sumarleiðina yfir
Hellisheiði um 8 km. Sveitarstjórn
Vopnafjarðarhrepps áætlar að jarð-
göngin kunni að verða að veruleika
árið 2010 miðað við þá fram-
kvæmdaáætlun sem liggur fyrir.
Helstu niðurstöður skýrslunnar
eru þær að mest verði áhrif jarð-
ganga á sviði verslunar og þjónustu
og samskipti muni aukast mjög milli
íbúa Vopnafjarðar og Héraðs. Þá
muni aðstæður skapast fyrir at-
vinnusókn Vopnfirðinga inn á Mið-
Austurland og möguleikar opnast
fyrir þátttöku í þeirri uppbyggingu
sem er að hefjast á Mið-Austur-
landi. Fram kemur í skýrslunni að
Vopnafjörður, Bakkafjörður, Þórs-
höfn og Raufarhöfn séu þéttbýlis-
kjarnar á greiðfærri hringleið sem
myndist um norðausturhorn lands-
ins með jarðgöngum um Hellisheiði.
„Allt austurhornið fyrir norðan okk-
ur hefur verið mikið í umræðunni
síðustu viku, einkum Raufarhöfn,“
sagði Grétar Þór Eyþórsson, annar
höfunda skýrslunnar. „Það liggur
fyrir að farið verði í framkvæmdir
við veg yfir Melrakkasléttu, svokall-
aða Hófaskarðsleið. Það verður
gríðarleg samgöngubót milli byggð-
arlaganna á Melrakkasléttu. Ef við
setjum þá samgöngubót í samhengi
við jarðgöng undir Hellisheiði, þá
myndu þannig skapast forsendur
fyrir verulega auknum ferðamanna-
straumi hér í gegn og upp eftir og
inn á norðausturhornið, þaðan sem
örstutt verður eftir góðum vegi inn í
þjóðgarðinn í Jökulsárgljúfrum.
Þetta mun geta styrkt atvinnulíf á
norðausturhorninu. Hvað Háreks-
staðaleið varðar, hefur hún fært
þjóðveg 1 nær Vopnafirði en hvað
Vopnfirðinga snertir er hún bita-
munur en ekki fjár,“ sagði Grétar.
Sveitarfélög á norðanverðu Aust-
urlandi stefna að aukinni samvinnu
og sameiningu þegar fram í sækir.
Bættar samgöngur geta haft um-
talsverð áhrif á slíkt samstarf í
skólamálum, menningar-, íþrótta-
og félagsmálum.
Stuðlar að samvinnu og sam-
einingu á 13.600 km² svæði
Þorsteinn Steinsson, sveitarstjóri
Vopnafjarðarhrepps, segir það afar
mikilvægt að fá aðgönguleið á lág-
lendi inn á Fljótsdalshérað og miklu
víðfeðmara svæði. „Það er búið að
vinna gríðarlega mikla vinnu í sveit-
arfélögunum allt frá Skeggjastað-
arhreppi, á Fljótsdalshéraði og yfir
til Seyðisfjarðar í því að sameina
eða móta nýtt sveitarfélag á öllu
þessu svæði sem er 13.600 km² að
stærð. Við ætlum okkur að vinna
sameiginlega að skóla- og fé-
lagsþjónustu, sem eru alstærstu
málaflokkar sveitarfélaganna,“ seg-
ir hann.
Skýrsla um áhrif jarðganga á samfélag og byggð í Vopnafjarðarhreppi og nærsveitum
Stytta leiðina milli Vopnafjarð-
ar og Egilsstaða um 51 km
Morgunblaðið/Steinunn Ásmundsdóttir
Kynntar hafa verið niðurstöður skýrslu um áhrif jarðganga undir Hellis-
heiði eystri á samfélag og byggð. F.v. Þorsteinn Steinsson, sveitarstjóri
Vopnafjarðarhrepps, Ólafur Ármannsson sveitarstjórnarmaður, Emil Sig-
urjónsson oddviti, Sigurveig Róbertsdóttir sveitarstjórnarmaður og þeir
sem unnu skýrsluna; Hjalti Jóhannesson og Grétar Þór Eyþórsson hjá
Rannsóknarstofnun Háskólans á Akureyri.
Egilsstöðum. Morgunblaðið.
UMBOÐSMAÐUR Alþingis
segir í nýju áliti að annmarkar
hafi verið á ráðningu yfirflug-
umferðarstjóra á Keflavíkur-
flugvelli á síðasta ári, m.a. að
fela ráðningarfyrirtæki að til-
kynna umsækjendum hver var
ráðinn og að auglýsing um
starfið hafi ekki verið í sam-
ræmi við lög. Annmarkarnir
duga þó ekki til að ógilda ráðn-
inguna, að mati umboðsmanns,
en þeim tilmælum er beint til
flugvallarstjórnar á Keflavík-
urflugvelli að fylgja sjónarmið-
um í álitinu við ráðningar í op-
inber störf.
Einn umsækjenda um starfið
kvartaði til umboðsmanns og
gerði athugasemdir við máls-
meðferð flugvallarstjórans á
Keflavíkurflugvelli, sem falið
var að ráða í stöðu yfirflugum-
ferðarstjóra. Kvörtunin beind-
ist m.a. að því að umsækjendum
hefði verið heitið því í auglýs-
ingu um starfið að farið yrði
með umsóknir þeirra sem trún-
aðarmál. Telur umboðsmaður
að samkvæmt upplýsingalög-
um og lögum um réttindi og
skyldur opinberra starfsmanna
hafi flugvallarstjóri ekki getað
gefið slíkt loforð.
Umboðsmaður Alþingis telur
ennfremur að flugmálastjórn á
vellinum hafi að lögum borið að
varðveita umsóknir umsækj-
enda um starfið. Einnig hafi
verið eðlilegra að skrá upplýs-
ingar sem fram komu í viðtölum
við umsækjendur. Þá er það
niðurstaða umboðsmanns, með
hliðsjón af því að allar umsókn-
ir og fylgigögn voru endursend-
ar, að ekki séu forsendur til að
fjalla efnislega um mat flugvall-
arstjóra á starfshæfni umsækj-
enda og þá niðurstöðu hans að
sá sem var ráðinn hafi verið
hæfastur þeirra sem um sóttu.
Annmarkar
við ráðn-
ingu yfir-
flugumferð-
arstjóra
ORSAKIR banaslysa í umferðinni á síðasta ári
voru oftast of hraður akstur eða þreyta öku-
manna. Þrjú stór banaslys þar sem samtals lét-
ust 10 manns settu sinn svip á árið.
Meirihluti karlmenn
Athygli vekur að fleiri ökumenn á aldrinum 65
ára og eldri ollu banaslysum árið 2002 heldur en
ökumenn á aldrinum 17 til 24 ára, og sker árið
sig úr að því leyti, að því er kemur fram í
skýrslu Rannsóknarnefndar umferðarslysa yfir
banaslys í umferðinni árið 2002. Eldri ökumenn
gera oftar mistök í akstri við að- og fráreinar og
á gatnamótum. Yngri ökumenn lentu hins vegar
oftar í útafakstri og framanákeyrslum.
Á árunum 1998 til 2002 hafa 85 prósent öku-
manna þar sem banaslys áttu sér stað verið karl-
menn. Þessa tölu verður þó að skoða með ytri
aðstæður í huga, enda keyra karlmenn að með-
altali bæði oftar og lengur í hvert skipti en kon-
ur. Í umferðarkönnun Umferðarráðs hafa að
meðaltali tveir af hverjum þremur ökumönnum
verið karlmenn. Því er ljóst að þótt karlar komi
við sögu í langflestum alvarlegum umferðarslys-
um er munurinn ekki mikill þegar tekið er tillit
til vegalengda í kílómetrum sem karlar og konur
aka á ári, að því er kemur fram í skýrslu rann-
sóknarnefndarinnar.
Einnig er tekið fram að þyngd ökutækja er
mikill örlagavaldur, en rannsóknir sýna að konur
aka að jafnaði minni bifreiðum en karlar. Í um-
ferðarkönnun Umferðarráðs kom í ljós að 68
prósent karla óku fólksbifreið en 81 prósent
kvenna.
Einn eða tveir deyja
við ofsaakstur
Í skýrslu rannsóknarnefndarinnar er sérstök
athygli vakin á ofsaakstri ungra ökumanna. Iðu-
lega kemur fyrir um helgar, og jafnvel á virkum
dögum, að ungir ökumenn reyna bifreiðar sínar,
spyrna hver við annan eða reyna hversu hratt
þeir komast. Að meðaltali deyja einn til tveir
ökumenn eða farþegar þeirra á hverju ári við
þessar aðfarir.
Skýrsla Rannsóknarnefndar umferðarslysa fyrir árið 2002
Þrjú stór banaslys settu svip á árið
Í GAMLA daga þótti reimt í gamla
Straumahúsinu við ármót Norðurár
og Hvítár, en veiðimenn þar deila
nú veiðihúsinu enn á ný með
óvenjulegum, en þó öllu geðslegri
gesti. Brandönd liggur sum sé á
eggjum sínum undir veiðihúsinu og
þrátt fyrir þá verulegu styggð sem
komið hefur að henni við látlausan
umgang veiðimanna frá 1. júní sl.
hefur hún ekki hrakist frá og liggur
sem fastast. Væntanlega styttist í
að ungar klekist úr eggjum og ættu
veiðimenn í Straumunum að gefa
þessu gaum og ganga varlega um,
forðast óþarfa umgang og að ekki
sé minnst á að gæta hunda sinna.
Brandönd er nýr landnemi í ís-
lensku fuglaríki, hóf hér varp fyrir
fáum árum og hefur náð upp litlum
en að því er virðist traustum varp-
stofni. Flest varppörin eru einmitt í
Borgarfirði, mest í Andakílnum, en
verpandi pör hafa fundist með unga
víða um land, t.d. í Hornafirði, við
Djúpavog, Á Sléttu og í Eyjafirði.
Brandöndin er stór og glæsilegur
fugl, slagar hátt í gæs að stærð, er
strand- og leirusvæðafugl sem
verpir í alls konar fylgsnum, t.d.
kanínuholum, í Evrópu, en þau
hreiður sem hafa fundist hér á landi
hafa einmitt verið undir veggjum
og veröndum sumar- og veiðihúsa,
nú eða þá í hlöðum og fjárhúsum.
Svo má við þetta bæta, að 17-18
punda lax veiddist í Straumunum á
fimmtudagskvöld.
Blanda í lagi
Það er góður gangur í Blöndu og
eru að fiskast upp í 5 laxar á vakt, á
fjórar stangir, sem er langsamlega
líflegasta laxveiðin til þessa. Er
reyndar ekki af mörgu að taka enn
sem komið er. Áin er komin hátt í
40 laxa, allt að 18 punda. Allt er
þetta stórfiskur enn sem komið er.
Mishermt var í veiðipistli þessum í
vikunni að veitt væri á sex stangir í
Blöndu, hið rétta er fjórar stangir
og þessi veiði þeim mun betri.
Sunnan heiða er Norðurá afar dauf,
síðasta holl með aðeins fjóra laxa
og það sem nú er að veiðum með 6
stykki eftir einn dag. Og Þverá er
að gefa stöku laxa. Guðmundur
Viðarsson kokkur í Norðurárhús-
inu sagði aðalvandamálið vera
vatnsleysi, en vatnsmagnið hefði
verið á stöðugri niðurleið frá fyrsta
degi. „Þetta er samt svipuð veiði og
á sama tíma í fyrra,“ bætti Guð-
mundur við, en alls hefur áin gefið
um 40 laxa. Þokkalega líflegt er á
vatnamótunum tveimur, Straum-
unum og Brennunni sem eru að
gefa laxa flesta daga og lax dokar
þar lengur en gengur og gerist.
Óvenjuleg-
ur gestur
í Strauma-
húsinu
ERU
ÞEIR AÐ
FÁ’ANN?