Morgunblaðið - 14.06.2003, Qupperneq 29

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 14. JÚNÍ 2003 29
NÝVERIÐ lauk viðamikilli sýn-
ingu á verkum bandaríska lista-
mannsins Roni Horn í Fotomus-
eum í Winterthur í Sviss. Þar voru
sýndar raðir verka sem hún hefur
unnið á síðustu fimm árum, þeirra
á meðal verkið PI, sem sett var
upp í Listasafni Íslands í ársbyrj-
un árið 2000, ásamt verkunum
Some Thames, Clowd and Cloun
(Blue), Her, Her, Her and Her, og
að lokum This is Me, This is You,
sem verður sýnt í galleríinu i8 í lok
júlí nú í sumar.
Samhliða sýningu á þessum
verkum var sett upp sýning á Les-
bókarbaksíðum sem Roni Horn
vann sérstaklega fyrir Morgun-
blaðið á síðasta ári og vöktu þær
forvitni margra. „Sýningin sem
heild vakti mikla athygli, enda er
Roni Horn heimsfrægur listamað-
ur,“ sagði Theresa Seeholzer hjá
Fotomuseum í samtali við Morg-
unblaðið, „en fólk var mjög forvitið
um eðli þess hluta sýningarinnar
sem birst hafði í dagblaði. “
Seeholzer segir íslensk eintök
Lesbókarinnar hafa verið hengd
upp á veggina, en undir gleri á
borði gaf að líta enskar útgáfur af
sömu síðum, auk þess sem safnið
lét gera bók með þýskri útgáfu.
„Fólk gat því lesið og skoðað text-
ana á þremur tungumálum. Við
tókum eftir því að efni þessara
síðna hafði mikil áhrif á safngesti
okkar og var einkar upplýsandi um
það ástand sem Íslendingar standa
frammi fyrir hvað náttúruna varð-
ar og þær ólíku hliðar sem hægt er
að hugsa sér varðandi framtíðina.
Það má velta því fyrir sér hvaða
áhrif ferðamennska hefur á landið,
fólkið og hið viðkvæma jafnvægi
þar á milli.“
Lesbókarsíður
á sýningu í Sviss
Eitt af verkum Roni Horn á sýningunni í Sviss.
JORIS Rademaker opnar í dag
einkasýninguna Stökkbreyting
hlutanna í Galleríi Skugga að
Hverfisgötu 39. Hér er um nítjándu
einkasýningu Jorisar að ræða en
hann lauk listnámi við AKI-
listaháskólann í Enschede í heima-
landi sínu, Hollandi. Joris hefur bú-
ið á Íslandi síðan 1991 og haldið
einkasýningar bæði í Listasafninu á
Akureyri og í Nýlistasafninu í
Reykjavík. Joris hóf feril sinn sem
málari en hefur á síðustu árum
fengist æ meira við innsetningar,
skúlptúra og dansgjörninga.
Stökkbreyting hlutanna er stað-
sett á tveimur hæðum. Á hæðinni
má sjá kunnuglega hluti, líkt og
sleif, kökukefli, spegil og borð setta
í nýtt samhengi í tengslum við tann-
stöngla, en í kjallaranum má finna
innsetningu sem samanstendur
m.a. af myndum sem búnar eru til
með ákveðinni blástursaðferð.
„Flestir veita tannstönglum
kannski ekki ýkja mikla athygli, en
þú getur rétt ímyndað þér hversu
erfitt er að framleiða þá. Ég hef
aldrei unnið með efni sem er eins
viðkvæmt, því þeir brotna um leið.
Mér finnst tannstönglar hins vegar
skemmtilega táknrænir fyrir lífið
sjálft, því líkt og lífið eru tann-
stönglar bæði hvassir og agressífir
en um leið ofsalega viðkvæmir,“
segir Joris í samtali við Morg-
unblaðið.
Sýningin stendur til 6. júlí nk. en
Gallerí Skugga er opið fimmtudaga
til sunnudaga og er aðgangur
ókeypis.
Morgunblaðið/Sverrir
Joris Rademaker hjá einu verka
sinna í Galleríi Skugga.
Tannstöngl-
ar eins og
lífið sjálft
LÍFSANDI nefnist síðari hluti mynd-
raðar Katrínar Elvarsdóttur á sýn-
ingu á Mokka sem opnar í dag, laug-
ardag. Fyrri hlutinn var sýndur í
Ljósmyndasafni Reykjavíkur í febr-
úar sl. og nefndist hann Ljós-Hraði.
Nú má sjá 12 ný verk og er viðfangs-
efnið mörk hins lifandi og líflausa.
„Óskýr og drungaleg form líkama
og líkamshluta birtast í aðstæðum
sem eru líkari draumi en raunveru-
leika, og gefa áhorfendum ástæðu til
að skoða myndefnið nánar,“ segir
m.a. í fréttatilkynningu.
Katrínhefur tekið þátt í fjölda sam-
sýninga og haldið 12 einkasýningar
og tekur þátt í sýningunni Nýir tímar
í íslenskri ljósmyndun sem opnuð
verður á Kjarvalsstöðum 20. júní.
Einnig má sjá verk Katrínar á sýn-
ingunni „Haunted“ í Gallery Korea á
Manhattan núna í júní. Sýningin á
Mokka stendur til 5. júlí.
Katrín
Elvarsdóttir
sýnir á Mokka
BÓKMENNTAVERÐLAUN
Halldórs Laxness, sem Vaka-
Helgafell stofnaði til í sam-
ráði við fjölskyldu skáldsins,
verða ekki veitt í ár. Dóm-
nefnd hefur komist að þeirri
niðurstöðu að ekkert þeirra
handrita er send voru til
keppni verðskuldi að hljóta
verðlaunin. Alls bárust um
tveir tugir handrita í keppn-
ina.
Formaður dómnefndar var
Pétur Már Ólafsson, bók-
menntafræðingur og útgáfu-
stjóri Vöku-Helgafells, en
með honum í nefndinni voru
Kolbrún Bergþórsdóttir bók-
menntagagnrýnandi og Sig-
urður G. Valgeirsson bók-
menntafræðingur.
Að sögn dómnefndar voru
nokkur handritanna mjög
álitleg en þó vantaði herslu-
muninn. Frestur til að skila
inn handritum næsta árs er til
1. maí árið 2004 og er sam-
keppnin öllum opin, eins og
verið hefur. Höfundar geta
vitjað handrita sinna hjá
Vöku-Helgafelli, Suðurlands-
braut 12, þriðju hæð, fram til
15. ágúst en eftir það verður
þeim eytt.
Ekkert
handrit
nógu gott
Laxnessverðlaunin
HAFSTEINN Michael Guðmunds-
son opnar sýningu á fjögurra mál-
verka röð sem hann kallar „Þjóðleg-
an þríleik“ í Gallerí Slunkaríki á
Ísafirði kl. 16 í dag, laugardag. Á
sýningunni verða einnig nokkrar
teikningar. Hafsteinn Michael út-
skrifaðist úr grafíkdeild Myndlista-
og handíðaskóla Íslands vorið 1999. Í
þríleiknum segist hann vera að leika
sér með frelsistákn lítillar þjóðar,
dverginn með skærbláu augun,
íhaldssemina og ýmis áhrif sem mót-
vægi þess.
„Ég nota lunda sem gegnumgang-
andi þema um allar myndirnar og
enda á portrettmynd af Ólafi og
Dorrit,“ segir Hafsteinn.
Sýningin er opin kl. 16-18 til 29.
júní.
Þjóðlegur
þríleikur
Berg og Anton Webern,“ segir Eydís
Franzdóttir. „Í verkinu notar Rauta-
vaara hugmyndir sem hann vann
með allt frá í kringum 1950 og gefur
kvartettinn því góða sýn á tónlist
hans á þessum tíma. Finnski harm-
onikkuleikarinn Tatu Kantomaa leik-
ur næst tvö verk fyrir harmonikku;
Kanteleeni eftir Kreeta Haapasalo í
útsetningu Veikko Ahvenainen og Ai
ai sorja sinisilmäpoika, tilbrigði um
LOKATÓNLEIKAR starfsársins í
15:15 tónleikasyrpunni á Nýja sviði
Borgarleikhússins verða í dag, laug-
ardag kl. 15:15. Tónleikarnir eru síð-
ari hluti tónleika þar sem hlustend-
um gefst kostur á að heyra tónlist frá
Finnlandi. Efnisskráin er blanda af
verkum fyrir einleiks-harmonikku
og byggjast öll á finnskum þjóðlög-
um og dönsum, ásamt tveimur verk-
um fyrir óbó og strengi. Flytjendur
eru: Tatu Kantomaa harmonikku-
leikari, Eydís Franzdóttir óbóleikari,
Bryndís Pálsdóttir fiðluleikari, Hildi-
gunnur Halldórsdóttir fiðluleikari,
Herdís Anna Jónsdóttir víóluleikari
og Bryndís Björgvinsdóttir sellóleik-
ari.
„Efnisskráin hefst á verkum eftir
Einojuhani Rautavaara sem er hvað
vinsælastur núlifandi tónskálda
Finna. Fyrst Pelimannit, frjálsum
fantasíum fyrir einleiks-harmonikku,
sem byggðar eru á dönsum eftir
finnska 18. aldar fiðlarann Samuel
Rinda-Nickola og Kvartett fyrir óbó
og strengi frá 1965, sem saminn er
undir sterkum áhrifum frá Alban
finnskt þjóðlag, einnig í útsetningu
Veikko Ahvenainen. Þar dunar dans-
inn og má reikna með miklu fjöri svo
kannski einhver vilji stíga á fjöl og
hafa dansskóna meðferðis. Lokaverk
tónleikanna verðu verkið Echoes
from a Play eftir Aulis Sallinen fyrir
óbó og strengjakvartett. Mjög litríkt
og fallegt verk frá árinu 1990 sem
frumflutt var af Kronos Kvartettin-
um og Thomas Gallant árið 1991.
Dansinn dunar í 15:15
tónleikasyrpunni
Morgunblaðið/Jim Smart
Þau flytja tónlistina á 15:15 tónleikunum í dag.
asti gamanhöfundur, allt frá því að
hún skrifaði Hvunndagshetjuna
(1979) hefur hún skemmt íslenskum
áhorfendum og lesendum með leiknu
eða lesnu efni fyrir fólk á öllum aldri.
Hún fjallaði um Elías bæði í sjón-
varpi og á bók og Baneitrað sam-
band á Njálsgötunni birtist bæði á
sviði og á prenti. Meðal hreinrækt-
aðra leikrita hennar er hið ofurraun-
sæja Góðar hægðir og einleikurinn
Herpingur sem var frumsýndur í
haust.
Auður hefur skrifað jöfnum hönd-
um fyrir útvarp, sjónvarp, blöð og
tímarit. Síðasta skáldsaga hennar,
Hvað er Drottinn að drolla?, kom út
á Netinu í október 2000 og fjallar um
reykvíska konu í tímaferðalagi aftur
til miðalda. Í leikskrá Patreksharms
er sagt að verkið sé hluti af ritröðinni
Sársaukalausri sagnfræði sem Auð-
ur hafi dundað sér við í mörg ár og
má leiða líkur að því að einleikurinn
sé efnisskyldur skáldsögunni. Það
verður forvitnilegt að sjá hvort Auð-
ur taki fleiri persónur Íslandssög-
unnar fyrir í framtíðinni.
Sterkasta hlið Auðar sem höfund-
ar eru lýsingar á persónum og þeim
spaugilegu aðstæðum sem þær hafi
komið sér í. Framvinda er ekki henn-
ar sterka hlið og verk hennar á sviði
líða fyrir skort á dramatískri
spennu. Hér er það sama upp á ten-
ingnum, Patrekur kvartar sáran yfir
hlutskipti sínu og margt í verkinu er
mjög skemmtilega skrifað og bráð-
fyndið – vandamálið felst hins vegar í
því að það verður engin breyting á
ástandi Patreks og persóna hans
þróast ekkert.
Jón Páll Eyjólfsson hefur leikið
bæði í Þjóðleikhúsinu og nú síðast í
Hafnarfjarðarleikhúsinu, auk þess
sem hann lék í Young Vic-leikhúsinu
í London að loknum námsárum sín-
um þar. Hann hefur fengist nóg við
leikstjórn til að vita hve mikilvæg
hreyfing og notkun á leikrýminu er
til að halda athygli áhorfenda. Hér
leikstýrir hann sjálfum sér, auk þess
sem hann hannar leikmynd og bún-
inga. Hann skilar ágætlega texta
Auðar, skapar skemmtilega og trú-
verðuga persónu sem áhorfendur fá
samúð með og hlæja bæði með og að.
Vandamálið er að leikstjórn hans
endurspeglar texta Auðar í því að
vera lýsing á aðstæðum – óbreyttu
ástandi. Eftir að Jón Páll kemur inn
og tekur nokkur létt dansspor á
sama stað heldur hann sig við þenn-
an punkt á leiksviðinu. Það er sama
þó að verkið sé stutt og laggott, hálf-
tími er of lengi að líða ef fylgst er
með leikara í sömu sporum, þrátt
fyrir snilldarleg gamanyrði Auðar og
auðsæja leikhæfileika Jóns Páls.
ÞAÐ vill stundum verða afkára-
legt þegar þekktir Íslendingar úr
sögunni eru dregnir upp á svið í leik-
aralíki. Þetta var lenska hér fyrr á
tímum og tókst misvel til. Auður
Haralds hefur ákveðið að fara í
kringum hlutina og í stað þess að
persóna Snorra Sturlusonar stígi
hér fram á sjónarsviðið er það rit-
fangaþræll hans sem segir áhorfend-
um undan og ofan af samskiptum
sínum við mikilmennið – og að sjálf-
sögðu með áherslu á spaugilegu hlið-
arnar eins og Auði einni er lagið.
Í kynningu er minnst á „sveigjan-
legan sannleikskærleik“, en Auður
byggir þetta verk sitt afar lauslega á
sögulegum staðreyndum. T.a.m.
verður að teljast ólíklegt að írskir
þrælar hafi verið í ánauð hér á þrett-
ándu öld. En sagnfræðilegar stað-
reyndir skipta hér engu máli heldur
hitt að Auði takist að skapa einhvern
sennilegan hjáveruleika á heims-
kringlu þeirri sem þrællinn byggir.
Auður er sennilega okkar þekkt-
Í sömu sporum
LEIKLIST
Bjartir dagar í
Hafnarfjarðarleikhúsinu
Höfundur: Auður Haralds. Leikstjóri, leik-
ari, sviðs-, dans- og búningahönnuður:
Jón Páll Eyjólfsson. Sunnudagur 8. júní.
PATREKSHARMUR
Sveinn Haraldsson
Fjarðarborg, Borgarfirði eystra
Samkór Svarfdæla flytur dagskrá
um Davíð Stefánsson kl. 20.30, og í
Miklagarði, Vopnafirði á morgun,
sunnudag, kl. 17. Tónlist skipar önd-
vegi í dagskránni en kórfélagar
bregða sér einnig í önnur og óvænt-
ari hlutverk. Stjórnandi er Petra
Björk Pálsdóttir og undirleikari
Helga Bryndís Magnúsdóttir.
Óðinshús á Eyrarbakka Díana
Hrafnsdóttir og Elva Hreiðarsdóttir
opna sýningu á grafíkverkum kl. 14.
Sýningin nefnist Hafsýnir og verður
opin föstudaga, laugardaga og
sunnudaga frá kl. 12–18 til 29. júní.
Í DAG
 Sjá einnig Staður og stund á mbl.is
♦ ♦ ♦