Morgunblaðið - 19.06.2003, Page 1

 


 

  
     
  !"
STARFSFÓLKI við sjávarútveg
hefur fækkað töluvert á síðustu 7
árum. Árið 1995 störfuðu 16.000
manns við fiskveiðar og fiskvinnslu
samkvæmt upplýsingum í Útvegi
fyrir árið 2002. Þá var hlutfall
vinnuafls sjávarútvegs af heildar-
vinnuafli 11,3%.
Þetta ár voru sjómenn 7.000 en
9.000 störf voru í fiskvinnslunni.
Tæp 5% vinnuaflsins voru við fisk-
veiðar en 6,4% við fiskvinnsluna.
Starfsfólki við sjávarútveg hefur
síðan fækkað jafnt og þétt og í fyrra
störfuðu samtals 11.700 manns við
útveginn. 5.300 voru á sjó og hafði
þá fækkað um 1.700 á sjö árum. Við
vinnsluna störfuðu 6.400, 2.600
færri en árið 1995. Hlutfall sjávar-
útvegsins af heildarvinnuafli var þá
komið niður í 7,5%, 3,4% voru við
veiðar og 4,1% við vinnsluna. Skýr-
ingin á þessari fækkun liggur að
miklu leyti í samdrætti í sjávarút-
vegi vegna minnkandi aflaheimilda
en einnig aukinnar sjálfvirkni í
vinnslunni.
Vinnustundir eru að meðatali
fleiri í hverri viku í sjávarútvegi en
að meðaltali í öllum atvinnugrein-
um. Meðaltal síðustu 5 ára í heildina
er um 43 stundir, en í sjávarútvegi
eru þær ríflega 50, en hefur þó
fækkað lítillega og voru 47,8 á við-
miðunartímabilinu í fyrra. Vinnu-
stundirnar eru flestar við sjó-
mennsku, ríflega 60 á viku en í
fiskvinnslu eru þær í kringum 47.
Fólk virðist starfa litlu skemur
að meðaltali í sjávarútvegi en í öðr-
um atvinnugreinum. Meðalaldur í
öllum atvinnugreinum er í kringum
átta ár, en heldur lægri í sjávar-
útvegi. Þannig var meðaltalið 2002
8 ár í öllum atvinnugreinum, en 7,8 í
sjávarútvegi. Þar af var meðal-
starfsaldur við veiðar 9,4 ár en að-
eins 6,4 í fiskvinnslu.
Færri vinna við sjávarútveginn
19. júní 2003
Fiskeldinu í Mjóafirði vex fiskur
um hrygg. Framsal aflaheimilda í
Noregi og staðsetning fiskiskipanna
Landiðogmiðin
Sérblað um sjávarútveg
úrverinu
RÁÐGJAFARNEFND Alþjóða hafrann-
sóknaráðsins hefur lagt til mun meiri veiði á
þorski í Barentshafi á næsta ári, en hún lagði
til fyrir þetta ár. Ráðlegging nefndarinnar er
að veiðin fari ekki yfir 398.000 tonn, en það er
nánast sami afli og Rússar og Norðmenn
ákváðu að veiða á árinu. Þá leggur nefndin til
aukningu á veiði ufsa og ýsu en vill að þorsk-
veiðar á grunnslóð meðfram strönd Noregs
frá Stað til Finnmerkur verði bannaðar.
Of mikið veiðiálag
Ráðgjafarnefndin metur stofninn utan líf-
fræðilegrar hættu og að hrygningarstofninn
sé það sömuleiðis. Samt telur nefndin að
veiðiálag sé of mikið. Veiðarnar hafi á árunum
1997 til 2000 tekið of hátt hlutfall úr stofn-
inum. Þá kemur fram að árgangurinn frá
árinu 2001 sé slakur og árgangurinn 2002 sé í
meðallagi. Stærstur hluti hrygningarstofns-
ins er fiskur sem er að hrygna í fyrsta sinn.
Norsk-rússneska fiskveiðinefndin hefur
komið sér saman um nýtingarreglu fyrir
þorsk og ýsu í Barentshafi. Samkvæmt henni
verður leyfilegur hámarksafli 435.000 til
486.000 tonn. Þar liggur ekki fyrir hvort regl-
an mun til langs tíma samsvara varúðarregl-
unni. Ráðgjafarnefndin leggur til minni kvóta
í varúðarskyni. Því leggur nefndin til að afl-
inn verði ekki meiri en 398.000 tonn en á síð-
asta ári lagði hún til að aflinn færi ekki yfir
305.000 tonn Nefndin metur stöðuna svo að
við veiðar á 398.000 tonnum muni hrygning-
arstofninn vaxa í 858.000 tonn, við 435.000
tonna veiði verði hann 830.000 tonn og verði
veidd 486.000 tonn, verði hrygningarstofninn
788.000 tonn.
Ráðgjafarnefndin telur stöðu ufsa í Bar-
entshafi góða og leggur til að leyfilegur afli
verði 186.000 tonn á næsta ári. Svipaða sögu
er að segja af ýsunni í Barentshafi, en þar tel-
ur nefndin ráðlegt að veiða ekki meira en
120.000 tonn en allri síðustu árgangar eru
taldir sterkir.
Nefndin telur stöðu þorsks á grunnslóð við
Noreg afar slæma. Allir síðustu árgangar séu
slakir og nýliðun hafi verið lítil. Tvöföldun á
veiðum árið 2002 hafi leitt til þess að hrygn-
ingarstofninn sé í sögulegu lágmarki og því
verði að stöðva veiðar til að byggja stofninn
upp að nýju.
623.000 tonna kvóti?
Samkvæmt mælingum ráðgjafarnefndarinn-
ar er hrygningarstofn þorsks í Barentshafi
með allra stærsta móti. Nýtingarregla Rússa
og Norðmanna leyfir þeim að veiða allt að
486.000 tonn, sem yrði aukning um 90.000
tonn frá þessu ári. Nú heimilar nýtingarregl-
an þessum þjóðum að veiða 395.000 tonn,
90.000 tonnum meira en ráðgjafarnefndin
lagði til.
Í norsku sjávarútvegsblöðunum Fiskaren
og Fiskeribladet er mikið fjallað um þessa
góðu stöðu þriggja helztu nytjastofna í Bar-
entshafi. Þar kemur skýrt fram að líkur séu á
því að leyfilegur afli verði langt umfram ráð-
leggingar annað árið í röð. Rússneskir út-
gerðarmenn hafa krafizt þess að kvóti þessa
árs verði þegar aukinn í ljósi hinnar sterku
stöðu stofnsins. Rússneski fiskifræðingurinn
Vladimir Borisov segir í samtali við Fisk-
eribladet að líklega hafi fiskveiðidánarstuðull
síðustu ára verið mun hærri en áður var talið
eða allt að 0,7. Verði hann leyfður svo hár á
næsta ári þýði það 623.000 tonna þorskkvóta.
Meiri þorskur í Barentshafi
Staða þorsks, ýsu og ufsa góð og er lögð til
aukin veiði í öllum tegundunum á næsta ári
Morgunblaðið/RAX
Þorskstofninn í Barentshafi er á góðri upp-
leið, þrátt fyrir verulega veiði umfram ráð-
leggingar Alþjóða hafrannsóknaráðsins.
INNFLUTNINGUR á rækju til
vinnslu hefur aukizt mjög mikið und-
anfarin ár. Á síðasta ári voru flutt
inn 35.800 tonn af rækju til vinnslu,
en það er nærri 6.000 tonna aukning
frá árinu áður. Árið 1997 voru aðeins
flutt inn um 1.500 tonn. Verðmæti
þessa innflutnings nam ríflega 4
milljörðum króna á síðasta ári.
Meira af botnfiski
Alls voru flutt inn 161.000 tonn af
fiski til vinnslu að verðmæti 5,9 millj-
arðar króna. Megnið af því var upp-
sjávarfiskur, 117.000 tonn að verð-
mæti tæplega 940 milljónir króna.
Uppistaðan í þessum fiskafla er
loðna, um 109.000 tonn. Af botnfiski
voru flutt inn tæplega 8.000 tonn að
verðmæti 880 milljónir króna. Þetta
er meira en tvöfalt meira af botnfiski
en flutt var inn árið 2001, en þá var
magnið 2.800 tonn. Það var hins veg-
ar mun meira árið 1997, en þá flutt-
um við inn 18.600 tonn af fiski til
vinnslu, nær eingöngu þorsk.
Mest í bræðslu
Á síðasta ári fóru 119.000 tonn til
vinnslu innan lands, en ríflega 41.000
tonn voru fryst úti á sjó og endur-
unnin til útflutnings hér á landi,
mest megnis rækja og þorskur.
Megnið af afla erlendra skipa hér á
landi í fyrra fór í mjöl og lýsi, enda
mest uppsjávarfiskur. Þannig fóru
116.000 tonn í bræðslu, en 43.400
tonn voru fryst, tæplega 700 tonn
fóru í salt og 10 tonn fóru til neyzlu
innan lands.
Mikil aukning í inn-
flutningi á rækju
35.800 tonn flutt inn í fyrra, 6.000 tonnum meira en 2001
# # 









    

 



 
 

     
     
FISKISTOFA svipti 16 báta
veiðileyfi í maímánuði. Bátarnir
voru ýmist sviptir leyfinu vegna
afla umfram heimildir eða vegna
vanskila á afladagbókum. Bátarnir
sem fiskuðu umfram heimildir fá
leyfið aftur þegar aflamarksstaða
þeirra hefur verið lagfærð, en
svipting vegna vanskila á afla-
dagbókum stendur í tvær vikur.
Eftirtaldir bátar voru sviptir
leyfinu vegna afla umfram heim-
ildir: Sædís ÍS, Gullfaxi GK, Fönix
VE, Anton GK, Höfrungur BA,
Garpur HU og Beta VE.
Eftirtaldir voru sviptir veiðileyfi
vegna vanskila á afladagbók: Máni
GK, gná NS, Brynjar BA, Gullfari
HF, Guðrún GK, Mummi GK, Birta
Dís ÍS, Jórunn ÍS og Marvin NS.
16 sviptir
veiðileyfi
FRANZ Fischler, sem
fer með sjávarútvegsmál
innan Evrópusambands-
ins hefur enn á ný sent
frá sér viðvörun vegna
slæmrar stöðu fiski-
stofna innan lögsögu EB.
Viðvörunin er til fiskveiðinefndar Evrópuþingsins og kemur í kjölfar ráð-
legginga Alþjóðahafrannsóknaráðsins og ábendinga um afar slæma stöðu.
Hann telur stöðuna, einkum í Norðursjó, jafnvel enn verri en áður var
talið. Sérstaklega eigi það við þorskinn í Norðursjó og aðliggjandi haf-
svæðum. Hann segir að komið geti til þess að grípa þurfi til afar harka-
legra aðgerða til að vernda stofninn. Alþjóðahafrannsóknaráðið telur
nauðsynlegt að grípa til tafarlausra aðgerða til uppbyggingar stofnsins áð-
ur en staðan verði svo slæm að ekkert verði eftir til að byggja upp.
Svíar hafa hótað algjöru þorskveiðibanni í Eystrasalti, en Fischler er á
móti slíkum einhliða aðgerðum. Þær fari á svig við lög EB og mismuni
sænskum fyrirtækjum. Hann telur einnig að bann Svía muni ekki skila ár-
angri, þar sem það fjalli ekki um aðra stofna sem við söguna koma. Hins
vegar geti það verið skynsamlegt að loka stórum svæðum í Eystrasalti fyr-
ir veiðum og mikilvægast sé að vernda ungviðið.
Morgunblaðið/Alfons Finnsson
Slæm staða fiskistofna
VEL hefur gengið að byggja upp
fiskstofna við Bandaríkin. Sam-
kvæmt skýrslu um stöðu fiskstofna
þar hefur tekizt að byggja upp
einn stofn til viðbótar, fjórar teg-
undir hafa verið teknar af lista yf-
ir ofveiddar tegundir og 70 fisk-
stofnar af 86 sem sem taldir hafa
verið ofveiddir halda áfram að
braggast undir eftirliti og áætlun
yfirvalda.
Byggja upp
fiskstofna