Morgunblaðið - 23.06.2003, Blaðsíða 13

ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 23. JÚNÍ 2003 13
bílar
ALLTAF Á MIÐVIKUDÖGUM
SMÁAUGLÝSING
AÐEINS 995 KR.*
Áskrifendum Morgunblaðsins
býðst smáauglýsing fyrir aðeins 995 kr.*
Pantanafrestur er til kl. 12 á þriðjudögum.
* 4 línur og mynd.
HAFÐU SAMBAND!
Auglýsingadeild Morgunblaðsins sími 569 1111 eða augl@mbl.is
Á FIMMTUDAGINN
ÞÚSUNDIR Írana hafa flykkst út
á götur síðustu daga til að mót-
mæla klerkaveldinu sem stjórnar
landinu. Mótmælin hófust í höf-
uðborginni Teheran að kvöldi dags
10. júní en hafa breiðst út til fleiri
borga og bæja víðs vegar um land-
ið. Ungir og reiðir borgarar
spiluðu popptónlist í bílgræjunum
sínum og dönsuðu á götunum þar
sem umferð hafði verið stöðvuð.
Unga fólkið, um 70% þjóðarinn-
ar eru undir þrítugu, er orðið afar
þreytt á að búa við hin ströngu,
íslömsku lög sem gilt hafa í land-
inu frá því klerkastjórnin velti
keisaranum úr sessi í íslömsku
byltingunni árið 1979. Það hefur
fengið nóg af því að láta segja sér
hverju má klæðast, hvað má lesa
og hvernig má og má ekki hegða
sér. „Háskólanemarnir gera ýmsar
kröfur, láta sér annt um mannrétt-
indi og pólitískt frelsi. Meirihluti
unga fólksins myndi þó vera full-
sátt bara ef það fengi meira per-
sónulegt frelsi,“ segir Abdollah
Momeini, meðlimur í einum af
stúdentasamtökum landsins.
Íbúar landsins gerðu sér vonir
um meira frjálsræði þegar um-
bótasinninn Mohammad Khatami
var kjörinn forseti 1997 en hafa
orðið fyrir miklum vonbrigðum því
breytingar hafa gerst of hægt að
þeirra mati. Mótmælin síðustu
daga sýna að þolinmæðin er á
þrotum. Þó er talið að þau séu
ekki ógn við klerkana þar sem
andstöðuna skortir foringja eða
stjórn sem gæti skipulagt bylt-
ingu. Stjórnvöld hafa brugðist við
af hörku og hundruð manna hafa
verið handtekin og margir særst í
átökunum, nokkrir alvarlega. Íbú-
arnir eru þreyttir á því hvernig
stjórnvöld gera öll samskipti milli
karla og kvenna erfið með tilskip-
unum. Meðal þess sem hefur
kynnt undir gremju voru nýlegar
áætlanir um að flytja heimavist
kvenna í háskólanum í Teheran frá
heimavist karlanna á sérstakt, af-
girt svæði skólalóðarinnar. Nú
þegar eru kynin víða aðskilin, t.d. í
strætisvögnum.
Þá olli herferð strangtrúaðra
fyrir því að reglum um klæðaburð
kvenna væri framfylgt mikilli
óánægju en konum í Íran er gert
að hylja sig frá hvirfli til ilja. Síð-
ustu þrjú árin hefur reyndar
slaknað svo á reglunum að stuttir
kyrtlar og víðar síðbuxur hafa tek-
ið við af svörtu, síðu kyrtlunum og
andlitsblæjunum. Þannig voru
tískuvörubúðir fullar af litríkum
vorfatnaði úr fallegum efnum þar
til sveitir strangtrúaðra, íslamskra
harðlínumanna réðust inn í búð-
irnar í maí og rifu fötin í tætlur.
Sást í náttfötum
Faruda, sem er tvítugur nemi í
stærðfræði við Isfahan-háskólann,
lenti í klóm siðgæðisnefndar skól-
ans í maímánuði fyrir að tala of
mikið við karlmenn og klæða sig
„ósæmilega“. Hún lýsir því hvern-
ig hún fékk yfir sig þriggja tíma
skammaræðu auk þess sem henni
voru afhent 13 vers úr Kóraninum
til að lesa en þau fjölluðu um
hvernig konur ættu að klæða sig.
„Ég hlustaði bara. Það þýðir ekk-
ert að ætla að svara fyrir sig af því
að þetta er Kóraninn.“
Karlar eru líka teknir fyrir.
Þannig var námsmaður barinn og
kallaður trúvillingur af liðsmönn-
um Baseej-hersveitar íslamskra
harðlínumanna sem styður ríkis-
stjórninna. Hann hafði gerst sekur
um að rölta niður ganginn á
heimavist háskólans á náttfötun-
um.
Khatami og stjórn hans hafa
reynt að auka persónulegt frelsi
fólks með þeim árangri að trúar-
lögreglan er hætt að smala saman
ógiftum pörum sem sést hafa sam-
an eða ráðast inn á skemmtanir og
brúðkaup til að fylgja eftir banni
við vestrænni tónlist og notkun á
áfengi. En þótt frelsið hafi aukist
lítillega þykir það ekki nóg. Fólk
vill losna undan þeirri kvöð að eiga
sífellt á hættu að vera áreitt, tekið
höndum eða sektað fyrir brot eins
og að vera með naglalakk eða hafa
snældu með vestrænni tónlist í
bílnum.
Heimildir: New York Times og
LATWP.
Þolinmæðin
gagnvart klerk-
unum á þrotum
AP
Íranskir námsmenn gefa sigurmerki í mótmælum í Teheran. Klerkastjórn-
in hefur brugðist hart við og fangelsað mótmælendur auk þess sem margir
þeirra hafa slasast. Þeir hafa hrópað slagorð þar sem trúarleiðtoganum
Khamenei er óskað dauða en slíkt orðbragð varðar fangelsun í Íran.
NÝJASTA bókin um Harry
Potter og sú fimmta í röð-
inni, Harry Potter and the
Order of the Phoenix, sló
sölumet í bókabúðum í Bret-
landi í gær. Á einum sólar-
hring seldust 317.400 eintök
í Tesco-verslanakeðjunni eða
um 220 eintök á mínútu. Til
samanburðar má nefna að
síðasta bók, sem gefin var út
fyrir þremur árum, seldist í
42.000 eintökum fyrstu vik-
una eftir útgáfu hennar.
„Bókin hefur slegið öll
sölumet og verður án nokk-
urs vafa söluhæsta bók sem
við höfum boðið við-
skiptavinum okkar,“ sagði
innkaupastjóri bóka hjá
Tesco, Caroline Ridding, í
gær.
Að sögn talsmanna stór-
markaðakeðjunnar Asda,
sem opnaði allar verslanir
sínar á miðnætti aðfaranótt
laugardags er bókin kom út,
seldust þar 30.000 eintök á
fyrsta klukkutímanum og í
yfirlýsingu sem bókaversl-
anakeðjan VH sendi frá sér í
gær sagði að nýjasta bókin
um Harry Potter seldist
hraðar en nokkur önnur
bók.
Fyrstu fjórar bækur J.K.
Rowlings, höfundar Harry
Potter-seríunnar, hafa selst í
192 milljónum eintaka um
allan heim. Þær hafa verið
þýddar á 55 tungumál og
gefnar út í 200 löndum.
Harry
Potter
slær öll
sölumet
London. AP.