Morgunblaðið - 26.06.2003, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 170. TBL. 91. ÁRG. FIMMTUDAGUR 26. JÚNÍ 2003 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
Fanfare Ciocarlia leikur síg-
aunatónlist á NASA Fólk 47
Blekkingum
beitt?
Hart sótt að Alastair Campbell,
ráðgjafa Blairs Erlent 16
Í NOREGI hefur verið varað við því að börn
noti einungis tveggja punkta bílbelti, þegar
þau eru farþegar í bíl en talið er að nokkur
dauðsföll barna megi rekja til notkunar
þeirra, að því er fram kemur í Aftenposten.
Tveggja punkta bílbelti eru oftast í miðju
aftursæti bíla, þau eru einungis fest niðri,
yfir magann en ekki skáhallt frá öxl að mitti
eins og þriggja punkta bílbelti. Fyrir
nokkru lést sex ára gamalt stúlkubarn á
Ullevål-sjúkrahúsinu í Noregi vegna inn-
vortis áverka eftir bílslys. Barnið hafði verið
með tveggja punkta bílbelti þegar bifreiðin
sem hún var farþegi í lenti í hörðum
árekstri. Læknarnir telja að hún hefði lifað
slysið af hefði hún verið í þriggja punkta
belti. Beltin sem einungis eru fest hvort sín-
um megin við mjaðmirnar renna upp á mag-
ann á barninu. Þegar bíllinn snarstansar
myndast gífurlegur þrýstingur á maga-
svæðið sem getur valdið miklum áverkum,
hryggbroti, alvarlegum skaða á þörmum og
innvortis blæðingum.
Læknarnir og slysavarnasamtök vara við
því að börn séu látin sitja í miðjunni í aftur-
sætum og hvetja fullorðna til að taka það
sæti frekar enda séu tveggja punkta belti
ekki nándar nærri jafn hættuleg fyrir þá.
„Hjá fullorðnum þrýstir beltið á mjaðmirn-
ar og skaðinn verður ekki jafn mikill og hjá
börnunum,“ segir Johan Pillgrim-Larsen,
yfirlæknir á Ullevål-sjúkrahúsinu.
Tveggja punkta belti varasöm
Ingólfur segir að bankinn hafi góðar
og gildar ástæður fyrir hærri stýri-
vöxtum en tíðkist annars staðar. „Já,
miðað við útlit efnahagsmála og sér-
stæðar aðstæður hér á landi. Hér
hefjast stórar framkvæmdir á árinu
og því er ljóst að þörf er á tiltölulega
aðhaldssamri peningastefnu,“ segir
hann. Að sögn Ingólfs virka stýri-
vextir Seðlabankans nú ef eitthvað
er fremur hvetjandi en letjandi á eft-
irspurn. Bankinn sé því frekar að
lyfta efnahagslífinu upp. „Því eru
meiri líkur á að bankinn hækki stýri-
vexti en lækki þá, næst þegar vaxta-
stiginu verður breytt. Reyndar hef-
ur bankinn boðað það sjálfur og
staðhæft að næsta hreyfing á vöxt-
um verði upp á við,“ segir hann og á
von á hækkuninni fyrir árslok.
Ólíkar aðstæður
Vaxtalækkanir erlendis, segir
Ingólfur, kynda undir hagkerfi við-
skiptalanda okkar. Sú aukna þensla
ætti að efla útflutning okkar, ef eitt-
hvað: „Lækkanirnar ættu líka að
koma sér vel fyrir skulduga þjóð á
borð við okkur.“ Ingólfur segir að
Seðlabanki Íslands búi við allt aðrar
aðstæður en seðlabankar Bandaríkj-
anna og Evrópu. „Og annarra landa.
Norski seðlabankinn var að lækka
stýrivexti um hálft prósentustig, nið-
ur í fjögur prósent. Við erum eyland
í þessum efnum í augnablikinu, enda
hefur þessi stóra framkvæmd á
Austurlandi afar sérstök áhrif,
vegna þess hve hagkerfið er smátt.“
Eiríkur Guðnason seðlabanka-
stjóri segir að lækkunin vestan hafs
komi ekki á óvart. „Við þessu var bú-
ist, ekki síst vegna þess að Banda-
ríkjamenn hafa í langan tíma búið
við lága verðbólgu; sérstaklega hef-
ur verið áberandi hve hagvöxtur þar
í landi hefur verið dræmur og hægt
hefur gengið að fá hjólin til að snúast
á ný. Hið sama á við um mörg Evr-
ópulöndin, en annað er uppi á ten-
ingnum hér á landi,“ segir Eiríkur.
„Seðlabankinn hefur svonefnt
verðbólgumarkmið við stjórn pen-
ingamála og áætlar verðbólgu til
tveggja ára. Síðustu áætlun birtum
við í maímánuði og hún gaf okkur
ekki tilefni til að breyta stýrivöxtum.
Nú er að hefjast vinna við rækilega
áætlunargerð á ný og eftir rúman
mánuð, 31. júlí, birtum við
verðbólguáætlun og gefum út Pen-
ingamál,“ segir Eiríkur Guðnason.
Líkur á að
vaxtamunur
aukist enn
STÝRIVEXTIR á Íslandi eru nú hærri en víðast hvar í heiminum,
eða 5,3%. Seðlabanki Bandaríkjanna lækkaði vexti úr 1,25% í 1% í
gær. Stýrivextir á evrusvæðinu eru 2% og í Japan eru þeir nærri
núlli. Þessi munur gæti aukist enn þar sem Seðlabanki Íslands hefur
boðað að næsta breyting á vöxtum verði upp á við, eins og Ingólfur
Bender, hagfræðingur hjá greiningardeild Íslandsbanka, bendir á.






 


 


 


Stýrivextir hærri á Íslandi en víðast hvar

Stýrivextir/B1
Leikið á
leifturhraða
Þýski ljósmyndarinn Thorsten
Henn myndar Ísland Listir 23
Litir
landsins
EKKI er óhugsandi að alþjóðlegir hryðjuverka-
hópar beini sjónum að Íslandi eða einhverri ann-
arri Norðurlandaþjóð í leit að góðu skotmarki,
enda gætu þeir álitið að þar væri að finna veikan
blett á vörnum Vesturlanda. Þetta er mat Aly-
son Bailes, framkvæmdastjóra sænsku friðar-
rannsóknarstofnunarinnar (SIPRI), sem flutti
fyrirlestur í Reykjavík í gær.
Bailes sagði í samtali að eftir lok kalda stríðs-
ins stafaði ekki lengur ógn af Rússum. Íslend-
ingar væru lánsamir að því leyti að ekki steðjaði
mikil hætta að landinu hvað snerti hefðbundna
hernaðarógn. Hvað varðaði hina nýju tegund
ógnar, alþjóðleg hryðjuverk og gereyðingar-
vopn, þá virtist hún ekki heldur geigvænleg hér.
Ísland gæti þó verið álitinn veikur blettur og því
fylgdi áhætta. Hryðjuverkamenn kynnu að vilja
gera áhlaup á óvæntan stað. Því væri ekki gáfu-
legt fyrir þjóð að glata öllum sínum vörnum.
Gætu álitið Ís-
land veikan blett

Aðild að/16
HERDÍS L. Storgaard,
framkvæmdastjóri Ár-
vekni, tekur undir tilmæli
Norðmanna en bendir þó
á að í flesta bíla sé hægt
að kaupa þriggja punkta
belti í miðjusætið enda
séu tveggja punkta beltin
aldrei góður kostur, ekki
heldur fyrir fullorðna.
Að hennar sögn eiga börn undir sex ára
aldri, eða 36 kg að þyngd, samkvæmt lögum
að nota sérstakan öryggisbúnað sem ætl-
aður er fyrir þriggja punkta belti og leggur
áherslu á að börn geti líka slasast illa ef þau
eru einungis fest í þriggja punkta belti.
Börn noti sérstakan
öryggisbúnað
Talið að rekja megi dauðsföll norskra
barna til notkunar tveggja punkta bílbelta
BANDARÍSKA leyniþjónustan hefur undir höndum
skjöl og hluti til að smíða skilvindu til úranauðgunar
fyrir kjarnavopn og er talið að þessi gögn hafi átt að
nota til að skipuleggja kjarnavopnaáætlun í Írak að því
er fram kom á sjónvarpsstöðinni CNN í gærkvöldi.
Hlutirnir höfðu verið grafnir undir rósarunna í bak-
garði írasks vísindamanns í Bagdad fyrir 12 árum.
Bandarískir embættismenn lögðu áherslu á það í gær-
kvöldi að þetta væri ekki sönnun þess að Írakar ættu
kjarnavopn heldur einungis þess að þeir hafi hylmt yfir
áætlanir um að endurskipuleggja kjarnavopnaáætlun
landsins.
Engar varúðarráðstafanir
Engar sérstakar varúðarráðstafanir voru viðhafðar
við breska sendiráðið í Bagdad í gær þrátt fyrir að reið-
ir íbúar bæjarins Majar al-Kabir hafi skotið sex breska
herlögreglumenn til bana og sært átta á þriðjudag./12
Gögn fyrir kjarnavopn undir rósarunna í Bagdad
Írösk börn rabba við breskan fallhlífarhermann við breska sendiráðið í Bagdad í gær.
Reuters
TVEIR Palestínumenn féllu og 15
manns slösuðust í loftárás ísraelska
hersins á bifreið á Gaza-ströndinni í
gær. Að sögn talsmanns Ísraelshers
var markmið árásarinnar að koma í
veg fyrir að farþegar bifreiðarinnar,
hópur liðsmanna Ezzedin al-Qassam-
herdeildanna, vopnaðs arms Hamas-
samtakanna, vörpuðu sprengjum og
skytu heimatilbúnum eldflaugum á
ísraelskt yfirráðasvæði. Árásin dró úr
væntingum um að vopnahlé sem pal-
estínsk harðlínusamtök féllust á í gær
yrði að veruleika.
Að því er hermt er eftir palestínsk-
um sjúkraflutningamönnum skaut
ísraelski herinn tveimur flugskeytum
að bifreiðinni með þeim afleiðingum
að 17 ára palestínsk stúlka og 33 ára
karlmaður féllu.
Ezzedin al-Qassam-herdeildirnar
kváðust myndu svara árásunum.
„Þegar ráðist er gegn okkar fólki og
okkar trúarsamfélagi getum við ekki
setið með krosslagða arma. Því mun-
um við, með Guðs hjálp, svara glæp-
um landtökumanna,“ sagði í tilkynn-
ingu frá herdeildunum.
Hamas og Hið íslamska Jíhad vör-
uðu enn fremur við því að árás Ísr-
aelsmanna stofnaði fyrrnefndu
vopnahléi í hættu. Auk þess sökuðu
Hamas-samtökin Ísraelsmenn um að
reyna viljandi að eyðileggja tilraunir
Palestínumanna til að koma á vopna-
hléi.
Vopnahlé í hættu
Gazaborg. AFP.