Morgunblaðið - 26.06.2003, Blaðsíða 31

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 26. JÚNÍ 2003 31
hafði óbrigðult minni og góða frá-
sagnargáfu og hafði aflað sér mikillar
þekkingar, þrátt fyrir það að vera
ekki lagskólagenginn. Konu sinni og
börnum var hann styrk stoð og ást-
ríkur maki og faðir. Það fékk hann
endurgoldið með ást þeirra og um-
hyggju og ekki síst í baráttunni við
sjúkdóminn, er leið að lokum. Um-
hyggja þeirra gerði honum kleift að
lifa síðustu stundirnar á heimilinu,
sem var honum svo kært.
Ég votta systur minni, börnum
þeirra, aldraðri móður hans og syst-
kinum mína innilegustu samúð og bið
Guð að styrkja þau.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka,
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna,
Guð þerri tregatárin stríð.
(Valdimar Briem.)
Unnur.
Aðfaranótt mánudagsins 16. júní
lést vinur minn og fyrrum samstarfs-
maður Rögnvald Kjartansson. Bana-
mein hans var krabbamein.
Með örfáum orðum langar mig að
minnast þessa vinar míns og vinnu-
félaga til margra ára.
Rögnvald var myndarlegur maður
– röskur meðalmaður á hæð – nokk-
uð þrekinn og karlmenni að burðum,
sérstaklega hlýr og ávarpsgóður
enda hjartahreint ljúfmenni. Líktist í
útliti móðurskyldfólki sínu úr
Þykkvabænum. Bindindismaður á
vín. Enginn sundurgerðarmaður í
klæðaburði hversdags en klæddist
vel á hátíðisdögum. Rögnvald las sér
til fróðleiks og skemmtunar jafnt
tæknilegar upplýsingar sem þjóðleg-
an fróðleik. Hann hafði gott tóneyra
og kunni að lesa nótur og spilaði á pí-
anó og orgel og seinni árin á hljóm-
borð. Rögnvald hafði gott skopskyn.
Hann gerði alla tíð litlar kröfur fyrir
sjálfan sig en vildi allt gera fyrir fjöl-
skyldu sína og vini.
Rögnvald bjó yfir mikilli þekkingu
á flestum bílum og rafkerfi þeirra og
var kunnur fyrir að koma flestum
vélum í gang – líka þeim sem aðrir
gengu frá. Kjartan heitinn faðir hans
sagði mér eitt sinn, að sumarið sem
Rögnvald var fermdur hefði hann
gert upp einn og hjálparlaust gamla
International 10/20 hjóladráttarvél
sem flestir Skeiðamenn töldu ónýta.
Eftir viðgerðina var hægt nota drátt-
arvélina enn um sinn.
Við Rögnvald vorum vel kunnugir.
Kynni okkar hófust haustið 1970 hjá
Jarðborunum ríkisins. En þar hafði
Rögnvald unnið frá 1954 og alltaf við
jarðboranir á höggbor. Rögnvald var
mjög trúr fyrirtækinu og náði að
vinna við jarðboranir til 1994 – alls 40
ár.
Flestir Íslendingar halda, að að-
eins jarðýtur og jeppar hafi komið
hingað til lands með bandaríska
hernum, en svo er ekki. Með banda-
ríska hernum komu a.m.k. þrír högg-
borar (cable tools), sem henta vel til
þess að bora með eftir köldu vatni.
Höggbor notar stamma og meitil til
þess að bora. Næg verkefni biðu um
allt land.
Jarðboranir ríkisins eignuðust tvo
af áður nefndum höggborum, Högg-
bor 1 og 2, og tóku strax í notkun vor-
ið 1945. Þrír föðurbræður Rögnvalds,
þeir Sigurmundur (1910–1995),
Guðni (1915–2000) og Guðmundur
(1906–1974) Jónssynir frá Brjáns-
stöðum á Skeiðum, voru meðal fyrstu
Íslendinganna sem unnu á höggbor.
Höggbor 1 er nú með öllum búnaði á
Þjóðminjasafninu.
Jarðboranir ríkisins keyptu árið
1953 Höggbor 3 nýjan frá Bandaríkj-
unum, síðan Höggbor 5 notaðan frá
Bretlandi sumarið 1971 og loks,
haustið 1974, þann langstærsta,
Höggbor 6 notaðan frá Bandaríkjun-
um.
Rögnvald var bormaður og/eða
borstjóri á öllum áðurnefndum högg-
borum en samt lengst borstjóri á
Höggbor 5 og loks á Höggbor 6. Af
leikmanni að vera var hann mjög vel
að sér í náttúrufræði, og þar með tal-
ið jarðfræði, en það er nauðsynlegt til
þess að vera góður bormaður.
Hann var ekki aðeins annálaður
góður borari á höggbor heldur var
hann einnig bæði laginn og heppinn
að fiska upp úr holum þegar meitill
og stammi höfðu brotnað sundur og
orðið eftir í holunni. Hola með járni á
botninum er nefnilega ónýt hola.
Öll bortól og fiskitæki á höggbor-
um eru upprunnin frá Bandaríkjun-
um. Rögnvald á þó heiðurinn af að
hafa hugsað út og hannað eitt sér-
tækt verkfæri, sem lengi hefur verið
notað hér á landi, en það er holustýr-
ingin svonefnda, sem kemur í veg
fyrir slátt borlengjunnar til og frá í
holunni, þegar borað er með mjóum
stamma og sverum meitli.
Hann var árum saman að bora í
Heiðmörk fyrir austan Reykjavík,
mest í nágrenni Gvendarbrunna en
einnig við Jaðar og á Myllulækjar-
svæðinu, fyrir Vatnsveitu Reykjavík-
ur. Rögnvald boraði þar flestallar
kaldavatnsholur Reykvíkinga.
Þeir Rögnvald og Þóroddur Th.
Sigurðsson (1922–1996), lengi vatns-
veitustjóri í Reykjavík, áttu gott
samstarf og kunnu vel að meta hvor
annan.
Einnig boraði Rögnvald með
Höggbor 6, svo dæmi séu tekin, í
Svartsengi hjá Grindavík og í Eld-
vörpum í landi Húsatótta fyrir Hita-
veitu Suðurnesja. Ævilöng vinátta
tókst með Rögnvaldi og Alberti Al-
bertssyni, yfirverkfræðingi hjá Hita-
veitu Suðurnesja.
Eftir að Rögnvald komst á eftir-
laun hafði hann loks tíma til að
ferðast mikið innanlands með fjöl-
skyldu sinni, en hann þekkti vel til
staðhátta um allt land. Rögnvald
sagði mér eitt sinn, eftir að hann var
kominn á eftirlaun, að hann væri
hissa á því, hvað hann hefði mikið að
gera eftir að hann hætti að vinna. Öll
áform um meiri ferðalög og lestur
góðra bóka urðu að víkja haustið
2002 þegar fór að bera á áðurnefndu
meini sem varð fljótt ráðandi.
Ég kveð Rögnvald vin minn með
þakklæti fyrir langa og góða samleið
um leið og ég og fjölskylda mín vott-
um ekkju hans og öllum öðrum að-
standendum innilega samúð okkar.
Þorgils Jónasson.
Góður drengur hefur kvatt og lagt
upp í ferðina einu og vísu sem bíður
okkar allra að hérvistardögunum
loknum.
Rögnvald Kjartansson var sér-
staklega vel látinn maður, bæði í
starfi og utan, einstaklega traustur
og hjálpsamur og tryggur vinur vina
sinna.
Þótt starf Rögnvalds tengdist nær
eingöngu steini og stáli var hann í
eðli sínu einstakt náttúrubarn, hann
kunni góð skil á grösum náttúrunnar,
fuglum og steinum og hafði yndi af
því að skoða þessa hluti og spekúlera
í þeim. Við áttum einu sinni saman
skemmtilegt ferðalag suður Sprengi-
sand með höggborinn hans og það
kom mér á óvart að meira en tuttugu
árum seinna mundi hann eftir hverju
atviki og nánast hverjum steini og
þúfu á leiðinni og ræddi um það eins
og við hefðum farið þetta deginum
áður, svona var eftirtektin og minnið.
Leiðir okkar Rögnvalds lágu sam-
an í gegnum vinnuna til fjölda ára við
öflun vatns og gufu úr iðrum jarðar
en báðir vorum við starfsmenn Jarð-
borana nánast alla okkar starfsævi.
Rögnvald hóf sem ungur maður
1954 að vinna við jarðborun á svo-
nefndum höggbor með föðurbróður
sínum, Sigurmundi Jónssyni bor-
stjóra sem var einn af fyrstu starfs-
mönnum hérlendis í þeirri grein bor-
unar en sú bortækni, höggborun,
mun vera elsta jarðborunaraðferð í
heiminum þótt ennþá sé hún í fullu
gildi. Um 1966 fór Sigurmundur til
starfa á öðrum borum og tók þá
Rögnvald við borstjórninni á högg-
bornum. Þessari bortækni hefur að-
allega verið beitt hérlendis til bor-
unar eftir köldu neysluvatni og til
borunar efsta og sverasta hluta djúp-
borunarholnanna þar sem leitað er
meiri hita og gufu. Segja má að
Rögnvald ásamt bróður sínum Jóni,
sem ennþá starfar við boranir, hafi
aflað bróðurpartsins af núverandi
neysluvatni okkar Reykvíkinga.
Rögnvald var ekki að öllu jöfnu
margmáll um vinnuna, en hún krafð-
ist óhemju þolinmæði, árvekni og
þrautseigju og var oft slarksöm því
unnið var í hvaða veðri sem var og
allt var unnið úti, jafnt vetur sem
sumar, en hann gekk til starfa af
festu og öryggi og allir erfiðleikar
sem upp komu voru yfirstignir með
æðruleysi á hagkvæmasta og örugg-
asta hátt enda fréttist sjaldan annað
en að allt væri í besta lagi á hans víg-
stöðvum. Því var oft við brugðið að öll
tæki sem Rögnvald fékkst við unnu
eins og þeim var ætlað að gera þótt
þau væru ekki alltaf alveg af nýjustu
árgerð, enda var hann einstaklega
útsjónarsamur að koma öllu í gang,
hvort heldur það voru vélar eða raf-
tæki, slíkt vafðist lítið fyrir honum
jafnvel þótt aðrir væru gengnir frá.
Hann var einnig afbragðs járnsmiður
og rafsuðumaður enda kom það sér
vel þar sem meitlar höggborsins
vildu slitna mikið af stöðugri barsmíð
í grýtta jörð og oft þurfti að setja á þá
ný slitlög svo verkið ynnist hraðar og
betur.
Nokkur síðustu starfsár sín vann
Rögnvald við járnsmíðar í þjónustu-
stöð Jarðborana, eða meðan heilsa og
kraftar leyfðu, en að því kom fyrir
nokkrum árum eftir meira en fjöru-
tíu ára borstarf að lengur varð ekki
áfram haldið og ekki var annað að
gera en draga sig í hlé frá ævistarf-
inu. Ekki trúi ég að Rögnvald hafi
samt alltaf setið auðum höndum þótt
launuðum störfum væri hætt, ýmis-
legt var við að sýsla áfram, svo sem
að laga og betrumbæta ýmsa hluti
heima við, dytta að heimilisbílnum,
sumarbústað ættarinnar og fleira
þess háttar því að ekki átti við hann
að vera verklaus meðan enn var
stætt.
Með þessum fátæklegu orðum vil
ég kveðja vin minn Rögnvald Kjart-
ansson og bið Guð að vernda og
styrkja ástvini hans alla í sorg þeirra.
Dagbjartur Sigursteinsson.
Sími 562 0200
Erfisdrykkjur
Okkar ástkæri sonur og bróðir,
GUÐJÓN SEBASTIAN GUÐNASON-WRÄNGHEDE,
fæddur 17. maí 2003, lést á Universitetssjukhuset í Lundi, Svíþjóð,
mánudaginn 16. júní sl.
Líf þitt og dauði er til lífs og kærleika.
Jarðarförin fer fram í Ingarö kirkju, Svíþjóð, fimmtudaginn 26. júní
kl. 13.00.
Guðni Rúnar Agnarsson,
Sofie Wränghede,
Sóley María og Nadja Rós.
Fósturfaðir minn og bróðir okkar,
EGILL HELGASON,
Skógargötu 17,
Sauðárkróki,
andaðist á Sjúkrahúsi Sauðárkróks að morgni
laugardagsins 21. júní.
Útförin fer fram frá Sauðárkrókskirkju laugar-
daginn 28. júní kl. 14.00.
Herbert Hjálmarsson og fjölskylda
og systkini hins látna.
Ástkær sonur minn, sambýlismaður, faðir,
fósturfaðir, bróðir og mágur,
HJÁLMAR STEINÞÓR BJÖRNSSON,
Tangagötu 24,
Ísafirði,
lést af slysförum laugardaginn 21. júní.
Jarðarförin verður auglýst síðar.
Petólína Sigmundsdóttir,
Rán Höskuldsdóttir,
Hanna Rósa Hjálmarsdóttir, Björn J. Hjálmarsson,
Hermann Andrason, Guðbjörg J. Björnsdóttir,
Gróa Björnsdóttir, Erna S. Guðmundsdóttir,
Tryggvi Guðmundsson, Þórunn Guðmundsdóttir,
Björgvin Guðmundsson, Elín Rögnvaldsdóttir
og aðrir aðstandendur.
Faðir okkar, tengdafaðir, afi og langafi,
JÓHANN KR. HANNESSON,
Skipholti 21,
Reykjavík,
sem andaðist á hjartadeild Landspítalans við
Hringbraut þriðjudaginn 17. júní sl., verður
jarðsunginn frá Fossvogskirkju föstudaginn
27. júní kl. 15.00.
Fyrir hönd aðstandenda,
Sigurrós Jóhannsdóttir, Friðgeir Sigurgeirsson,
Björn Jóhannsson, Efemía Guðrún Halldórsdóttir,
Hannes Jóhannsson,
Jónína Jóhannsdóttir, Ingolf Ágústsson.
Hjartkær frændi minn,
DANÍEL DANÍELSSON
fyrrv. bóndi á Hlíðarfæti,
Hvalfjarðarstrandarhreppi,
dvalarheimilinu Höfða,
Akranesi,
andaðist mánudaginn 23. júní.
Útför hans fer fram frá Hallgrímskirkju í Saur-
bæ, Hvalfjarðarstrandarhreppi, laugardaginn 5. júlí kl. 14.00.
Fyrir hönd ættingja,
Kristín Halldóra Gunnarsdóttir.
Okkar ástkæri,
EINAR MÁR GUÐVARÐARSON,
Ljósaklifi,
Hafnarfirði,
andaðist þriðjudaginn 24. júní.
Matthías Már, Susanne, Jóna,
Hildur Ýr og Erla