Morgunblaðið - 26.06.2003, Blaðsíða 2

2 C FIMMTUDAGUR 26. JÚNÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ








































































































NÚR VERINU F
ISKELDI Eyjafjarðar er
orðið 16 ára gamalt fyr-
irtæki. Stofnun þess má
rekja til þess að árið 1986
höfðu Ólafur Halldórsson
og Erlendur Jónsson unn-
ið að athugun á því hvort
skynsamlegt gæti verið að
fara út í þorsk- og lúðueldi. Niðurstaðan varð
sú að báðar tegundirnar væru áhugaverðar,
en þó væri rétt að byrja á lúðunni. Fyrstu
lúðuseiðin voru framleidd árið 1990 og fyrsta
eldislúðan seld 1999. 16 manns starfa við eld-
ið á Íslandi en í hlutdeildarfyrirtækinu Scoti-
an Halibut í Kanada starfa 15.
Með helming allra lúðuseiða
„Eftir þessi 15 ár höfum við náð góðum tök-
um á framleiðslu lúðuseiða og erum reyndar
með helminginn af allri lúðuseiðaframleiðslu í
heiminum. Á þessu ári erum við svo að byrja
að huga að framleiðslu á þorskseiðum,“ segir
Jón Hallur Pétursson, formaður stjórnar
Fiskeldis Eyjarfjarðar.
„Fiskeldi Eyjafjarðar er í dag
eignarhaldsfélag sem á hlut í
tveimur fyrirtækjum, Fiskey,
sem starfar hér heima. Sú starf-
semi felst í seiðaframleiðslu á Hjalt-
eyri og matfiskeldi í Þorlákshöfn.
Svo á félagið helminginn í Scotian
Halibut, sem er á sunnanverðu Nova
Scotia í Kanada. Það er svona aðeins
minni útgáfa af því sem við erum að
gera hér og það eigum við með
heimamönnum.
Á síðasta ári framleiddum við
rúmlega 400.000 seiði hér á landi
og við áætlum að framleiða um
700.000 á þessu ári og milljón á því
næsta. Þá er stefnt að því að fara í
500.000 seiða framleiðslu í Kan-
ada. Matfiskeldið hér heima er
áætlað um 140 tonn á þessu ári
og 70 tonn í Kanada. Tekjurnar
af rekstrinum koma þá fyrst og
fremst af framleiðslu og sölu á
seiðum. Afkastageta í matfiskeldinu í Þor-
lákshöfn svarar til um 50.000 seiða á ári. Við
seljum því yfir 90% af seiðaframleiðslu þessa
árs. Stærsti kaupandinn hefur verið Marine
Harvest í Rogalandi í Noregi undanfarin
fjögur ár og á þessu ári ætlum við að stærsti
hluti seiðanna fari til Noregs. Á síðasta ári
seldum við tveimur fyrirtækjum seiði en á
þessu ári verða þau fjögur til fimm.
Samstarfið í Kanada hófst með því að við
fluttum út 50.000 seiði á ári fyrstu þrjú árin
til áframeldis. Þeir eru núna byrjaðir að
framleiða eigin seiði og gera ráð fyrir að
framleiða allt að 250.000 seiði á þessu ári.
Upphaflega var ætlunin að ala seiðin áfram á
landi og hafa stjórn á allri keðjunni frá
hrogni á markað. Síðan hefur verið mikil þró-
un í áframeldi á lúðu í sjó. Til dæmis er öll
lúðan alin áfram í sjó í Noregi og það er einn-
ig að hefjast í Kanada.“
Mikill flutningskostnaður
Hvernig verður starfsemin í framtíðinni?
„Við erum nú að skoða það hvernig við
stöndum að rekstrinum í Þorlákshöfn til
framtíðar. Raunin er sú að við erum að hagn-
ast á seiðaframleiðslunni en tapa í áframeld-
inu. Við höfum þörf á töluverðu áframeldi á
lúðu á Íslandi til að viðhalda klakfiskinum og
nota hann í kynbætur. Ef við berum saman
framleiðslukostnað hér á landi við Kanada, þá
njóta þeir nálægðarinnar við markaðinn sem
sést bezt á muni á flutningskostnaði. Flutn-
ingurinn frá Nova Scotia kostar 15 til 20
krónur á kíló, en frá Íslandi kostar hann 130
krónur. Munurinn er því góðar hundrað
krónur sem gæti verið um 15% af afurðaverð-
inu og það munar um minna. Við sjáum því
ekki fyrir okkur að það verði stórfellt lúðu-
eldi á Íslandi fyrir Ameríkumarkaðinn. Það
gæti hins vegar verið skynsamlegt að ala hér
lúðu fyrir markaði í Evrópu. Með þetta í
huga erum við að skoða það hvort rétt
sé að tvöfalda framleiðsluna í Þor-
lákshöfn úr 150 tonnum í
300 eða fara út í stór-
seiðaeldi, ala seið-
in upp í 300
gramma
þyngd og
flytja þau þann-
ig út. Þetta er enn á
teikniborðinu hjá okkur og
engar ákvarðanir hafa verið
teknar.“
Hvað tekur eldið langan tíma?
Skilaverð um 550 til 650 krónur
„Þetta er fremur tímafrekur ferill, en það
tekur fjögur til fimm ár frá hrogni þar til lúð-
an er orðin að markaðshæfri vöru, en lúðan
er fjögur til fimm kíló þegar hún er seld.
Hængurinn verðar reyndar kynþroska mun
fyrr en hrygnan og því er hann seldur fyrr,
eða eftir tvö til þrjú ár og er hann um 2,5 til
3 kíló að þyngd. Skilaverð á lúðunni hefur
verið um 550 til 650 krónur á kíló. Eldislúðan
er í sjálfu sér ný á markaði. Við seldum á síð-
asta ári um 120 tonn en við áætlum að í heild-
ina verði seld 700 til 1.000 tonn af eldislúðu á
þessu ári, mest frá Noregi og Skotlandi. Því
má segja að markaður
bara að verða til núna
fyrir lúðuneyzlu í Skan
Veiði á lúðu í Atlantsh
ári, en stærsti marka
Norður-Ameríku. Kyrr
eins og frænka henn
/0!123

 
456 455 4 4" 4 4 47 48
9 
  
 
":
"7
"
"
6
:
7


" 
#$$ 

" 
  %  & "8 ; 
<
%'(  8  ; 
<
" 
 : ; <

!"#
 #
Fiskeldi Eyjafjarð
leiðslu á milljón lú
Fiskeldi Eyjafjarðar er stærsti framleiðandi lúðuseiða í
heiminum. Stefnt er að því að framleiða milljón seiði á Ís-
landi á næsta ári og 400.000 í Kanada. Hjörtur Gíslason ræddi
við Jón Hall Pétursson, formann stjórnar félagsins, um
gang mála. Hann segir aðaláherzluna vera á framleiðslu og
sölu seiða, en stofnað hefur verið sérstak félag um fram-
leiðslu þorskseiða á næstu árum.
Stofnað hefur verið fyrirtækið Icecod til að framleiða og kynb
NÝSJÁLENDINGAR hafa nú
hannað skilju í troll, sem skilur út
sæljón, seli og smærri hvali. Skilj-
an hefur þegar skilað góðum ár-
angri og ljóst er að hún dregur
verulega úr drápi á sæljónum við
smokkfiskveiðar við Nýja-Sjáland.
Skiljan er grind, sem sett er inn
í trollið rétt fyrir framan pokann.
Rimlarnir í grindinni eru það þétt-
ir að sæljónin sleppa ekki í gegn,
en grindin hallast þannig að sæ-
ljónin leita upp í efra byrði trolls-
ins, en þar er eins konar lúga, sem
hleypir þeim út. Smokkfiskurinn
fer hins vegar í gegnum grindina
og inn í pokann, þar sem hann
sleppur auðveldlega á milli riml-
anna.
Sama hugmynd er notuð við
rækjuveiðar hér við land. Þar er
notuð rist sem skilur fiskinn út á
sama hátt. Loks eru til skiljur sem
skilja smáfiskinn út, en beina
stærri fiskinum áfram inn í pok-
ann.
Þá eru Nýsjálendingar að þróa
búnað til að halda fuglum frá skip-
unum. Fugladauði hefur verið
nokkurt vandamál við Nýja-Sjá-
land, en þá festast fuglarnir ýmist í
trolli skipsins eða línu, þegar veið-
arfærin eru tekin eða látin fara. Til
að halda fuglunum í meiri fjarlægð
frá skipunum eru áberandi kefli
hengd á grindur við skut skipsins,
til að það líti út fyrir að vera bæði
breiðara og lengra en það er.
Þannig hefur tekizt að halda fugl-
inum í meiri fjarlægð frá skipinu
en áður og því fer hann minna í
veiðarfærin.
Sæljónin lenda á skiljunni í trollinu sem beinir þeim upp og út um eins
konar þakglugga á efra byrði trollsins. Þau að sleppa ósködduð út.
Sæljónin skilin
frá smokknum
Fuglafælan virkar þannig að hengd eru áberandi kefli á síður skipsins
og skut svo það virðist stærra. Fuglarnir halda sig þá fjær en áður.

 





   

 











  

  

 
 
 

 

!" 
# 


$

 

% 
 

   


&  

  

$ 
 

# 
' 
 

(
 
 

)  

*  
  *
  +,  

-.  

 

!

 


(  
  (!

*#  
 

 
/
  
  

0 


 

   
 

&!


1 

1






/#


 
-








 
 




 *
#
 



 2
* 
# 
 

3
 #


0















> 
$!
, ,

 




()*  ' 
 +, 


#
  
?   
# ;   
(   
(*  
1  
   
       









")-
./"* $0 

"1*%*





 




 
  
 
 

  








!  )&   
  1