Morgunblaðið - 02.07.2003, Qupperneq 2

FRÉTTIR
2 MIÐVIKUDAGUR 2. JÚLÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
BRÁÐABIRGÐALÖG
Bráðabirgðalög hafa verið sett,
vegna tilskipunar Evrópusam-
bandsins, sem hnekkja innflutnings-
banni Íra og Breta á lifandi eld-
isfiski, seiðum og frjóvguðum
hrognum frá Íslandi. Fram-
kvæmdastjóri Stofnfisks fagnar
lagasetningunni.
Þýski forsetinn í heimsókn
Dr. Johannes Rau, forseti Þýska-
lands, kom til Íslands í gær í boði
Ólafs Ragnars Grímssonar, forseta
Íslands. Þétt dagskrá var hjá for-
setunum í gær en henni lauk með
200 manna kvöldverði í Perlunni.
Rau hefur nú þegar boðið Ólafi
Ragnari að heimsækja Þýskaland.
Enn af Skeljungi hf.
Íslandsbanki seldi í gær 4,58%
hlut í Skeljungi hf. og á nú 4,94%
hlut. 99% eru nú í eigu fimm aðila.
Mál Skeljungs verður tekið fyrir í
Kauphöllinni síðar en hugsanlega á
fyrirtækið heima á tilboðsmarkaði.
Hættumat vegna eldgosa
Ríkisstjórnin hefur samþykkt að
láta fara fram hættumat og áhættu-
greiningu vegna eldgosa og jökul-
hlaupa í Mýrdalsjökli og í
Eyjafjallajökli. Það hefur orðið vart
við skjálftavirkni í Mýrdalsjökli og
kvikuinnskot í Eyjafjallajökli.
Almannayfirvöld hafa fylgst með og
eru með viðbragðsáætlanir.
Meiri sáttatónn
Forsætisráðherrar Ísraels og
Palestínumanna, Ariel Sharon og
Mahmoud Abbas, áttu í gær fund
sem fulltrúar beggja sögðu hafa
verið afar jákvæðan og árangurs-
ríkan. Fréttaskýrendur segja sátta-
tóninn í leiðtogunum meiri en verið
hafi í þrjú ár.
Y f i r l i t
Í dag
Viðskipti 12 Minningar 26/29
Erlent 13/14 Bréf 32
Höfuðborgin 15 Myndasögur 32
Akureyri 16 Dagbók 34/35
Suðurnes 17/18 Staksteinar 34
Landið 18/19 Kirkjustarf 35
Listir 24/30 Íþróttir 36/37
Umræðan 21 Fólk 38/41
Forystugrein 22 Bíó 38/41
Þjónustan 25 Ljósvakamiðlar 42
Viðhorf 26 Veður 43
* * *
Kynningar – Blaðinu í dag fylgir tíma-
ritið Lifun. Tímaritinu verður dreift
um allt land.
SAMKVÆMT nýlegri könnun eru 6% íslenskra
leikskólabarna höfð laus í bíl, án nokkurs öryggis-
búnaðar. Könnunin er gerð árlega á vegum Um-
ferðarstofu, Slysavarnarfélagsins Landsbjargar og
Árvekni og í þetta skipti var athugaður örygg-
isbúnaður 1.995 barna við 83 leikskóla í 39 sveit-
arfélögum. Þar kom einnig fram að 29 barnanna
sátu í framsæti, andspænis uppblásanlegum örygg-
ispúða sem getur reynst börnum á þessum aldri
lífshættulegur. Herdís Storgaard, framkvæmda-
stjóri Árvekni, segir að ekki þurfi meira til þess að
púðinn þenjist út en að bíll lendi í árekstri að fram-
anverðu á 30 kílómetra hraða. Aflið af púðanum sé
Talsvert var um að börn sætu laus við hliðina á
góðum öryggisbúnaði og foreldrarnir væru sjálfir
spenntir. Einnig var mikið um að búnaður sem not-
aður var hæfði ekki þyngd barnanna og nokkuð um
að hann væri ekki rétt festur. Í nokkrum tilvikum
var notaður mjög lélegur búnaður sem uppfyllir
alls ekki lágmarkskröfur um gæði.
Herdís segir að sárlega vanti markaðsyfirlit um
stóla og öryggisbúnað sem fæst hér á landi. Stól-
arnir séu mjög mismunandi og einnig misjafnt
hversu vel þeir passa í ólíka bíla. „Ef fólk gæti
fundið þessar upplýsingar á einum stað drægi úr
óöryggi og ruglingi,“ segir Herdís.
slíkt að lítið barn geti stórslasast eða látið lífið af
völdum hans. „Okkur finnst þetta mjög miður
vegna þess að þetta eru svo lítil börn og algjörlega
háð umsjá foreldra sinna,“ segir Herdís.
Betri útkoma en undanfarin ár
Um 12% barnanna voru aðeins fest með bílbelti,
en þau eru hönnuð fyrir einstaklinga sem eru að
minnsta kosti 140 cm á hæð og 35 til 40 kíló. Herdís
segir mjög slæmt að hefðbundin bílbelti séu notuð
fyrir börn á þessum aldri þegar beinagrind þeirra
sé enn smá og veikbyggð. „Í hörðum árekstri getur
beltið skaðað barnið mjög mikið,“ segir Herdís.
Lífshættulegt að sitja í framsæti
Ný könnun á öryggisbúnaði barna í bílum leiðir í ljós að öryggi er oft ábótavant
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur
sýknaði íslenska ríkið og Háskóla Ís-
lands af kröfu Júlíusar Sólnes pró-
fessors en hann krafðist þess að ríkið
greiddi sér tæplega 130.000 krónur.
Upphæðin nemur launatengdum
gjöldum sem voru dregin af framlagi
úr ritlauna- og rannsóknarsjóði pró-
fessora, en Júlíus taldi frádráttinn
óheimilan. Á það féllst dómurinn ekki.
Vefengdi frádráttinn
Árið 1998 kvað kjaranefnd í fyrsta
sinn upp úrskurð um launakjör pró-
fessora og þar var m.a. kveðið á um
fyrrnefndan ritlauna- og rannsóknar-
sjóð. Var ákveðið að ríkissjóður legði
til hans fé sem næmi ákveðnu hlutfalli
af launum prófessora. Einnig setti
kjaranefnd sérstakar reglur um sjóð-
inn. Hvergi var getið um að lögbundin
gjöld skyldu koma til frádráttar við
úthlutun. Um þetta snerist dómsmál-
ið.
Formaður Félags prófessora
vefengdi frádráttinn og í janúar sl.
höfðaði Júlíus Sólnes mál gegn ríkinu
og HÍ. Byggði hann m.a. á því að at-
vinnurekanda væri skylt að standa
skil á þessum gjöldum. Í niðurstöðu
dómsins segir að kjaranefnd sé skylt
að standa skil á launatengdum gjöld-
um af þeim fjármunum sem hún út-
hlutaði. Nefndin hafi valið að úthluta
öllu því fé sem hún hafði til ráðstöf-
unar og draga síðan frá launatengd
gjöld, í stað þess að úthluta aðeins því
fé sem var til ráðstöfunar eftir
greiðslu launatengdra gjalda. Þessi
aðferð hafi ekki áhrif á lögmæti
ákvörðunarinnar. Ríkið var því sýkn-
að, og HÍ sömuleiðis, því skólinn var
ekki talinn eiga aðild að málinu.
Skúli J. Pálmason kvað upp dóm-
inn. Atli Gíslason hrl. var lögmaður
prófessorsins. Skarphéðinn Þórisson
hrl. var til varnar fyrir ríkið en Hörð-
ur Felix Harðarson hrl. fyrir HÍ.
Ríkið
sýknað af
kröfu pró-
fessors
RÍKISSTJÓRNIN samþykkti í gær
tillögu Björns Bjarnasonar, dóms- og
kirkjumálaráðherra, um að láta fara
fram hættumat og áhættugreiningu
vegna eldgosa og meðfylgjandi jök-
ulhlaupa í Mýrdalsjökli og Eyjafjalla-
jökli.
Talsvert hefur borið á skjálfta-
virkni í vestanverðum Mýrdalsjökli
og talið er að endurtekin kvikuinn-
skot hafi komið undir Eyjafjallajökul
á síðustu árum. Almannavarnayfir-
völd hafa fylgst með þessu og við-
bragðsáætlanir hafa verið gerðar en
þær hafa aðallega miðast við hugsan-
leg jökulhlaup til suðurs frá Mýrdals-
jökli. Við nýlega jarðlagakönnun hafa
komið fram upplýsingar um að stór
hlaup hafi komið í Markarfljót vegna
eldgosa í vestanverðum Mýrdalsjökli,
sem hafa orðið á 1.000 til 2.000 ára
fresti frá lokum síðustu ísaldar. Ef
slíkt hlaup yrði nú kynnu stór byggð
svæði, allt frá Eyjafjöllum að Þjórsá,
að vera í hættu og einkum er talið að
kanna þurfi hættu í Þórsmörk vegna
nálægðar við hugsanlegar eldstöðvar
og jarðskjálftavirkni. Þetta er ástæða
samþykktarinnar og er hún í sam-
ræmi við tillögur sérfræðingahóps á
vegum almannavarnayfirvalda.
Ragnar Stefánsson, forstöðumaður
jarðeðlissviðs Veðurstofunnar, segir
að undanfarin 2-3 ár hafi orðið ákveð-
in breyting á svæðinu og sérstaklega í
vestanverðum Mýrdalsjökli, sem hafi
bent til aukins þrýstings.
50 til 100 skjálftar á viku
Segja megi að samfelld jarð-
skjálftavirkni hafi verið undir Goða-
bungu á þessum tíma. Sé litið til nýlið-
inna áratuga sé það reyndar ekkert
nýtt, en það hafi verið eins og virknin
hafi kafnað undan jökulfarginu á vet-
urna en svo byrjað aftur næsta sum-
ar. Þessi virkni hafi hins vegar vaxið
undanfarin ár og full ástæða sé til
þess að fylgjast vel með, þótt virknin
sé ekki í námunda við þá virkni sem
búast megi við skömmu fyrir gos.
Mældir hafi verið um 50 litlir skjálftar
á viku að undanförnu, flestir af stærð-
inni 1,5 til 3 á Richter, en gera megi
ráð fyrir að þeim fjölgi upp í um 100
skjálfta á viku í haust.
Að sögn Ragnars hefur sérstakur
og aukinn viðbúnaður verið viðhafður
frá hlaupinu í Jökulsá á Sólheima-
sandi 1999, en fyrir rúmu ári vöktu
sérfræðingar athygli á ákveðnum ein-
kennum virkni í vestanverðum Mýr-
dalsjökli sem rétt væri að hafa sér-
staka gát á.
Hættumat gert vegna
hlaupa úr Mýrdalsjökli
LÖGREGLUMENN á Egils-
stöðum urðu klumsa þegar þeir
mældu bifreið á 126 km hraða á
Egilsstaðanesi, milli Egilsstaða
og Fellabæjar, í gær. Á þessum
slóðum er 50 km hámarkshraði.
Ökumaðurinn, karlmaður um
þrítugt, gat litlar skýringar
gefið á hraðakstrinum.
Á 126 km
hraða
innanbæjar
BORGARRÁÐ samþykkti samhljóða
í gær að óska eftir greinargerð frá
Flugmálastjórn um flugatvikið þegar
litháísk flugvél flaug lágt yfir Þing-
holtunum sl. sunnudag. Eins og fram
hefur komið hefur flugmálastjóri
áréttað við Flugmálastjórn að öll at-
vik eigi að tilkynna til Rannsóknar-
nefndar flugslysa eins fljótt og mögu-
legt er.
Litháísku flugmennirnir sem gerðu
misheppnað aðflug að Reykjavíkur-
flugvelli hafa yfirgefið Ísland en leið
þeirra lá til Bandaríkjanna. Flug-
málastjóri kyrrsetti vélina eftir atvik-
ið en nú hefur starfsfólk flugörygg-
issviðs rætt við mennina og farið yfir
pappíra og búnað vélarinnar. Flug-
málastjórn mun senda skýrslu um
málið til flugmálayfirvalda í Litháen.
Borgarráð biður um
skýrslu um flugatvikið
ÞAÐ var gaman hjá börnunum í
leikskólanum í Vík þegar þau fóru í
heitu pottana á Hótel Höfðabrekku.
Í Vík er engin sundlaug og þurfa
því krakkar og aðrir á svæðinu að
leita eitthvað annað til að komast í
sund. Þess vegna eru pottarnir á
Höfðabrekku smáuppbót í sund-
laugarleysinu og börnin skemmtu
sér vel. Ágætt veður var á Suður-
landi í gær og því engin ástæða til
annars en að brosa.
Morgunblaðið/Jónas Erlendsson
Gaman í heitu pottunum
Fagradal. Morgunblaðið.
Tilboð á 100 rása
VHF-talstöðvum frá TAIT.
Takmarkað magn!

KALOS PRÓFAÐUR

FORMÚLA-1

DUCATI TIL ÍSLANDS
TOYOTA-FERÐ

NÝR MAZDA 3

BENSÍNSPARNAÐUR

S u ð u r l a n d s b r a u t 2 2
S í m i 5 4 0 1 5 0 0
w w w. l y s i n g . i s
LÝSING
Alhliða
lausn í
bílafjármögnun
FLATAHRAUNI 31 • HAFNARFIRÐI
SÍMI 555 6025 • www.kia.is
K IA ÍSLAND
Bílar sem borga sig!
Kæling og
nudd í sætum
420 hestöfl –
550 Nm
ORKUBÚNTIÐ PHAETON
FRÁ VOLKSWAGEN