Morgunblaðið - 02.07.2003, Blaðsíða 29

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 2. JÚLÍ 2003 29
Bjössa hafi fækkað hin síðari ár hitt-
umst við reglulega í fjölskylduboð-
um á jólum og um áramót, í afmæl-
um og á öðrum mannamótum.
Síðast hitti ég Bjössa í fjölskyldu-
boði síðastliðin jól. Var Bjössi þá
sem fyrr glaður að sjá mig og var
það gagnkvæmt. Góðleg stríðni hans
og húmor voru einnig á sínum stað.
Elsku Didda, Anna, barnabörn og
aðrir ættingjar, mínar innilegustu
samúðarkveðjur.
Jónas Þór Jónasson (Nonni).
Bjössi frændi er dáinn. Andlát
hans bar ekki skjótt að en þrátt fyr-
ir það skilur fráfallið eftir sig stórt
skarð í okkar litlu fjölskyldu.
Bjössi var að mörgu leyti eins og
afi okkar systkinanna. Didda (Ingi-
björg) passaði upp á að hann sýndi
okkur sínar bestu hliðar og vildi
ekki að við sæjum að hann ætti til
neina skapvonsku. Hann átti alla tíð
gott með að umgangast börn og
veitti þeim alltaf sérstaka athygli.
Hann var óspar á stríðni í samskipt-
um sínum við fólk og komst þannig
inn fyrir skelina á ólíklegasta fólki.
Stríðnin var þó aldrei á kostnað ann-
arra, heldur leið til að nálgast fólk
og opna fyrir frekari samskipti.
Bjössi var bóhem í sér. Hann var
mikill áhugamaður um menningu og
listir en sjálfur lifði hann og hrærð-
ist í tónlistinni. Eitt sinn sagði hann
mér að ef mig langaði að verða lista-
maður þá ætti ég að byrja á því að
snúa jakkanum mínum við og ganga
í honum öfugum. Bjössi tók lífinu
ekki of hátíðlega og mislíkaði honum
einhver var það yfirleitt ef sá hinn
sami tók sjálfan sig of alvarlega.
Hann var mikill smekkmaður, hvort
sem var á fatnað, vín, tóbak eða
kvenfólk.
Síðast sá ég Bjössa í maí síðast-
liðnum og var hann þá upp á sitt
besta. Didda átti afmæli þennan dag
og sat uppi í rúmi hjá honum og við
borðuðum afmælistertu. Það fór svo
vel á með þeim hjónum að þau
minntu mig sem snöggvast á ást-
fangna unglinga. Mikið er ég fegin
að hafa heimsótt Bjössa þennan
dag.
Ég votta Diddu, Önnu Þóru og
öðrum aðstandendum samúð mína.
Valgerður Jónasdóttir.
Þarna standa þeir saman á mynd-
inni, gömlu vinirnir, glerfínir báðir
og hlæja hvor við öðrum og ljós-
myndaranum. Þeir eru ánægðir með
sig og hvor með annan eins og alltaf.
Ef að líkum lætur hljóma lúðrar í
nánd, og það er fagurt blásið, svo-
leiðis. Það er rétt eins og með mynd-
inni lifni gömul gleði mitt í sorg og
söknuði.
Þeir voru vinir, Björn Ásgeir
Guðjónsson og Jón Múli Árnason,
og ég var svo heppin að verða part-
ur af vináttunni og börnin okkar
Jóns Múla líka. Vináttan var ekki af
leiðinlegri sort því þetta voru
skemmtilegir strákar. Þeir voru
gallharðir kommúnistar og her-
stöðvaandstæðingar báðir tveir, líka
gleðimenn, lúðrasveitagaurar, sem
lifðu og hrærðust í Bandaríkja-Afr-
íkudjassi og kunnu jafnvel taktinn í
klassískum fínheitum, á dansgólfi og
skrúðgöngu eins og í kröfugöngum
og andófsstappi en hvorugur hafði
meirapróf á buddu. Þeir höfðu gam-
an af sögum sínum og annarra, mest
sínum eigin, held ég. Við hin nutum
góðs af og urðum öll ein eyru þegar
þeir sögðu frá af list.
Hann Bjössi er kominn, var oft
sagt, og það var fögnuður í röddinni
því dírígentinn var aufúsugestur.
Stundum var flaska með í för eða
fyrir á borði, og glösin voru fyllt og
tæmd og það var gaman. Hann hafði
frá mörgu að segja; Danmerkurdög-
um, dejlige Danmark, félögum í Det
danske trompeterlaug og löndum í
Kaupmannahöfn, listamönnum héð-
an og þaðan, sjimpansasveitinni,
sem var ekkert verri en þeir sjálfir í
Sinfóníunni, mörgu skrítnu og
skemmtilegu. Hann tók sjálfan sig
mátulega alvarlega en tónlistin var
honum alltaf alvörumál.
Það var eins og við náþekktum
krakkana hans í Skólahljómsveit
Kópavogs, sem var hans hjartabarn.
Um þau varð honum tíðrætt, og einn
góðan veðurdag var hún Solla litla
komin í fagurgræna og hvíta gallann
blásaranna ungu bara af því þeim
Bjössa þótti svo vænt hvoru um
annað og henni þótti búningurinn
svo fallegur. Robert Storm Petersen
var í uppáhaldi hjá þeim félögum
báðum svo Bjössi gladdi Jón með
uppfinningabókum snillingsins og
skrifaði á titilblöð: Góði fyrirgefðu!
Sjálf áttum við Bjössi okkar eigið
uppáhald, signa grásleppu, og fyrir
kom, að hann hringdi þegar grá-
sleppulöngunin greip hann. Þær
máltíðir urðu okkur báðum einkar
ánægjulegar með háróma fuss og
svei grásleppuhataranna á heimilinu
í viðbit.
Þegar við Jón settumst með vin-
um að veisluborði Bjössa og Ingi-
bjargar var hvorki ástæða til að
fussa né sveia, það var nú eitthvað
annað, og okkur varð starsýnt á
mynd á vegg, snilldarportrett Svav-
ars Guðnasonar af húsbóndanum,
vini sínum, í æskublóma. Æskuslóð-
ir og frændgarður Björns á Varma-
læk í Borgarfirði voru honum undur
kær, og þangað bauð hann okkur
með sér á þeirra fund þegar hann
heimsótti okkur í Munaðarnes. Hon-
um var innilega fagnað og okkur
vinum hans líka, jafnt börnum og
fullorðnum. Sjálfum var honum æv-
inlega fagnað þegar hann kom til
okkar á sumarslóðir því hann hafði
jafnan húmor og gleði í för með sér.
Litlu telpunum, sonardætrum mín-
um, Sollu og vinkonum hennar bauð
hann í prívatbíltúr í kræsingar í Bif-
röst, svo góður þótti honum fé-
lagsskapurinn. Birnu réð hann far-
arstjóra blásarasveitarinnar á
fornar Færeyjaslóðir hennar. Fólkið
hans varð okkur kært, hann varð
foreldrum mínum vinur og við Anna,
móðir hans, urðum vinkonur í síma.
Síminn varð þeim Jóni samgöngu-
tæki meðan báðum entist símaþrek,
nú voru sögurnar góðu sagðar í
síma, bæði gaman og alvara. Vinátta
þeirra var þeim báðum, og okkur,
sem þótti vænst um þá, mikils virði.
Það var Jónsmessunótt, töfra-
nóttin mikla, þegar hann dó. Sjálfur
var hann töframaður og það er töfr-
um líkast að hafa þekkt hann. Um
engan mann vandalausan hefur mér
þótt vænna en Björn Guðjónsson.
Að honum látnum er huggun að
minningunni um það sem einu sinni
var.
Ragnheiður Ásta Pétursdóttir.
Björn Guðjónsson fæddist inn í
Lúðrasveit Reykjavíkur. Faðir
hans, Guðjón Þórðarson, var lúðra-
sveitarmaður af lífi og sál og lengi
formaður LR. Bjössi var í ferming-
arfötunum þegar hann gekk til liðs
við LR., var þar félagi til 1971 og um
skeið formaður.
Kynni okkar Björns hófust í Tón-
listarskólanum á árunum 1947–49.
Hann var skemmtilegur nemandi,
fjörmikill og glaðbeittur strákur,
fljótur til svars og komst oft vel að
orði. Síðan lauk hann fullnaðarnámi
í trompetleik í Kaupmannahöfn, og
lék eftir það með Sinfóníuhljóm-
sveitinni að mestu óslitið frá 1953 til
1967.
Þá tókst hann á hendur að koma á
fót skólahljómsveit í Kópavogi. Í
þessu starfi nýttust kostir hans til
fullnustu, nám hans og löng reynsla,
brennandi áhugi og atorka slík, að á
fáum árum varð Skólahljómsveit
Kópavogs ein allraglæsilegasta
skólahljómsveit landsins, mjög eft-
irsótt við hverskyns hátíðahöld, og
heimabæ sínum og stjórnanda ætíð
til hins mesta sóma. Þetta þökkuðu
Kópavogsbúar með því að velja
Björn heiðurslistamann bæjarins
1988.
Það var hörmulegt að horfa upp á
hvernig sá illvígi sjúkdómur sem nú
hefur dregið Björn til dauða gerði
honum ókleift, meðan hann var enn
á góðum aldri, að sinna þessu ósk-
astarfi sínu og gerði hann að lokum
ósjálfbjarga að mestu. Áhuginn lifði
þó og allt fram undir hið síðasta var
Björn tíður gestur á sinfóníutónleik-
um í hjólastól og í fylgd Ingibjargar
Jónasdóttur, konu sinnar. Ég kann
ekki þau orð sem við gætu átt um
þann kross sem hún hefur borið síð-
ustu árin. Læt því nægja að senda
henni og fjölskyldunni innilegar vin-
ar- og samúðarkveðjur okkar Sig-
urjónu Jakobsdóttur.
Jón Þórarinsson.
Við bræðurnir höfum allir verið
þeirrar gæfu aðnjótandi að fá að
kynnast Birni Guðjónssyni og byrja
okkar tónlistarnám undir hans
handleiðslu í Skólahljómsveit Kópa-
vogs. Við viljum gjarnan rifja upp
lítið brot frá árunum 1977 til 1989
þegar við bræðurnir störfuðum með
hljómsveitinni.
Á fyrstu árunum sem Björn
stjórnaði Skólahljómsveit Kópavogs
var starf sem þetta lítt þekkt hér á
landi en það kom fljótlega í ljós að
það skilaði miklum árangri.
Það er hvorki einfalt né sjálfsagt
mál að koma saman stórum hópi af
börnum og unglingum, kenna þeim
á hljóðfæri og æfa þau saman svo að
allt hljómi rétt og vel. Það að fá að
ganga til liðs við Skólahljómsveit
Kópavogs var mikil upphefð og ver-
an þar mótaði auðvitað viðhorf og
þroska fólks bæði til tónlistarinnar
og tilverunnar. Það sést kannski
best á því hve margir af þeim sem
þar höfðu viðkomu eru ennþá starf-
andi að tónlist sem hljóðfæraleik-
arar, tónlistarkennarar eða í störf-
um tengdum tónlist.
Björn var líka stoltur af þeim
nemendum sínum sem héldu áfram
tólistariðkun eftir veru sína í Skóla-
hljómsveitinni og var gjarnan óspar
á að hvetja yngri nemendur með því
að segja sögur af eldri nemendum
sem að voru búnir að spila með Sin-
fóníuhljómsveit Íslands eða jafnvel
stofna sínar eigin hljómsveitir. Það
sem skipti máli fyrir Björn var að
nemendur hans héldu áfram að
starfa í tónlist, hvort sem það var á
þau hljóðfæri sem þeir höfðu byrjað
að læra á í Skólahljómsveitinni eða
önnur.
Það var og er ekki fyrir alla að
vera í Skólahlómsveit Kópavogs þar
sem dagskráin gat verið æði ströng.
Til dæmis 17. júní, en þá varð hljóm-
sveitin að vera mætt í „kjallarann“
kl. 8 að morgni til að geta spilað fyr-
ir vistmenn Kópavogshælis kl. 9
sem tvímælalaust voru með þakklát-
ari áheyrendum og alltaf víst að þau
gleðibros voru alveg gegnheil og
ósvikin. Launin voru svo djús og kex
eftir að hafa spilað þarna að morgni
dags. Síðan tók við skrúðganga eftir
hádegið og skemmtidagskrá þar
sem Björn fékk landsfræga stór-
söngvara til liðs við hljómsveitina. Í
framhaldi af því var jafnvel dans-
leikjahald að kvöldi þar sem með-
limir Skólahljómsveitarinnar mynd-
uðu danshljómsveit og er því
augljóst að þetta var því með lengri
„vinnudögum“ hjá hljómsveitinni og
er enn í dag.
Umsjón með dagskrá 17. júní var
auðvitað einn liður í fjáröflun fyrir
þær fjölmörgu utanlandsferðir sem
farið var í með hljómsveitina. Þær
ferðir eru algerlega ógleymanlegar
fyrir þá sem tóku þátt í öllu því um-
stangi sem því fylgir að ferðast með
stóran hóp af krökkum og tvöfaldan
farangur. Auk þess að kenna á
hljóðfæri og stjórna hljómsveitinni
þurfti meira að koma til og Björn
vissi nákvæmlega hvað gat gert
starfið eftirsóknarvert og spenn-
andi. Hann hafði góð sambönd er-
lendis sem hann nýtti óspart í þágu
sveitarinnar og lagði mikla vinnu í
að útvega styrki til vinabæjaheim-
sókna á Norðurlöndunum og víðar.
Það er alveg ómetanlegt að hafa
fengið tækifæri til þess að taka þátt
í þessu starfi og öðlast reynslu í því
að koma fram og spila fyrir fjölda
manns og ferðast bæði innanlands
og erlendis. Þetta er reynsla sem
hlýtur að teljast gott veganesti út í
lífið og hefur tvímælalaust gert okk-
ur gott og verið okkur bræðrunum
góður skóli.
Björn var einstaklega orðheppinn
maður og hafði mjög góða kímni-
gáfu sem átti reyndar ekki upp á
pallborðið hjá öllum þó að við bræð-
urnir og fleiri í hljómsveitinni kynn-
um vel að meta hana. Húmornum
hélt Björn alla tíð þrátt fyrir að
þurfa að glíma við erfiðan sjúkdóm í
langan tíma. Það er því útilokað
annað en að minnast á nokkur af
þeim atvikum þar sem Björn lét
gamminn geisa og það gjarnan
tengt hljómsveitinni en hér á eftir
fylgja nokkur góð dæmi þess: Þegar
auðheyrt var á hljómsveitinni að
meirihlutinn hafði ekki æft sig
heima sagði Björn gjarnan: „Þið
getið svindlað á prófi í skólanum en
ekki hérna hjá mér, ég heyri það
strax ef að þið hafið ekki æft ykkur
heima.“
Þegar einhver spilaði vitlausa
nótu í tíma átti hann til að taka af
sér gleraugun og benda innan á
glerið og segja: „Kennarinn minn
hann gat grátið svo að það komu tár
innan á gleraugun hans, ég vildi að
ég gæti það núna.“
Í einni af fjölmörgum ferðum
hljómsveitarinnar á erlenda grund
gerðist eftirfarandi: Hljómsveitin
hafði lokið leik sínum í Norræna
húsinu í Finnlandi með laginu „Á
Sprengisandi“. Forstöðumaður
Norræna hússins kom hlaupandi inn
í rútuna þegar hljómsveitin var að
fara, til að þakka fyrir tónleikana,
og segir: „Jeg elsker ríðum ríðum“
og Björn svarar að bragði: „Það ger-
um við nú öll“ og allir í rútunni lágu
í krampahlátri en Finninn botnaði
ekki neitt í neinu.
Við viljum votta fjölskyldu
Björns, vinum hans og vandamönn-
um okkar dýpstu samúð og um leið
þakka fyrir þann tíma sem að við
fengum að njóta með Birni Guðjóns-
syni.
Jón, Eggert og
Þorgils Björgvinssynir.
Stundum er sagt að sá völlur sem
menn hasla sér í lífinu sé nokkuð
fyrirsjáanlegur vegna áhugamála
foreldranna. Eiginlega að mönnum
sé ákveðið starf í blóð borið. Faðir
Björn Guðjónssonar, Guðjón Þórð-
arson, var skósmiður að atvinnu, en
hafði brennandi áhuga á tónlist.
Hann helgaði Lúðrasveit Reykja-
víkur krafta sína í öllum frístundum
og var formaður hennar í samtals
átján ár. Eplið féll ekki fjarri eikinni
í þetta sinn, því Björn hóf ungur að
leika með sveitinni, hóf tónlistarnám
í sömu svifum og var tónlistarmaður
að atvinnu alla starfsævi. Jónas son-
ur Björns, trompetleikari, kom einn-
ig til liðs við sveitina, og var varafor-
maður hennar er hann lést sviplega
langt fyrir aldur fram og var öllum
harmdauði.
Lúðrasveit Reykjavíkur naut
sannarlega þess hlýhugar í hennar
garð sem Björn nam í föðurhúsum.
Hann lék með sveitinni frá unga-
aldri þar til að hann fór utan til
náms og strax er hann kom heim,
allt fram undir 1970. Björn vildi
ávallt veg Lúðrasveitar Reykjavíkur
sem mestan, og hve stórhuga hann
var kom best í ljós meðan hann var
formaður hennar 1963–1967. Hann
vildi að reisn væri yfir þessari elstu
lúðrasveit landsins, og það tókst
honum, þótt eflaust hefði hann af
stórhug sínum viljað sjá hlut hennar
enn stærri. Hann efldi sveitina
mjög, bryddaði upp á mörgum nýj-
ungum og réðst í stór verkefni, svo
sem fyrstu utanlandsför íslenskrar
lúðrasveitar, til Færeyja 1964. Sú
ferð var fjármögnuð á ævintýraleg-
an hátt með kabarettsýningu, svo
sem lesa má um í Þjóðsögum Jóns
Múla Árnasonar. Þá reyndist hann
einnig öflugur talsmaður lúðrasveit-
arhreyfingarinnar gagnvart ráða-
mönnum, og gerði þeim grein fyrir
uppeldislegu mikilvægi hennar.
Leiðir okkar Björns lágu saman
upp úr miðjum sjötta áratug er ég
var nemandi hans. Kennsla var þá
aukastarf Björns og fór að nokkru
fram á heimili hans eins og þá tíðk-
aðist, en einnig í Hljómskálanum,
því fagra húsi sem reykvískir
áhugamenn í tónlist reistu fyrir eig-
in reikning um 1920. Mér fannst
Björn góður kennari, eins og sann-
aðist síðar á starfsævi hans, er
kennsla og starf með unglingum
varð aðalstarf hans, með árangri
sem vakti athygli og aðdáun. Auk
þess var hann bráðskemmtilegur.
Sá eiginleiki var reyndar það snar
þáttur í fari Björns, hvar sem hann
fór, að menn þurftu að vera ein-
stakir drumbar til þess að láta sér
leiðast í návist hans. Sumum kann
þó að hafa sviðið undan glettni
Björns, sem stundum gat verið
nokkuð grá. En þeir sem best
þekktu hann vissu að undir kald-
hæðni bjó hlýtt þel. Ósnortinn mátti
hann ekkert aumt sjá.
Ég hygg að ég mæli fyrir munn
allra félaga í Lúðrasveit Reykjavík-
ur, einkum þeirra sem léku með
Birni, er ég þakka honum störf hans
í þágu okkar. Hans góðu eiginkonu,
Ingibjörgu Jónasdóttur, og aðstand-
endum öllum votta ég samúð mína
og Guðrúnar konu minnar.
Sverrir Sveinsson.
Ástkær fósturmóðir mín, amma og systir
okkar,
ÞÓRA KOLBEINSDÓTTIR,
Sólheimum 23,
sem lést á Landspítalanum við Hringbraut
þriðjudaginn 10. júní, verður jarðsungin frá
Áskirkju föstudaginn 4. júlí kl. 15.
Blóm eru vinsamlegast afþökkuð, en þeim,
sem vilja minnast hennar, er bent á KFUM-
KFUK eða Kristniboðssambandið.
Ingibjörg Helga Júlíusdóttir,
Ólafur Helgi Samúelsson, Elín Jónsdóttir,
Þóra Guðrún Samúelsdóttir, Stefán Jónsson,
Kolbrún Gyða Samúelsdóttir, Don Hodge,
Samúel Jón Samúelsson, Súsanna Sæbergsdóttir,
Ingibjörg Kolbeinsdóttir, Sigursteinn Hersveinsson,
Ívar Kolbeinsson
og langömmubörn.
Ástkær eiginmaður minn, faðir, tengdafaðir og
afi,
ÞRÁINN ÞORVALDSSON,
Oddakoti,
Austur-Landeyjum,
lést á Sjúkrahúsi Suðurlands föstudaginn
27. júní.
Útförin fer fram frá Voðmúlastaðakapellu
laugardaginn 12. júlí kl. 14.00.
Kristín Sigurðardóttir,
Á. Bjarki Þráinsson, Heiðrún F. Grétarsdóttir,
Katrín Ó. Þráinsdóttir, Þórir Erlingsson,
Helena S. Þráinsdóttir, Einar Sigurðsson,
S. Hjörtur Guðjónsson, Sólveig J. Guðmundsdóttir
og barnabörn.