Morgunblaðið - 04.07.2003, Blaðsíða 22

AUSTURLAND
22 FÖSTUDAGUR 4. JÚLÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
SIV Friðleifsdóttir umhverfisráð-
herra hefur undanfarna daga verið á
Austurlandi að skoða hluta af þeim
svæðum sem tilgreind eru í drögum
að náttúruverndaráætlun, sem lögð
verður fyrir Alþingi í haust. Alls er
um að ræða 77 svæði á landinu og
hefur Siv þegar skoðað Reykjanes
og svæði á Norðurlandi eystra,
Austurlandi og að Lakagígum á
Suðurlandi.
Siv sagði í viðtali við Morgunblað-
ið að þrátt fyrir að Alþingi myndi
væntanlega lýsa því yfir að þetta
væru svæði sem þingið vill vernda
með ýmsu móti, þá yrði verndun
þeirra alls ekki frágengin í vetur,
heldur tæki slíkt mun lengri tíma.
„Það tekur mikinn tíma að vinna
með hvert svæði, því við förum ekki í
friðanir á svæðum nema í sátt við
landeigendur og sveitarfélög“ segir
Siv. „Einnig þarf að skilgreina hvað
eigi að felast í vernduninni. Þetta er
stefnumótun og heilmikil vinna eftir.
Þetta er mjög mikilvægt skref og í
fyrsta skipti sem stjórnvöld vinna
svona heildstæða áætlun, sem tekur
mið af fjölmörgum þáttum. Sem
dæmi um það er athugað hvort
svæðin hafi gildi alþjóðlega og/eða
íslenska vísu og þá af hverju, hvaða
plöntur og dýr eru þarna, náttúru-
fyrirbrigði, jarðmyndanir o.s.frv.
Það eru því fjölmörg viðmið höfð til
hliðsjónar og við erum að nálgast
faglega hvaða svæði það eru í land-
inu sem ber að vernda og með hvaða
hætti.“ Siv byrjaði ferð sína í Hörgs-
árósum í Grýtubakkahreppi og end-
aði hana í gær í Lakagígum. Á Aust-
urlandi skoðaði hún m.a. Hofsá í
Vopnafirði, úthérað Fljótsdalshér-
aðs, Njarðvík og Loðmundarfjörð,
Egilsstaðaskóg, Skriðdal, Hellis-
fjörð, Gerpi og Víkur, Papey, Ham-
arsfjörð og Álftafjörð, Geithellnadal,
Austurskóg í Lóni og fjalllendið við
Hoffellsjökul, en þessi svæði eru til-
nefnd í náttúruverndaráætluninni.
Geta til að rökræða
verndartillögur
„Ég vildi skoða þessi svæði sjálf
til að fá, sem umhverfisráðherra,
heildaryfirsýn og getu til að rök-
ræða þetta við aðila“ segir Siv. „Mér
þykir þetta geysilega spennandi og
algjör forréttindi að fá að taka þátt í
þessu nú þegar heildaráætlun er
unnin í fyrsta skipti. Hún verður
endurskoðuð á fimm ára fresti í
þinginu og alltaf erum við að fá
meiri upplýsingar. Í dag höfum við
ágætar upplýsingar en ég finn að
þær skortir enn frekar, sem og
rannsóknir. Stefnumótunin verður
svo í endurskoðun og þróun í fram-
tíðinni.“ Siv er spurð að því hvort
hún nái að öðlast einhverja tilfinn-
ingu fyrir svæðunum þegar svo
hratt er farið yfir og víða. „Ég er
strax búin að fá ágætis tilfinningu
fyrir þessum svæðum og röksemda-
færslunum sem eru í áætluninni,“
segir Siv. „Ég sé mjög vel hvað við
Íslendingar erum heppnir og miklir
lukkunnar pamfílar að fá að búa í
mjög stóru landi og stórbrotnu nátt-
úrufari.“
Í áætluninni verður gert ráð fyrir
þrepaskiptri verndun, allt frá bú-
svæðavernd, þar sem allar hefð-
bundnar búnytjar eru leyfðar, til
þjóðgarða. Hvernig skyldu heima-
menn bregðast við þessum áætlun-
um? „Menn eru frekar opnir, en átta
sig þó ekki á því hvar við erum í ferl-
inu,“ svarar Siv til. „Mér finnst sum-
ir halda að í vetur verði samþykkt í
þinginu að öll þessi sjötíu og sjö
svæði verði friðuð. Það er ekki svo
og það hefur aldrei nokkurt svæði á
Íslandi verið friðað í andstöðu við
landeigendur og sveitarstjórn. Þetta
er fyrst og fremst viljayfirlýsing og
stefnumótun, en síðan á eftir að fara
í hvert einstakt svæði og ákveða
hvaða stig verndunar skal taka upp
og hvað eigi að felast í henni. Ég hef
stundum tekið Þjórsárverin sem
dæmi, af því að fólk heldur að það að
friða eitthvað þýði að það megi ekk-
ert gera á viðkomandi svæði. Þjórs-
árverin eru svæði sem hefur verið
mjög í umræðunni upp á síðkastið
og deilur hafa staðið um. Inni í frið-
lýsingu veranna er grein um að þar
megi vera lón í 581 m hæð, svo fram-
arlega sem náttúruverndargildi
skerðist ekki óhæfilega.“
Siv var viðstödd þegar Landvernd
veitti smábátahöfninni á Borgarfirði
eystri Bláfánann, svo sem getið er
um annars staðar á síðunni. „Stað-
urinn er framúrskarandi snyrtilegur
hjá Borgfirðingum og stendur
einkar vel undir því að fá þetta
virðulega og þekkta umhverfis-
merki“ segir Siv. „Það sem kom mér
mest á óvart og ég hafði ekki áttað
mig á, er hversu frábær aðstaðan er
þarna til að skoða lundann. Þetta er
líklega besta lundaskoðunaraðstað-
an á landinu. Þarna sér maður hann
neðan og ofan frá, á hlið og getur
nánast klappað honum. Borgfirðing-
ar eru augljóslega duglegir og ég er
sannfærð um að svæðið á mikla
framtíð og mikil tækifæri varðandi
gönguleiðirnar um Víknaslóðir. Ég
hef heyrt mjög vel látið af þeim
gönguferðum og skoðað myndir og
er alveg ákveðin í að leggja land
undir fót og ganga Víkurnar, því
fyrr því betra. Þetta er mikið sókn-
arfæri fyrir Borgfirðinga og ferða-
þjónustuna á Austurlandi.“
Skoðaði svæði sem tilgreind eru í drögum að náttúruverndaráætlun
Umhverfisráðherra á
ferð um Austurland
Egilsstaðir
Umhverfisráðherra skoðar nú svæði á Norðaustur- og Austurlandi vegna áætlana um verndun. F.v.: Sigurður Þrá-
insson, deildarstjóri náttúru- og auðlindadeildar umhverfisráðuneytisins, Siv Friðleifsdóttir umhverfisráðherra,
Björn Ingimarsson, sveitarstjóri Þórshafnarhrepps, Árni Bragason, forstöðumaður náttúruverndarsviðs Um-
hverfisverndar ríkisins, og Ágúst Guðröðarson, bóndi á Sauðanesi. Þau eru stödd á Heiðarfjalli.
Tveir menn hætt
komnir við löndun
úr Erninum KE 13
Misstu
meðvitund
í loðnulest
Í GÆR misstu tveir menn meðvitund
ofan í loðnulest á Djúpavogi og voru
þeir fluttir með sjúkraflugi til
Reykjavíkur. Talið er að mennirnir
hafi fengið koltvísýringseitrun í lest-
inni og annar þeirra andað að sér
ýmsum óþverra.
Að sögn Snæbjörns Sigurðarsonar
á Djúpavogi var það laust eftir hádegi
í gær sem verið var að landa loðnu úr
Erninum KE 13 frá Keflavík. Einn
áhafnarmeðlima fór ofan í loðnulest-
ina og missti meðvitund vegna koltví-
sýringseitrunar. „Hann fór á bólakaf í
loðnuna. Talið er að hann hafi andað
að sér ýmsum óþverra“ sagði Snæ-
björn. „Þeir fóru nokkrir ofan í að
reyna að ná honum upp, en ekki vildi
betur til en svo, að annar féll niður og
missti hann einnig meðvitund, þó ekki
sykki hann í fiskinn. Vinnureglur eru
um að loðnulest þurfi að vera opin
ákveðið lengi áður en menn fara ofan í
hana, en einhver misbrestur virðist
hafa orðið á að þessum reglum væri
hlýtt.“
Hringt var á sjúkrabíl og lækni og
sjúkraflutningamenn náðu mönnun-
um tveimur upp með herkjum. „Þeir
fóru á kaf í loðnuna líka og þurfti að
nota löndunarkrana til að hífa þá upp
úr lestinni“ segir Snæbjörn. Menn-
irnir voru fluttir á heilsugæslu Djúpa-
vogs til skoðunar og hringt var á
sjúkraflug. Þeir fóru svo laust fyrir
klukkan 16 í gær með sjúkraflugi til
Reykjavíkur, en fimm menn fóru á
Sjúkrahúsið í Neskaupstað til skoð-
unar. „Þeir voru þungir og eftir sig
eftir að hafa verið í lestinni, en menn-
irnir tveir voru komnir til meðvitund-
ar áður en þeir fóru í flugið. Þeir virt-
ust vera í lagi, en læknir vildi þó koma
þeim til Reykjavíkur í athugun“ sagði
Snæbjörn.
Djúpivogur
KAUPFÉLAG Héraðsbúa opnar í
dag nýtt kaffihús, Café KHB, í
miðbæ Egilsstaða.
Kaffihúsið er að Kaupvangi 2 í
kjallara. Það tekur 40 manns í
sæti, auk koníaksstofu. Svanhildur
Hlöðversdóttir er rekstrarstjóri
Söluskála KHB og hins nýja kaffi-
húss:
„Við verðum með smáréttaseðil
og frábært kaffi og á kvöldin verð-
ur hugguleg barstemning. Þá er-
um við með tvær nettölvur fyrir þá
sem vilja og veisluþjónustu bæði
inni og út úr húsinu. Staðurinn
verður opinn til eitt virka daga og
þrjú um helgar og aldurstakmark
er tuttugu ár.“
Aðspurð af hverju Kaupfélag
Héraðsbúa stendur í að opna kaffi-
hús, segir Svanhildur það vera
vegna þess að Söluskáli KHB anni
ekki lengur eftirspurn í veitingasal
í hádeginu. „Þetta er fyrst og
fremst gert vegna þess að fastir
viðskiptavinir í hádegismat, en
þeir eru fleiri tugir talsins, eru
hættir að komast fyrir í Söluskál-
anum og ferðamannatíminn rétt að
byrja. Við erum að kaupa þennan
stað til þess að þjónusta þá þar og
því opnum við ekki fyrir almenn-
ingi fyrr en kl. tvö á daginn. Kaffi-
hússreksturinn er svo til að nýta
húsnæðið og koma til móts við eft-
irspurn um stað sem er opinn til
þrjú um helgar.“
Að jafnaði verði fjórir starfs-
menn á kaffihúsinu. Svanhildur
segir framkvæmdina dýra, hús-
næðið var keypt og endurgert í
hólf og gólf, en áður var þar bar-
inn Ormurinn.
Morgunblaðið/Steinunn
Þeir Jóhann Kröyer og Jónas Hafþór Jónsson vinna hörðum höndum að
frágangi nýs kaffihúss KHB á Egilsstöðum. Það opnar í dag.
Kaupfélag
Héraðsbúa
opnar
kaffihús
Egilsstaðir
Boðið í
rekstur
Félagslundar
REKSTUR Félagslundar á Reyðar-
firði var nýverið boðinn út og bárust
þrjú tilboð. Hæsta tilboðið hljóðaði
upp á 66 þúsund krónur en hið lægsta
nam 22 þúsundum. Hefur bæjarráð
Fjarðabyggðar falið bæjarstjóra að
ræða við hæstbjóðanda, en halda á
uppi hefðbundinni starfsemi í félags-
heimilinu. Húsið er fimmtíu ára gam-
alt og þarfnast orðið endurbóta, en sá
kostnaður mun, þegar þar að kemur,
falla á sveitarfélagið.
Reyðarfjörður
Sólbrekka í Mjóafirði: Félagar í
Listasmiðju Norðfjarðar sýna
myndlist. Sýningin stendur til 20.
júlí.
Ekkjufellsvöllur í Fellum: Opna
Kaupþings Búnaðarbankamótið í
golfi, 5. júlí.
Hótel Hérað Egilsstöðum: Verð-
launaljósmyndir fréttaritara Morg-
unblaðsins. 5.–16. júlí.
Menningarmiðstöðin Skaftfell á
Seyðisfirði: Félagsskapurinn Nýhil
býður í kaótískt ljóðlistapartí. 5. júlí
kl. 22.
Fosshótel Valaskjálf á Egils-
stöðum: Dansleikur með hljóm-
sveitinni Á móti sól. 5. júlí kl. 24.
Trjásafnið í Hallormsstaðarskógi:
Gönguferð með Sigurði Blöndal f.v.
skógræktarstjóra. 6. júlí kl. 14.
Nesbær í Neskaupstað: Myndlist-
arsýning Maríu K. Einarsdóttur.
Gallerí Klaustur á Skriðuklaustri
í Fljótsdal: Innsetning Ingu Jóns-
dóttur um orku og tíma. 9. júlí kl.
20:30.
Bláa kirkjan á Seyðisfirði: Tón-
listarhópurinn 4Klassískar verða
með tónleika í Bláu kirkjunni á
Seyðisfirði á miðvikudagskvöld.
Björk Jónsdóttir, Jóhanna V. Þór-
hallsdóttir, Signý Sæmundsdóttir og
Aðalheiður Þorsteinsdóttir. 9. júlí kl.
20:30.
Á NÆSTUNNI
ÞAÐ voru fremur óféleg brúðhjón
sem heimsóttu Egilsstaði í gær og
fyrradag. Þau komu í brúðkaupsferð
og gistu á tjaldsvæði bæjarins, það-
an sem þau gerðu út í ránsferðir í
flestar verslanir bæjarins og einhver
heimahús. Helga Jóhannsdóttir,
verslunarstjóri Samkaupa á Egils-
stöðum, segir að fólkið hafi stolið
fatnaði og fleiru smálegu og verið
með fáheyrðan ruddaskap við sig og
starfsfólkið. Þá hafi brúðhjónin hót-
að starfsmanni í Hraðbúð Esso á Eg-
ilsstöðum kjálkabroti og lífláti. Lög-
regla hafði afskipti af þeim báða
dagana og í gær fengu þau lögreglu-
fylgd í flug heim til Reykjavíkur.
Þjófar í
brúðkaups-
ferð
Egilsstaðir
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦