Morgunblaðið - 04.07.2003, Blaðsíða 40

40 FÖSTUDAGUR 4. JÚLÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík  Sími 569 1100
 Símbréf 569 1329  Netfang bref@mbl.is
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
SÍFELLT verður sú staðreynd aug-
ljósari að við Íslendingar munum að
öllum líkindum ekki fá neinar varan-
legar undanþágur
í nokkru sem máli
skiptir ef við tækj-
um nú upp á þeirri
dæmalausu
glópsku að gerast
aðilar að Evrópu-
sambandinu. Þeir
sem ganga erinda
sambandsins hér
á landi fullyrða þó
gjarnan að allir
möguleikar séu á slíku þrátt fyrir að
hafa ekki enn getað fært nokkur ein-
ustu haldbær rök fyrir þeim staðhæf-
ingum sínum. Staðreyndin er sú að
líkurnar á því að fá varanlegar und-
anþágur frá sameiginlegum stefnum
Evrópusambandsins í mikilvægum
málaflokkum eru nánast engar.
Það hefur lengi legið fyrir að Evr-
ópusambandið er afar andsnúið því að
veita nokkrar undanþágur frá sam-
eiginlegum stefnum sínum og í raun
alls ekki í mikilvægum hagsmunamál-
um. Ný aðildarríki geta í bezta falli
gert sér vonir um tímabundinn aðlög-
unartíma ef slíkt er þá í boði. Nýlegt
dæmi um þetta er t.d. Portúgal sem
fékk 16 ára aðlögunartíma, til að tak-
marka veiðar annarra Evrópusam-
bandsríkja í lögsögu sinni, þegar
landið gekk í sambandið árið 1986. Nú
er sá tími liðinn og vill Evrópusam-
bandið að önnur aðildarríki fái nú
jafnan aðgang að portúgalskri lög-
sögu á við heimamenn.
Annað dæmi um andstöðu Evrópu-
sambandsins til að veita undanþágur
frá sameiginlegum stefnum sínum
eru nýlegar og ítrekaðar aðvaranir
framkvæmdastjórnar sambandsins
til Breta. Bretar hafa haft ýmsar und-
anþágur frá stefnu sambandsins
hingað til þótt fæstar þeirra geti talizt
varða mjög mikilvæga hagsmuni.
Evrópusambandið hefur nú ítrekað
varað þá við því að þeir geti ekki til
lengdar haldið þeim undanþágum
sem þeir hafi fengið og að annaðhvort
verði þeir að taka fullan þátt í sam-
runaferlinu innan Evrópusambands-
ins eða standa utan þess. Þeir yrðu að
velja sambandið af heilum hug eða
ekki.
Ummæli ýmissa forystumanna inn-
an Evrópusambandsins á undanförn-
um árum hafa ennfremur staðfest að
líkurnar á varanlegum undanþágum
eru svo að segja engar. Þar má nefna
menn eins og Franz Fischler, yfir-
mann sjávarútvegsmála innan sam-
bandsins, og Romano Prodi, formann
framkvæmdastjórnar þess. Þessir
menn hafa hins vegar ekkert sagt
sem bendir til þess að hægt verði að fá
slíkar undanþágur og það næsta sem
þeir hafa komizt í þá áttina er að segja
að það megi jú alltaf ræða allt. Það
segir sig þó væntanlega sjálft að í slík-
um yfirlýsingum felst nákvæmlega
engin trygging fyrir einu né neinu.
HJÖRTUR J. GUÐMUNDSSON,
Bogabraut 21,
545 Skagaströnd.
Varanlegar und-
anþágur eru
draumórar
Frá Hirti J. Guðmundssyni sagn-
fræðinema:
Hjörtur J.
Guðmundsson
RÍKISÚTVARPIÐ hefir átt minn
hug og hylli gegnum árin. Ég gleymi
þeirri stund aldrei, þegar ég í fyrsta
sinn heyrði í því í desember 1930. Ég
átti þá heima á Mýrum í Hornafirði
og eitt heimili þar hafði fengið út-
varpstæki og bauð sveitungum sínum
að koma í heimsókn og hlusta.
Það var stór stöng sem sett var
upp í hlaðvarpann rétt hjá íbúðarhús-
inu og þræðir leiddir inn að tæki sem
stóð á borði í matstofunni, en það var
líka tengt við bæði blauta og þurra
rafhlöðu, og það þurfti að spara
strauminn og nýta allt sem best. Það
heyrðist nokkuð vel í tækinu og fólkið
þurfti að hópast sem næst því ef ekki
átti að missa af því sem fór fram. Að
hugsa sér. Þetta voru alveg ógleym-
anlegir viðburðir. Til útvarpsefnisins
var vandað og sérstaklega málfars-
ins. Ljótt orðbragð heyrðist ekki en
nóg var af hinu andlega og skemmti-
lega og söngurinn, hann var vel þeg-
inn, þótt ekki væri hann eins vand-
aður og nú. Þulan hafði fallega rödd
og var elskuð af þeim sem á hlýddu,
enda síðar gefið út fallegt kort með
mynd af henni.
Þessi minning hefir alltaf vakað í
huga mínum og glætt áhuga minn á
þessari stofnun. Nú hefir tækninni
fleygt fram og allan sólarhringinn er
útvarpað. Þá var kjörorðið „útvarp
inn á öll heimili“. Það voru of stór orð
þá til þess að menn tryðu þessu. En í
allri tækninni hefur líka komið ým-
islegt, sem er ekki gott. Jafnvel hefur
þeim atriðum fjölgað sem eru ekki til
að auka hróður stofnunarinnar.
Ég heyri vart svo leikrit að þau séu
ekki full af bölvi og ragni. Þetta er
ekki gott. Ég er nú þessa dagana að
hlusta á söguna „Mávahlátur“ og þar
er fullt af ljótum blótsyrðum sem
særa eyrað, þótt upplesturinn sé góð-
ur. En ég tala nú ekki um hvernig
menn nota móðurmálið kæra. Hika
ekki við að segja helvíti er þetta gott,
yndislegt og fallegt. Ég hefi nefnilega
aldrei vitað að helv. væri gott og fólk í
öllu þurft að nota þetta orð. Ég man
eftir ljóðlínu sem segir eitthvað á
þessa leið: Engum hjálpar andskot-
inn og allra síst í dauða. Því finnst
mér undravert hve margir ákalla
fjandann. Við eigum svo mörg orð í
ylhýra málinu okkar að við þurfum
ekki á hjálp fjandans í þeim efnum að
halda. Hættum því og burt með ljótu
orðin.
ÁRNI HELGASON,
Stykkishólmi.
Burt með ljótu orðin
Frá Árna Helgasyni: