Morgunblaðið - 10.07.2003, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 183. TBL. 91. ÁRG. FIMMTUDAGUR 10. JÚLÍ 2003 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
Eiður áfram
hjá Chelsea
Eiður Smári Guðjohnsen skrifar
undir nýjan samning Íþróttir 43
Unaðslega
endurnærandi
Fossar Rúríar í Feneyjum vekja
athygli víða um heim Listir 23
Safnari og
sölumaður
Plötusafnarinn Ingi Ingason opnar
„öðruvísi“ plötubúð Fólk 48
TUGIR þúsunda Írana mótmæltu stjórn
landins í höfuðborginni Teheran í gær-
kvöldi. Verið var að halda upp á að í gær
voru fjögur ár liðin frá blóðugum mótmæl-
um gegn stjórninni 1999, sem voru ein þau
stærstu síðan hún tók við völdum árið 1979.
Yfirvöld höfðu búið sig undir daginn með
því að banna fólki að safnast saman, loka
heimavistum háskólans og handtaka
aðgerðasinna. Kom til átaka á milli lögreglu
og vopnaðra bókstafstrúarmanna þegar
hún reyndi að aftra því að þeir kæmust að
mótmælendunum. Táragasi var svo beitt
gegn þeim sem mótmæltu til að dreifa þeim,
að því er fram kom hjá BBC. Ökumenn bif-
reiða þeyttu bílflautur og ungmenni fögn-
uðu að sögn sjónarvotta.
Í júní voru tíu daga mótmæli í Teheran
þar sem 4.000 manns voru handtekin. Vax-
andi óánægja hefur verið á meðal stúdenta
og annarra borgara yfir því hversu umbæt-
ur Khatamis, forseta landsins, ganga hægt
og hversu mikil völd Khameini, æðsti trúar-
leiðtogi landsins, og klerkaráð hans hafa.
AP
Andstæðingar írönsku stjórnarinnar
efndu til mótmæla á Ítalíu í gær.
Tugir þús-
unda mót-
mæltu í
Teheran
Teheran. AFP.
STRAX á unga aldri sýnir það sig hvort
karlmenn eru líklegir til stórra afreka í
vísindum og listum eða á hinn bóginn,
hvort þeir eru haldnir afbrotahneigð.
Það er hins vegar svo, að þegar þessir
menn giftast og eignast börn, þá er eins
og skrúfað sé fyrir hvort tveggja. Er
þetta niðurstaða rannsóknar sem Satoshi
Kanazawa, sálfræðingur við Canterbury-
háskóla á Nýja Sjálandi hefur gert.
Kanazawa segir, að vissulega dragi úr
frumleikanum með aldrinum en þar fyrir
utan hafi hjónabandið afgerandi áhrif.
Segir hann, að með giftingunni dragi
verulega úr eldmóðinum en ógiftir vís-
indamenn haldi hins vegar áfram að gera
merkilegar uppgötvanir fram eftir aldri.
Snýst allt um konurnar
Kanazawa telur, að ástæðan fyrir
þessu sé löngun karla til að ná athygli
kvenfólksins. Hún kyndi undir fram-
leiðslu karlkynshormónsins, test-
osteróns, en þegar menn giftist, minnki
framleiðslan og þar með snilligáfan um
leið.
Snilligáfan
sofnar í
hjónabandi
París. AFP.
BANDARÍSK stjórnvöld hafa
mótmælt harðlega meðferð ís-
lenzkra yfirvalda á máli bandaríska
hermannsins, sem ríkissaksóknari
hefur ákært fyrir
að reyna að ráða
manni bana með
hnífi í Hafnar-
stræti. Sam-
kvæmt heimild-
um Morgun-
blaðsins gekk
Heather Conley,
varaaðstoðarut-
anríkisráðherra
Bandaríkjanna, í gær á fund Helga
Ágústssonar, sendiherra Íslands í
Washington, vegna málsins. Jafn-
framt hefur sendiherra Bandaríkj-
anna á Íslandi komið mótmælum á
framfæri við utanríkisráðuneytið í
Reykjavík. Bandaríkin vilja að Ís-
land afhendi þeim lögsögu í málinu,
þannig að draga megi hinn grunaða
fyrir herrétt.
Halldór Ásgrímsson utanríkis-
ráðherra segir að í samtölum við
Bandaríkjamenn um málið hafi
komið fram að í yfirstandandi við-
ræðum um nýja bókun um fram-
kvæmd varnarsamnings ríkjanna
telji þeir nauðsynlegt að skýra rétt-
arstöðuna í þessum efnum. „Þeir
hafa skýrt frá því að í ljósi þessa
máls telji þeir nauðsynlegt í þeim
bókunarviðræðum sem framundan
eru að skýra réttarstöðu hermanna
á Keflavíkurflugvelli,“ segir Hall-
dór í samtali við Morgunblaðið.
Samkvæmt upplýsingum Morg-
unblaðsins telja bandarísk stjórn-
völd ákvæði viðauka við varnar-
samninginn skýr í þessu efni, en
telja neitun íslenzkra stjórnvalda á
að afhenda Bandaríkjunum lög-
sögu í máli varnarliðsmannsins
brjóta í bága við túlkun, sem gilt
hafi í áratugi og gefi tilefni til að
skýra betur túlkun ákvæðanna.
Hefði ekki átt að
tengja málin
Mál varnarliðsmannsins var m.a.
til umræðu á löngum fundi utan-
ríkismálanefndar Alþingis í gær, í
tilefni af fréttum af bréfi Gunnars
Snorra Gunnarssonar, ráðu-
neytisstjóra utanríkisráðuneytis-
ins, til forsætisráðuneytisins.
Fulltrúar í nefndinni voru eftir
fundinn á einu máli um að ekki
hefði átt að tengja mál her-
mannsins við viðræður um varnar-
mál eins og gert hefði verið í bréfi
Gunnars Snorra.
Utanríkisráðherra segir að í
bréfinu hafi ekki verið tenging við
viðræðurnar, önnur en að nefna
tímasetningu málsins, „en það var
ekki ætlun utanríkisráðuneytisins
að tengja þessi mál saman. Eftir á
að hyggja er utanríkisráðuneytið
þeirrar skoðunar að það hefði verið
heppilegra að sleppa því,“ segir
Halldór. „Það er hins vegar ljóst að
þetta mál varðar varnarsamning-
inn og það mál sem við erum að tala
um við Bandaríkjamenn um varnir
landsins varðar varnarsamninginn
líka. Það er enginn annar skyldleiki
milli þessara mála.“
Stjórnvöld í Washington mótmæla meðferð hnífstungumálsins harðlega
Vilja skýra réttarstöðuna í
viðræðum um varnarmálin
Heather Conley

Utanríkismálanefnd/10

Ólík túlkun/26
BANDARÍKIN fóru ekki í stríð
gegn Írak vegna nýrra sannana
um gereyðingarvopnaeign Íraka,
heldur af því að Bandaríkjastjórn
sá gögnin sem þegar voru til í
nýju ljósi eftir hryðjuverkin 11.
september 2001. Þetta sagði Do-
nald Rumsfeld, varnarmálaráð-
herra Bandaríkjanna, er hann bar
vitni fyrir hermálanefnd þingsins í
gær. „Sú reynsla breytti sýn okk-
ar og kenndi okkur hvað Banda-
ríkin eru berskjölduð fyrir hryðju-
verkaríkjum og -samtökum sem
hafa öflug vopn undir höndum,“
sagði Rumsfeld og bætti við að
Bandaríkin hefðu ekki valið að
fara í stríð – ákvörðunin hefði leg-
ið hjá Saddam Hussein. Fyrir
stríðið sögðu embættismenn
stjórnarinnar stríð nauðsynlegt
vegna þess að gereyðingarvopn í
Írak ógnuðu öryggi Bandaríkja-
manna. Einnig sagðist Rumsfeld
hlynntur því að franskar og þýsk-
ar hersveitir yrðu sendar til Íraks.
„Við höfum beðið 70, 80 eða 90 ríki
um að senda herlið til Íraks, með-
al annars frá þessum tveimur ríkj-
um,“ sagði hann en Frakkar og
Þjóðverjar lögðust sterklega gegn
innrás í Írak.
Nýjar sannanir um gereyðingar-
vopn ekki ástæða Íraksstríðsins
Washington. AFP.
Rumsfeld segir hryðjuverkaárás
hafa varpað nýju ljósi á eldri gögn
TENGIVAGN með 40 feta gámi
valt við innkeyrslu á svæði Land-
flutninga við Skútuvog í Reykjavík
um sjöleytið í gærkvöldi. Í gámnum
var klór og maurasýra, öðru nafni
metansýra, á tönkum. Voru slökkvi-
liðsmenn frá Slökkviliði höfuðborg-
arsvæðisins kvaddir á staðinn. At-
vikið var metið sem umhverfisslys
og klæddust slökkviliðsmenn eitur-
efnabúningum er þeir fengust við
afleiðingar þess.
Að sögn Birgis Finnssonar vakt-
stjóra hjá slökkviliðinu láku tankar
sem í gámnum voru, en ekkert lak út
úr gámnum. „Þetta var mjög stað-
bundið og ekki hætta á að efni læki í
ræsi eða þess háttar,“ sagði Birgir á
vettvangi í gærkvöldi. Taldi hann
engin vandkvæði verða á að hreinsa
vökvann upp án þess að tjón hlytist
af. Til þess að leysa sýruna og gera
hana hlutlausa var notað kalk.
Fullsterk maurasýra er mjög
tærandi fyrir húð og slímhúðir. Út-
þynnt er hún hins vegar mikið notuð
í matvælaiðnaði.
Morgunblaðið/Júlíus
Slökkviliðsmenn í eiturefnagöllum vinna við að koma lekum sýrutanki úr gámnum sem valt.
Umhverfis-
slys við
Skútuvog
♦ ♦ ♦