Morgunblaðið - 13.07.2003, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 13. JÚLÍ 2003 19
skýrast. Luke McShane var einn efstur með
sex vinninga og fullt hús, en næstir komu
Predrag Nikolic og Nick de Firmian með
fimm vinninga. Jóhann, Róbert og Hinrik
Danielsen voru með fjóran og hálfan, en
stigahæsti maður mótsins Ivan Sokolov með
fjóra vinninga ásamt mörgum öðrum og
ekki beint sáttur við sinn hlut.
Lokadagur mótsins
Á lokadegi mótsins hélt Englendingurinn
ungi sigurgöngunni áfram í sjöundu um-
ferðinni og lagði nú Nikolic að velli. Henrik
Danielsen og de Firmian skildu jafnir, Jó-
hann vann Robert og Sokolov vann Reginu.
Sævar vann Flovin, en Guðfríður og Hol-
lendingurinn Frank Wutz skildu jöfn.
Hjörtur Jóhannsson sigraði Ingvar, en
Grænlendingurinn Hans Christian Dahl
sigraði Janus Chemnitz Kleist og var þar
með orðinn efstur heimamanna með fjóra
vinninga.
Luke McShane og Bandaríkjamaðurinn
Nick deFirmian tefldu saman í áttundu og
næstsíðustu umferð. Þetta var einhver æsi-
legasta skák mótsins og tímahrakið algjört
og sviptingarnar eftir því. McShane til-
kynnti að Nick hefði fallið þegar hann átti
sjálfur tvær sekúndur eftir, en gat ekki
krafist vinnings því hann átti eftir kónginn
einan eftir gegn peði og kóngi deFirmians.
Skákin dæmdist því jafntefli og þar með var
ljóst að Luke McShane hafði unnið Græn-
landsmótið. Þótt Jóhann ynni Sokolov í 58
leikja baráttuskák gat hann einungis náð
McShane í vinningum, en gat ekki náð hon-
um í stigum, þ.e. samanlögðum vinninga-
fjölda andstæðinga. Nú mættust þingfor-
setarnir og sömdu um skiptan hlut. Önnur
helstu úrslit urðu þau að Nikolic vann Sæv-
ar, Tomas Oral vann Henrik Danielsen,
Hannes Hlífar vann Stefán og Frank Wuts
vann Friðrik Ólafsson, Ingvar Ásbjörnsson
vann Ole Lyremark, Sverrir Ásbjörnsson
vann Frank Jörgensen og Steinunn Blöndal
vann Ingibjörgu Ásbjörnsdóttur. Fyrir
lokaumferðina voru Luke McShane með sjö
og hálfan, Jóhann með sex og hálfan, en
Nikolic, de Firmian og Tomas Oral með sex
vinninga.
Úrslitin ráðast
Kvennabarátta einkenndi lokaumferðina.
Þær stöllur Guðfríður Lilja og Regina Pok-
orna voru báðar með fimm vinninga og efst-
ar meðal kvenna og lentu þær saman, þann-
ig að þær tefldu hreina úrslitaskák um hvor
þeirra yrði kvennameistari Grænlandsmóts-
ins. Guðfríður barðist vel, en Reginu tókst
að snúa á hana áður en yfir lauk. Luke
McShane vann Tomas Oral, Jóhann vann de
Firmian, Nikolic vann Hannes Hlífar, Sæv-
ar vann Henrik Danielsen, Stefán vann
Friðrik Ólafsson. Hjörtur Jóhannsson vann
Espen Andersen meðan systirin Sigurlaug
vann Mikael Kofoed. Bæði eru þau börn Jó-
hanns Hjartarsonar stórmeistara.
Þegar upp var staðið reyndist undrabarn-
ið Luke McShane ekki hafa tapað nema
hálfum vinningi og sigraði því á mótinu með
átta og hálfum vinningi af níu mögulegum.
Jóhann Hjartarson náði öðru sæti með
sjö og hálfan vinning. Nikolic varð þriðji
með sjö.
Í 4.–11. sæti með sex vinninga urðu
Sokolov, de Firmian, Flovin Þór, Oral, Reg-
ina, Róbert, Wuts og Sævar. Í 12.–13. sætu
voru Hannes Hlífar og Stefán Kristjánsson.
Meðal þeirra sem náðu 14.–25. sæti með
fimm vinninga má nefna Hans Christian
Dahl og Steffen Lynge, sem náðu bestum
árangri Grænlendinga. Í þessum hópi var
einnig Guðfríður Lilja, hinn efnilegi Ingvar
Ásbjörnsson og Hjörtur Jóhannsson, 15
ára.
Friðrik og Áskell Örn Kárason náðu
fjórum og hálfum, en meðal þeirra sem
náðu fjórum vinningum voru Halldór
Blöndal, Steinunn Blöndal, og Sverrir Ás-
björnsson, en systir hans Ingibjörg
krækti sér í þrjá vinninga. Hin 10 ára
gamla Sigurlaug Jóhannsdóttir var síðan í
góðum félagsskap Jonathans Motzfeldts
með tvo og hálfan vinning.
Lokahófið
Strax um kvöldið var öllum sem nærri
skákmótinu höfðu komið boðið til stór-
veislu í íþróttahöllinni. Boðið var upp á
glæsilegt hlaðborð með lamba- og hrein-
dýrakjöti ásamt meðlæti og drykkjarföng-
um.
Steffen Lynge, formaður skákklúbbsins
í Qaqortoq, gekk í ræðustól og tilkynnti
að grænlensku skákfélögin fimm í Qaqort-
oq, Nuuk, Narssaq, Aasiat og Maniitsoq
hefðu ákveðið að mynda með sér lands-
samtök: Skáksamband Grænlands.
Hrafn Jökulsson gekk í púltið og þakk-
aði öllum sem lagt höfðu hönd á plóginn
að gera mót þetta að veruleika og færði
hinu nýja Skáksambandi að gjöf öll þau
töfl og annan skákbúnað sem Hrókurinn
hafði flutt með vegna mótshaldsins auk
skákbóka. Hann hét því enn fremur að
vinna að nánari samvinnu þjóðanna á
skáksviðinu í framtíðinni.
Síðan var tekið til við verðlaunaafhend-
ingar. Tíu skákmenn hlutu verðlaun og
viðurkenningar. Luke McShane hampaði
að sjálfsögðu sigurbikarnum sem Árni
Höskuldsson gullsmiður lagði til auk gler-
listaverks eftir Buuti sem er grænlensk
listakona sem var verðlaunagripur frá
mótshöldurum, auk peningaverðlauna.
Þeir Grænlendingar sem stóðu sig best,
þeir Hans Christian Dahl og Steffen
Lynge unnu ferð til Reykjavíkur með
gistingu á Hotel Nordica.
Hófust nú skemmtiatriði. Barnakór
Hróksins, skipaður grunnskólabörnum frá
Qaqortoq söng, Jeremias trumbudansari
kvað sínar frumsömdu vísur, eflaust í
miklum skákanda og þjóðdansarar stigu
dans í skrautbúningum.
Síðan var stiginn dans fram eftir nóttu
og stukku þeir félagar Steffen Lynge og
Kaj Lyberth á svið með rafmagnsgítara
sína og sýndu góða takta með danshljóm-
sveitinni. Geysigóð stemning var og gleði
mikil í höllinni fram á rauða nótt.
Hraðskák og fjöltefli
Daginn eftir gleðina miklu var efnt til
hraðskákmóts í húsnæði Lýðháskólans.
Keppendur voru tuttugu og tveir. Ivan
Sokolov fékk nú uppreisn æru og sigraði,
en næstir komu Henrik Danielsen, Tomas
Orel, Predrag Nikolic og Regina Pokorna.
Ingvar Jóhannsson, tæknistjóri mótsins,
tók nú þátt og sýndi mikla hörku, en náði
þó ekki verðlaunasæti, þrátt fyrir að hafa
velgt stórmeisturunum hressilega undir
uggum. Luke McShane, sigurvegari
Grænlandsmótsins, var nú fjarri góðu
gamni og floginn áleiðis til til Esbjerg að
keppa á móti þar og gekk vel þegar síðast
fréttist.
Um kvöldið tefldi Ivan Sokolov fjöltefli
á 20 borðum. Ýmsir gerðu góða tilraun til
að standa í kappanum, en leikar fóru svo
að engum tókst að sigra hann né ná jafn-
tefli.
Tvískák í Ráðhúsinu
Eftir að fundi vestnorrænu þingforset-
anna lauk var komið á tvískákkeppni í
Ráðhúsinu í Qaqortoq. Þátttakendur voru
samtals átta, skákmeistarar og stjórn-
málamenn. Tvískákin var þannig að fjögur
lið tefldu, tveir keppendur í hverju liði,
einn stjórnmálamaður og einn stórmeist-
ari í hverju liði. Liðsmenn leika síðan til
skiptis og mega ekki hafa samráð sín á
milli. Friðrik Ólafsson tefldi með Halldóri
Blöndal, slóvakíska skákdrottningin Reg-
ina Pokorkna tefldi með Össuri Skarphéð-
inssyni, Ivan Sokolov með Jonathan Motz-
feldt og Flovin Þór Næs með færeyska
lögþingsmanninum Edmund Joensen. Í
fyrstu umferð unnu Jonathan og Sokolov
Færeyingana, meðan Halldór og Friðrik
unnu Reginu og Össur. Í annarri umferð
unnu Halldór og Friðrik Ivan og Motz-
feldt, meðan Regina og Össur unnu Fær-
eyingana. Friðrik og Halldór voru því sig-
urvegarar tvískákmótsins, þar sem þeir
unnu báðar sínar skákir. Skákmót þetta
vakti mikla kátínu meðal keppenda og
allra viðstaddra.
Með þessari skemmtilegu uppákomu
lauk skákhátíðinni miklu í Qaqortoq, sem
allir voru sammála um að hefði verið ein-
staklega vel heppnuð og sérlega ánægju-
leg og mannbætandi lífsreynsla fyrir alla
sem að henni komu.
STEFFEN Lynge, formaður Skákklúbbs Qaqort-
oq og forseti Skáksambands Grænlands, er 41
árs gamall lögreglumaður og býr í Qaqortoq
ásamt konu sinni Rittu Sarkov og börnum
þeirra, Connie, 17 ára, Paul, 11 ára og Natöshu, 6
ára. Börnin hafa öll verið alin upp við tafl-
mennsku á heimilinu og Hans Jörgen unnusti
Connie er þar engin undantekning.
„Fyrir um tíu árum, þegar ég starfaði sem
lögreglumaður í Nuuk, fór einn vinnufélaga
minna að koma með tafl með sér í vinnuna til
að stytta stundirnar þegar lítið var að gera á
vöktunum,“ segir Steffen Lynge. „Ég fékk strax
áhuga á skákinni og þegar ég var búinn að læra
að tefla heillaðist ég svo að skákin varð helsta
áhugamál mitt upp frá því. Þá var ekki til skák-
klúbbur í Nuuk en hann var stofnaður nokkrum
árum seinna. Á síðasta ári ákváðum við að
flytja til Qaqortoq, þar sem kona mín ólst upp.
Þegar ég var sjálfur búinn að læra að tefla fór
ég kenna konunni og börnunum. Þau fylltust
strax áhuga, og segja má teflt hafi verið dag-
lega á heimilinu síðan.
Ég tel skákiðkun mjög góða fyrir heimilislífið,
þetta þroskar börnin og skerpir hugsun þeirra.
Ég hef til dæmis tekið eftir því að þegar dóttir
okkar Connie er dugleg við skákina, þá kemur
hún einnig heim með betri einkunnir, en hún
stundar nám við menntaskólann hér.“
Í marzmánuði síðastliðnum stofnuðu Steffen
og nokkrir félagar hans skákklúbbinn í Qaqort-
oq og eru nú í honum um 30 manns og þar af
um tíu ungmenni. „Við ákváðum strax að taka
ekki félagsgjöld af félögum undir 21. árs aldri
svo við gætum betur náð til æskunnar, því ég
tel að fátt geti verið jafnheppileg tómstundaiðja
fyrir ungmenni og skákin. Eitt af því góða við
skákina er að það kostar ekkert að stunda
hana, það þarf ekki að kaupa græjur og tól eins
og fyrir mörg önnur áhugamál. Krakkarnir geta
bara komið eins og þeir eru klæddir inn á skák-
æfingar hjá okkur og það kostar ekkert.“
Unga fólkið fær skákverkefni og skákþrautir
með sér heim til að leysa fyrir næsta tíma.
Klúbburinn á ágætt safn skákbóka sem skák-
félagið Hrókurinn og tímaritið News in Chess
gáfu. „Þessi mikla skákhátíð hér í Qaqortoq hef-
ur verið mikið ævintýri fyrir okkur skák-
áhugamenn og ég bind miklar vonir við að hún
leiði til aukins áhuga og fjölgunar í skák-
klúbbnum okkar.
Ennfremur tel ég að skákmótið hafi verið
mesti íþróttaviðburður að á Grænlandi fyrr og
síðar. Aldrei hafa komið saman í Græn-
landi svo margir heimsklassamenn til
að keppa í nokkurri íþrótt. Nú má með
sanni segja að ný íþróttagrein hafi
bætst við þjóðlíf hér á Grænlandi. Þátt-
ur Hróksins og einkum þó Hrafns Jök-
ulssonar að koma þessu á hefur verið
alveg ómetanlegur og eins hafa margir
komið að mótinu sem ekki eru sjálfir
skákmenn, en hafa mikinn skilning á
hvað skákiðkun getur haft bætandi
áhrif á mannlíf hér á Grænlandi. Þar vil
ég helst nefna Benedikte Thor-
steinsson og Kaj Lyberth, skólastjóra
Lýðháskólans hér í bænum. Þeir Kaj og
Hrafn virðast vera haldnir óþrjótandi
orku, svo erfitt getur verið að fylgja
þeim eftir stundum.“
Steffen segir að þegar þeim í skák-
klúbbnum fannst þeir komnir á rétta
leið í Qaqortoq fóru þeir að hafa sam-
band við skákklúbbana í Nuuk og
Narssaq, Maniitoq og Aasiaat og úr
varð í samvinnu við skákklúbbinn Hrók-
inn á Íslandi að stofna skáksamband
Grænlands í því skyni að efla skáklistina
í landinu öllu. Mitt fyrsta verkefni sem
forseti verður að hafa samband við alla
helstu bæi á Grænlandi og kanna
grundvöll fyrir stofnun skákklúbba þar.
Við munum byrja á að styrkja hið ný-
stofnaða samband með því að stofna
klúbba í sem flestum bæjum. Auk þess verðum
við að þjálfa upp hóp manna til að sjá um móts-
hald og dómgæslu en Hróksmenn munu verða
okkur innan handar að efla þann þátt í skáklífi
okkar. Þegar við höfum náð þeim áfanga að
stofna um það bil tíu klúbba í helstu bæjum
Grænlands, verður næst á dagskrá að efna til
Grænlandsmeistaramóts. Í framhaldi af því
verður komið á skákstigakerfi Grænlands. Ég
tel mikilvægt að koma á skákstigakerfi svo
menn sjái hvar þeir standi og geti stefnt mark-
visst að framförum.
Fljótlega munum við sækja um inngöngu í
FIDE, Alþjóðaskáksambandið. Vonandi gæti það
orðið einhvern tímann á næsta ári, nógu tíman-
lega til að við getum tekið þátt í ólympíu-
skákmótinu í Minorca árið 2004 svo að þátt-
takendur okkar þar geti fengið alþjóðleg
skákstig. Ég er mjög bjartsýnn á að okkur takist
allt þetta og ef þessi draumur minn rætist um
framvindu skáklífsins hér er ég viss um Græn-
land verður mun grænna land að búa í, ef ég má
svo að orði komast.“
Morgunblaðið/Ómar
Skákfjölskyldan á heimili sínu. Frá vinstri: Paul, 11 ára, Ritta Sarkov, Natasha, 6 ára, Steffen
Lynge, Connie, 17 ára, og unnusti hennar Hans Jörgen, 19 ára. Allt heimilisfólkið teflir skák.
Mesti íþróttavið-
burður á Grænlandi
Steffen Lynge er nýskipaður forseti grænlenska skáksambandsins.
Hann er lögreglumaður að aðalstarfi og fæst einnig við tónlist.
Qaqortoq er stundum kallað „græni bær“ Grænlands. Þar eru helstu skólar Suður-Grænlands.
omar@mbl.is