Morgunblaðið - 16.07.2003, Blaðsíða 2

Vélin undir húddinu er augnayndi fyrir bílaáhugamenn, hrein og fín og nánast
eins og ný vél með skemmtilega þýðum og hljóðlátum gangi.
GUNNAR segir að nokkuð hafa ver-
ið af þessum bílum hér á landi á sín-
um tíma en í dag eru þrír bílar á
landinu, þ.e. Mercury Montclair
sömu árgerðar. „Ég hef ekki gert
upp aðra bíla en heillaðist fyrst af
Mercury 1954 og var búinn að skoða
slíka bíla erlendis þegar mér var
bent á bíl í Keflavík, Montclair ár-
gerð 1956. Ég fór að skoða hann og
ákvað að kaupa og sé ekki eftir því.
Ég var alltaf frekar spenntur fyrir
Mercury, ég veit nú ekki af hverju,
það er kannski bara tilviljun en
Montclair er flottasta týpan af Merc-
ury frá þessum árum,“ segir Gunn-
ar.
Bíllinn er með 312 cc vél, 225 hest-
afla og sjálfskiptur. Þá er rafmagn í
öllu, bæði sætum og rúðum, sem var
á sínum tíma boðið sem aukahlutir.
Gunnar segist hafa sett það í sjálfur
enda hægt að kaupa flesta varahluti í
þessa bíla í dag. Hann segir að bíl-
arnir sjálfir séu allir svipaðir að
grunngerð en mismunurinn felist í
þeim aukahlutum sem settir hafa
verið í hvern bíl.
„Þetta var allt gert upp eins og
það var. Ég keypti hann hálfupp-
gerðan þar sem búið var að sprauta
hann og taka allt boddíið í gegn.
Hins vegar var ekkert búið að eiga
við hann að innan eða vélina og ann-
að. Ég reif allt í sundur og gerði upp
með góðri aðstoð og kláraði bílinn.
Undirvagninn var haugskítugur
þannig að ég reif allt undan, tók
boddíið af, sandblés og málaði und-
irvagninn, þar sem ég tók hverja ein-
ustu skrúfu úr. Ég er búinn að kíkja
á hvern einasta smáhlut í þessum bíl
og pússa og fægja,“ segir Gunnar.
Hann segist hafa reynt að nota allt
sem hægt var í bílnum en hann hafi
ekki komist hjá að skipta um sumt.
Króm og listar voru endurunnir og
vélin tekin í gegn, enda var hún orðin
slöpp. Í dag lítur vélin hins vegar út
eins og ný, malar óaðfinnanlega í
hægagangi og urrar mikilúðlega
þegar stigið er á bensíngjöfina í
keyrslu.
Gunnar keypti síðan nýjan raf-
geymi, þ.e. geymi sem í dag er fram-
leiddur í upprunalegri mynd með
merki Mecury á. Hins vegar þurfti
bara að skipta um pakkningar í sjálf-
skiptingunni þar sem allt annað var í
góðu lagi.
Hann segir að nánast sé hægt að
kaupa alla varahluti í þessa bíla í
dag, allir slitfletir séu endurfram-
leiddir þó bretti, listar og annað slíkt
fáist ekki nýtt. „Það er heilmikill iðn-
aður í dag að framleiða varahluti í
svona fornbíla og jafnvel auðveldara
að fá þessa hluti nú heldur en þegar
bílarnir voru á götunni á sínum tíma.
Þetta er orðið mjög vinsælt aftur og
Netið auðveldar sölu á þessum hlut-
um.“
En hvað rekur menn í margra ára
vinnu við að gera upp svona bíl?
„Það er kannski fyrst og fremst
það að maður ólst upp við þetta, t.d.
átti pabbi marga svona bíla. Síðan er
það sjarminn og menningin sem
fylgir þessum bílum. Þeir eru meira
og minna handunnir og með sál,
þannig að það er eitthvað sem heillar
mann meira við þessa bíla fekar en
nýja bíla. Síðan er það tilfinningin
sem fylgir því að keyra bílinn. Ég er
ennþá með nælondekk undir eins og
var og finn sérstaklega fyrir því við
langkeyrslu, þá kemur þessi mjúki
fílingur. Það er kannski ekki mikil
snerpa í þessum bílum, miðað við
bíla í dag, en hann fer langt á sigling-
unni þegar hann er kominn á ferð-
ina,“ segir Gunnar.
Gunnar Hafsteinsson gerði upp glæsilegan
Mercury Montclair árgerð 1956
Heillandi sjarmi sem
fylgir þessum bílum
Morgunblaðið/Eiríkur P. Jörundsson
Glæsilegt eintak af Mercury Montclair árgerð 1956 en aðeins þrír af þessari árgerð eru til hér.
Eftir fjögurra ára vinnu í bílskúrnum, þar sem bíllinn var
tekinn sundur skrúfu fyrir skrúfu og pússaður upp, ekur
Gunnar Hafsteinsson nú um götur bæjarins í glæsi-
legum Mercury Montclair árgerð 1956. Bíllinn vekur
strax athygli enda ljóst að mikil natni hefur verið lögð í
endurgerð bílsins sem lítur nánast út eins og honum
hafi verið ekið beint úr verksmiðjunni. Eiríkur P.
Jörundsson tók rúnt með Gunnari og fann fyrir sjarm-
anum sem fylgir þessum sígildu amerísku eðalvögnum.
Gunnar Hafsteinsson undir stýri á Mercury Montclair-bílnum, þar sem hann
„fílar“ stemmninguna við keyra slíkan eðalvagn.
2 B MIÐVIKUDAGUR 16. JÚLÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
bílar
Að loknum 69 árum og framleiðslu á 21 milljón
bíla hefur Volkswagen ákveðið að binda enda á
smíði hinnar goðsagnakenndu bjöllu. Þar með
lýkur einum merkasta þætti í sögu bílsins,
þegar síðasta bjallan af gömlu góðu týpunni
rennur út úr verksmiðju Volkswagen í hinsta
sinn á þessu ári.
Ferdinand Porsche fékk það verkefni í hend-
urnar á sínum tíma að framleiða ódýran bíl
fyrir þýskan almenning, sem einnig ætti að
„rúma þrjá hermenn og eina vélbyssu“ og var
bjallan niðurstaðan. Bíllinn er ekki aðeins einn
af mest seldu bílum í heiminum, heldur hefur
bjallan í gegnum tíðina verði mikilvæg tákn-
mynd ýmissa sjónarmiða. Þegar bjallan var
fyrst smíðuð í Þýskalandi árið 1945 átti fram-
leiðslan að vera tákn fyrir endurbyggingu efna-
hags Þýskalands. Í kringum 1960 urðu bjallan
og VW-sendibíllinn í uppáhaldi hjá hippum og
öðrum sem vildu setja sig upp á móti banda-
rísku auðvaldssamfélagi og stórum amerískum
bílum. Árið 1969 birtist fyrsta myndin um
Herbie og bjallan varð að ákveðnu kúltúrfyr-
irbæri um víða veröld.
Enginn breyst jafnlítið
Enginn annar bíll hefur breyst jafnlítið í útliti
og hönnun og bjallan. Bæði Toyota Corolla og
VW Golf hafa selst meira á heimsvísu en báðar
þessar tegundir hafa gengið í gegnum margar
breytingar. Síðasta bjallan sem rúllar út úr
verksmiðjunni á þessu ári er í höfuðatriðum
samskonar bíll og Ferdinand Porsche hannaði
og var framleiddur í Þýskalandi árið 1945.
Eini bíllinn sem getur státað af slíkum ár-
angri er Ford-T, sem var framleiddur án mikilla
breytinga í 15 milljón eintökum frá 1908 til
1927. Ford-F, sem er mesti seldi bíll í heim-
inum frá upphafi, hélt einnig að mestu stílnum
í gegnum mörg tíu ára framleiðsluskeið.
Síðasta þýska verksmiðjan sem framleiddi
bjölluna var lögð niður árið 1978 og næst-
stærstu framleiðslulínunni, í Brasilíu, var
breytt árið 1996. Undanfarin sjö ár hefur að-
eins ein mexíkönsk verksmiðja séð um fram-
leiðslu bílsins.
Þar til árið 1990 var bjallan allra ódýrasti
bíllinn í Mexíkó og er talið að 70% allra Mexí-
kana hafi átt bjöllu. Í dag eru ljósgrænir bjöllu-
leigubílar og bjöllu-lögreglubílar ennþá áber-
andi á götum Mexíkóborgar. En á meðan fram-
leiðsla bílsins hefur lítið breyst í gegnum árin
hafa aðrar bílategundir orðið sífellt ódýrari í
framleiðslu auk þess að verða nýtískulegri í
útliti og hönnun, m.a. með 5 dyrum og loftkæl-
ingu. Sú staðreynd að bjallan hefur lítið breyst
í gegnum tíðina er örugglega ástæða vinsælda
bílsins í gegnum tíðina, en er því miður einnig
orsökin fyrir því að verksmiðjan í Mexíkó verð-
ur að loka dyrunum fyrir framleiðslu bjöllunnar.
Volkswagen mun halda áfram sögunni með
framleiðslu New Beetle, sem kynnt var árið
1997 og hefur hingað til selst í rúmlega 156
þúsund eintökum í heiminum.
Volkswagen hættir framleiðslu bjöllunnar
Morgunblaðið/Þorkell
Bjallan kveður um áramót eftir 69 ára feril.