Morgunblaðið - 17.07.2003, Blaðsíða 44

FÓLK Í FRÉTTUM
44 FIMMTUDAGUR 17. JÚLÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
E
H
F.
/S
IA
.I
S
-
N
O
I
21
72
9
0
7/
20
03

BJÓDDU TENGDÓ Í BÍÓ
EIN BESTA GRÍNMYND ÁRSINS
FRUMSÝND 25.JÚLÍ
Þegar þú kaupir þrjú stykki
af 200g rjómasúkkulaði,
hvaða bragðtegund sem er,
í Hagkaupum Smáralind og
Akureyri, færðu í kaupbæti
miða á sérstaka forsýningu á
gamanmyndinni The In-Laws
fimmtudaginn 24. júlí.
Tilboðið gildir þar til allir
miðar hafa gengið út.
Sumarkvöld við orgelið
17. júlí kl. 12:
Guðrún Lóa Jónsdóttir alt og
Sigrún Magna Þórsteinsdóttir orgel
19. júlí kl. 12:
David M. Patrick orgel
20. júlí kl. 20:
David M. Patrick. Verk ma. eftir
Franck, Bach og Duruflé
12. SÝNING FIMMTUDAG 17/7 - KL. 20 UPPSELT
13. SÝNING FÖSTUDAG 18/7 - KL. 20 UPPSELT
14. SÝNING LAUGARDAG 19/7 - KL. 18 UPPSELT
15. SÝNING SUNNUDAG 20/7 - KL. 17 AUKASÝNING UPPSELT
16. SÝNING MIÐVIKUDAG 23/7 - KL. 20 UPPSELT
17. SÝNING FIMMTUDAG 24/7 - KL. 20 UPPSELT
18. SÝNING LAUGARDAG 26/7 - KL. 17 UPPSELT
19. SÝNING MIÐVIKUDAG 30/7 - KL. 20 ÖRFÁ SÆTI LAUS
20. SÝNING FIMMTUDAGINN 31/7 - KL. 20 ÖRFÁ SÆTI LAUS
ATHUGIÐ ÓSÓTTAR PANTANIR SELDAR DAGLEGA !
VIÐ fráfall Benny Carterser síðasti meistari hinsklassíska djass fallinn aðfoldu. Hann og Johnny
Hodges voru helstu altósaxófón-
leikarar djassins þar til Charlie
Parker kom fram á sjónarsviðið
og skópu hvor sinn stíl. Hodges
var hinn mjúki, heiti ljóðasmiður
með titurmikinn tón og einstaka
blústilfinningu. Carter var sval-
ari, titurminni og smiður hins líð-
andi glæsispuna. Aðeins einn altó-
saxisti milli stríða komst í
námunda við þá; Willie Smith í
Lunceford-bandinu.
Fjölhæfur
En Benny Carter var ekki að-
eins altisti. Hann blés í trompet,
básúnu og klarinett og var flinkur
hljómsveitarstjóri og einn af
helstu útsetjurum djasssögunnar.
Hann var fyrstur til að skrifa fyr-
ir fimm saxófóna í djassstórsveit
og höfðu þær útsetningar mikil
áhrif og endurspegluðu saxófón-
stíl hans sjálfs. Benny samdi
fjölda tónverka og eru frægustu
ópusar hans „When Lights Are
Low“ og „Blues In My Heart“.
Hann samdi einnig tónlist og kom
fram í fjölda kvikmynda s.s.The
Snows Of Killimanjaro og An Am-
erican In Paris.
Benny Carter var aðeins sextán
ára er hann hóf að leika sem at-
vinnumaður og árið eftir var hann
kominn í hljómsveit Willie The
Lion Smiths. Hann lék með Earl
Hines, Duke Ellington, Fletcher
Hendersson, Chick Webb og
McKinneýs Cotton Pickers áður
en hann stofnaði eigin hljómsveit
árið 1932. Á árunum 1936–38 lék
hann í Evrópu og hljóðritaði þá
frægar plötur með stjörnusveit
Coleman Hawkins þarsem Django
Reinhard sló gítarinn. Blés hann
þar bæði í altó og trompet. Fyrstu
plötur sem ég eignaðist með
Benny Carter voru 78 snúninga
skífur með Lionel Hampton, m.a.
„When The Lights Are Low“ þar
sem Carter blés í altóinn og út-
setti en Dizzy Gillespie var tromp-
etleikari og 45 snúninga skífa
með fyrrnefndri sveit Colemans
Hawkins. Býst ég við að margir
íslenskir djassunnendur á mínu
reki hafi sömu sögu að segja.
Framsækinn
Eftir að Benny sneri heim frá
Evrópu stofnaði hann hljómsveit í
New York þar sem Dizzy var á
trompetinn og 1944 var hann með
stórsveit á Vesturströndinni þar
sem ýmsir aðrir úr framvarð-
arsveit hins nýja djass léku með
honum s.s. Miles Davis, J.J. John-
son og Max Roach. Hann kunni
alla ævi að meta unga framsækna
tónlistarmenn. Eftir stríð vann
hann aðallega sem útsetjari fyrir
kvikmyndir jafnt sem söngvara
þótt hann skryppi í einstaka tón-
leikaferðalög með JATP, en upp-
úr 1970 fór hann að blása á fullu
að nýju og hann hafði engu
gleymt og allt framundir aldamót
var hann í forustusveit djass-
saxófónleikara og hlaut við-
urnefnið „The King“. Mikið er af
geislaplötum með Benny Carter á
markaðnum. Classics hefur gefið
út gömlu hljóðritanir hans og
Orginal Jazz Classics Pabló-
skífurnar frá seinni árum ss. The
King þar sem Milt Jackson er á
víbrafóninn og Montreux 7́7 með
Niels-Henning á bassa. Verve hef-
ur endurútgefið efni með hljóm-
sveitum hans með píanistunum
Teddy Wilson og Oscar Peterson
og hann var einn af saxistum á
Telarc-diski Ray Browns: Some
Of My best Frinds Are The Sax
Players. Síðasta hljóðritun hans
útgefin er frá 1996 og blæs hann
þar með kollega sínum Phil Wo-
ods. Another Place, Another Time
nefnist diskurinn er Evening Star
gaf út. Það ár kom hann fram
með Lincoln Center stórsveitinni
undir stjórn Wynton Marshalis og
voru eingöngu leikin verk hans og
útsetningar.
Tímalaus
Eins og hjá kollegunum Johnny
Hodges og Charlie Parker gætti
lítt svipbrigða er Benny Carter
blés, en tónlist hans hreyfði við
hverri taug hlustenda. Ég gleymi
aldrei er ég hlustaði á hann og
Niels-Henning um miðjan níunda
áratug síðustu aldar. Það var á
Norðursjávardjasshátíðinni í
Haag. Hann hafði verið kjörinn
djassleikari veraldar það árið en
Niels-Henning djassleikari Evr-
ópu. Það var töfrastund og tónlist
Benny Carters tímalaus.
Konungurinn
fallinn í valinn
Einn af stórmeisturum djassins,
Benny Carter, andaðist sl. laugardag,
95 ára gamall. Vernharður Linnet
segir hér frá ,,konunginum“ eins og
djassmenn nefndu Carter gjarnan.
Benny Carter var aðeins 16 ára er
hann gerði djassinn að atvinnu
sinni.
Stórhöfða 21, við Gullinbrú, s. 545 5500.
www.flis.is
netfang: flis@flis.is
lím og fúguefni