Morgunblaðið - 22.07.2003, Blaðsíða 22

LISTIR
22 ÞRIÐJUDAGUR 22. JÚLÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
ÖGMUNDUR Þór Jóhannes-
son gítarleikari var útnefnd-
ur sigurvegari í hinni alþjóð-
legu Agustin Barrios gítar-
keppni sem fram fór í Lamb-
esc í Suður-Frakklandi í
byrjun júlí. Hann vann önnur
verðlaun í keppninni en eng-
in fyrstu verðlaun voru veitt
að þessu sinni. „Það var
kennarinn minn, Marco Diaz-
Tamayo, sem sagði mér frá
keppninni og hvatti mig til
þátttöku. Í ár voru alls ellefu
þátttakendur í keppninni og
fjórir sem komust í úrslit. Í
fyrrri umferð áttum við að
spila eitt skylduverk eftir
Agustin Barrios, en keppnin
er einmitt kennd við hann, og
eitt frjálst verk. Í lokaum-
ferðinni áttum við að spila
fjögur verk frá mismunandi
tímabilum, eitt frá endur-
reisnar- eða barrokktíman-
um, eitt klassískt eða róman-
tískt stykki, verk eftir
Barrios að eigin vali og eitt
nútímaverk.“ Að sögn Ög-
mundar tekur yfirleitt um
hálft til heilt ár að undirbúa
sig fyrir svona keppni, en þar
sem hann ákvað þátttöku
með fremur stuttum fyrir-
vara hafði hann aðeins fjóra til sex
mánuði til þess að læra og undirbúa
öll verkin, utan eitt, fyrir keppnina.
„Þar sem ég var tiltölulega ný-
byrjaður hjá kennara mínum var ég
ekki kominn með neina fasta efnis-
skrá og þurfti því að vinna þetta
allt frá grunni. Meginmarkmiðið
með þátttökunni var að fá aukna
hvatningu til að leggja harðar að
mér,“ segir Ögmundur, en hann er í
einleikaranámi við Universität
Mozarteum í Salzburg undir hand-
leiðslu Marco Diaz-Tamayo. Á ár-
unum 2000-2002 lagði hann hins
vegar stund á einkanám í gítarleik í
Barcelona á Spáni við Escola Luth-
ier d’arts musicals. Fyrir tveimur
árum komst Ögmundur í úr-
slit í hinni alþjóðlegu Andre
Segovia gítarkeppni sem
haldin var í Linares á Spáni
og segist hann af fenginni
reynslu hafa undirbúið báðar
umferðir keppninnar í ár
mjög vel. „Æskilegast er að
undirbúa báðar umferðirnar
vel fyrir keppni. Stundum
kemur það reyndar fyrir að
menn einblína um of á fyrri
umferðina og koma því nán-
ast óundirbúnir til leiks í
lokaumferðinni og missa fyr-
ir vikið af verðlaunum. En sé
maður er vel undirbúinn fyr-
ir báðar lotur á maður góða
möguleika.“ Að mati Ög-
mundar er undirbúningurinn
alltaf aðalmálið. „Þá leggur
þú harðar að þér en þú mynd-
ir gera að öllu jöfnu. Auk
þess er afar hollt að spila
undir meira álagi en venju-
lega, þ.e. fyrir framan dóm-
nefnd,“ segir Ögmundur.
Hann leggur áherslu á að
mikilvægi þess að taka þátt í
svona keppni felist ekki hvað
síst í því að vekja athygli á
sér innan gítarheimsins.
„Það er afar mikilvægt að
vera sýnilegur innan gítar-
heimsins og keppni á borð við þessa
veita aukin tækifæri. Oft eru til
dæmis tónleikar eða tónleikaferðir
í verðlaun í svona keppni. Skipu-
leggjendur keppninnar nú munu
væntanlega bjóða mér að spila á
tónleikum í Suður-Frakklandi
næsta sumar,“ segir Ögmundur að
lokum.
Íslenskur gítarleikari vinn-
ur í alþjóðlegri samkeppni
Ögmundur Þór Jóhannesson gítarleikari.
Kaffihús, Tromsö Aðalheiður S.
Eysteinsdóttir opnar sýningu sem
er liður í verkinu „40 sýningar á 40
dögum“.
Í DAG
 Sjá einnig Staður og stund á mbl.is
Á þriðjudags-
tónleikum í
Listasafni Sig-
urjóns Ólafs-
sonar kl. 20.30 í
kvöld flytja þau
Kristjana Stef-
ánsdóttir og
Agnar Már
Magnússon
djasslög eftir
Tómas R. Ein-
arsson. Mörg
þeirra hafa verið
gefin út á geisla-
plötum Tóm-
asar. Sérstakur
gestur á tónleik-
unum verður
Helga Björg
Ágústsdóttir
sellóleikari.
Kristjana
syngur djass í
Sigurjónssafni
Tómas R.
Einarsson
Kristjana
Stefánsdóttir
LJÓÐASÝNING á
vegum Ritlistarhóps
Kópavogs, Café Borg-
ar og Bókasafns
Kópavogs opnar form-
lega á Café Borg í
Hamraborginni í
kvöld kl. 20. Fyrsta
skáld Café Borgar er
Kópavogsskáldið
sjálft, Steinþór Jó-
hannsson, sem var
einn af stofnendum
Ritlistarhóps Kópa-
vogs árið 1994. „Við í
Ritlistarhópnum höf-
um haft það að mark-
miði að vinna að fram-
gangi ritlistarinnar hér í Kópavogi.
Með ljóðasýningunni viljum við
gera okkar til þess að koma ljóðinu
til fólksins. Við fórum á stúfana og
leituðum eftir samstarfi við eig-
anda Café Borgar sem tók afar vel
í hugmyndina. Við höfðum sérstak-
an augastað á þessu kaffihúsi þar
sem okkur fannst gluggarnir henta
einstaklega vel fyrir sýninguna.
Ljóðin snúa bæði inn og út í glugg-
um kaffihússins þannig að kaffi-
húsagestir jafnt sem vegfarendur
geta lesið ljóðin í gluggunum,“ seg-
ir Steinþór Jóhannsson í samtali
við Morgunblaðið. „Við erum afar
spennt að sjá hvernig fólki líkar
uppátækið. Hugmyndin er sú að öll
skáldin í Ritlistarhópnum, sem eru
alls um þrjátíu að tölu, haldi svona
ljóðasýningu, en framhaldið fer
vitanlega eftir viðtökum. Við renn-
um nokkuð blint í sjóinn með
þetta, því við vitum ekkert hvernig
þetta gerir sig.“
Á ljóðasýningu
Steinþórs verða átján
ljóð sem birst hafa í
þeim sex ljóðabókum
sem hann hefur gefið
út síðustu þrjátíu ár.
„Elsta bókin er frá
1975 og sú yngsta frá
2001, svo þú sérð að
þetta spannar töluvert
tímabil. Í tengslum
við hverja ljóðasýn-
ingu verða ljóðabæk-
ur, þess skálds sem er
til sýnis hverju sinni,
til sölu á kaffihúsinu.
Allt of oft virðast
ljóðabækur hverfa út
af markaðnum stuttu eftir útgáfu
og erfitt getur verið að nálgast
þær, en með þessu viljum við gera
fólki auðveldara fyrir.“ Sýning
Steinþórs mun standa út ágúst en í
framtíðinni er fyrirhugað að hver
sýning standi í mánuð. „Meðal rit-
höfunda sem tilheyra Ritlistarhóp
Kópavogs má nefna Gylfa Gröndal,
Hjört Pálsson og Hrafn A. Harð-
arson. Ritlistarhópurinn hefur
þegar gefið út þrjár ljóðabækur og
er sú fjórða í smíðum. Í þriðju
ljóðabók hópsins, Sköpun, var ljóð-
um og málverkum stillt upp saman
og annaðhvort var ort við málverk-
ið eða málarinn málaði við ljóðið. Í
fjórðu bókinni er hugmyndin sú að
fá tónskáldin hér í Kópavogi til
þess að semja tónlist við ljóð
skáldanna úr Kópavogi,“ segir
Steinþór, en gefur ekkert uppi um
hvernig tíu ára afmæli Ritlistar-
hóps Kópavogs verði fagnað á
næsta ári.
Ljóðasýning
á Café Borg
Steinþór Jóhannsson
SUMARKVÖLD við orgelið sl.
sunnudagskvöld í Hallgrímskirkju,
hófst með spunaverki, yfir upphaf
kaþólska stefsins Te
Deum, eftir franska
orgelleikarann Char-
les Arnould Tournem-
ire og er þessi spuni,
sem til er á upptök-
um, skráður á nótur
af Duruflé. Þetta er
eins og flest spuna-
verk, röð af hljóm-
rænum leikmyndum,
þar sem Te deum
stefinu bregður fyrir í
margvíslegum og
glæsilegum út-
færslum, sem Patrick
lék einstaklega vel,
með skýrt mótaðri
hendingaskipan og vel
„registerað“. Í tveimur verkum
eftir Louis Vierne var leikur Pat-
ricks mjög góður, fyrst í einfaldri
og leikglaðri Impromtu op. 54, nr
2, þar sem A-kaflinn er leikandi
hraður. Í seinna verki Vierne,
Clair de lune op. 53, nr. 5, var leik-
ur Patricks sérlega þýður, þar sem
einfalt lagferlið er stutt með ein-
földum og allt að því „píanistísk-
um“ hljómaleik, fallegt verk en líð-
andi og viðburðalítið eins og
einmanaleg tunglskinsnóttin.
Nokkuð kvað við annan tón í
tokkötu og fúgu í d-moll BWV 538,
títtnefnd sú „dóríska“, eftir J. S.
Bach, sem er í raun rangnefni, því
strax í upphafi tokkötunnar er
leiðsögutónn (cís) og þótt verkið sé
ritað án fastra formerkja, er sjötti
tónnin (bé) lækkaður og því er
tónskipanin eins og vera ber í
venjulegum d-moll. Þetta verður
sérlega greinilegt þegar upphafs-
stefið birtist í a-moll (25. takti) og
einnig er niðurlag tokkötunnar
svikalaust í hljómhæfum moll. Þá
er fúgustefið í hreinum moll. Lík-
legt er að nafnið megi rekja til
þess að verkið er til í mörgum og
misvísandi útfærslum,
sérstaklega er varðar
tónskipan. Hvað sem
þessu líður er tokkat-
an glæsilegt verk og
var leikur Patricks
sérlega yfirvegaður,
sérstaklega í fúgunni,
sem er frekar þung-
leg að gerð.
Þrjú síðustu við-
fangsefni tónleikanna
eru öll eftir Duruflé,
sem Patrick hefur
miklar mætur á og er
reyndar frægur fyrir
að flytja af glæsibrag.
Fyrsta verkið eftir
Duruflé var Medita-
tion, fallegt verk, þá Scherzo op 2
og síðast tveir þættir úr Suíte, op
5. Í þessum verkum var leikur
Patricks sérlega glæsilegur og
„registeringin“ einstaklega falleg.
Fyrsti þáttur svítunnar, „Prelúdí-
an“ er sérlega vel samið verk, al-
varleg hugleiðing en seinni þátt-
urinn (nr. 3 í svítunni), snertlan
(toccata), er mikið „vírtúósaverk“
sem David M. Patrick lék af mikilli
íþrótt. Patrick kynnti sig í öllum
viðfangsefnum tónleikanna, að
vera vandaður og góður orgelleik-
ari og leika músikalskt, „regist-
era“ mjög fallega, sérstaklega í
verkunum eftir hinn sérstæða org-
elsnilling Maurice Duruflé.
Vandaður
orgelleikur
TÓNLIST
Hallgrímskirkja
David M. Patrick flutti verk eftir
Tournemire, Vierne, J. S. Bach og
Duruflé. Sunnudagurinn 20. júlí, 2003.
ORGELTÓNLEIKAR
Jón Ásgeirsson
David A. Patrick
BYGGÐASAFN Hafnarfjarðar býð-
ur nú í sumar upp á nýtt yfirbragð
sýningar í Sívertsens-húsi elsta
húsi Hafnarfjarðar.
Nýjar sýningagínur frá Englandi
gefa sýningunni nýtt viðmót og má
segja að Bjarni Sívertsen sé kominn
heim frá Lundúnum. Í húsinu er
enn fremur að finna margvíslegan
fróðleik um Bjarna og fjölskyldu
hans. Þá er á sýningunni nýgert
skipslíkan af fyrsta þilskipi Bjarna
Havnefjords Pröven.
Sívertsens-húsið á Vesturgötu 6
er gert upp í upprunalegri mynd,
húsið er byggt á árunum 1803–1805
af Bjarna Sívertsen sem var á sinni
tíð einn mesti athafnamaður í Hafn-
arfirði, rak útgerð, verslun og
skipasmíðastöð í bænum. Húsið er
opið fyrir gesti alla daga í sumar
frá kl. 13–17.
Vaxmyndin af Bjarna Sívertsen í stofunni í safninu við Vesturgötu 6.
Bjarni steyptur í vax
PASSÍUSÁLMAR Hallgríms Pét-
urssonar eru komnir út í hollenskri
þýðingu Adrians Faber. Sálmarnir
hafa nú verið þýddir á latínu,
dönsku, norsku, ensku, þýsku, ung-
versku og ítölsku auk hollensku
auk þess sem hluti þeirra hefur
verið þýddur á kínversku.
Hollenski þýðandinn, Adrian
Faber, er fyrrverandi hollensku-
kennari við Marnix College í Ede
og hefur sérhæft sig í kveðskap 17.
aldar. Þegar hann las um kveðskap
Hallgríms Péturssonar fékk hann
áhuga á að kynnast honum betur
og tók að lesa íslenska málfræði
auk þess sem hann sótti m.a. sum-
arnámskeið í íslensku við Háskóla
Íslands. Auk þess sótti hann fyr-
irlestra í íslensku við Háskólann í
Amsterdam, sem fluttir voru af
Paula Vermeyden, en hún beindi
athyglinni sérstaklega að bók-
menntaþýðingum. Faber hefur
meðal annars þýtt þjóðsöng Íslend-
inga, Ó, Guð vors lands, á hol-
lensku og var þýðingin birt í tíma-
ritinu Huginn og Muninn sem gefið
er út af vinafélagi Íslands og Nið-
urlanda. Hann hóf þýðingu sína á
Passíusálmunum fyrir tæpum sjö
árum og gekk endanlega frá hand-
ritinu til útgáfu síðasta ári. Í þýð-
ingu sinni fylgir hann ytra formi
sálmanna, rími og hrynjandi en
stuðlum og höfuðstöfum er sleppt,
enda óþekkt í hollenskum kveð-
skap.
Útgáfa Passíusálmanna var
kynnt á hátíð sem haldin var í St.
Martins kirkjunni í Bolsward þann
10. maí s.l. en þá var haldin hátíð-
leg 400 ára minning samtímamanns
og skáldbróður Hallgríms, frísn-
eska prestsins Gysbert Japiks.
Passíusálmar Hallgríms á hollensku