Morgunblaðið - 24.07.2003, Qupperneq 1

PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS FIMMTUDAGUR 24. JÚLÍ 2003 Á netinu mbl.is/vidskipti BLAÐ B
Á SÍÐUSTU árum hafa Íslend-
ingar búið við talsvert frelsi á
fjármálamarkaði og aðgangur að
lánsfjármagni er nokkuð greiður.
Það er af sem áður var þegar
menn biðu í röðum fyrir utan
skrifstofu bankastjóra í von um
að geta fengið lán. Nú á dögum
má fá lánað fyrir nánast hverju
sem er, séu menn tilbúnir að
greiða fyrir það uppsetta vexti, og
verða menn nú sjálfir að kunna
fótum sínum forráð í þessum efn-
um.
Útlánsvextir hafa farið lækk-
andi á liðnu ári en ekki er ýkja
langt síðan vextir af dýrustu
skammtímalánunum voru 18–
20%. Nú eru vextir af yfirdráttar-
lánum til einstaklinga almennt á
bilinu 15,2 til 15,5%. Þó er hægt
að fá lægri yfirdráttarvexti með
því að nýta sér ýmsar þjónustu-
leiðir bankanna.
1.250 á mánuði
Sé gert ráð fyrir 15% ársvöxtum á
yfirdráttarláni þá þýðir það 1.250
krónur á mánuði fyrir hverjar 100
þúsund krónur. Fimmföld sú upp-
hæð, eða 6.250 krónur, greiðist þá
af 500 þúsund króna yfirdrætti í
hverjum mánuði. Yfirleitt er
vaxtagreiðslan gjaldfærð á reikn-
ing lántakanda í tvennu lagi.
Annars vegar eru grunnvextir
sem reiknast fyrir fram af láns-
heimild mánaðarins, t.d. 5%, og
gjaldfærast í byrjun mánaðar.
Þetta er gjarnan kallað viðskipta-
gjald eða þjónustugjald. Seinna í
mánuðinum eru svo hin 10%
gjaldfærð og heita þá yfirleitt
vextir. Þetta getur gert það að
verkum að mánaðarlegar vaxta-
greiðslur líta út fyrir að vera
lægri í augum leikmanna en þær
eru í raun.
Greiðsludreifing á kreditkort
er vinsæl fjármögnunarleið en sú
leið er jafnvel enn dýrari en yf-
irdráttarlánin. Fastir vextir af
fjölgreiðslum VISA, greiðslu-
dreifingu MasterCard og svoköll-
uðum veltikortum eru almennt
u.þ.b. 15,5 til 16,3%. Mánaðarleg
vaxtagreiðsla af 300 þúsund
króna greiðsludreifingu og miðað
við 16% vexti er 4.000 krónur en
við það bætist þóknun kortafyrir-
tækisins af dreifingunni.
Dæmi má taka af fjölskyldu
sem er með tvær fullnýttar 200
þúsund króna yfirdráttarheimild-
ir. Það gerir alls 5 þúsund krónur
í vexti á mánuði.
Vextir 250 krónur á dag
Þessi sama fjölskylda fór í sum-
arfrí til útlanda í júní sem kostaði
200 þúsund króna kreditkorta-
skuld sem dreift var á nokkra
mánuði. Gera má ráð fyrir að
vextir á mánuði séu 2.500 krónur.
Vextir af neyslulánum í þessu
dæmi nema 7.500 krónum á mán-
uði eða um 250 krónum á dag.
Þess utan hefur þessi fjöl-
skylda tekið lán til húsnæðis-
kaupa. Annars vegar tók hún 8
milljóna króna lán frá Íbúðalána-
sjóði í fyrra og greiðir um þessar
mundir mánaðarlega 33 þúsund
krónur í vexti og verðbætur af
því.
Hins vegar tók fjölskyldan 2
milljóna króna lífeyrissjóðslán og
það kostar um 10 þúsund krónur
á mánuði í vexti og verðbætur.
Samtals kosta húsnæðislánin því
43 þúsund á mánuði eða rúmar
1.400 krónur á dag.
Samantekið kostar allt þetta
fjölskylduna um 50 þúsund krón-
ur á mánuði.
Dýr greiðsludreifing og
yfirdráttarlán heimila
Þau lán sem heimilin í landinu fjármagna sig með eru gjarnan þau allra dýrustu sem fást
Morgunblaðið/Jim Smart
VIÐSKIPTABLAÐ MORGUNBLAÐSINS
FAD 1830 hefur tekið ákvörðun um að
nýta sér rétt á að fara fram á innlausn á
þeim hlutabréfum sem félagið á ekki í
Olíuverzlun Ís-
lands. Hlutur FAD
1830 er nú 98,96%
og er innlausn-
arverðið 10 krónur
á hlut sem er sama
verð og var boðið í
yfirtökutilboði sem
lauk þann 10. júlí
sl. Innlausn-
artímabilið hefst í
dag, fimmtudag, og lýkur 21. ágúst nk.
Ef ekki næst samkomulag um inn-
lausnarverð verður það ákveðið af mats-
mönnum sem dómkvaddir eru á heim-
ilisvarnarþingi FAD 1830. Ef ákvörðun
matsmanna leiðir til hærra innlausn-
arverðs en FAD 1830 bauð gildir það
einnig fyrir þá hluthafa sem hafa ekki
beðið um mat og sæta innlausn. Kostnað
við ákvörðun verðsins greiðir FAD 1830
nema dómstóll telji vegna sérstakra
ástæðna að viðkomandi minnihluti hlut-
hafa skuli að nokkru eða öllu leyti
greiða kostnaðinn.
Verði hlutabréf ekki framselt og hafi
hluthafi ekki tilkynnt að hann sætti sig
ekki við það verð sem boðið er mun
FAD 1830 greiða andvirði hlutabréf-
anna inn á geymslureikning á nafni rétt-
hafa. Frá þeim tíma telst FAD 1830
réttur eigandi alls hlutafjár í Olís og
bréf fyrri eigenda eru ógild.
Kauphöll Íslands hefur samþykkt
fram komnar beiðnir stjórna Olíu-
verzlunar Íslands og Íslenskra aðal-
verktaka hf. um afskráningu hlutabréfa
félaganna af Aðallista Kauphallarinnar.
Hlutabréf félaganna verða afskráð í lok
dags 31. júlí.
Y F I R T Ö K U R
Yfirtöku
á Olís
að ljúka
Olís og ÍAV afskráð
um mánaðamótin
S É R B L A Ð U M V I Ð S K I P T I , E F N A H A G S M Á L O G A T V I N N U L Í F Á S A M T S J Á V A R Ú T V E G S B L A Ð I
Kínverskt kraftaverk?
Efnahagskerfi Kínverja fer ört vaxandi 6
Íslenskt og hollt
Śushismiðjan framleiðir sushi fyrir Finna 7
STÓRI DAGURINN FER STÆKKANDII I I