Morgunblaðið - 24.07.2003, Blaðsíða 2

2 B FIMMTUDAGUR 24. JÚLÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ














































































































NFRÉTTIR         



    

   





  

  



 


   
  

      


   
  

  


 


   
HOWARD Gardner hefur fjallað
mikið um leiðtogafræði og er einn
helsti fræðimaður heims á því sviði.
Hann lauk dokt-
orsprófi í sálfræði
frá Harvard-há-
skóla árið 1971 og
hefur frá 1991
verið prófessor
við skólann. Auk
umfjöllunar um
frumkvöðla hefur
hann ritað ótal
greinar og bækur
á sviði sálfræði,
en segja má að hann sé þekktastur
fyrir kenningu sína um hina svoköll-
uðu fjölgreind.
Kenning Gardners byggist á því
að greind mannsins samanstandi af 8
jafngildum greindarsviðum. Þessi
svið þroskast mismunandi og á ólík-
um tíma hjá hverri manneskju. Þau
eru samtengd, þ.e. ef eitt greindar-
svið þróast þá þroskast hin.
Fjölgreindarkenning Gardners
undirstrikar einstaklingsmun nem-
enda og mikilvægi þess að koma til
móts við þarfir hvers og eins.
Málgreind
Hæfileikinn til þess að nota orð,
munnlega eða skriflega. Þessi greind
er vel þróuð hjá sögumönnum, ræðu-
mönnum, stjórnmálamönnum,
skáldum, leikritahöfundum, ritstjór-
um og blaðamönnum.
Nemendur með sterka málgreind
gætu hagnast á að nota ritvinnslu-
forrit sem bjóða upp á yrtar leiðbein-
ingar, umbrotsforrit, forrit sem
hægt er að tala inná, forrit sem
hvetja til ljóðagerðar og ritgerða-
smíða.
Rýmisgreind
Hæfileikinn til skynja veröldina ná-
kvæmlega og til að koma sýn sinni á
framfæri við aðra. Greindin er mjög
þróuð hjá leiðsögumönnum, hönnuð-
um, arkitektum, listamönnum og
uppfinningarmönnum.
Nemendur með þróaða rýmis-
greind gætu t.a.m. hagnast á að nota
myndvinnsluforrit, eða lestrarforrit
sem nota sjónrænar tilvísanir eins
og tákn eða litakerfi.
Tónlistargreind
Hæfileikinn til að skynja, greina,
umbreyta og flytja tónlist. Greindin
er mjög þróuð hjá tónlistarmönnum,
tónlistarunnendum og tónlistar-
gagnrýnendum.
Nemendur með þróaða tónlistar-
greind gætu hagnast á að nota forrit
sem tengja saman sögur og söngva,
lestrarforrit sem tengja bókstafi og
hljóð þeirra við tónlist, forrit sem
bjóða upp á lagasmíðar.
Rök- og stærðfræðigreind
Þessi greind er hæfileikinn til þess
að nota tölur á árangursríkan hátt og
geta rökrætt. Greindin er mjög þró-
uð hjá stærðfræðingum, endurskoð-
endum, tölfræðingum, vísindamönn-
um, forriturum og rökfræðingum.
Nemendur með þróaða rök- og
stærðfræðigreind gætu hagnast á að
nota gagnagrunna, töflureikna,
þrautaforrit, tölvuforritunarhug-
búnað, reikniforrit og margmiðlun-
arforrit.
Hreyfigreind
Hreyfigreind er hæfileiki til að nota
allan líkamann til að tjá hugmyndir
og tilfinningar og leikni í að nota
hendurnar til að búa til eða um-
breyta hlutum. Þessi greind er mjög
þróuð hjá leikurum, látbragðsleikur-
um, íþróttamönnum, dönsurum,
myndhöggvurum, vélfræðingum og
skurðlæknum.
Þessir einstaklingar gætu hagnast
á að nota hugbúnað sem þarf auka-
búnað eins og stýripinna, mús eða
snertiglugga.
Félagsgreind
Félagsgreind er hæfileikinn til að
skynja og gera greinarmun á skap-
brigðum, áformum, ástæðum og til-
finningum annarra. Nemendur með
þróaða félagsgreind hagnast á fjar-
skiptaforritum, forritum sem taka á
félagslegum málefnum, forritum
sem gera ráð fyrir hópkynningum og
hópáætlunum, leikjum sem þurfa
fleiri en einn leikmann.
Sjálfsþekkingargreind
Þessi greind er hæfileikinn til þess
að þekkja sjálfan sig og aðlagast um-
hverfinu samkvæmt þeirri þekkingu.
Nemendum með þróaða sjálfs-
þekkingargreind nýtast tölvuvædd
leiðbeiningarkerfi, fræðsluleikir þar
sem tölvan er andstæðingurinn, for-
rit sem hvetja til sjálfsþekkingar eða
byggja upp sjálfsmyndina.
Náttúrugreind
Í viðtali við Educational Leadership
segir Gardner:
„…náttúrugreind er hæfileikinn
til þess að þekkja og flokka plöntur,
steintegundir og dýr, þar á meðal
kletta, grös og allar útgáfur í plöntu-
ríkinu og dýraríkinu. Það getur líka
verið að hæfileikinn til þess að
þekkja menningarlega verksmiðju-
gripi, eins og bíla og strigaskó, bygg-
ist á náttúrugreindinni.“
Byggt á verkefni þriggja nemenda í nám-
skeiðinu Margmiðlun og hugbúnaður við
framhaldsdeild KHÍ; Bjargar Vigfúsínu
Kjartansdóttur, Jónu Bjarkar Jónsdóttur og
Kirsten Lybæk Vangsgaard.
Einstaklingar læra á ólíkan hátt
Bandaríski sálfræðingurinn Howard Gardner, sem er frumkvöðull í leið-
togafræðum, verður gestur Verslunarráðs Íslands í kvöldverði 8. ágúst
næstkomandi. Hér er stuttlega fjallað um helstu kenningar hans.
Howard Gardner
SMS-notkun [Short Message
Service] hefur vaxið gríðarlega
um heim á liðnum árum, einkum í
Evrópu þar sem met er slegið í
skeytasendingum á hverju ári. Má
nefna Bretland sem dæmi þar sem
átta milljarðar skeyta voru send
milli þarlendra notenda á síðasta
ári, að því er fram kemur á vef-
svæðinu nua.com. Farsímavæðing
og vinsældir textaskilaboða hafa
hins vegar ekki náð til Bandaríkj-
anna fyrr en nú. Einkum hefur
notkun vaxið meðal ungmenna þar
í landi, en talið er að 70% bandarískra háskóla-
nema noti farsíma, að mati greiningafyrirtæk-
isins Yankee Group. Jafnhliða vaxandi farsíma-
notkun hefur SMS-skeytasendingum fjölgað og
vilja fyrirtæki í farsímaiðnaði að hluta til þakka
það American Idol-sjónvarpsþáttunum. Þætt-
irnir voru gagnvirkir að því leyti að áhorfendur
þurfa að senda SMS-skilaboð til þess að ákveða
örlög keppenda í þáttunum.
Halldór Viðar Sanne, framkvæmdastjóri hjá
SmartSMS, Inc. segir að allt að því fimm millj-
ónir manna hafi sent SMS-skeyti í tengslum við
þættina, sem þykir mikið á bandaríska vísu.
Hann segir að fjölmargir hafi þar með komist á
bragðið og margir haldi áfram að senda SMS.
Hann segist sjá mörg þau teikn á lofti í Banda-
ríkjunum nú sem hafi einkennt uppgangsárin í
farsímaiðnaði í Evrópu fyrir nokkrum árum.
Hann kveðst af þeim sökum hafa slegið til og
ákveðið að hasla fyrirtækinu völl í Bandaríkj-
unum með því að bjóða upp á SMS-þjónustu á
yfirverði, svo sem hringitóna, leiki og tákn fyrir
farsímanotendur og samninga við
fyrirtæki um virðisaukandi SMS-
þjónustu. SmartSMS, Inc. hefur
gert samning við fjarskiptafyrir-
tækið EI (Eletcronic For Imag-
ing) sem tryggir fyrirtækinu að
farsímanotendur alls staðar í
Bandaríkjunum geta notfært sér
þjónustu sem fyrirtækið hefur yf-
ir að ráða. Samningurinn sparar
fyrirtækinu fjárhæðir varðandi
tekjuskiptasamninga við símfélög
í Bandaríkjunum og gerir því
kleift að ná til allra GSM-farsíma-
notenda í Bandaríkjunum. SmartSMS, Inc. hef-
ur hins vegar ákveðið að festa rætur í Los Ang-
eles í Kaliforníu þar sem fyrstu skrefin verða
stigin.
200 þúsund skeyti á einum mánuði
„Bandaríski markaðurinn er allt annar heimur
en sá sem við þekkjum í Evrópu. Hér í Kali-
forníu eru 34 milljónir manna og níu milljónir
farsímanotenda. Þá er GSM ekki ráðandi kerfi
eins og í Evrópu, þó að hlutföllin séu óðum að
breytast GSM í hag. Aðstæður eru því gjör-
ólíkar. Unga fólkið er þó að taka þessari tækni
opnum örmum. Það eru því spennandi tímar
fram undan. Til dæmis má nefna mikla mögu-
leika í hringitónaþjónustu, en fleiri hringitónar
heldur en smáskífur seldust á öllu síðasta ári.
Bandaríkjamenn tóku ekki þátt í þessari bylt-
ingu. Það seldust aðeins 50 þúsund hringitónar
þar í landi í fyrra, bara í gegnum Netið og ljóst
að Bandaríkjamenn eiga eftir að uppgötva
þennan möguleika.“
Halldór segir að líkja megi markaðinum í
Bandaríkjunum að mörgu leyti við þann ís-
lenska þegar SmartSMS hóf starfsemi á Íslandi
fyrir um tveimur árum, en þá var SMS á yf-
irverði ekki til staðar. „Við vorum fyrstir til að
bjóða SMS á yfirverði á Íslandi og lögðum
línurnar að þeim markaði sem nú er til staðar
heima. Það má áætla að velta af SMS-þjónustu á
yfirverði hafi ekki verið undir 20 milljónum
króna á Íslandi í síðasta mánuði. Þá er einungis
átt við SMS sem kostar meira en 14 krónur.
Áætlaður fjöldi skeyta hefur því verið rúmlega
200 þúsund. Þar á SmartSMS langstærstan
hluta af þeirri sneið, eða yfir 80%.“
Samningur við LA Lakers
SmartSMS, sem var stofnað á Íslandi árið 2001,
er í raun þrír angar af sama meiði: í fyrsta lagi
SmartSMS Ísland, í öðru lagi SmartSMS Int-
ernational og loks Smart SMS, Inc. sem hóf
rekstur fyrr á þessu ári. Öll eiga þessi fyrirtæki
það sameiginlegt að vera í meirihlutaeign
bræðranna Halldórs Viðars Sanne og Engil-
berts Hafsteinssonar. Rekstur SmartSMS á Ís-
landi er nú að stærstum hluta til í eigu X-lausna
en vörumerkið er eign SmartSMS, Inc. Halldór
segir mikilvægt að hefja rekstur í Los Angeles í
Kaliforníu þar sem borgin er samofin afþrey-
ingariðnaðinum og fyrirtækið hafi lagt áherslu á
að gera einkasamninga við dagblöð, tímarit,
tónlistarmenn og skyndibitastaði. Samningar í
deiglunni eru meðal annars við körfuknattleiks-
liðið LA Lakers, útgáfufyrirtækið sem gefur út
Hustler og spilavíti og hótel í Las Vegas. „Þeir
sem við höfum talað við hafa tekið okkur opnum
örmum og fólk á ekki orð yfir þeim möguleikum
sem felast í einföldum SMS-skilaboðum.“
Starfsemi SmartSMS, Inc. er að hluta til í
eigu sænska fjárfestingarfyrirtækisins Argnor
og tæknifyrirtækisins Viva Norge, sem er sam-
eiginlegt fyrirtæki Viva og íslenska fyrirtæk-
isins Maskínu, en þau sameinuðust fyrr á þessu
ári. 10 manns starfa hjá SmartSMS, Inc. í Kali-
forníu,
Spurður hvað valdi því að Bandaríkjamenn
hafi ekki tekið jafn miklu ástfóstri við SMS eins
og Evrópubúar segir Halldór nokkrar ástæður
liggja að baki.
„Ein helsta ástæðan er sú að mörg símafyr-
irtæki hér í Bandaríkjunum hafa ekki stutt-
sendingar þar sem þau keyra á mismunandi
kerfum. Þá hafa notendur ekki átt þess kost að
senda á milli skeyti þar sem þeir tengjast ólík-
um símafyrirtækjum. Það má líkja þessu við að
notendur hjá Og Vodafone og Símanum hafi
ekki geta sent skeyti sín á milli. Hins vegar hef-
ur símafyrirtækið AT&T riðið á vaðið og svo
hafa önnur fyrirtæki fylgt í kjölfarið að und-
anförnu,“ segir Halldór og bendir á að mark-
aðurinn fyrir SMS sé rétt að opnast í Bandaríkj-
unum.
Spurður hvort það komi ekki að því að fyr-
irtæki, sem vilja hagnast á SMS-sendingum,
komi sér upp eigin búnaði í stað þess að gera
samninga við fyrirtæki eins og SmartSMS segir
Halldór að hann hafi spurt sig þessarar spurn-
ingar frá upphafi, eða frá því að hann kynntist
SMS á yfirverði í Noregi fyrir nokkrum árum.
„Það virðist eins og fyrirtæki vilji láta önnur
fyrirtæki eins og SmartSMS sjá um þessa hlið
mála. Ástæðan er sú að við erum ekki aðeins að
selja tækni heldur erum við að selja hugmyndir
að leikjum eða tilboðum sem fyrirtæki geta not-
fært sér. Við erum ekkert annað en markaðs-
fyrirtæki. Stórfyrirtæki, sem vilja drýgja tekjur
sínar eða vekja athygli á sér með þessum hætti,
geta fjárfest í tæknibúnaði til þess að notfæra
sér þær hugmyndir sem eru til staðar, en það
hefur ekki gerst enn þá.“
Óplægður akur
Reuters
Halldór Viðar Sanne
Farsímavæðingin í Bandaríkjunum hefur tekið flugið og
fjölmörg fyrirtæki sjá sér leik á borði. Íslenska fyrirtækið
SmartSMS er eitt þeirra, en það býður SMS-þjónustu á yf-
irverði. Gísli Þorsteinsson ræddi við Halldór Viðar Sanne,
framkvæmdastjóra hjá SmartSMS, Inc.
gislith@mbl.is
ÁSDÍS Halla Bragadóttir, bæj-
arstjóri í Garðabæ, mun kynna dr.
Gardner á kvöldverðarfundi
Verslunarráðs. Hún segir aðspurð
að koma hans til landsins sé feiki-
lega áhugaverð. „Fjölgreindar-
kenningar Gardners eru afar
merkilegar, ekki síst vegna þess
að þær hafa nýst fólki á svo mörg-
um sviðum; t.a.m. starfa margir
leik- og grunnskólar eftir hug-
myndum hans,“ segir hún.
Erindi Gardners á kvöldverð-
arfundinum mun sérstaklega
tengjast leiðtogafræðum. „Hann
hefur fjallað um leiðtoga út frá
öðru sjónarhorni en flestir aðrir
sem hafa sérhæft sig í þessum
fræðum. Meðal annars hefur hann
gefið út bókina Leading Minds:
An Anatomy of Leadership, þar
sem hann tekur fyrir hina ýmsu
leiðtoga og velt-
ir því fyrir sér
af hverju þeir
séu í þeirri
stöðu og hafi
náð svo miklum
árangri sem
raun ber vitni.“
Ásdís Halla
kynnti sér fræði
Gardners þegar hún var við nám í
Harvard-háskóla, þar sem hann
er prófessor. „Ég fór m.a. á fyrir-
lestur hjá honum í byrjun árs
2000 og spjallaði við hann eftir
fundinn. Hann sagðist aðspurður
vel geta hugsað sér að koma til Ís-
lands þannig að heimsóknin hefur
átt sér nokkurn aðdraganda,“
segir hún, „en Íslensku mennta-
samtökin áttu frumkvæðið að því
að fá hann til landsins núna.“
Ásdís Halla
Bragadóttir
Vandaðir fyrirlestrar