Morgunblaðið - 08.08.2003, Page 1

STOFNAÐ 1913 211. TBL. 91. ÁRG. FÖSTUDAGUR 8. ÁGÚST 2003 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
Hann gýs
ei meir
Gosbrunnurinn í Tjörninni úr-
skurðaður ónýtur 16
Svala
þorstanum
Rúnar og félagar vilja drykkjarhlé
vegna hitanna Íþróttir 45
Fjör í mið-
bænum
Gleðiganga samkynhneigðra
verður á morgun Fólkið 51
LINNULAUS dauðsföll meðal bandaríska her-
námsliðsins í Írak og bílsprengjutilræði sem
framið var í gær við jórdanska sendiráðið í
Bagdad gætu orðið til þess að Bandaríkjastjórn
endurskoði öryggismálahlutverk Bandaríkja-
manna í Írak og flýti því að koma meiri ábyrgð á
öryggismálum í hendur heimamanna.
Colin Powell, utanríkisráðherra Bandaríkj-
anna, sagði á blaðamannafundi í Washington í
gær að stjórnvöld hygðust beita „hvaða aðferð-
um sem við eiga“ gegn fylgismönnum Saddams
Husseins og öðrum sem taka þátt í vopnaðri
baráttu gegn Bandaríkjaher í Írak. Hann sagði
skynsamlegt að láta gæzlu staða og bygginga í
auknum mæli í hendur heimamanna.
Öflug bílsprengja sprakk fyrir utan sendiráð
Jórdaníu í Bagdad í gærmorgun. A.m.k. ellefu
manns létu lífið og 57 særðust. Bæði Ricardo
Sanchez, yfirmaður Bandaríkjahers í Írak, og
jórdanski upplýsingamálaráðherrann Nabil al-
Sharif sögðu það hafa verið hryðjuverkaárás.
Tveir bandarískir hermenn létu lífið í skot-
bardaga í Bagdad í fyrrinótt, samkvæmt upp-
lýsingum talsmanna Bandaríkjahers. Þar með
hafa 55 bandarískir hermenn fallið í Írak frá því
George Bush Bandaríkjaforseti lýsti yfir 1. maí
að meiriháttar hernaðaraðgerðum væri lokið.
Reuters
Bandarískur hermaður skoðar bifreið sem
eyðilagðist í bílsprengju framan við jórd-
anska sendiráðið í Bagdad í gær. Ellefu
manns létust í sprengingunni.
Endurskoða
öryggis-
málin í Írak
Bagdad, Washington. AP, AFP.

Öflug/14
ÞÓTT heldur drægi úr hitanum á
nokkrum stöðum á meginlandi
Evrópu í gær segja veðurfræð-
ingar að hitabylgjan, sem þar
hefur verið í sumar, geti hugs-
anlega varað út septembermán-
uð. Ítalskir veðurfræðingar sögðu
að hitabylgjan væri ein af þeim
fimm verstu sem komið hefðu í
álfunni á síðustu 150 árum en
miklu monsúnveðurkerfi í Afríku,
suður af Sahara, er að hluta til
kennt um steikjandi hitann.
Ský og rigningarúði komu í veg
fyrir að hitinn færi yfir 40°C á
nokkrum stöðum í Belgíu í gær,
jörðinni muni breytast í framtíð-
inni. Segir hún að þessir miklu
hitar stafi augljóslega ekki af
eðlilegum orsökum.
Íbúar í Suður-Evrópu eru van-
ir miklum hitum en í Norður-
Evrópu hefur stundum þurft að
grípa til óvenjulegra ráðstafana
vegna hitanna. Þannig hefur
verslunin Bijenkorf í Amsterdam
í Hollandi þurft að skila vaxmynd
af leikkonunni Elísabetu Taylor
til vaxmyndasafns Madame
Tussaud’s þar sem hætta var tal-
in á að styttan myndi bráðna
vegna hitans.
Hundruð manna í þorpum í út-
jaðri hafnarborgarinnar Genúa á
Ítalíu þurftu að yfirgefa heimili
sín í gær þegar skógareldar sem
þar geisa nálguðust borgina.
Þurftu að skila vaxmynd
af Elísabetu Taylor
Rajendra K. Pachauri, yfir-
maður vísindanefndar Sameinuðu
þjóðanna um loftslagsbreytingar,
segir að hitabylgjan í Evrópu
virðist hafa skollið á vegna áhrifa
frá losun gróðurhúsalofttegunda
út í andrúmsloftið og að hún sé
viðvörun um hvernig loftslag á
eins og spáð hafði verið. Hitamet
féllu þó í þremur borgum og búist
er við heitu veðri áfram. Þá
breyttist vindátt yfir Bretlandi og
við það lækkaði hitinn heldur.
Enn voru hraðatakmarkanir í
gildi hjá breskum járnbrautum af
ótta við að teinarnir svignuðu í
hitunum en það gerðist fyrr í vik-
unni. Í norðausturhluta Frakk-
lands hafa lestarferðir verið stop-
ular frá því á þriðjudag vegna
þess að teinar hafa ekki þolað
þunga lestanna. Þar sem teinarn-
ir eru 53° heitir hefur ekki verið
hægt að laga þá.
Hitabylgjan gæti var-
að fram í september
Brussel, París. AP, AFP.
Reuters
Þyrla sprautar vatni á skógarelda í Portúgal í gær. 2.500 slökkviliðsmenn berjast við eldana en þegar hafa
15 látist vegna þeirra. Nær 100.000 hektarar lands hafa orðið eldunum að bráð eða 3% skóga í landinu.
VEGNA hitabylgjunnar í Evr-
ópu hafa starfsmenn söluskrif-
stofu Icelandair í Frankfurt í
Þýskalandi ákveðið að hefja
auglýsingaherferð í þarlendum
fjölmiðlum í næstu viku. Her-
ferðinni er ætlað að vekja sér-
staka athygli á Íslandi sem
áfangastað þannig að ferða-
menn geti farið þangað til að
flýja hitann og kælt sig niður.
Guðjón Arngrímsson, upplýs-
ingafulltrúi Flugleiða, segir að
hitabylgjan í Evrópu geti sann-
arlega verið markaðstækifæri
fyrir félagið, ekki síst ef hitinn
haldist þetta hár næstu vikurnar
og fram í september. Sölu- og
markaðsfólk Icelandair erlendis
muni nýta sér þetta veðurfar út í
ystu æsar. Um þessar mundir sé
hins vegar háannatími hjá flug-
félögum, fullbókað í flestar ferð-
ir hvort eð er og hótel hér á
landi sömuleiðis.
Evrópskir
ferðamenn
„kældir niður“
á Íslandi
MIKIL eftirspurn erlendra fjár-
festa eftir húsbréfum hefur ein-
kennt fjármálamarkaðinn á Ís-
landi á árinu og hefur það ýtt
verði þeirra upp á við þrátt fyrir
mikið framboð. Í fyrra fóru afföll
húsbréfa hæst í rúmlega 12% en
sl. vor fór að myndast yfirverð á
húsbréfum í fyrsta sinn síðan í
upphafi ársins 2000 og hefur það
farið hækkandi undanfarið.
Ávöxtunarkrafa á nýjasta 40
ára húsbréfaflokknum (01/2) fór í
gær í 4,35% en það þýðir 5,46% yf-
inn.“ Björn Þorri er hins vegar
ekki sannfærður um að þetta valdi
mestu í fasteignaviðskiptum. „Það
var líka jöfn og góð hreyfing þeg-
ar afföllin af húsbréfum voru til
staðar. Mér sýnist sem þetta valdi
engum straumhvörfum en auðvit-
að er þetta góður tími fyrir fólk
sem er í söluhugleiðingum.“
hefur blásið af vaxtahækkanir al-
veg á næstunni.“
Björn Þorri Viktorsson, for-
maður Félags fasteignasala, segir
að yfirverð á húsbréfum hafi al-
mennt séð jákvæð áhrif og virki
hvetjandi fyrir kaupendur og selj-
endur. „Seljendur sem taka við
húsbréfum fá jafnvel allt að 400
þúsund í yfirverð og kaupendur
sem taka 8 milljóna króna hús-
næðislán eru í raun að greiða með
því 8,4 milljónir. Þetta er auðvitað
jákvætt fyrir fasteignamarkað-
irverð á bréfunum. Yfirverð hús-
bréfa myndast þegar ávöxtunar-
krafan fer undir 4,75% en hækki
krafan myndast afföll.
Hreiðar Bjarnason, sérfræð-
ingur hjá Landsbanka Íslands,
segir ávöxtunarkröfuna ekki hafa
farið þetta lágt síðan 1998–9. Um
hvort búast megi við frekari lækk-
unum segir hann að svo virðist
sem áfram verði mikil eftirspurn
eftir húsbréfum. „Það sem meðal
annars veldur þessu er að stýri-
vextir eru lágir og Seðlabankinn
 

   


 
   








 
Yfirverð húsbréfa
að nálgast 5,5%
Ávöxtunarkrafan hefur ekki verið lægri síðan 1999
ENN syrtir í álinn fyrir fiskeldinu í Færeyjum
en lánastofnanir þar neita nú fiskeldisfyrir-
tækjunum um frekari fyrirgreiðslu nema gegn
veði í fiskeldisleyfunum. Til þess þarf sam-
þykki Lögþingsins en stærsti flokkurinn, Þjóð-
veldisflokkurinn, er algerlega andvígur heim-
ild af þessu tagi.
Fiskeldið, annar stærsti útflutningsatvinnu-
vegur Færeyinga, á í miklum erfiðleikum og
eigið fé margra fyrirtækja er uppurið. Kemur
aðallega tvennt til, annars vegar mikið verðfall
á alþjóðlegum markaði og hins vegar ILA-
veikin, skæður veirusjúkdómur í laxinum. Hef-
ur þessi staða komið illa niður á bönkunum,
Føroya Banka og Føroya Sparikassa, en þeir
eru nú reknir með tapi í fyrsta sinn frá 1993.
Fólkaflokkurinn sem einnig er í stjórn, hef-
ur ekki tekið afstöðu til kröfu bankanna um
veð í fiskeldisleyfunum en leiðtogi hans og lög-
maður Færeyja, Anfinn Kallsberg, sagði er
hann setti Lögþingið 29. júlí, að taka yrði af-
stöðu til þessarar kröfu og einnig að hve miklu
leyti ætti að leyfa útlendingum að fjárfesta í
greininni. Jafnframt lagði hann áherslu á, að
landsstjórnin myndi ekki veita fiskeldinu
neinn fjárhagslegan stuðning.
Vilja veð í fisk-
eldisleyfum
Þórshöfn. Morgunblaðið.
♦ ♦ ♦