Morgunblaðið - 10.08.2003, Blaðsíða 9

að venju. Þrátt fyrir meiri fátækt austurströnd-
inni en á vesturströndinni, eru börn vel til fara og
aldeilis ekki feimin við ókunnuga. Við sjáum oft
krakka í kunnuglegum bleikum útvíðum tísku-
buxum og rapparabuxum. Rétt fyrir utan þorpið
hefur myndast tjörn sem krakkar busla í innan
um rusl sem hefur lent í vatninu. En þeim er al-
veg sama um ruslið, sólin skín og allir kátir. Við
horfum á tjörnina ofan af smáhæð og höfum gott
útsýni yfir þorpið. Ísjakar eru nánast upp við
landið og sleðahundar sitja á rassinum í keðjum
sínum og fylgjast með umhverfinu, líklega í þús-
undasta skiptið. Menn og dýr eru róleg á þessu
augnabliki. Mig langar að sitja aðeins lengur og
horfa á fjöllin, sjóinn og ísinn. Kannski sofna
stutta stund. Maður er sannarlega fjarri heims-
ins glaum hér í Sermiligaaq.
Sleðahundarnir hér eru taldir mjög góðir og til
að mynda mun betri en hundarnir í Kuummiit.
Sigurður segir mér að hundarnir hér séu meira
brúkaðir en í Kuummiit og hér sé betri ræktun í
gangi. Á hverju ári fara líka fram sleða-
hundamót, hérðasmót og síðan landsmót, svona
álíka eins og hestamannamót á Íslandi. Gott
sleðahundaeyki og sleði eru góð eign á Græn-
landi.
Áfengisdrykkja Grænlendinga hefur verið
mikið áhyggjuefni í gegnum tíðina, en í Sermil-
igaaq hefur fólk orð á sér fyrir meiri reglusemi
en víða annars staðar. Það eru góðar fréttir og
sömuleiðis að nýr barnaskóli sé að rísa á staðn-
um. Eftir smástopp í kaupfélaginu, þar sem
vöruúrvalið er harla bágborið, höldum við á brott
og siglum meðfram ströndinni til baka.
„Selur,“ hrópar Sigurður Ísmaður úr stýr-
ishúsinu og nú skal skotið. Ég fæ að spreyta mig
og skýt á sel sem var að stinga upp hausnum.
Hitti ekki. Hvað ert þú að gera hér? spyr selur og
gefur mér annað tækifæri. Ég miða á ný en skýt
langt framhjá. Nashyrningur væri flinkari með
riffilinn en ég. Hvað er ég að gera hér?
Við tökum land við veiðikofa við ströndina og
berum okkar hafurtask frá borði. Tjaldi er líka
slegið upp og kominn tími fyrir gönguferð. Hér
er ferskt vatn og smágróður, nægilega stór blett-
ur til að leggjast út af eða nota undir tjaldið. Það
þarf ekki að leita lengi að fjallstindi því einn slík-
ur er beint fyrir ofan okkur og fyrr en varir erum
við komin í 405 metra hæð eftir laglegasta puð
upp brattar brekkur. Útsýnið af tindinum er
ólýsanlegt. Það stirnir á hafið og hinum megin
fjarðarins virðast fjallgarðarnir óendanlegir.
Lengst niðri á bláum haffletinum sést í sléttan ís-
jaka sem sýnist varla stærri en snjókorn úr þess-
ari fjarlægð. Undir fótum okkar er traust granít
sem skósólarnir grípa vel í. Granít er mjög al-
geng bergtegund á Grænlandi, sem er gósenland
klettaklifrara og reyndar fjallgöngumanna sem
vilja komast í aðstæður sem gefa Ölpunum ekk-
ert eftir.
Við virðum fyrir okkur útsýnið og bægjum frá
okkur móskítóflugunum. Þær eru ansi ágengar
og stinga Leif Örn í bak og fyrir. Ragnar er líka
mjög vinsæll hjá þeim og önnur hönd hans verð-
ur fljótlega eins og uppblásinn gúmmíhanski. Ég
slepp með nokkrar stungur. Verst er að það er
jafnvel erfitt að klæða af sér flugurnar því þær
stinga óhikað í gegnum meðalþykka peysu, ófét-
in. Flugnaúði dugar þó sæmilega gegn þeim.
Síðdegissólin bakar á okkur leggina og það er
tímabært að koma sér niður af fjallinu, en Andr-
ea ásamt þeim Phillippe og Cyril fara enn lengra
og ganga á nágrannatind. Um kvöldið sker Cyril
upp herör gegn móskítóflugunum og kremur
þær í tugatali í kofanum. Honum var alltaf sér-
lega illa við þær.
Skræfa flýr hungraðan ísbjörn
Það kvöldar og værð leggst yfir okkur eftir
kvöldverðinn. Við kveikjum varðeld ofan við fjör-
una og snarkið frá eldinum er það eina sem rýfur
þögnina. Ekki bærist hár á höfði, sjórinn er speg-
ilsléttur og manni finnst sem tíminn standi í stað.
Þó ekki alveg, því Andrea unir sér ekki verklaus
og rennir fyrir fisk. Hún kemur upp úr fjörunni
með marhnút og fær Cyril til að hjálpa sér við að
rota aumingja fiskinn. Cyril lemur bráðina marg-
sinnis í hausinn með viðarkubbi og síðan slægja
þau bráðina með svissneskan vasahníf. Frumleg
vinnsluaðferð, en ágætis matur víst. Sigurður Ís-
maður fær aflann að gjöf.
Síðar um kvöldið verð ég fyrir undarlegri
reynslu. Ég skrepp smáspöl frá kofanum til að ná
mér í vatn á brúsa. Fyrr en varir finn ég til ónota
vegna mögulegrar ísbjarnarárásar. Fyrr um
daginn hafði Sigurður nefnilega verið að kíkja
eftir ísbjarnarsporum, þótt litlar líkur væru á að
finna þau. Birnir fara langt upp í fjöll og ráfa á
ótrúlegustu stöðum. Þegar ég er kominn spöl-
korn frá kofanum hellist yfir mig grunur um að
hungraður ísbjörn sé í nágrenninu. Þeir eru
vanalega styggir en séu þeir hungraðir getur
mönnum stafað mikil hætta af þeim. Mér finnst
lækurinn sem ég heyrði svo vel í, vera lengra í
Morgunblaðið/RAX
svo miklir útlendingar í Grænlandi.
ur landinn ekki mikið nýtt sér þessa útivistar-
paradís. Við höfum lagt mesta áherslu á austur-
hluta Grænlands. Þar er nokkuð sérstök byggð
og má segja að þar sé einangraðasti hluti lands-
ins. Austur-Íshafsstraumurinn gerir allar sigl-
ingar mjög erfiðar og það er ekki fyrr en undir
mitt sumar sem helstu nauðsynjar berast til
þorpanna. Þessi sérstæða byggð komst ekki í
samband við umheiminn fyrr en fyrir einni öld
en fram að því bjó fólk á steinaldarstigi og hafði
óljósar hugmyndir um aðra íbúa heimsins.
Reyndar höfðu menn farið í verslunarferðir á
kæjökum suður fyrir Hvarf og komið aftur eftir
tveggja ára fjarveru með hnífa sem þóttu mjög
verðmætir fyrir steinaldarsamfélag. Í seinni
heimsstyrjöld var byggður flugvöllur á svæðinu
og það er ekki fyrr en um 1970 sem einhverjir
ferðamenn fá að fara inn á svæðið.“
kildum ísjökunum í fjöruborðinu. Leifur Örn og Andrea taka sér hádegishvíld. Fjær sér í Karale-jökulinn.

Tindarnir á austurströndinni eru víða hrikalegir en þar eru líka mörg auðveld fell sem eru viðráðanlegri eins og þetta 400 m háa fell í Sermilgaq-firðinum.
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 10. ÁGÚST 2003 B 9
ÞAÐ er varla slegið af þótt jullan sé að æða á ísjakann beint framundan. Utan-
borðsmótorinn er kraftmikill og ber opinn bátinn áfram á fleygiferð. Ég sé ekki
stjórnanda bátsins, hann er fyrir aftan mig. Vonandi hefur hann séð jakann
sem við nálgumst ískyggilega hratt. Á síðustu stundu sveigir hann skarpt
framhjá og ég renn til á þóftunni. Nú, þetta er þá svona sport hjá Grænlend-
ingunum, að fara í svig á milli jakanna, hugsa ég. Eftir tvö, þrjú skipti er ég
farinn að treysta stjóra og hef bara gaman af þessu. Við erum á leiðinni til
Kulusuk frá Tasilaq og eigum að fara í flug heim til Íslands eftir tvo tíma. Ég
horfi út yfir stefnið á bátnum og sé glitta í bakið á hval. Báturinn stefnir beint
á hann og ég bíð þess að dýrið hverfi ofan í djúpið. Við nálgumst enn og nú sé
ég að þetta er ekki hvalur heldur selur með bakið upp úr sjónum. Enn komum
við nær og nú er þetta steinn, nei hvaða vitleysa. Þetta er víst selur, nei ÍS-
JAKI. Það er keyrt af fullu afli beint á fyrirstöðuna og feiknahögg kemur undir
bátinn. Hann flýgur í lausu lofti og hlunkast niður á sjóinn með dautt á mót-
ornum. Ég lít niður á gólfið og bíð eftir að sjórinn streymi inn um gatið. En það
kom þá ekkert gat. Stjóri setur aftur í gang og gefur allt í botn. Enn er svigað á
milli jaka og við rennum til á þóftunni sem fyrr. Mér er ekki alveg rótt. Nú sé ég
annan hval, nei, þetta er steinn, nei, selur, nei nei, ekki ÍSJAKI AFTUR. Við
stefnum beint á hann og skellum harkalega á flykkinu. Báturinn kastast af jak-
anum og aftur drepst á mótornum. Nú er þetta búið, hugsa ég. Vonandi er jull-
an með hinu fólkinu ekki langt á eftir svo við getum bjargast um borð hjá
þeim. En báturinn okkar er óbrotinn. Stjóri setur í gang og gefur allt í botn.
Þetta er ofar mínum skilningi. Við spyrjum einskis, erum bara hálffegnir að
komast í land tveimur mínútum síðar.
Á jullu yfir ísjaka á fljúgandi ferð — aftur og aftur