Morgunblaðið - 14.08.2003, Blaðsíða 2

2 C FIMMTUDAGUR 14. ÁGÚST 2003 MORGUNBLAÐIÐ








































































































NÚR VERINU „VIÐ sjáum þarna góð sóknar-
færi. Forsagan er sú að um árabil
hefur alþjóðlegur floti uppsjávar-
veiðiskipa stundað veiðar í lögsögu
Marokkó og fryst um borð, án við-
komu í Marokkó. Haustið 2001 tók
ríkisstjórn landsins ákvörðun um
að endurnýja ekki samninga við
þessi ríki og loka landhelginni fyr-
ir þessum skipum, sem þá voru um
350 og taka upp breytta fisk-
veiðistjórnun og eftirlit. Markmiðið
var og er að auka verðmætasköpun
í Marokkó og byggja upp inn-
lendan sjávarútveg. ICECON ehf.,
sem er dótturfyrirtæki Brims, kom
auga á þessi sóknarfæri og kynnti
fyrir Brimi,“ segir Hilmar Ágústs-
son, sem starfar að viðskiptaþróun
og hefur haft umsjón með verkefn-
inu fyrir hönd Brims.
Sjávarútvegur í Marokkó
„Sjávarútvegi í Marokkó má í gróf-
um dráttum skipta í strand- og út-
hafsveiði. Strandveiðiflotinn telur
mikinn fjölda smábáta og opinna
mótorbáta sem sækja stutt og
veiða uppsjávarfisk og kolkrabba.
Syðst í landinu í Dakhla hefur t.d.
mikil starfsemi verið byggð upp á
stuttum tíma í kringum heilfryst-
ingu á kolkrabba. Kolkrabbaveið-
arnar hafa hins vegar dregizt sam-
an að undanförnu, líklega vegna
ofveiði. Úthafsveiðar Marokkóa
eru aðallega smá togskip sem veiða
smokkfisk og kolkrabba og frysta
um borð auk þeirra veiða á upp-
sjávarfiski sem áður var nefnd.
Samdráttur í veiðum á kolkrabba
veldur því að marokkósk sjávar-
útvegsfyrirtæki leitast nú við að
byggja upp veiðar og úrvinnslu á
uppsjávarfiski og það er tilfellið
hjá okkar samstarfsaðilum.
Landvinnsla hefur aðallega verið
hreinsun og heilfrysting á kol-
krabba. Við vinnslu á sardínu og
öðrum uppsjávarfiski hefur gengið
illa að tryggja stöðug gæði á
fersku hráefni til slíkrar vinnslu
frá strandveiðiflotanum. Nokkuð
vantar upp á tækni, verklag og
fiskveiðistjórnun til að svo megi
verða.
Í þessu verkefni er ætlunin að
fiskurinn verði unninn í Marokkó.
Miðað er við að fá fjögur veiðileyfi,
hvert upp á 15.000 tonn á ári, en
leyfilegt er að sameina leyfin á
færri skip til að auka hagkvæmni
veiðanna. Talið er að stofninn þoli
um 600.000 tonna veiði á ári. Þetta
verkefni er fjölþætt allt frá veiðum
að sölu afurða. Veitt er í nót og
komið er með fiskinn ferskan í
kælitönkum til vinnslu í landi. Fisk-
urinn verður heilfystur, til að byrja
með, en síðar er stefnt að frekari
úrvinnslu til að skapa meiri verð-
mæti. Við verðum því bæði með
veiðar og vinnslu á okkar höndum
sem er forsenda fyrir stöðugum
gæðum hráefnisins og afurða. Við
munum selja afurðirnar á alþjóð-
legum markaði.
Góð samvinna við yfirvöld
Við vinnslu þessa verkefnis hefur
glögglega komið í ljós nauðsyn
þess að vinna í góðri samvinnu við
yfirvöld Marokkó. Verkefnið hefur
verið kynnt fyrir öllum hlutað-
eigandi í Marokkó og á Íslandi, og
þar hafa komið við sögu sjáv-
arútvegsráðherra Íslands og
forseti Íslands. Í heimsókn sjáv-
arútvegsráðherra Marokkó í síð-
ustu viku kom greinilega í ljós að
pólitískur vilji er fyrir víðtæku
samstarfi á sviði sjávarútvegs. Við
lítum svo á að nú þegar sjáv-
arútvegsráðherrar þessara ríkja
hafa undirritað samstarfssamning,
sé kominn rammi utan um þau
verkefni og það samstarf sem
menn sjá fyrir sér. Forseti Íslands
hefur auk þess sýnt þessu verkefni
sem og auknum samskiptum og
samstarfi íslenskra og marokk-
óskra fyrirtækja mikinn áhuga og
stuðning. Marokkó á gjöful
fiskimið og þar er þokkalega
stöðugt rekstrarumhverfi. Ef við
leggjum þar að auki til þekkingu á
veiðum, vinnslu og markaðs-
setningu eru til staðar forsendur
fyrir því að verkefni sem þetta
gangi upp. Það er hins vegar tölu-
vert áhættusamt og það á vissulega
eftir að hnýta nokkra lausa enda
enn, áður en endanleg ákvörðun
liggur fyrir og hægt verður að
byrja að veiða og vinna,“ segir
Hilmar.
Getum gert vel
Bryggjuspjall í Marokkó. Hilmar Ágústsson frá Brimi er lengst til hægri.
S
jávarútvegsráðherra Mar-
okkó, Taayeb Rhafes, er sann-
færður um að samstarf milli
Íslands og Marokkó sé fram-
undan og sér hann marga
möguleika felast í því til hags-
bóta fyrir bæði löndin. Mar-
okkó hefur mikla efnahags-
lögsögu og langa strandlengju bæði í
Miðjarðarhafi og Atlantshafi. Miklar fiskveiðar
eru við landið og eru landsmenn í auknum
mæli að nýta þær sjálfir.
Ekki samið við EB
Fyrr á árum voru það mest erlendar þjóðir
sem stunduðu veiðar við Marokkó, þeirra á
meðal Íslendingar. Evrópusambandið var afar
stórtækt við þessar veiðar en samningur þess
við Marokkó rann út fyrir nokkrum árum og
hafa Marokkóar ekki viljað endurnýja hann,
þar sem Evrópusambandið hefur ekki viljað
ganga að kröfum þeirra um að samningurinn
skili efnahagslífi landsins meiri ávinningi en
áður. Samningurinn sem rann út í nóvember
1999 skilaði Marokkó um 500 milljónum evra
eða um 44 milljörðum króna á gengi nú. Fleiri
hundruð skip, einkum frá Spáni og Portúgal
höfðu þannig veiðileyfi við Marokkó, en hafa
síðan þurft að róa á önnur mið.
Minni afli
Á síðasta ári var landað tæplega 900.000 tonn-
um af fiski í höfnum landsins, en það var veru-
legur samdráttur frá árinu áður, en þá komu
978.500 tonn á land. Verðmæti aflans jókst hins
vegar verulega, eða um 36%. Útflutningur á
sjávarafurða á síðasta ári var 296.800 tonn,
sem er um 90.000 tonna samdráttur, eða 24%.
Þrátt fyrir verðmætin er verðmæti útflutn-
ingsins nánast það sama. Langmest af fisk-
inum er flutt út til Evrópu, eða 167.000 tonn,
sem er verulegar samdráttur milli ára. Næst-
mest fór til Asíu, 77.800 tonn. 44.400 tonn fóru
til annarra Afríkuríkja og 7.000 tonn til Banda-
ríkjanna. Af einstökum löndum er langmest af
fiski selt til Spánar eða 77.400 tonn á síðasta
ári.
Sjávarútvegurinn mikilvægur
„Ég vil undirstrika að sjávarútvegurinn er
mjög mikilvægur fyrir efnahagslíf Marokkó,“
segir Tayeb Rafes, sjávarútvegsráðherra Mar-
okkó. „Strandlengja Marokkó er 3.500 kíló-
markmið að leiðarljósi h
ungurinn í Marokkó, rík
vegsráðuneytið lagt fr
fimm ára til að efla og
Markmiðin eru skýr. Í
auðlindina, stunda sjálf
hægt að gera með tve
veiðum og að auka mögu
fiskeldi. Þá er það eitt
auka virði fiskaflans.
stundaðar innan lögsögu
metrar, bæði við Atlantshafið og Miðjarðarhaf-
ið. Landhelgin er því 1,4 milljónir ferkílómetra,
sem er tvöfalt meira en flatarmál Marokkó.
Fyrir vikið eru möguleikar á veiðum mjög fjöl-
breyttir, möguleikar sem við þekkjum mjög vel
og aðrir sem eru minna þekktir eða ókannaðir.
Þess má geta að Marokkó er eitt auðugasta
ríki í heiminum þegar auðlindir hafsins eru
metnar. Það er að sjálfsögðu markmið okkar
að nýta þessi auðævi sem bezt og til að gæða
efnahagslífið í landinu meira lífi. Með þetta
Morgunblaðið/Þorgeir Pálsson
Nótabátar í höfn.
Víðtækt samst
Sjávarútvegsráðherrar Íslands og Marokkó hafa undirritað s
Miklir möguleikar eru nú á
því að samvinna á sviði sjáv-
arútvegs hefjist milli Íslend-
inga og Marokkóa. Brim,
sjávarútvegssvið Eimskipa-
félagsins, hefur þegar und-
irritað viljayfirlýsingu um
samstarf við fyrirtæki í Mar-
okkó. Hjörtur Gíslason hitti
sjávarútvegsráðherra Mar-
okkó, Tayeb Rhafes, að máli.
Hann er sannfærður um að
árangursrík samvinna land-
anna sé í uppsiglingu.
     

 


"##$%
"##"%

 

$&#
$'#
$"#
$##
(#
&#
'#
"#
#
)

*

+
,
,-
.

,/0 +
1 23
4) 5
.

4),067 *5
)
,0
67
*

!
" "
#
8
0
9,
:
;
,
  !""#
<=%>$#(?# 
+-%"&@$
34$AA'5
TAYEB Rhafes heimsótti skipasmíðastöðina Trefjar í Hafnarfirði þar
ráðherrar Marokkó og Íslands, Tayeb Rafes og Árni M. Mathiesen, undir
samstarf Íslands og Marokkó á sviði sjávarútvegs. Meðal þess sem ráðher
sínum var samvinna á sviði hafrannsókna, menntunar í sjávarútvegsmálu
veiða og verkunar og fiskeldis. Ljóst er að um mikla og nána samvinnu ge
Samkomulag um sams
Úthafsflotinn í Marokkó er nokkuð öflugu

 





   

 











  

  

 
 
 

 

!" 
# 


$

 

% 
 

   


&  

  

$ 
 

# 
' 
 

(
 
 

)  

*  
  *
  +,  

-.  

 

!

 


(  
  (!

*#  
 

 
/
  
  

0 


 

   
 

&!


1 

1






/#


 
-








 
 




 *
#
 



 2
* 
# 
 

3
 #


0














 
 

  


 


 




    
 
 
! 
"#
"$#
%
& 
 
 
 
 
 
 
 





 

 ! 
 !#" %&

 
' &(












 
  



 

 








  


 










 





 
'
() #'
*'
  
&
!