Morgunblaðið - 16.08.2003, Page 1

Pentagon
í Iðnó
Fimm nýir einþáttungar um
baráttuna við valdið Listir 26
Boltinn
rúllar
Enska úrvalsdeildin byrjar
í dag Íþróttir 46
Draumur á
menningarnótt
Myndasaga Bjarna Hinrikssonar
í tilefni dagsins Lesbók 8
STOFNAÐ 1913 219. TBL. 91. ÁRG. LAUGARDAGUR 16. ÁGÚST 2003 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
HELGI Ágústsson, sendiherra í Wash-
ington, og Guðni Bragason sendifulltrúi
áttu í gær fund með embættismönnum
bandaríska utanríkisráðuneytisins þar sem
þeir komu á framfæri mótmælum vegna
rangfærslna í fréttatilkynningu ráðuneyt-
isins frá 7. ágúst. Í tilkynningu ráðuneyt-
isins var því haldið fram að Íslendingar
hefðu ekki lagt fram niðurstöður vísinda-
veiða sem stundaðar voru árin 1986–89.
„Í dag [í gær] áttum við fund með emb-
ættismönnum frá [bandaríska] utanríkis-
ráðuneytinu þar sem komið var á framfæri
mótmælum okkar vegna rangrar fullyrð-
ingar í yfirlýsingu bandaríska utanríkis-
ráðuneytisins um vísindaveiðarnar. Okkur
þótti nauðsynlegt að leiðrétta þessar full-
yrðingar og var það meðtekið af utanrík-
isráðuneytinu,“ segir Guðni Bragason,
sendifulltrúi í íslenska sendiráðinu í Wash-
ington.
Sendiráðinu berst töluverður fjöldi tölvu-
skeyta og símtala vegna vísindaveiðanna.
Fulltrúar íslenska sendi-
ráðsins í Washington
Mótmæltu
rangfærslum
í utanríkis-
ráðuneytinu

Hvalveiðum/6
VARÐSKIP Landhelgisgæslunnar, Týr og
Ægir, hafa samkvæmt upplýsingum Morg-
unblaðsins keypt um 530 þúsund lítra af
skipaolíu í Færeyjum á þessu ári fyrir
rúmar 11 milljónir króna. Þetta gerir
rúmlega 21 krónu á lítrann. Hér á landi
hafa skipin tekið um 236 þúsund lítra af ol-
íu fyrir um 7,5 milljónir króna. Lítraverð-
ið er tíu krónum hærra en í Færeyjum, eða
um 32 krónur.
Að sögn Hafsteins Hafsteinssonar, for-
stjóra Landhelgisgæslunnar, er stofnunin
að spara sér 8–10 milljónir króna á ári
með olíukaupunum í Færeyjum. Hann
leggur áherslu á að þau fari ekki fram
með skipulögðum hætti, enda njóti Gæslan
ákveðins afsláttar hér á landi og velvildar
hjá olíufélögunum, en reynt sé að haga
málum á þann hátt að olíutaka í Færeyjum
henti ferðaáætlun varðskipanna og þau
geti þá fyllt tanka sína þar í eftirlits-
ferðum suðaustur af landinu.
Hafsteinn bendir ennfremur á að olíu-
verð í Færeyjum sé mjög lágt í saman-
burði við mörg önnur lönd í Evrópu. Þar
sé t.d. ekki lagður virðisaukaskattur á
skipaolíuna.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Varðskip Gæslunnar, Týr og Ægir.
Olíukaup í Færeyjum
Spara 8–10
milljónir á ári
UMFANGSMESTA rafmagnsleysi
í sögu Norður-Ameríku náði til 50
milljóna manna, allt frá austur-
strönd Bandaríkjanna til Kanada.
Rafmagnið var þó smám saman að
komast á að nýju í gær en íbúar
ákveðinna hluta landanna fá vart
rafmagn aftur fyrr en um helgina.
Síðdegis í gær voru um tveir
þriðju hlutar íbúa New York komn-
ir aftur með rafmagn. Þá var raf-
magn komið á að fullu á Times
Square og þrátt fyrir ítrekaðar ósk-
ir yfirvalda um að sparlega væri far-
ið með rafmagnið í fyrstu var kveikt
á risastórum ljósaskiltunum sem
einkenna torgið. Flestar almenn-
ingssamgöngur í borginni lágu enn
niðri síðdegis.
Viðskipta- og orkunefnd fulltrúa-
deildar Bandaríkjaþings hratt í gær
af stað rannsókn á orsök rafmagns-
bilunarinnar en vísbendingar eru
um að hana megi rekja til bilunar í
Lake Erie Loop-rafrásinni sem
liggur frá New York til Detroit og
Kanada, framhjá Niagara-fossum
og aftur til New York. Formaður
nefndarinnar, repúblikaninn Billy
Tauzin, sagði rannsóknina fara á
fullt í byrjun september er þing-
menn snúa aftur til starfa að sum-
arleyfum loknum.
Fréttaskýrendur telja að
töluverðs uppnáms megi vænta á
þinginu í haust vegna málsins en á
síðasta ári hafnaði þingheimur
frumvarpi sem kvað á um aukin
fjárútlát til viðhalds raforkuvera.
Bandarísk og kanadísk yfirvöld
deildu um hvar bilunin sem olli raf-
magnsleysinu hefði orðið. Þannig
staðhæfði Ernie Eves, forsætisráð-
herra Ontario-fylkis, að bilunin
hefði átt sér stað í Bandaríkjunum.
Michael Bloomberg, borgarstjóri
New York-borgar, og George Pat-
aki, ríkisstjóri New York-fylkis,
kváðust hins vegar fullvissir um að
orsök bilunarinnar væri í Kanada.
Hagfræðingar áætla að raf-
magnsleysið kosti bandaríska hag-
kerfið um 30 milljarða dala, tæplega
2.400 milljarða króna, hvern dag
sem það varir.
Mörg fyrirtæki báðu starfsfólk að
mæta ekki til vinnu í gær en við-
skipti á verðbréfaþinginu í New
York voru þó með nokkuð eðlilegum
hætti. Fjármálaráðuneyti landsins
tilkynnti jafnframt að engin truflun
hefði orðið í bankakerfinu.
Milljónir manna reyndu í gær að
komast leiðar sinnar þrátt fyrir að
flestar almenningssamgöngur
lægju enn niðri en báðir hvöttu þeir
Eves og Bloomberg fólk til að halda
sig heima frekar en að fara um lang-
an veg til vinnu.
Flug um stærstu flugvellina lá
niðri og biðu þúsundir farþega þess
að komast á áfangastað enda hafði
alþjóðlegu flugi verið aflýst í hundr-
aðatali.
AP
Gestir Marriott Marquis-hótelsins við Times Square í New York blunda á gangstéttinni fyrir utan hótelið í gærmorgun. Vararafstöð hótelsins bilaði og
var fólkinu því meinaður aðgangur að herbergjum sínum. Starfsfólk hótelsins dreifði hins vegar koddum, drykkjarvatni og ávöxtum meðal fólksins.
Bandaríkin og Kanada deila um upptök rafmagnsbilunarinnar
Rafmagn smám saman
að komast á að nýju
New York. AFP. AP.

Allt sat/16
GEORGE W. Bush Bandaríkja-
forseti sagði í gær að nauðsynlegt
væri að gera umfangsmiklar end-
urbætur á raforkuneti Bandaríkj-
anna eftir að mesta rafmagnsleysi
í sögu landsins hrjáði íbúa austur-
strandarinnar í gær og fyrradag.
Forsetinn sagði rafmagnsleysið
vera áminningu. „Þetta er áminn-
ing um nauðsyn þess að færa raf-
orkudreifingarkerfi okkar til nú-
tímans. Við munum bregðast við
[henni],“ sagði hann.
Borgarstjóri kanadísku borg-
arinnar Toronto, Mel Lastman, sá
atvikið í jákvæðu ljósi og spáði því
að eftir níu mánuði yrði „barna-
sprengja“ í þessari stærstu borg
Kanada helsta afleiðing raf-
magnsleysisins.
Fólk víðsvegar um heiminn átti
í gær bágt með að trúa því að svo
umfangsmikið rafmagnsleysi
gæti átt sér stað í stærsta iðnríki
heims. Þá áttu aðrir erfitt með að
skilja hvers vegna svo mikið upp-
nám varð í Bandaríkjunum og
Kanada vegna rafmagnsleysisins.
„Myrkvanir eru hluti af okkar
daglega lífi,“ sagði hin tyrkneska
Unal Karatas sem býr í Ankara-
borg.
AP
Joung Yun sat á gangstétt í New York og las dagblað í gærmorgun.
Bush kallar atvikið „áminningu“