Morgunblaðið - 17.08.2003, Blaðsíða 56

NORÐURLANDAMÓT skákfélaga fór fram í
gær í fjórða sinn en meðal þátttökuliða voru tvö
íslensk skáklið, Íslandsmeistarar Hróksins og
silfurlið Hellis sem mættust strax í fyrstu um-
ferð. Teflt var eingöngu með aðstoð Netsins og
á skákþjóninum ICC á slóðinni www.chess-
club.com.
Að sögn Gunnars Björnssonar hjá Taflfélag-
inu Helli eru kostir móts af þessu tagi eink-
anlega þeir að kostnaður við mótshald er nánast
enginn því að hver sveit teflir í sínu heimalandi
með aðstoð tölvunnar.
Meðal keppenda voru stigahæsti skákmaður
landsins, Jóhann Hjartarson, með 2.640 Elo-
stig, sem tefldi á fyrsta borði Hróksmanna en á
fyrsta borði Hellismanna tefldi Hannes Hlífar
Stefánsson, með 2.560 Elo-stig, Íslandsmeistari
í skák. Á myndinni er Jóhann að keppa við
Hannes Hlífar, en viðureign þeirra endaði með
jafntefli.
Alls tóku sex sveitir þátt í mótinu en auk
tveggja sveita frá Íslandi var sveit frá Fær-
eyjum, Finnlandi, Noregi og Svíþjóð. Sex skák-
menn skipa hverja sveit. Keppendur fá 20 mín-
útna umhugsunarfrest. Fyrir fram var búist við
mjög harðri og jafnri baráttu milli sænsku,
norsku og íslensku sveitanna.
Norðurlanda-
mót í skák á
Netinu
Morgunblaðið/Ómar
Jóhann Hjartarson teflir netskák.
Morgunblaðið/Pétur Blöndal
MÉR finnst ekkert sjálfsagt að
hægt sé að kippa tilverugrundvell-
inum undan okkur þegar mönnum
dettur í hug,“ segir Edna Mikaels-
dóttir sem búið hefur í Kristjaníu í
átján ár. Mikill styr stendur um
Kristjaníu í Danmörku eftir að rík-
isstjórnin lýsti því yfir að fríríkið
ætti að verða hluti af Kristjánshöfn,
til afnota fyrir alla Kaupmanna-
hafnarbúa og engar sérstakar regl-
ur ættu að gilda um það. Nefnd
vinnur nú að tillögum um svæðið.
„Yfirvöld eru alltaf að breyta
reglunum og maður veit aldrei
hvar maður stendur,“ segir Edna.
Nýlega kom fram í dönskum fjöl-
miðlum að lögreglan hyggst ráðast
inn í Kristjaníu á næstunni með fjöl-
mennu lögregluliði og stöðva hass-
sölu fyrir fullt og allt.
„Ég veit ekki hvað verður um
hasssöluna og mér stendur á
sama,“ segir Edna. „Ég hætti í
hassinu fyrir átta árum, nennti því
ekki lengur. Kristjanía hefur breyst
ákaflega mikið að því leyti. Hér var
líf allan sólarhringinn þegar fólk
flutti hingað fyrst en nú er orðið
svo mikið af eldra fólki sem hefur
stofnað fjölskyldur og vill lifa í friði
og ró, ekki alltaf vera að berjast.“
Kristjaníu-
búar vilja
frið og ró

Óvissa um framtíðina/B1
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 SUNNUDAGUR 17. ÁGÚST 2003 VERÐ Í LAUSASÖLU 190 KR. MEÐ VSK.
Ein gata, eitt hverfi
eða allur bærinn
www.postur.is
Kortleggðu næstu markaðssókn
með Fjölpósti.
EINKAHLUTAFÉLÖGUM hefur fjölgað
um 58% í Bolungarvík frá ársbyrjun 2001.
Fjölgun á landinu öllu á sama tímabili er um
30%. Einar Pétursson, bæjarstjóri í Bolung-
arvík, segir að þessi fjölgun einkahlutafélaga
hafi í för með sér verulegt tekjutap fyrir
sveitarfélagið þar sem stærsti tekjustofn þess
sé útsvar og það lækki af þessum völdum.
Eftir að tekjuskattur fyrirtækja lækkaði
hafa margir sjálfstæðir atvinnurekendur
stofnað einkahlutafélög í kringum rekstur
sinn, en það getur haft umtalsverð áhrif á
tekjur minni sveitarfélaga.
Í Bolungarvík hafa margir trillukarlar
stofnað einkahlutafélög í kringum starfsemi
sína. Samkvæmt upplýsingum frá Hagstofu
Íslands hefur einkahlutafélögum þar fjölgað
um 58% frá árinu 2001, eða úr 59 í 93, um leið
og þeim hefur fjölgað um 30% á landsvísu.
„Hérna í Bolungarvík er stór hluti íbúanna
sjálfstæðir atvinnurekendur. Þegar þeir
stofna einkahlutafélög utan um sinn rekstur
lækka þeir hugsanlega launin sín og greiða
því lægra útsvar,“ segir Einar Pétursson,
bæjarstjóri Bolungarvíkur, og bendir á að þá
geti einstaklingar tekið hagnaðinn út sem arð
og greitt fjármagnstekjuskatt í staðinn. Ein-
ar segist halda að þetta verði verulegt tekju-
tap fyrir sveitarfélagið þar sem stærsti tekju-
stofn þess sé útsvar.
Einkahlutafélag í þriðja hverju húsi
Í Snæfellsbæ er mikið um einkahlutafélög
en Kristinn Jónasson bæjarstjóri segir að þar
séu einkahlutafélög í þriðja hverju húsi.
Kristinn bendir á að þeir einstaklingar sem
voru skatthæstir í Snæfellsbæ í fyrra borgi
mun minni skatt núna. „Nú geta þessir ein-
staklingar dregið svo marga þætti frá skatti
sem þeir gátu ekki áður. Þannig myndast
minni skattstofn til ríkis og sveitarfélags.“
Kristinn segir aftur á móti að það verði að
teljast jákvætt að einstaklingar sem borguðu
lítinn eða engan skatt áður séu núna farnir að
greiða skatt.
„Þetta hefur jákvæðar og neikvæðar hliðar.
Ég hef það á tilfinningunni að vöxtur í okkar
tekjum verði ekki sá sami og í mörgum öðrum
sveitarfélögum. Félagakerfið skerðir veru-
lega þennan þátt í tekjum sveitarfélaganna,“
segir Kristinn.
Einkahlutafélögum í Bolungarvík hefur fjölgað um 58% frá 2001
Sveitarfélagið hefur tap-
að umtalsverðum tekjum
STÚDENTARÁÐ Háskóla Ís-
lands hyggst standa fyrir um-
fangsmikilli neyslukönnun meðal
nemenda á háskólastigi í nóvem-
ber næstkomandi. Sú framfærsla
sem LÍN veitir námsmönnum í
dag byggir á neyslukönnun sem
unnin var árið 1995. Fulltrúar
nemenda hafa bent á að að fram-
færslan sé í ekki í neinu sam-
ræmi við þarfir nemenda á há-
skólastigi en í forsendum hennar
er t.d. hvorki gert ráð fyrir far-
símum né fartölvum, segir Jar-
þrúður Ásmundsdóttur, fulltrúi
Stúdentaráðs í Lánasjóðsnefnd.
Hvorki gert ráð fyrir
farsíma né fartölvum
„Það er augljóst að fram-
færslugrunnur sem byggist á því
að nemendum finnist bjór ekki
góður, eigi hvorki farsíma né far-
tölvu og noti strætó til að komast
á milli staða er ekki í neinu sam-
hengi við raunveruleikann,“ segir
Jarþrúður.
Með gerð könnunarinnar í nóv-
ember vonast Stúdentaráð til að
ná fram raunsærri mynd af þörf-
um nemenda og vinna hagsmun-
um þeirra brautargengi.
Bandalag háskólamanna og
Samband íslenskra námsmanna
erlendis munu leiða viðræður við
stjórnvöld á næstunni um lækkun
endurgreiðslubyrðar námslána
en samtökin ásamt fjölmörgum
hagsmuna- og stéttarfélögum
telja að endurgreiðslubyrðin sé of
há þar sem lánþegar þurfi í flest-
um tilvikum að borga sem svarar
einum mánaðarlaunum á ári af
lánunum. Ákvæði um að huga að
lækkun endurgreiðslubyrðar
námslána var tekið upp í stjórn-
arsáttmála ríkisstjórnarinnar í
vor.
Grunnframfærsla háskólanema
á mánuði fyrir veturinn er 77.500
krónur og hefur hún hækkað um
2.000 krónur síðan í fyrra.
Umsóknarfrestur til að sækja
um námslán fyrir haustönnina
rann út á föstudaginn en háskól-
arnir taka flestir til starfa í lok
mánaðarins.

Framfærslugrunnur/20
Stúdentaráð
gerir nýja
neyslukönnun
FERÐAFÉLAGIÐ Útivist hefur
ákveðið að læsa skálum sínum yfir
vetrartímann, eða frá og með 1.
september, en félagið er m.a. með
skála á Fimmvörðuhálsi og í Bás-
um í Þórsmörk. Hjá Ferðafélagi
Íslands hefur verið rætt að læsa
skálum á Laugavegi og á Kili en
Jöklarannsóknafélagið hefur haft
sína skála læsta í mörg ár.
Að sögn Lóu Ólafsdóttur, fram-
kvæmdastjóra Útivistar, er um-
gengni í skálum frekar slæm og
nokkuð algengt að fólk gisti þar
en greiði ekki fyrir sig.
„Skálarnir eru þannig stað-
settir að það er dýrt að halda þeim
við. Við þurfum að senda jeppa og
svo fara félagsmenn í sjálfboða-
vinnu. Það þarf að tæma kamr-
ana, flytja olíu og gas og annað
þess háttar þangað,“ segir Lóa.
Margir einstaklingar fara eftir
reglum og tilkynna komu sína fyr-
ir fram en svo virðist sem fjöldi
fólks nýti sér aðstöðuna án endur-
gjalds. Frá áramótum og fram á
vor var mikil umferð í Básum en
að sögn Lóu voru eingöngu 300
krónur í bauknum sem liggur þar.
„Þetta var erfið ákvörðun en við
sjáum okkur ekki fært að halda
þessu úti,“ segir Lóa. Fólk sem
hyggur á göngur í vetur getur þó
nálgast lykla að skálum Útivistar
á skrifstofu félagsins en það auð-
veldar allt eftirlit með skálunum.
Ekki eðlileg umgengni
Elín Björk Jóhannesdóttir,
framkvæmdastjóri Ferðafélags
Íslands, segir það hafa verið í um-
ræðunni innan félagsins að læsa
skálunum á Laugaveginum og á
Kili. „Við lítum á skálana okkar
sem ákveðna öryggisaðstöðu svo
að fólk geti leitað þangað í skjól ef
svo ber undir. Það er hins vegar
ekki eðlilegt hvernig umgengnin
er hjá fólki. Fólk hendir rusli hér
og þar, þrífur ekki eftir sig og
hlutir hafa horfið. Það virðist vera
nokkuð útbreiddur misskilningur
að ef fólk pantar ekki skála eigi
það ekki að borga,“ segir Elín
Björk og bendir á að skálarnir
hafi aldrei verið reknir með
gróðasjónarmið í huga.
Vilhjálmur Kjartansson hjá
Jöklarannsóknafélagi Íslands seg-
ir mörg ár síðan félagið ákvað að
læsa skálum félagsins. Þó eru lítil
hús, sem ekki hafa neinn búnað,
opin allan ársins hring og fólk sem
ætlar að nýta sér skálana getur
sett sig í samband við félagið.
„Þetta fyrirkomulag hefur gefist
mjög vel hjá okkur. Aftur á móti
er slæm umgengni alþekkt vanda-
mál í íslenskri fjallamennsku,“
segir Vilhjálmur.
Neyðast til að læsa fjallaskálum