Morgunblaðið - 22.08.2003, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 FÖSTUDAGUR 22. ÁGÚST 2003 MORGUNBLAÐIÐ
STRAX klukkan tíu í gærmorgun,
þegar verslun Hagkaups í Skeif-
unni var opnuð, var þó nokkur
fjöldi fólks mættur til að kaupa
kjöt af fyrstu hrefnunni sem skot-
in er hér við land í 17 ár. Finnur
Árnason framkvæmdastjóri sagði
að milli þrjú og fjögur hundruð
kíló væru á boðstólum í öllum
Hagkaupsverslununum. Það klár-
aðist um klukkan þrjú í gær.
Leifur Þórsson, framkvæmda-
stjóri Ferskra kjötvara, á von á
því að fá meira kjöt í dag. Fari svo
verður það unnið og komið í versl-
anir eftir hádegi. Hann segir að
Ferskar kjötvörur hafi gert skrif-
legan samning um að fá kjötið af
öllum 38 hrefnunum, sem íslensk
stjórnvöld hafa ákveðið að veiða,
undir stjórn Hafrannsóknastofn-
unar, í vísindaskyni.
Leifur segir kjötið nú flokkað í
fyrsta skipti í fyrsta og annan
flokk. Fyrsta flokks kjöt er skorið
í steikur sem hentugt er að steikja
á pönnu eða grilla. Annars flokks
kjötið er sett í gúllas. Einnig er
hvalrengi skorið frá og lagt í súr
fyrir þorrann. Það verður tilbúið
súrsað fyrir þorrann í janúar og
segir Leifur það í fyrsta skipti í
fjölda ára sem hvalrengi verður á
boðstólum á þeim tíma.
Jón Arnar Guðmundsson mat-
reiðslumeistari stóð í ströngu í há-
deginu í gær að matreiða hrefnu-
kjöt fyrir viðskiptavini. Steikti
hann steikurnar á háum hita á
báðum hliðum og bar kjötið einnig
fram hrátt með sojasósu að jap-
önskum hætti. Margir smökkuðu
kjötið í fyrsta sinn og aðrir rifjuðu
upp hvernig það var matreitt í
gamla daga.
Jón Arnar sagði gaman að fylgj-
ast með eldra fólki sem var að
bragða hrátt hrefnukjöt í fyrsta
sinn. Áhuginn var svo mikill að
sojasósa, sem mælt var með, seld-
ist upp fyrir hádegi svo skjótast
varð eftir meiri birgðum. Hann
sagði þetta betra en nautasteik og
frábært á grillið.
Kom vinnufélögunum á óvart
Guðjón Indriðason festi kaup á
hrefnukjöti við þetta tækifæri.
Sagði hann það sælgæti og reynir
við hvert tækifæri að kaupa
hrefnukjöt sé það á boðstólum.
Tók hann með sér uppskriftablað
og ætlaði að prófa að matreiða það
á annan hátt en gert var í gamla
daga. Steikin bragðaðist svo vel
hjá Jóni Arnari að það væri þess
virði.
Víkingur Gunnarsson hafði skot-
ist fyrir hádegi í verslunina til að
kaupa lítið magn og gefa vinnu-
félögunum. Ætlaði hann að koma
þeim á óvart og reiða kjötið fram
hrátt með sojasósu. Sjálfur sagðist
hann ekki hafa smakkað hrefnu-
kjöt og ætlaði að leyfa félögum
sínum að smakka með sér.
Enginn sem Morgunblaðið
ræddi við lýsti yfir andúð sinni á
verkun og sölu hrefnukjöts. Fólki
fannst sjálfsagt að nýta þetta kjöt
sem félli til vegna vísindaveiðanna.
Finnur Árnason sagði að enginn
hefði mótmælt sölu kjötsins eða
gert aðrar athugasemdir.
Mörgum þótti hrefnu-
kjötið mjög ljúffengt
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Jón Arnar Guðmundsson, matreiðslumeistari, hafði í nógu að snúast þegar
viðskiptavini dreif að til að smakka hrefnukjöt í Hagkaupum í gær.
Súrsað hvalrengi
verður tilbúið
fyrir þorrann
ÞÆR hrefnur sem veiddar verða í
vísindaveiðunum í ágúst og sept-
ember verða rannsakaðar ítarlega,
að sögn Gísla Víkingssonar, verk-
efnastjóra veiðanna, en meg-
inmarkmið rannsóknarinnar er að
afla grunnvitneskju um fæðuvist-
fræði hrefnu hér við land. Í þeim
tilgangi verða m.a. tekin sýni úr
meltingarkerfi hennar. Auk þess
verða tekin blóðsýni og vefjasýni til
að kanna m.a. sjúkdóma og magn
lífrænna og ólífrænna mengunar-
efna í hinum ýmsu líffærum dýrs-
ins. Þá er holdafar dýrsins kannað
sem og aldur þess. Þær hrefnur
sem þegar hafa verið veiddar hafa
verið rannsakaðar á þennan hátt.
„Ég held ég geti fullyrt að þetta er
ítarlegasta rannsókn á hrefnu og
hvölum almennt sem nokkru sinni
hefur verið gerð,“ segir Gísli.
Að sögn Gísla er hrefnan krufin á
hvalveiðiskipinu, þ.e. margvísleg
sýni verða þar tekin úr dýrinu.
Þeim sýnum verður síðan haldið til
haga og þau rannsökuð frekar í
vetur. Hann segir að niðurstöður
rannsóknarinnar muni í fyrsta lagi
liggja fyrir í vor. Kjötið af skepn-
unni fer hins vegar á markað, en
skv. reglum alþjóðahvalveiðiráðs-
ins skal í verkefnum sem þessum
nýta afurðir veiddra dýra til fulln-
ustu.
Hrefnurnar
ítarlega
rannsakaðarHREFNUVEIÐISKIPIÐ HalldórSigurðsson ÍS-14 kom að landi á
Ísafirði í gær með um 8 metra
tarf sem veiddist í fyrradag, en
það er önnur hrefnan sem veiðist
í vísindaveiðunum sem nú standa
yfir. Sverrir Daníel Halldórsson,
leiðangursstjóri á skipinu og líf-
fræðingur hjá Hafrannsókna-
stofnun, segir að tarfurinn gefi
líklega af sér um tveggja tonna
kjöt. Hann segir þó að dýrið hafi
virst magurt.
„Hann var ekki feitur þessi
tarfur. Það er eins og hann hafi
ekki fengið mikið að éta að und-
anförnu.“ Hann vill ekki gefa upp
nákvæmlega hvar dýrið veiddist,
en segir það hafa verið fyrir
norðan land. Hann segir enn-
fremur að leiðangursmenn hafi
orðið varir við „töluvert af hrefn-
um“. Aðspurður segir hann að
það geti tekið nokkra klukkutíma
að ná einu dýri en umræddur
tarfur hafi þó gefið sig nokkuð
fljótt.
Magurt og gott
Þegar skipið kom að landi buðu
leiðangursmenn gestum að
smakka hrátt hrefnukjöt en skv.
upplýsingum Morgunblaðsins
þótti það magurt og gott. Fyr-
irtækið Ferskar kjötvörur hefur
keypt kjötið og stefnir að því að
koma því í verslanir sem fyrst.
Tarfurinn
magur
Sverrir Daníel Halldórsson, leið-
angursstjóri og líffræðingur, gæðir
sér á hráu hrefnukjöti.
Morgunblaðið/Halldór Sveinbjörnsson
GUÐNI Ágústsson landbúnaðarráð-
herra segist ekki hafa nein tæki í
höndum til þess að stöðva undirboð-
ið og átökin sem hafa verið á kjöt-
markaðinum. „Það eru lögmál
markaðarins sem þarna ríkja. Það
eru frekar búgreinarnar sjálfar sem
geta komið sér saman um eða hætt
undirboðum. Hins vegar undrar
maður sig á því, ef það er rétt, að
peningastofnanir stýri þessari þró-
un og leggi til fjármagn sem tapast.
Landbúnaðurinn í heild getur skoð-
að þetta mál en ég sé ekki að stjórn-
völd geti komið að því með neinum
hætti.“
Landbúnaðarráðuneytið sam-
þykkti ekki tillögu Markaðsráðs
lambakjöts í fyrra þess efnis að út-
flutningshlutfall lambakjöts yrði
28%. „Ég lagði til að það væri 25%.
Ég var að minna þá á að það er bar-
átta á markaðinum og ekkert sjálf-
gefið að lambakjötið víki alltaf fyrir
öðrum tegundum.“
Guðni segist munu gera ríkis-
stjórninni grein fyrir því hver staða
sauðfjársamningsins, sem gerður
var árið 2000 er. Í honum er endur-
skoðunarákvæði í báðar áttir þannig
að bændur geta farið fram á endur-
skoðun ef þeir telja samninginn ekki
hafa bætt lífskjör sín eða nýst sem
skyldi.
Að sögn Guðna er það alvarlegt
íhugunarefni hvernig komið er. „Ég
hef miklar áhyggjur af þessari þró-
un og skil hana tæplega, hvers
vegna menn slíðra ekki sín sverð og
reyna að halda áfram. Ég held að
það sé mjög mikilvægt fyrir bændur
og fyrir neytendur að þessu sé hald-
ið áfram á raunverulegum forsend-
um,“ segir Guðni.
Ráðherra um stöðuna á kjötmarkaðnum
Engin tæki til að
stöðva undirboð
STJÓRN Vélstjórafélags Íslands
krefst þess að forstjóri Siglinga-
stofnunar Íslands segi af sér eða
verði leystur frá störfum. Stjórnin
telur hann ganga erinda Landssam-
bands íslenzkra útvegsmanna (LÍÚ)
til fækkunar vélstjórum á íslenzkum
fiskiskipum.
Stjórn VSFÍ sendi frá sér ályktun
í gær þar sem hún „fordæmir þau
vinnubrögð Siglingastofnunar Ís-
lands, sem endurspeglast í nýútgef-
inni reglugerð um eftirlit og skrán-
ingu á afli íslenskra skipa.“ að því er
segir í ályktuninni. „Stjórn VSFÍ tel-
ur að þar gangi Siglingastofnun er-
inda talsmanna Landssambands ís-
lenzkra útvegsmanna til fækkunar
vélstjóra á íslenskum fiskiskipum
og/eða þær kröfur sem gerðar eru til
menntunar og hæfni þeirra á kostn-
að öryggis sjófarenda. Reglugerðin
felur í sér nánast ótakmarkaðar
heimildir útvegsmanna til að skrá afl
vél sinna niður fyrir þau mörk sem
greinir í upprunavottorðum þeirra
en slík framkvæmd á sér t.d. hvorki
hliðstæðu hjá Dönum né Færeying-
um.“
Þá segir: „Forstjóri Siglingastofn-
unar Íslands viðurkenndi í blaðavið-
tali að hafa tekið við beinum skip-
unum frá samgönguráðherra um
veitingu undanþága vélstjóra á til-
teknum skipum á Vesturlandi. Und-
anþáguveitingar sem framkvæmdar
eru á slíkan hátt eru í beinni and-
stöðu við skýr lagaákvæði og for-
stjóra Siglingastofnunar Íslands og
samgönguráðherra til vansa.
Að mati stjórnar Vélstjórafélags
Íslands rýra framangreindar undan-
þáguveitingar og tillögur forstjóra
Siglingastofnunar Íslands til sam-
gönguráðuneytisins um efni nefndr-
ar reglugerðar, trúverðugleika og
sjálfstæði stofnunarinnar að slíku
marki að ekki verður við unað. Af
þeim sökum er þess krafist af hálfu
stjórnar Vélstjórafélags Íslands að
forstjóri Siglingastofnunar Íslands
segi af sér eða vikið úr embætti.“
Ráðuneytið mótmælir
Samgönguráðuneytið hefur mót-
mælt samþykkt Vélstjórafélagsins
harðlega. Segir ráðuneytið að yfir-
lýsing félagsins um minnkun örygg-
iskrafna úr lausu lofti gripna, og vís-
ar á bug fullyrðingum um að það hafi
haft bein afskipti af veitingu undan-
þágu vélstjóra á tilteknu skipi.
Krefjast afsagn-
ar forstjórans