Morgunblaðið - 25.08.2003, Blaðsíða 17
UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 25. ÁGÚST 2003 17
Snyrtiklefi
www.lyfja.is
Smáratorgi, sími 564 5600.
Estée Lauder andlitsmeðferðin miðar öll að því að veita þér slökun og
dekra við þig - allt frá vandvirkri hreinsun húðarinnar að yndislega
róandi nuddinu.
Nútímaleg húðumhirða okkar vinnur gegn vandamálum sem stafa af
þurri húð eða feitri, hrukkum, slælegri blóðrás, þreytulegri húð og
öðru sem hrjáir húðina. Öll er meðferðin umvafin ljúfri munúð og
slökun.
Veittu þér andlitsmeðferð eins og þær gerast bestar og sjáðu hvað
svolítið dekur gerir húðinni gott.
Það kostar aðeins kr. 2.500.
Hringdu og pantaðu tíma.
Síminn er 564 5600.
Aðeins það besta
fyrir andlit þitt
UNDIRRITAÐUR var einn
þeirra, sem lagði trúnað á orð stjórn-
arþingmanna, þess efnis að í stefnu-
yfirlýsingu ríkis-
stjórnarinnar væri
að finna skýr ákvæði
um línuívilnun og
aukningu byggða-
kvóta. Honum þótti
því undarlega við
bregða, þegar þeir,
sem ætla sér að víkja sér undan
skýrum loforðum stjórnarflokka og
foringja þeirra í þeim málum, vitn-
uðu í stjórnarsáttmála þeim brigðum
til stuðnings. Hin sviknu loforð væru
í samræmi við stefnuyfirlýsinguna!
Hann varð sér þessvegna úti um
yfirlýsinguna og komst að raun um
að hún er þann veg úr garði gerð að í
henni felast engin loforð; raunar gal-
opnað fyrir undankomuleið frá gefn-
um loforðum. Í ríkisstjórnarplagg-
inu stendur nefnilega: ,,Leitast
verður við að styrkja hagsmuni sjáv-
arbyggða, til dæmis með því að
kanna kosti þess…“ og síðan upp-
talning í belg og biðu – að ,, auka
byggðakvóta og taka upp ívilnun fyr-
ir dagróðrarbáta með línu“.
Þar hafa menn það. Það á sem
sagt að kanna kosti þess að standa
ekki við gefin loforð í kosningabar-
áttunni um aukinn byggðakvóta og
línuívilnun!
Á engan er hallað þótt sagt sé að
Sigurður Líndal, prófessor, sé
fremstur meðal jafningja í lögvísi og
útlistun laga. Á laganemamóti 1985
flutti Sigurður erindi um málfar og
stjórnarfar. Hann segir þar á einum
stað:
,,Ef þeir textar eru mjög óglöggir,
sem notaðir eru við málatilbúnað og
stjórnarframkvæmd, torveldar það
eðlilegan viðgang lýðræðis.
Réttarríkið er öðru fremur reist á
þeirri forsendu að mannréttindi séu
virt og stjórnarfar lögbundið í þágu
þess markmiðs. Óljósir textar í lög-
um, reglugerðum og öðrum yf-
irvaldsboðum geta valdið óvissu um
réttindi manna og skyldur, orðið
skálkaskjól geðþóttaákvarðana og
þannig undirrót misréttis og mann-
réttindabrota.“
Það þarf ekki frekari vitna við
hverskonar plagg stefnuyfirlýsing
ríkisstjórnar kvótaflokkanna er. Í
stefnuyfirlýsingunni er sem sagt
engin loforð að finna eins og sjá má.
En – þótt svo sé ekki er stjórn-
arþingmönnum Vesturlands og fleir-
um vorkunn, þótt þeir telji sér trú
um annað, minnugir samþykktar
landsfundar Sjálfstæðisflokksins um
línuívilnun og loforða formanns
flokksins og forsætisráðherra í
framhaldi af henni. Sömuleiðis
vegna samþykktar Framsókn-
arflokksins um aukinn byggðakvóta
og loforða flokksformannsins í því
efni. Raunar tekur fyrrverandi þing-
flokksformaður Framsóknarflokks-
ins, Kristinn H. Gunnarsson, svo
djúpt í árinni að fullyrða að rík-
isstjórnin hafi haldið meirihluta sín-
um á alþingi vegna þessara sam-
þykkta ríkisstjórnarflokkanna og
yfirlýsinga flokksformannanna í
kosningahríðinni. Brigð þeirra nú
sýna og sanna að þeir skeyta ekki
um skömm né heiður í valdabarátt-
unni.
Sumt er ofvaxið skilningi flestra
manna. T.d. þegar sjávarútvegs-
ráðherrann lýsir yfir að hann stefni
að því að afnema byggðakvótann, þá
lýsir formaður Framsóknar því yfir
að verið sé að vinna að þeim málum í
samræmi við stefnuyfirlýsingu rík-
isstjórnarinnar, og þar með Fram-
sóknarflokksins! En þeim, sem
þekkja til vinnubragða Framsókn-
arflokksins, er hinsvegar löngu hætt
að ofbjóða.
En djúpt eru þeir pólitísku for-
ystumenn sokknir, sem stunda at-
kvæðaveiðar með þeim hætti, sem
fyrrgreind dæmi sanna. Þegar aflað
er atkvæða kjósenda með þeirri
beitu þá ,,torveldar það eðlilegan
viðgang lýðræðis“.
Atkvæðaveiðar
Eftir Sverri Hermannsson
Höfundur er fv. formaður Frjáls-
lynda flokksins.
ÁSTÆÐUR offitu eru þaulrann-
sakaðar en uppskriftin fyrir þyngd-
ar- og fitutapi er í raun sára einföld.
Til að ganga á orku-
forða líkamans verð-
ur einstaklingurinn
að borða minna og/
eða hreyfa sig meira!
Engin ein fæðu-
tegund er öðrum
æðri og engin það
slæm að henni ætti alfarið að sleppa.
Orkuefnaneysla þess sem þarf að
létta sig ætti almennt séð að vera vel
yfir 1.000 hitaeiningum á dag (1.200
til 1.600 hjá konum og 1.500 til 2.000
hjá körlum). Þar sem erfitt getur
reynst að neyta ráðlagðra dag-
skammta af ýmsum næringarefnum
(sérstaklega járni hjá konum) á jafn-
vel 1.500 hitaeiningum er mjög mik-
ilvægt að velja næringarefnaríka
fæðu og ekki skaðar að taka inn eins
og eina fjölvítamíntöflu með söltum
á dag.
Mikilvægt er að neyta ríkulega
kolvetnaríkrar fæðu, sem jafnframt
er trefjaefnarík. Ástæðan er einfald-
lega tengd því að neysla slíkra mat-
væla er almennt séð of lítil, ekki síst
meðal þeirra sem eiga við offitu að
stríða. Kolvetna- og trefjaefnaríka
fæðu má finna í kornmeti, baunum,
ávöxtum og grænmeti. Góð og gild
þumalputtaregla segir að um og yfir
helmingur orkunnar ætti að koma úr
kolvetnum.
Engin ein fæðutegund er sett
saman á fullkominn hátt og grund-
völlur varanlegs árangurs er að fólk
umgangist allan almennan mat og
leitist við að beina neyslunni í þann
farveg að hófsömum markmiðum
manneldisstefnunnar sé fullnægt.
Allur matur gefur líkamanum eitt-
hvað sem hann getur nýtt sér.
Ástæða þess að einstaklingur missir
tök á líkamsþyngd sinni er oftar en
ekki sú að viðkomandi leiðist út í of-
neyslu ákveðinna afurða og of lítillar
neyslu á öðrum. Þannig er mjög al-
gengt að fólk sem er feitt borði mik-
ið af mat sem er mjög ríkur af fitu
eins og kjöti; feitum mjólkurafurð-
um eins og ostum; margs konar sós-
um eins og majones- eða rjómarík-
um; skyndibitafæði eins og pitsum,
hamborgurum og djúpsteiktum mat,
svo sem frönskum kartöflum. Of-
neysla á sykur-/fituríkum mat er oft
áberandi, eins og súkkulaði, bakkelsi
margs konar (vínarbrauði, kleinu-
hringjum, kökum, tertum og svo
framvegis) og ís. Einnig færist í vöxt
mikil neysla á sykursætum drykkj-
um eins og gosdrykkjum og ávaxta-
söfum og áfengum drykkjum eins og
bjór og léttum vínum. Þessar fæðu-
tegundir, sem nefndar hafa verið,
eru að sjálfsögðu ekki stórhættu-
legar og reyndar búa sumar þeirra
yfir umtalsverðu hollustugildi. Til að
mynda gefur ostur kalk og prótein
og sömuleiðis ísinn. Kjöt gefur pró-
tein og verulegt járn. Pitsan gefur
kolvetni í formi brauðsins og umtals-
vert af næringarefnum er í brauðinu
og álegginu. Þrátt fyrir að bakkelsið,
sósurnar, frönsku kartöflurnar og
drykkjarföngin í umræddu dæmi
séu snauðar af næringarefnum gefa
þær orku og höfum hugfast að lík-
ami okkar er knúinn áfram á orku í
formi hitaeininga. Staðreyndin er
bara sú að með því að neyta afurða
sem þessara er svo auðvelt að fá
fleiri hitaeiningar en við þörfnumst
og þess vegna þurfum við að fara
sparlega í að neyta þeirra. Fólk þarf
því að læra sín takmörk og víst er
svo að mörgum reynist það erfitt.
Hvernig er hægt að skera niður
hitaeiningafjöldann og breyta sam-
setningunni?
Dæmi: Óli er vanur að fá sér 450 g
af kjöti þegar hann grillar (3 vænar
sneiðar) og tvær „eggstórar“ kart-
öflur sem hann bragðbætir með
tveimur matskeiðum af smjöri og
setur yfir allt heila klabbið um einn
dl af rjómaríkri bernaisesósu. Hita-
einingafjöldinn nemur um 2.000. Ef
Óli skæri niður kjötmagnið um
helming, fengi sér þrjár „eggstórar“
kartöflur, tvær matskeiðar af „léttu“
viðbiti, einn dl af hveitijafnaðri sósu
ásamt 100–200 g af blönduðu hrásal-
ati myndi hitaeiningafjöldinn nema
um 1.000. Augljóslega er hitaein-
ingamunurinn mikill milli máltíð-
anna og samsetningin breytist veru-
lega kolvetnunum í hag og fitunni í
óhag.
Verði ykkur að góðu!
Léttur réttur
Eftir Ólaf G. Sæmundsson
Höfundur er næringarfræðingur.
SMS FRÉTTIR mbl.is
alltaf á föstudögum